KAYSERI 2. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C. KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KAYSERİ TÜRK MİLLETİ ADINA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : Esas
KARAR NO :

HAKİM : ... ...
KATİP : ... ...

DAVACI :... (T.C. ...) ...
VEKİLİ :Av. ... -
DAVALI :1-... - ...
VEKİLLERİ :Av. ... -
Av. ... -
DAVALI :2-... - ...
DAVA : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 18/08/2022
KARAR TARİHİ : 06/11/2024
KARAR YAZIM TARİHİ : 07/11/2024
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalı şirket arasında yapılan 10/11/2020 tarihli sözleşme ile müvekkili Sahabiye Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında 1. Etap 2. Kısımda A4 Blok inşaatlarının yapım işini üstlendiğini, müvekkili şirketin şu ana kadar yaptığı işler nedeniyle maruz kaldığı zararın olduğunu, bu konuda zararlarının tutarının ilerde yapılacak bilirkişi incelemesi ile ortaya çıkacağını fazlaya ilişkin haklarının saklı tutarak şimdilik 5.000,00 TL belirsiz alacak davacı açtıklarını, sözleşmenin uyarlanması ile manada fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydıyla uyarlama nedeniyle şimdilik 5.000,00 TL üzerinden belirsiz alacak davacı, olmadığı takdirde sözleşmenin haklı nedenle feshi şeklinde terditli olarak ileri sürüldüğünü, müvekkili sözleşme ile üzerine düşeni kısmen yerine getirdiğini, şu anda %34/2 seviyesinde olduğunu, 8. Katın tabliyesi bittiğini, 9. Katın kolonlarının yarısı tamamlandığını, bu süre zarfında her ay yapılan hak edişler müvekkilini ödendiğini, ancak bu sürede müvekkili şirket davalıya dilekçe vererek aşırı bir şekilde artan piyasa koşullarına göre değerlendirme yapılmasını istendiğini, 08/12/2021 tarihli dilekçede yaşanan pandemi koşulları tedarik zincirlerindeki aksaklıklar ve maliyetlerdeki aşırı fiyat artışlarının müvekkilini olumsuz olarak etkilediğini, ihaleye başlanılan tarihten, dilekçe tarihine kadar demir fiyatlarında yaklaşık %220, beton fiyatlarında ise %270, diğer kalemlerde ise ortalama %250 fiyat arıtışlarının gerçekleştiğini ve artışın hızla devam ettiğini, işin yapımı 27.400.000,00 TL'ye üstlenilmiş ise de talep tarihindeki piyasa rayiciyle 68.5000.000,00 TL gibi yüksek rakamlara çıktığı belirtilerek inşaatını eksiksiz bir şekilde devam edebilmesi için fiyat farkı talep edildiğini, davalı şirket ile müvekkili arasında yapılan 10/11/2020 tarihli " Sahabiye Kentsel Dönüşümü Projesi kapsamındaki 1. Etap 2. Kısım A4 Blok inşaatlarının yapım işi" başlıklı sözleşme uyarınca yapımı üstlenilen inşaattan dolayı, talepleri içeriğini oluşturan uyarlama nedeniyle dava tarihine kadar müvekkilinin zararlarının tespiti ve davalıdan şimdilik fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydıyla, 5.000,00 TL nin tahsilini ayrıca devam eden iş nedeniyle sözleşmenin uyarlanması ile fiyat farkının hesaplanarak fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydıyla şimdilik 5.000,00 TL nin ticari reeskont (avans) faizi ile birlikte tahsilini, taktirlerin aksi yönde olduğu taktirde sözleşmenin haklı nedenle feshi ile yargılama sürecinde dava ile ilgili ve bağlantılı her konuda ihtiyati tedbir isteme ve sair tazminat haklarının saklı tutaralar yargılama giderleri ve vekalet ücretlerinin davalıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen dosyada davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle;Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı şirket arasında yapılan 10/11/2020 tarihli sözleşme ile davacı Sahabiye Kentsel dönüşüm Projesi kapsamında 1. Etap 2. Kısım A4 blok inşaatlarının yapım işlerini üstlendiğini, sözleşmenin ifası devam etmekte iken, Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... esas sayılı dosyası ile davalı aleyhine ''uyarlama, mümkün olmadığı takdirde sözleşmenin haklı nedenle feshi'' davası açıldığını ve halen derdest olduğunu, Davalı şirketin, Kayseri 8. Noterliği'nin 16/01/2023 tarih ... yevmiye numaralı ihtaratında Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın 13/01/2023 tarih ve 1323 yevmiye numaralı yazısını ilgi tutarak 14/01/2023 tarihi itibariyle işin süresinin bittiğinin Kentsel dönüşüm Daire Başkanlığı tarafından bildirildiğinin belirtildiği, sözü geçen dairenin 13/01/2023 tarihli yazısı ile '7ihalesi yapılan Sahabiye Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamındaki 1. Etap 2. Kısım A4 blok, açık ihale usulü ile ihale edilen inşaat yapım işinde A4 blok inşaatında ... İnşaat Ltd.