SAKARYA ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C. SAKARYA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2023/756 Esas - 2024/580
T.C.
SAKARYA
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2023/756 Esas
KARAR NO : 2024/580

HAKİM : ...
KATİP : ...

DAVACI : ...
VEKİLLERİ : Av. ...
Av. ...
Av. ...
DAVALI : ...
VEKİLİ : Av. ...

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/12/2023
KARAR TARİHİ : 17/10/2024
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 03/11/2024

Mahkememizde görülmekte bulunan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu md. 297/1(c)'ye uygun şekilde, tarafların iddia ve savunmalarının özetini, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delilleri, konuyla ilgili mevzuat hükümleri ve yargısal içtihatlar, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepleri içerir şekilde hüküm verilerek,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
I-) Tarafların İddia ve Savunmalarının Özeti
Davacı vekilleri Av. ... - Av. ...tarafından UYAP üzerinden mahkememize ibraz edilen 28/12/2023 tarihli dava dilekçesi ile özetle; Müvekkili ile davalı borçlu taraf arasında ticari ilişki bulunduğunu, davalı tarafın müvekkilden çeşitli ürünler satın aldığını ve borcunu süresinde ödemediğini, müvekkil ile davalı arasında ticari ilişkiden kaynaklı alacaklara ilişkin olarak EURO para birimi olarak fatura düzenlendiğini ve ödemelerin sipariş formunda görüleceği üzere T.C.M.B Döviz alış kuru üzerinden yapılacağına dair mutakabat bulunduğunu, ayrıca ödemelerin sipariş formunda belirtildiği gibi yapılmaz ise oluşacak farklar için fark faturası düzenleneceğinin açıkça belirtildiğini, davalı tarafın müvekkile olan borçlarını farklı tarihlerde TL olarak yaptığını ancak yapılan ödemelerin EURO karşılığı mevcut alacağı karşılamadığını, bu sebeple müvekkil tarafından 07.09.2023 tarihli, ... numaralı fatura ile ... Euro bedelli ticari satımdan kaynaklı kur farkı alacağının tahsili için borçlu davalıya bildirimde bulunulduğunu, ancak borçlu davalının ilgili miktarı müvekkil şirkete zamanında ödemediğini, davalının borcunu ödememesi üzerine Sakarya 3. İcra Müdürlüğü 2023/17165 Esas sayılı dosyası ile takip başlatıldığını, davalının takibe itiraz ettiğini belirterek, icra takibine yapılan itirazın iptalini, takibin devamını ve davalının icra inkar tazminatına hükmedilmesini dava ve talep etmiştir.
Davalı taraf cevap dilekçesi ile; Davacının başlatmış olduğu ilamsız icra takibine dayanak olan ... Euro tutarlı ... numaralı "Kur Farkı Faturası" hiçbir yasal dayanağı olmadan Euro tutarlı olarak kesilen bir fatura olduğunu, söz konusu faturaya istinaden müvekkil şirket tarafından ... nolu "Kur farkı iade" faturası düzenlendiğini ve bu faturanın davacıya tebliğ edildiğini, davacı ile müvekkil şirketin ilk çalışmaya başladığı 2021 yılından bugüne kadar tüm fatura ve ödemelerin TL para birimi üzerinden işlem gördüğünü, ticari teamüller çerçevesinde tedarik ödeme sürecinde tüm işlemlerin TL cinsinden yapıldığını, tüm ödemelerin fatura tarihinden 1 gün önce açıklanan T.C.M.B Döviz Alış Kuru üzerinden TL olarak yapıldığını, davacı tarafından başlatılan icra takibine istinaden müvekkil şirket tarafından hazırlanan 01.12.2023 tarihli "Cari Hesap Ekstresi" tablosundan da görüleceği üzere müvekkil şirketin, icra takibi yapıldığı sırada davacıya ödenmemiş hiçbir borcu bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
II-) Dava Türü ve Tarafların Anlaştıkları - Anlaşamadıkları Hususlar
Dava; Sakarya 3. İcra Dairesi'nin 2023/17165 Esas numaralı dosyasına yapılan itirazın iptaline ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; Sakarya 3. İcra Müdürlüğü 2023/17165 Esas sayılı dosyasına konu yapılan 07.09.2023 tarihli, ... numaralı 18.799,20 Euro bedelli fatura nedeniyle davacının davalıdan alacaklı olup olmadığı, alacaklı ise miktarının ne kadar olduğu, davalının icra takibine yaptığı itirazın haklı olup olmadığı, icra inkar tazminatı koşullarının oluşup oluşmadığı hususlarındadır.
III-) Çekişmeli Vakıalar Hakkında Toplanan Deliller
Mahkememizce Sakarya 3. İcra Müdürlüğünün 2023/17165 Esas sayılı dosyasının UYAP sistemi üzerinden ilgili dosya olarak eklenmiş, bir suretinin dosya arasına alınmıştır.
Mahkememizce Sultanbeyli Vergi Dairesi Müdürlüğü'ne; davacı şirketin 2023 yıllarına ait BA ve BS formlarını ve davaya konu 07.09.2023 tarih ... nolu 18.799,20 EURO bedelli faturanın davacının BA davalının BS formunda bulunup bulunmadığı hususunda mahkememize bilgi verilmesi için yazılan müzekkereye cevap verildiği görüldü.
Mahkememizce Gümrükönü Vergi Dairesi Müdürlüğü'ne; davalı şirketin 2023 yıllarına ait BA-BS formlarını ve davaya konu 07.09.2023 tarih ... nolu 18.799,20 EURO bedelli faturanın davacının BA davalının BS formunda bulunup bulunmadığı hususunda mahkememize bilgi verilmesi için yazılan müzekkereye cevap verildiği görüldü.
