KAYSERI 2. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C. KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No:
T.C.
KAYSERİ
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLLERİ : Av.
Av.
DAVALI :
VEKİLİ : Av.

DAVA : İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 20/02/2023
KARAR TARİHİ : 05/11/2024
KARAR YAZIM TARİHİ : 06/11/2024

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinden özetle; Müvekkili şirkete ... numaralı poliçe ile kasko sigortalısı olan ... Merkezi Hayvancılık Gıd. İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti'ye ait, sürücüsü ... sevk ve idaresindeki ... plaka sayılı araç ile davalı ...'a ait sürücüsü... sevk ve idaresindeki ... plaka sayılı aracın çarpışması sonucu trafik kazası meydana geldiğini, kaza sonucu müvekkili şirkete sigortalı ... plaka sayılı araçta yapılan ekspertiz çalışmaları sonucu tespit edilen hasar bedeli olan 148.335,00-TL'nin müvekkili şirket tarafından 01/11/2021 tarihinde sigortalısına ödendiğini, kaza tespit tutanağına göre ... plaka sayılı araç sürücüsü...'ın tam kusurlu olduğunun tespit edildiğini, söz konusu kazaya ilişkin davalı tarafa ait aracın ZMM sigortacısı olan ... Sigorta A.Ş'den 43.000,00-TL tahsil edildiğini, ... Sigorta A.Ş'den yapılan tahsilat düşüldükten sonra bakiye 105.335,00-TL'nin rücuen tahsili amacıyla davalı tarafa Kayseri Genel İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı dosyası ile takip başlatıldığını, davalı tarafça haksız ve hukuka aykırı itiraz sonucu durdurulduğunu, bunun üzerine arabulucuya başvuru yapıldığını ancak sonuç alınamadığını belirterek Kayseri Genel İcra Dairesi'nin ... esas sayılı dosyasına yapılan itirazın iptali il takibin devamına, alacağın %20'sinden aşağı olmamak üzere davalı aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: Davalı vekili cevap dilekçesinden özetle; Kazaya sebebiyet veren araç sürücüsü... ile müvekkili arasında söz konusu ... plakalı aracın devri için anlaşma yapıldığını ancak araç üzerinde ihtiyati tedbir olmasından dolayı aracın resmi devrinin yapılamadığını, bu tedbirin Gaziantep 1. Asliye Ceza Mahkemesinin... Karar sayılı ilamı araç üzerindeki şerhin karar kesinleştiğinde kaldırılmasına, aracın yediemin olarak derhal sahibine iadesine şeklinde karar verilmek suretiyle kaldırıldığını, bahsi geçen mahkeme dosyasının temyiz edilmesi ile dosyanın kesinleşmesinin uzun yıllar alması sebebiyle araç devri yapılamayınca müvekkil ... ile aracın işleteni ve sürücüsü... arasında uzun süreli araç kiralama sözleşmesi yapıldığını, kazaya sebebiyet veren aracın maliki, işleteni, fiili hakimiyeti ve ekonomik yönden yararı bulunan taraf... olduğunu ve husumet direkt olarak bu kişiye yöneltilmesi gerekirken müvekkiline yöneltilmiş olmasının hakkaniyete uygun olmadığını, itiraza rağmen davanın açılmış olmasının kötü niyetli olduğunu, taşıt kira sözleşmesinden de anlaşılacağı üzere söz konusu kazaya sebebiyet veren aracın...'a uzun süreli olarak kiralandığını ve aracın fiili kullanımı ve hakimiyetinin...'a devredildiğini belirterek taşıt kira sözleşmesi, yargıtay kararları ve hukuk genel kurulu kararı davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
DELİLLER
Kayseri Genel İcra Dairesi'nin ... esas sayılı dosyası uyap kayıtları celp edilmiş, incelemesinde; Alacaklı ... Siggorta A.Ş tarafından, borçlular... ve ... aleyhine, 08/02/2022 tarihli, 105.335,00-TL asıl alacak ve 2.5453,36-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 107.880,36 TL alacak üzerinden ilamsız icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin... ve ...'a 17/02/2022 tarihinde tebliğ edildiği, ... vekili tarafından 23/02/2022 tarihinde takibe itirazı üzerine takibin durdurulmasına karar verildiği görülmüştür.