Şti ile İmar A.Ş arasında yapılan sözleşmeye göre 14/01/2023 tarihi itibariyle işin süresinin bittiği, cezalı çalışarak 10 gün içinde işin tamamlanması gerektiği, aksi takdirde 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 20. Maddesi (a) bendine, sözleşmenin 26.1.maddesine göre sözleşmenin fesih işleminin yapılmasının gerektiği''nin bildirildiğini, bu bildirim üzerine müvekkili tarafından Kayseri 8. Noterliği'nin 24/01/2023 tarih ... yevmiye numaralı ihtarı ile cevap verildiğini, davalının fesih gerekçesi ile müvekkilinin haklı nedenle fesih isteminin hukuki dayanağı ve sonuçları bakımından farklı olduğunu, feshin haksız olduğunu ve sözleşmenin devam ettiğinin tespiti bakımından iş bu davayı açtıklarını, Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... esas sayılı dosyasının sonucunun işbu davayı mutlak suretle etkileyeceğini, her iki dosyanın birleştirilerek görülmesini, takdirler aksi yönde olması halinde dava sonucunun bekletilmesini, davalı şirket ile müvekkili arasında yapılan 10/11/2020 tarihli sözleşmenin geçerli ve yürürlükle olduğunun tespiti ile davalının tek taraflı olarak haksız feshinin iptaline karar verilmesini, Kayseri 2. Asliye Ticaret mahkemesinin ... esas sayılı dosyası ile iş bu dosyanın birleştirilmesini, avukatlık ücreti ile yargılama giderlerinin davalılar üzerine yükletilmesine karar verilmesini talep etmiş olduğu görülmüştür.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle;Dava dilekçesinde uyarlama nedeniyle belirsiz alacak, olmadığı takdirde sözleşmenin haklı nedenlerle feshi istenmekte olduğunu, şimdilik 5.000 TL’ nın tahsili talebi de dilekçede yer almakta ve bu miktar üzerinden harç ödenmekte olduğunu, işin bedeli, sözleşmede 27.400.000 TL olarak gösterilmiş olduğunu, dava dilekçesinde sözleşmenin feshi de talep edildiğine göre, davacı 27.400.000 TL üzerinden eksik harcı tamamlamasının gerektiğini, sözleşmenin 14/ 1 maddesinde ve 14/2- 14/3 maddesinde “Yüklenici gerek sözleşme süresi gerekse uzatılan süre içerisinde sözleşmenin tamamen ifasına kadar vergi, resim harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerinin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde bulunamaz. Fiyat farkı hesaplanmayacaktır. Ancak mücbir sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitimi tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde yürüklükte bulunan fiyat farkına ilişkin esaslar dikkate alınarak fiyat farkı hesaplanacaktır. Fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz hükmü yer almakta olduğunu, taraflar arasındaki sözleşme, işin bitimine kadar fiyat farkı verilmesini yasaklamış olduğunu, fiyat farkı sadece, mücbir sebebin varlığı veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin uzaması halinde söz konusu olabilecek olduğunu, TBK 480 maddesine göre, “ Bedel götürü olarak belirlenmiş ise, yüklenici eseri o bedelle meydana getirmekle yükümlüdür Eser öngörülenden fazla emek ve masrafı getirmiş olsa bile yüklenici belirlenen bedelin artırımını isteyemez. “ denildiğini, dava dilekçesinde mücbir sebepten söz edilmekte olduğunu, Mücbir sebep nedir? Bilindiği gibi “Bir borcun veya hukuki ilişkinin ihlaline veya aksamasına neden olan kaçınılması ve ön görülmesi mümkün olmayan bir takım nedenlere” denmekte olduğunu, Yargıtay, genel olarak deprem, sel, yangın gibi doğal afetleri mücbir sebep olarak