Mahkememizin 02/05/2024 Celse Tarihli Ön İnceleme Duruşma Zaptı (8) Nolu ara kararı uyarınca; "8-Davalı tarafın ticari defterlerinin bulunduğu yeri mahkememize bildirdiği anlaşılmakla ticari defterlerin incelenmesi için dosyanın bilirkişiye tevdine, davalı tarafın 2023 yılına ait ticari defterleri ve BA-BS formları incelenerek bilirkişiden icra takibine konu faturanın davalının ticari defterlerinde kayıtlı olup olmadığı, davacının davalıdan alacaklı olup olmadığı, alacaklı ise miktarının ne kadar olduğu, davalının ticari defterlerinin açılış kapanış onaylarının usulüne uygun yapılıp yapılmadığı, defterlerin birbirini doğrulayıp doğrulamadığı, ticari defterlerin usulüne uygun tutulup tutulmadığı hususlarında taraf iddiaları da değerlendirilerek rapor tanziminin istenilmesine," şeklinde karar verildiği, istenilen hususlarda rapor düzenlemek üzere dosya aslının Mali Müşavir Bilirkişisi ...'a 02/05/2024 tevdi edildiği anlaşılmıştır.
Mali Müşavir Bilirkişisi ... 22/05/2024 Tarihli Bilirkişi Raporunda özetle; "SONUÇ: Dava ve icra dosyası ile ticari defterlerinin tetkiki sonucunda, rapor içerisinde açıklanan nedenlerle, her türlü hukuki değerlendirme ve nihai kararın Sayın Mahkemenize ait olduğu işaret edilerek özetle, Davalının kendi ticari defterlerinde davacıya 7.158,67 TL borçlu olduğu, davacı tarafından düzenlenen faturaların EURO karşılığı olarak düzenlendiği, buna karşılık davalı tarafından ödeme yapılan dönemlerde kur farkı faturalarının düzenlenmediği davacı ifadesiyle unutulduğu, sonrasında yapılan hesaplamayla kur farkı faturası düzenlendiği ve davalının bu yönde bir anlaşmayı kabul etmediği ve düzenlenen faturaya karşılık iade faturası düzenlediği, dava dosyasında yer alan sipariş formlarında ödemelerin yabancı para EURO olarak yapılması ve ödeme tarihindeki kur esas alınarak ödeme yapılması gerektiği belirtildiği, faturaların Euro ve TL karşılığı gösterilerek kesildiği, yabancı para ile işlem yapılması yönünde bir anlaşma yapılıp yapılmadığı yönündeki değerlendirme ve takdir yetkisinin Sayın Mahkemenin uhdesinde olduğu, Görüş ve kanaatindeyim" şeklinde rapor düzenlenmiştir.
Bilirkişi raporunun dosyaya sunulduğu, rapora karşı tarafların beyan ve itirazda bulunduğu görüldü.
Davacı vekili 22/05/2024 Tarihli Bilirkişi Raporuna karşı sunmuş olduğu 30/05/2024 tarihli itiraz dilekçesinde özetle; 22.05.2024 tarihli bilirkişi raporuna itiraz ettiklerini, itirazlar doğrultusunda yeni bir bilirkişiden yeni bir rapor alınmasını, mahkeme aksi kanaatte ise talepler doğrultusunda davanın kabulü ile yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili 22/05/2024 Tarihli Bilirkişi Raporuna karşı sunmuş olduğu 04/06/2024 tarihli itiraz dilekçesinde özetle; Ticari defterlere göre müvekkil şirket borçlu değil alacaklı olduğundan, bilirkişi tarafından esaslı bir hata yapılarak defter incelemesinde borç ve alacak hususları karıştırılmış olduğundan, Taraflar arasında ödemelerin Euro olarak yapılacağına ilişkin bir anlaşma bulunmadığından ve sipariş formlarında da böyle bir şart yer almadığından, bilirkişi tarafından sipariş formlarında olmayan bir husus varmış gibi gösterilerek rapor hatalı düzenlenmiş olduğundan, rapora karşı itirazların kabulü ile ek rapor veya yeni bir bilirkişiden rapor alınmasını, mahkeme tarafından ek rapor veya yeni bir rapor alınmamasına karar verilmesi durumunda ise gerek işbu dilekçemizde belirttikleri ayrıntılı itirazlar gerekse de cevap dilekçesinde belirttikleri hususlar doğrultusunda davanın reddine karar verilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı yan üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
IV-) Konuyla İlgili Mevzuat Hükümleri Ve Yargısal İçtihatlar
2004 sayılı yasanın 67. Maddesinden "Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir.
(Değişik: 9/11/1988-3494/1 md.) Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkum edilir" hükmü düzenlenmiştir.
Y a r g ı t a y 19. Hukuk Dairesinin 2011/10963 Esas, 2012/3117 Karar sayılı ilamında "...vade farkı talep edilebilmesi için taraflar arasında vade farkı uygulanacağına dair bir sözleşme veya teamül bulunmasının gerektiği, ancak taraflar arasında vade farkı uygulanacağına dair bir teamül bulunmadığı, salt faturada bu ibarenin bulunmasının vade farkı talep etmeye yeterli olmadığı..." belirtilmiştir.
Y a r g ı t a y 1 1 . H u k u k D a i r e s i 2023/487 Esas, 2024/4091 Karar sayılı ilamında "...taraflar arasında kur farkı faturası düzenlenmesine ilişkin bir sözleşme veya teamül bulunmadığı, icra takibine konu kur farkı faturasının hangi faturaya ilişkin düzenlendiğinin tespit edilememesi..." denilmiştir.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi 2018/862 Esas, 2020/77 Karar Sayılı ilamında "...Somut olayda takip dayanağı olarak 48765 sayılı ... USD tutarında bir fatura gösterilmiştir. Mahkemece davacı ve talimatla yazılarak davalı tarafın ticari defterleri üzerinde yapılan SMMM bilirkişilerinden alınan raporlarda, taraflar arasındaki tüm cari hesap ilişkisinin değerlendirme konusu yapılması usul ve yasaya uygun olmamıştır.Mahkemece yanlızca takibe konu faturanın ve bu faturaya ilişkin ödemenin taraf defterlerinde kayıtlı olup olmadığı ve davacı tarafın alacaklı olup olmadığının incelenmesi..." gerektiği belirtilmiştir.