Türkiye Noterler Birliği'ne, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi'ne, ... Sigorta A.Ş'ye, ... Sigorta A.Ş'ye, Bayraktarlar Merkay Mot. Vas. Tic. A.Ş'ye yazılan müzekkerelere cevap olduğu, ilgili kayıt ve belgelerin dosyamız arasına celp edildiği görülmüştür.
Mahkememizce davaya konu trafik kazasında kazaya karışan tarafların eyleminin yasanın hangi maddelerini ne yönünde ihlal ettiği, ... plaka sayılı araçta araç hasar bedeli şeklinde gerçekleşen zararın varlığı ve kaza tarihi itibariyle miktarı, dava dışı ... Sigorta Şirketi'nin davacı kasko şirketine yaptığı ödemenin mahsubu neticesinde davacının talep edebileceği bakiye hasar bedelinin tespiti hususlarında rapor tanzimi hususunda dosya Makine Mühendisi...'ye tevdi edilmiştir.
Mahkememizce alınan Makine Mühendisi ...'nün 16/05/2024 tarihli bilirkişi raporundan özetle; Dosyada mevcut kolluk kuvvetleri tarafından düzenlenen Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı'ndaki veriler değerlendirildiğinde; kazanın 27.09.2021 günü saat 08.05 civarında Kayseri ili Melikgazi ilçesi Y.Beyazıt Mahallesi Aşık Veysel Bulvarı Hulusi Akar Bulvarı kavşağı üzerinde gerçekleştiği, görüşün açık, yerlerin kuru ve yolun eğimsiz olduğu, trafik düzenlemesinin trafik şerit çizgileri, trafik ikaz ve uyarı levhaları ile yapıldığı, trafik tanzim ışıklarının çalışmadığı, Dava konusu gerçekleşen maddi hasarlı trafik kazasında: ... plaka sayılı araç sürücüsü... sevk ve idaresindeki aracı ile Sivas caddesi istikametinden gelip Aşiyan caddesi istikametine Aşık Veysel bulvarı üzerinde seyri esnasında Hulusi Akar Bulvarı ile kesiştiği (kolluk kuvvetlerinin tespitine göre trafik tanzim ışıklarının çalışmadığı dolayısıyla) kontrolsüz bir kavşağa geldiği anda, aynı kavşağın diğer kolunda Hulusi Akar Bulvarı üzerinden sürüşüne devam eden sürücü ... sevk ve idaresindeki ... plaka sayılı aracın sol yan kısımlarına kendi aracının sağ ön kısımları ile çarptığı olayda; ... plaka sayılı araç sürücüsü... meskun mahal içinde günün gündüz vakti (saat 08.05) kontrolsüz kavşağın diğer kollarında bulunan araçları dikkate almaksızın gerekli dikkat ve özeni aracın teknik özelliklerine göre yola vermesi gerekirken davacı yan tarafından sigortalı araca çarptığı olayda tam ve asli kusurlu olduğu;
"KTK 57/c-2 (Kavşaklarda geçiş hakkı: Madde 57 – Kavşaklarda aşağıdaki kurallar uygulanır. c) Kavşak kollarının trafik yoğunluğu bakımından farklı oldukları işaretlerle belirlenmemiş ise; 2. Motorlu araçlardan soldaki sağdan gelen araca Geçiş hakkını vermek zorundadırlar.