tanımlamakta olduğunu, Mücbir sebep, borcun geçici veya sürekli olarak imkânsızlığına yol açarken, aşırı ifa güçlüğü halinde, edimin ifası oldukça güç olsa da halen mümkün olduğunu, bu durumda mücbir sebepten değil, ifa güçlüğünden söz etmek doğru olacak olduğunu, nitekim, dava dilekçesinin tetkikinde de sayın davacı vekili, aşırı ifa güçlüğünden söz etmekte olduğunu, davacının kendi kusuru ile iş programına riayet etmediği gibi aşırı bir fiyat farkı talep etmekte olduğunu, davacının 4735 sayılı kamu ihale sözleşmeleri kanununun geçici 5 ve 6. Maddelerine göre fiyat farkı ödenmesi yönünde davalı şirkete müracaat etmiş, davalı 22.02.2022 Tarihli yazısı ile vermiş olduğu cevabında “ gereken mevzuat düzenlemelerine göre gerekli işlemlerin yapılacağı, 1 etap 2. Kısım A 4 Blok”un ödeme ve fiziki gerçekleştirme oranı % 34,20, iş programına göre gerçekleştirme oranının % 70 olması gerekirken % 35,80 geriden geldiği, yapım işlerinin durduğunu ifade ederek, en kısa zamanda iş programına uygun hale getirilmesini ihtar etmiş olduğunu, davacı değişen mevzuat hükümleri ile tespit edilecek değerin piyasa koşullarının altında kaldığını konunun tekrar değerlendirilmesini istemiş, davalı 24.03.2022 tarihli davacıya gönderdiği yazısında ise, 4735 sayılı geçici 5. Maddesinin uygulanmasına ilişkin 5 a bendinde yer alan formüller doğrultusunda hazırlanmış olup, hesaplanan tutarın 14. Hak ediş ile davacıya ödeneceğini ifade etmiş, bütün hesaplamaların ilgili kanun hükümlerine göre yapıldığını, yeniden hesaplamanın söz konusu olamayacağını ifade etmiş olduğunu, davalının 03.06.2022 tarihli yazısında ise, iş programına göre gerçekleşme oranının % 78,90 olması gerekirken % 44,70 geriden geldiğini fiziki gerçekleşme farkının her geçen ay artmakta olduğunu, 6 aydır hiçbir çalışmanın yapılmadığını söylemiş olduğunu, davacı, süre uzatım talebinde bulunmuş, davalı şirket yönetimi de 20.06.2022 gün 021 sayılı kararla 90 gün süre uzatımı yönünde karar vermiş, ne var ki, davacı bu sürenin bitimini dahi beklemeden iş bu davayı ikame etmiş olduğunu, görüldüğü gibi, TBK nun 480. Maddesine rağmen, taraflar arasındaki sözleşmede hiçbir şekilde fiyat farkı ödenmeyeceği yönünde kesin hüküm bulunmasına rağmen, davacı imalatının iş programına göre çok gerilerde kalmasına rağmen, davayı şirket, yasa değişikliği doğrultusunda fiyat farkı ödemeyi kabul etmiş ancak davacı şirket, yasaca belirlenen miktarın piyasa koşullarının altında kaldığından söz etmiş olduğunu, davacı, hem iş programına da uymamış, hem de kusurundan faydalanmak istemekte olup iyiniyetli olmadığını belirterek haksız ve yersiz davanın reddine karar verilmesinin talep edildiği görülmüştür.
Birleşen dosyada davalı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Birleşen davada, davacı, daha önce müvekkili şirket aleyhine “uyarlama, mümkün olmadığı takdirde sözleşmenin haklı nedenle feshi” davası açtıklarından bahisle, davanın uyarlama nedeniyle sonuç vereceği konusunda kuşku taşımadıklarını vurgu yapıp, müvekkili şirket tarafından alınan “sözleşmenin feshi” kararının iptaline karar verilmesini istediklerini, müvekkili şirket hakkında ikame edilen birleşen dava da, haksız ve yersiz ve yasal dayanaktan yoksun olduğunu, Davacı ilk davasında uyarlama ile birlikte sözleşmenin feshi”ni de talep ettiğini, Yani davasının netice-i talebinde fesih de yer almakta olduğunu, Davacının sözleşme şartlarını yerine getirmediği sabit olduğunu, sözleşme bu yüzden müvekkili tarafından feshedilmiş bulunduğunu, Yani davacı bir yandan ikame ettiği dava ile sözleşmenin feshi talebinde bulunmakta olduğunu, diğer yandan birleşen dava ile feshedilen sözleşmenin iptaline karar verilmesini istediklerini, çelişki ortada olduğunu, haksız ve yersiz ve hiçbir yasal dayanağı bulunmayan birleşen davanın da reddini, yargılama giderleri ile vekil ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiş olduğu görülmüştür.
