YARGITAY 11. HUKUK DAIRESI

11. Hukuk Dairesi         2024/2002 E.  ,  2024/7248 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2013/360 Esas, 2023/142 Karar
HÜKÜM : Davanın reddi

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; 13.000 euro bedelli çekin tahsil için davalı bankaya verildiğini, ancak bedeli tahsil edilmediği gibi bankaca kaybedildiğinden iade de edilmediğini, çekin yabancı bankaya ait olup keşidecisi de yabancı olduğundan alacağın takip ve tahsil imkanı bulunmadığını, müvekkilinin çek bedeli kadar zarar gördüğünü ileri sürerek 13.000 euronun ödeme tarihindeki Türk Lirası karşılığının faizi ile birlikte davalıdan tahsili talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; çekin muhabir banka tarafından zayi edildiğini, müvekkilinin kusurunun bulunmadığını, müvekkilince zayi nedeniyle iptal davası açıldığını, kaldı ki muhatap banka ödemeyi durdurduğundan zayi olmasa dahi çekin tahsil imkanı bulunmadığını, öte yandan davacının öncelikle borçlular hakkında takip yapması, alacağını tahsil edememesi halinde bankaya dava açması gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.

III.MAHKEME KARARI
Mahkemece bozma ilamına uyularak; davacı tarafça keşidecisi ... ve ... olan 10.01.2011 tarihli 13.000,00 euro bedelli, lehtarı ... , ... Ticaret Ltd. Şti olan ve davacının ciranta olduğu çekin tahsil edilmek üzere 03.12.2010 tarihinde davalı bankanın ... şubesine teslim edildiği ancak çek bedelinin ödenmediği gibi çek aslının da iade edilmediği ve çek aslının kaybedildiğinden bahisle çek bedelinin tahsiline yönelik olarak dava açıldığı, muhatabı ... Bankası olan dava konusu çekin keşidecisinin de yabancı olduğu, olayda yabancılık unsuru bulunduğu, dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan mülga 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 734/8. maddesi hükmüne göre çekin kaybedilmesi veya çalınması halinde alınacak tedbirler bakımından çekin ödeneceği memleket kanunlarının uygulanmasının gerektiği ve dava konusu çek bakımından uygulanacak kanunun, muhatap bankanın bulunduğu İngiltere Kanunları olduğu, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK)’un 2. maddesi hükmüne göre hakimin, Türk Kanunlar İhtilafı Kurallarını ve bu kurallara göre yetkili olan yabancı hukuku re’sen uygulaması gerektiği, davaya konu çekin davalı banka yada onun İngiltere' deki muhabir bankası olarak çeki alan ... nezdinde kaybolmadığı, muhabir banka ...'nin , çekin muhatap banka olan ... İnternationale Londra Şubesine ibrazını 12.01.2011 tarihinde gerçekleştirmek suretiyle çekin tahsili için üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirdiği ve söz konusu çekin davalı banka yada onun İngiltere' deki muhabir bankası ile herhangi bir bağlantısı olmayan muhatap banka ... İnternationale Londra Şubesine ibrazından sonra yani çek muhatap banka nezdinde iken ödeme yapılmaksızın herhangi bir şekilde zayi edildiğinin anlaşıldığı, bu çerçevede davalının İngiltere' deki muhabir bankası ... tarafından muhatap bankaya ibrazından sonra çekin ödeme yapılmaksızın herhangi bir şekilde kaybolmasından muhabir bankanın ve dolayısıyla davalı bankanın sorumlu tutulmasının kural olarak mümkün olamayacağı, İngiliz hukukunda çekler hakkında da geçerli olan 1882 tarihli ... isimli Kanunun 69.maddesine göre bir çekin ödeme süresinin geçmesinden önce kaybolması halinde çek hamilinin keşideciden aslına uygun yeni bir çek nüshası verilmesini talep hakkı bulunduğu ancak dava konusu edilen çekin keşide tarihinin 10.01.2011 tarihi olup çekin keşide tarihinden ve muhatap bankaya ibrazından sonra muhatap banka nezdinde kaybolduğu , dava konusu edilen çekin ödeme süresinin geçmesinden önce kaybolmadığı için dava konusu çeki tahsilat amacıyla yapılan ciro (gizli tahsil cirosu) ile devralan davalı bankanın İngiltere'deki muhabir bankası ... nin çekin tahsili amacıyla hamili olan davalı bankanın temsilcisi sıfatıyla İngiltere'de mukim çek keşidecilerinden (... ve ...) bahsi geçen kanun hükmüne göre yeni bir çek nüshası talep etme hakkının kullanılması konusunda herhangi bir girişimde bulunamayacağı ve söz konusu hüküm göz önüne alındığında da davalı bankanın İngiltere'deki muhabir bankası olan ... nin ve dolayısıyla da davalı bankanın kusurlu kabul edilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.

IV. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, bankacılık işlemlerinden kaynaklanan zararın tazmini istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
Mülga 6762 sayılı Kanun'un 734 üncü maddesi.

3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

V.SONUÇ: Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA, dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,temyiz harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, 09.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.