) ve KTK 84/h (Trafik kazalarında sürücü kusurlarının tespiti ve asli kusur sayılan haller: Madde 84 – Araç sürücüleri trafik kazalarında; ........h) Kavşaklarda geçiş önceliğine uymama,
Hallerinde asli kusurlu sayılırlar.)" kurallarını ihlal ettiği,
... plakalı sayılı araç sürücüsünün ise gerçekleşen kazanın oluşu üzerinde etkenliği bulunmadığından kusursuz olduğu değerlendirilmiştir. Yukarıda izah edilen hususlar muvacehesinde, olayda;
A) ... plaka sayılı araç sürücüsü...'ın %100 (yüzde yüz) oranında tam ve asli kusurlu olduğu
B) Davacı yana ait ... plaka sayılı araç sürücüsü ...'ın ise kusurunun olmadığı % 0 (yüzde sıfır), ... plakalı sayılı aracın tamiri/onarımı Eylül 2021 itibariyle ekonomik olmadığı (hasar onarım bedelinin, ortalama araç rayiç bedeli ile sovtaj bedeli oranı açısından kıyaslandığında) ve pert total işlemi uygulanmasının doğru olduğu, ... plakalı sayılı aracın kaza tarihinde hasar kaydı (bir adet), kullanılmışlık düzeyi (140.000 km) ve dosyada mevcut davacı yan tarafından kazandırılan resimlerdeki araç görünümündeki emsal araçların ikinci el araç satışının en çok gerçekleştiği ve aşağıda görsellerde fiyatları sunulan tespitlere göre hasarsız haldeki araç rayiç bedelinin 365.000 TL olduğu, ... plakalı aracın hava yastıkları ve kontrol üniteleri, sol ön emniyet kemeri, ön şase kolu, sol ön çamurluk, amortisör, ön tampon, motor aksamı, radyatör, motor kaputu, klima aksamı vb. hasar aldığı, Davacının sunduğu tedarik firması tarafından yazılı yedek parçaların meydana gelen kaza sonrası hasar gören parçalarla uyumlu olduğu ve ancak ... plakalı aracın tamirinde kullanılmadığı, pert işlemi uygulandığı, pert işleminde hasarlı emsal hasarlı araç sovtaj bedelinin 275.000 TL olduğu, Davalı yanın sigorta şirketi tarafından hasar bedeli olarak 2021 yılı ZMMS araç başına maddi hasar üst limiti karşılığı olarak davacı sigorta firmasına 43.000 TL ödeme yapıldığı, Dava dışı ... Sigorta Şirketi'nin davacı kasko şirketine yaptığı ödemenin mahsubu neticesinde davacının talep edebileceği bakiye hasar bedelinin; Bakiye Hasar Bedeli = Hasarsız Araç Rayiç Bedeli - (... Sigorta Şirketi'nce Yapılan Ödeme + Sovtaj Bedeli) Bakiye Hasar Bedeli = 365.000 - ( 43.000 + 275.000) + Bakiye Hasar Bedeli = 365.000 - 318.000 Bakiye Hasar Bedeli = 47.000 TL olduğu yönünde rapor edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Somut olayda; 27/09/2021 tarihinde davacı şirketin kasko sigortalısı olan ... Merkezi Hayvancılık Gıda İnşaat San. Ve Tic. Ltd. Şti.'ye ait, sürücü ... sevk ve idaresindeki ... plaka sayılı araç ile davalı ...'a ait sürücü... sevk ve idaresindeki ... plaka sayılı aracın çarpışması sonucu trafik kazası meydana geldiği, davacı kasko şirketinin sigortalı ... plaka sayılı araçtaki hasara yönelik sigortalısına 148.335,00 TL ödeme yaptığı, davalı tarafa ait ... plaka sayılı aracın ZMM Sigortacısı olan ... Sigorta A.Ş.'den 43.000,00 TL tahsil edildiğinden bakiye bedel olan 105.335,00 TL'nin rücuen tahsili amacıyla davalı tarafa Kayseri Genel İcra Dairesinin ... E. Sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığı, eldeki davada ise anılan takibe ilişkin itirazın iptalinin talep edildiği görülmektedir.
Davalı taraf, ... plakalı aracın sürücüsü olan Berat Antal ile arasında ... plakalı aracın devri için anlaşma yapıldığını ancak araç üzerinde ihtiyati tedbir olmasından dolayı aracın resmi devrinin yapılamadığını, tedbire konu yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle davalı ile aracın sürücüsü... arasında uzun süreli araç kiralama sözleşmesi yapıldığını bu nedenle ... plakalı aracın maliki, işleteni, fiili hakimiyeti ve ekonomik yönden yararı bulunan tarafın Berat Antal olduğunu ileri sürmüştür.