YARGILAMA VE GEREKÇE
Dava, Taraflar arasında imzalanan 10/11/2020 tarihli sözleşme gereğince davacının iddia ettiği şekilde sözleşmenin yerine getirilmesi bakımından aşırı ifa güçlüğü olup olmadığı, davacının sözleşme nedeni ile zararının olup olmadığı ve sözleşmenin uyarlanması şartlarının oluşup oluşmadığı hususlarına ilişkindir.
Gevher Nesibe Vergi Dairesine yazılan müzekkereye cevap verilmiş olduğu ilgili evrakın dosya arasına alınmış olduğu görülmüştür.
Bilirkişi heyetinden alınan 03.07.2023 havale tarihli bilirkişi raporunda özetle; " Dava konusu, davacı yüklenici ... Müh. İnş. Proje Taahhüt Ltd. Şti. taahhüdündeki
Sahabiye Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi Kapsamındaki Birinci Etap İkinci Kısım A4 Blok İnşaatı
yapım işinde: Taahhüt konusu işin ikmali sürecinde, inşaat malzemeleri fiyatlarındaki fahiş artışlar nedeniyle; davacı yüklenicinin kusuru dışında meydana gelen bu artışlarla, davacı yüklenici tarafından, sözleşmenin ifasının mümkün olmadığı, 02.04.2020 tarih ve 31087 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanıp yürürlüğe konulan, 01.04.2020 tarihli ve 2020/5 sayılı “COVID-19 Salgınının Kamu İhale Sözleşmelerine Etkisi” konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesine istinaden ortaya çıkan durumun, yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmediği, Yüklenicinin, sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmesine engel nitelikte
olduğu ve yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmediği, Davaya konu eser sözleşmesinin dava dışı üçüncü bir firmaya ihale edildiği bu nedenlerle takdir mahkemeye ait olmak üzere sözleşmenin yürürlükte olması ve sözleşmenin uyarlama
ile fiilen devamının mümkün olmadığı kanaatine varılması halinde sözleşmenin feshi ile
tarafların borçlarının sona ereceği yasa ve içtihatlar ile düzenlendiği bu kapsamda davacının kesin teminat mektubunun da iade edilmesi gerektiği,
13 nolu hakedişten sonra; varsa kesin hesap, ya da fesih alacağının yükleniciye ödenmesi
gerektiği,
Davacı yüklenicinin, 01.07.2021 – 31.12.2021 tarihleri arasında yapmış olduğu imalata
dönük, 280.512,38 TL fiyat farkı alacağının kendisine ödenmesi gerektiğine" sonuç ve kanaatine varıldığının bildirilmiş olduğu anlaşılmıştır.
Bilirkişi heyetinden alınan 09/01/2024 havale tarihli bilirkişi ek raporda özetle; "Dava Tarihi: 16.08.2022 Dava Tarihindeki Üfe endeksi:1.780,05 Kalan işin başka firmaya ihale edildiği tarih:18.04.2023 18.04.2023 tarihindeki Üfe endeksi:2.164,94 Kalan işin başka firmaya ihale edildiği bedel: 119.960.000,00 TL Kalan işin dava tarihindeki değeri: 119.960.000,00 TL x1.780,05 /2.164,94= 98.633.125,17 TL olarak hesaplanmıştır" sonuç ve kanaatine varıldığının bildirilmiş olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizin iş bu dosya ile birleşen Mahkememizin 2023/13 esas sayılı dosyasının iş bu dosyamızdan tefriki ile başka bir esasa kaydedilmesine karar verildiği ve bunun sonucunda davanın mahkememizin... E sayılı dosyasına kaydedildiği ve ilgili dosyada yargılamanın devam ettiği görülmüştür.
Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin... Esas sayılı dosyası incelendiğinde, davacısının ..., davalının... ve İnşaat Ticaret A.Ş olduğu, dava konusunun işbu dava konusu ile irtibatlı olduğu, her iki dosya arasında hukuki ve fiili bağlantı bulunduğu daha önce bu dosyada tefrik edildiği görülmüş ve iş bu dosyanın Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin... Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenler ile;
1-Mahkememizin iş bu dosyası ile Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Esas sayılı dosyanın aralarında bağlantı bulunması nedeniyle HMK 166/1- 4 Md gereğince BİRLEŞTİRİLMESİNE, mahkememiz esasının bu şekilde kapatılmasına,
2-Yargılama giderleri, harç ve vekalet ücretinin birleşen esas dosya üzerinden değerlendirilmesine,
3-Birleşen dosyada İflas idaresine müzekkere yazılarak dava konusu olan talebin İflas İdaresi tarafından ödenmesi konusunda kayıt altına alınıp alınmadığının sorulmasına,
Dair, davacı ve davalı vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı.06/11/2024

Katip ...
¸e-imzalıdır

Hakim ...
¸e-imzalıdır