V-) Sabit Görülen Vakıalar, Bunlardan Çıkarılan Sonuç ve Hukuki Sebepler
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacı tarafından 07.09.2023 tarihli, ... numaralı fatura ile ... Euro bedelli ticari satımdan kaynaklı kur farkı alacağının tahsili amacı ile Sakarya 3. İcra Müdürlüğü 2023/17165E. Sayılı dosyası ile ilamsız icra takibi başlattığı, davalının süresinde ibraz ettiği itiraz dilekçesi ile borca ve faize itiraz etmesi üzerine takibin durduğu, davacı vekilinin takibin devamı için eldeki itirazın iptali davasını ikame ettiği, taraflar arasında vade farkı uygulanacağına dair bir sözleşme veya teamül bulunmasının gerektiği, ancak taraflar arasında vade farkı uygulanacağına dair bir teamül bulunmadığı, salt faturada bu ibarenin bulunmasının vade farkı talep etmeye yeterli olmadığı, her ne kadar ticari defterler üzerinde yapılan incelemede, davalının ticari defterlerinde, açık hesap ilişkisinden kaynaklı davacıya borçlu görünmekte ise de İİK 67.maddesi uyarınca açılan itirazın iptali davaları, dayanağı olan takiple sıkı sıkıya bağlı oluşu da nazara alındığında yanlızca takibe konu faturanın ve bu faturaya ilişkin ödemenin taraf defterlerinde kayıtlı olup olmadığı ve davacı tarafın alacaklı olup olmadığının incelenmesi gerektiğinden davanın reddine karar verilerek aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
davanın kabulüne karar vermek gerekmiş, aşağıdaki gibi karar verilmiştir.
HÜKÜM (Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere):
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Yürürlükte Bulunan Yargı Harçları Tarifesi Gereğince Alınması Gereken; 427,60-TL harcın mahsubu ile fazladan alınan 6.464,41-TL'nin yatıran tarafa iadesine,
3-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T göre hesaplanan 89.714,00-TL nisbi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Artan gider avansın kararın kesinleşmesinden sonra HMK’nun 333. maddesi uyarınca resen yatıran tarafa iadesine,
6-Arabuluculuk sarf ücreti olan 3.120,00-TL'nin davacıdan alınarak Hazineye İrat kaydına,
Dair, davacı asilin, davacı vekilinin ve davalı vekilinin (E - Duruşma Vasıtasıyla) yüzüne karşı verilen kararın, taraflara tebliğinden itibaren 2(iki) hafta içerisinde mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere başka bir yer mahkemesine verilecek dilekçe ile Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere, 6100 sayılı yasanın 321/2. Maddesi uyarınca gerekçeli kararın en geç bir ay içinde re'sen tebliğe çıkarılacağı hususu da bildirilerek karar verildi. 17/10/2024

Katip ...
e-imzalı

Hakim ...
e-imzalı