Hemen burada işleten sıfatının tanımı ve kapsamının değerlendirilmesi gerekmektedir.
İşleten tanımı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 3. maddesinde “Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır” şeklinde yapılmıştır. 2918 sayılı KTK'nın 3. maddesinde işleten sıfatının belirlenmesinde şekli ve maddi ölçüt olmak üzere iki ayrı ölçüden yararlanılmıştır. Şekli ölçüye göre trafik sicilinde malik görülen kişi işletendir. Maddi ölçüye göre ise, trafik sicilinde adı geçen kişinin önemi bulunmamakta olup önemli olan araç üzerindeki fiili hakimiyet, araçtan ekonomik yarar sağlama, masraf ve rizikolara katlanma gibi ölçütlerdir. İşletenin belirlenmesinde doktrin ve Yargıtay'ın kabul ettiği görüş maddi ölçüdür. (Yargıtay 17. Hukuk Dairesi'nin 2020/1160 Esas, 2021/1723 Karar Sayılı İlamı)
İşleten sıfatının belirlenmesinde araç üzerinde fiili hâkimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması ve fiili hâkimiyetin uzun süreli olması gerekmektedir. Uzun süre kavramı, belirli bir gün sayısı ile sınırlı olmayıp, her somut olayın özelliğine göre ayrıca değerlendirilir. Ayrıca bu konuda getirilecek delillerin üçüncü kişileri bağlayabilecek nitelikte ve güçte olması, özellikle zarara uğrayanların haklarına halel getirecek bir sonuç oluşturmaması şarttır. (HGK'nın 2021/ (17)4-104 Esas, 2021/818 Karar Sayılı İlamı, Yargıtay 17. Hukuk Dairesi'nin 2020/2882 Esas, 2021/1190 Karar Sayılı İlamı)
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda kayıt maliki olan davalının araç üzerindeki fiili hakimiyeti ve ekonomik faydayı başkasına devrettiğini ispatlasa dahi bu durumu üçüncü kişileri karşı ileri sürülebilmesi için tescille aynı kuvvette bir belge ile ispatlanması gerekmektedir. Somut olayda üçüncü kişileri bağlayabilecek nitelikte ve güçte bir belge olmadığına göre davalı ...'un işleten sıfatı nedeniyle sorumlu tutulması gerekmektedir.
Makine mühendisi bilirkişi tarafından yapılan incelemede; dava konusu trafik kazasında ... plaka sayılı araç sürücüsü... sevk ve idaresindeki aracı ile günün gündüz vakti (saat 08.05) kontrolsüz kavşağın diğer kollarında bulunan araçları dikkate almaksızın gerekli dikkat ve özeni aracın teknik özelliklerine göre yola vermesi gerekirken davacı yan tarafından sigortalı araca çarptığı olayda tam ve asli kusurlu olduğu, ... plakalı sayılı araç sürücüsünün ise gerçekleşen kazanın oluşu üzerinde etkenliği bulunmadığından kusursuz olduğu tespit edilmiş olup, yapılan tespit kaza tespit tutanağı ve olayın oluş şekli ile uyumlu bulunmuştur.
... plakalı sayılı aracın tamiri/onarımı Eylül 2021 itibariyle ekonomik olmadığı ( yedek parça ve işçilik bedeli toplamı olan 223.856,76-TL hasar bedeli ile aracın hasarsız ikinci el değeri kıyaslandığında ) ve pert total işlemi uygulanmasının doğru olduğu, ... plakalı sayılı aracın kaza tarihinde hasar kaydı (bir adet), kullanılmışlık düzeyine (140.000 km) göre hasarsız haldeki araç rayiç bedelinin 365.000,00-TL olduğu, ... plakalı aracın hava yastıkları ve kontrol üniteleri, sol ön emniyet kemeri, ön şase kolu, sol ön çamurluk, amortisör, ön tampon, motor aksamı, radyatör, motor kaputu, klima aksamı vb. hasar aldığı, davacının sunduğu tedarik firması tarafından yazılı yedek parçaların meydana gelen kaza sonrası hasar gören parçalarla uyumlu olduğu ve ancak ... plakalı aracın tamirinde kullanılmadığı, pert işlemi uygulandığı, pert işleminde hasarlı araç sovtaj bedelinin 275.000 TL olduğu, davalı yanın sigorta şirketi tarafından hasar bedeli olarak 2021 yılı ZMMS araç başına maddi hasar üst limiti karşılığı olarak davacı sigorta firmasına 43.000 TL ödeme yapıldığı, dava dışı ... Sigorta Şirketi'nin davacı kasko şirketine yaptığı ödemenin mahsubu neticesinde davacının talep edebileceği bakiye hasar bedelinin; (Bakiye Hasar Bedeli = Hasarsız Araç Rayiç Bedeli - (... Sigorta Şirketi'nce Yapılan Ödeme + Sovtaj Bedeli)) 47.000 TL olduğu tespit edilmiş olup, bilirkişi raporu denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğundan davacı tarafça aracın ikinci el değerinin tespitine yönelik soyut itirazları kabul edilmemiştir. Davacı taraf takip talebinde 105.335,00-TL asıl alacak ve 2.545,36-TL işlemiş faiz yönünden takip başlatmış olup işlemiş faiz yönünden yapılan değerlendirmede; Yargıtay 17. Hukuk Dairesi'nin E:2018/4265, K:2019/9714 sayılı kararında da belirtildiği üzere, olayda kazaya sebep olan aracın kullanım amacı hususi oluğundan davacı şirketin sigortalısına ödeme yaptığı 01/11/2021 tarihinden takip tarihi olan 07/02/2022 tarihine kadar işleyecek yasal faiz (47.000-TL ana paraya ilişkin) 1.135,73-TL'dir. Bu bilgiler dikkate alınarak davanın kısmen kabulü ile davalının Kayseri Genel İcra Dairesinin ... E. Sayılı dosyasına yaptığı itirazın 47.000,00-TL ana para, 1.135,73-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 48.135,73-TL yönünden iptali ile takibin 48.135,73-TL yönünden devamına, fazlaya yönelik talebin reddine, alacak likit olmadığından icra inkar tazminatı talebinin reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenler ile;
1-DAVANIN KISMEN KABULÜ ile davalının Kayseri Genel İcra Dairesinin ... E. Sayılı dosyasına yaptığı itirazın 47.000,00-TL ana para, 1.135,73-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 48.135,73-TL yönünden iptali ile takibin 48.135,73-TL yönünden devamına, fazlaya yönelik talebin reddine,
2-Alacak likit olmadığından icra inkar tazminatı talebinin reddine,
3-Alınması gereken 3.288,15-TL karar ve ilam harcından dava açılırken davacı tarafından yatırılan 1.302,93-TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 1.985,22-TL karar ve ilam harcının davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafından yatırılan 179,90-TL başvurma harcı, 1.302,93-TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yargılama boyunca yapılan; 206,25-TL tebligat - müzekkere posta gideri ile 2.200,00-TL bilirkişi ücretleri olmak üzere toplam 2.406,25-TL yargılama giderinden davanın kabul oranına göre belirlenen 1.073,66-TL'lik kısmının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yapılan bir yargılama gideri bulunmadığından bu hususta bir karar verilmesine yer olmadığına,
7-Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden davacı lehine A.A.Ü.T. 13/1. Maddesi uyarınca 30.000,00-TL maktu vekalet ücreti takdirine, takdir edilen vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden davalılar lehine A.A.Ü.T. 13/1. Maddesi uyarınca 30.000,00-TL maktu vekalet ücreti takdirine, takdir edilen vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
9-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 3.120,00 TL arabuluculuk ücretinden (yargılama gideri) davanın kabul oranına göre belirlenen 1.727,87-TL'lik kısmının davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
10-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 3.120,00-TL arabuluculuk ücretinden (yargılama gideri) davanın red oranına göre belirlenen 1.392,13-TL'lik kısmının davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
11-HMK'nun 333/1. maddesi gereğince varsa artan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştikten sonra yatıran ilgili tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalının yokluğunda gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi'nde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 05/11/2024

Katip
¸E-imzalıdır

Hakim
¸E-imzalıdır