KAYSERI 2. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C. KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KAYSERİ TÜRK MİLLETİ ADINA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : Esas
KARAR NO :

HAKİM : ... ...
KATİP : ... ...

DAVACI :... - ...
VEKİLLERİ :Av. ... - [
Av. ... -
DAVALI :... - ...
VEKİLİ : Av. ... - [
DAVA : Tazminat (Haksız Rekabetten Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 20/08/2019
KARAR TARİHİ : 23/10/2024
KARAR YAZIM TARİHİ : 04/11/2024
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Haksız Rekabetten Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Davacı şirketin Kayseri’de faaliyet gösterip ölçme ve değerlendirme ürünleri üreten bir firma olduğunu, 2015 yılında hem evde hem endüstride kullanılmak üzere farklı çaplarda ultrasonik su sayacı ürettiğini ve bu ürünlere USM serisi model isimli onay belgesi aldığını, bu ürünlere aynı yıl kapatma vanasıda eklenerek ön yüklemeli ultrasonik su sayacı geliştirildiğini, vananın özgün bir ürün olduğunu, sayaçlarında hareketli parça olmadığından sorunlar yaşanmadığını, ürünün öncelikli kullanım alanının tarımsal sulama sistemleri olduğunu, sonrasında DSİ’nin bu su sayacının kullanımını zorunlu hale getirdiğini, bu zorunluluğun DSİ su kontrol elemanları genel teknik şartname TS EN 14267 standardı getirilmek sureti ile uygulandığını, davacının hem hidrant hem de su sayacı üreticisi olduğunu, davalının TSE Konya Bilgi Yöneticiliğinden davacıya ait ürünü kullanarak belge aldığını, davalının ürünü Çin’de kopyalatmak sureti ile ürettiğini, Tip belgesinin davalı tarafından Bulgaristan’dan alındığını, kopya ürünlerin Sivas Kanak Sulama Birliğine satıldığını, ürünlerde birebir aynı olan hususların olduğunu, bu durum nedeni ile TTK madde 54 kapsamında haksız rekabet olduğunu, arabuluculuğa başvurulmasına rağmen sonuç alınamadığını belirterek davalının fiilinin haksız rekabet olduğunu tespitine, haksız rekabetin menine, haksız rekabet sonucu olan durumun ortadan kaldırılmasına, etkili araçların ve malların imhasına ve tedbir yolu ile ürünlerin üretiminin durdurulmasına, 100.000 TL maddi,50.000 TL manevi tazminatın ödenmesine karar verilmesinin talep edildiği görülmüştür.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın yetkili mahkemede açılmadığını, Konya Mahkemesinin yetkili olduğunu, Fikri ve sınai haklar hukuk makemesinin görevli olduğunu, davacının talebinin zamanaşımına uğradığını, davacının sunduğu evraklar itibari ile tedbir kararı verilmesinin hukuka aykırı olduğunu, davacının ürüne ait faydalı model belgesi, marka patent belgesi sunmadığını, davacının ürettiği ürün ile iltibas yaratacak herhangi bir eylem olmadığını, davalının tedbir ile telafisi güç ve imkansız zararlara uğradığını, davacıdan önce ürünü üreten firmalar olduğunu ve buna ilişkin evrakların dosyaya sunulduğunu, davacının haksız fiil hükümlerinden faydalanması için hak sahibi olduğunu kesin olarak ispat etmesi gerektiğini, davacınında ürünü diğer firmalardan kopyaladığını, davacının ürünü haklı olarak kullanıyor olduğunu ispatlaması gerektiğini, davacının tescilli olmayan ürüne karşı haksız rekabet iddiasının dayanaksız olduğunu, davacının DSİ ihalelerinde tekel olmak istediğini, davacınını talebinin kötüniyetli olduğunu, davacının maddi manevi tazminat taleplerinin yersiz olduğunu belirterek tebdir kararının kaldırılması ile davanın reddinin talep edildiği görülmüştür.
YARGILAMA VE GEREKÇE
Dava, Davalının eylemlerinin haksız rekabet olup olmadığı, hakısz rekabet var ise meni ve ortadan kaldırılması ile imhası gereken durum olup olmadığı, haksız rekabet nedeni ile ödenmesi gereken maddi ve manevi tazminatın olup olmadığı ve miktarı hususlarına ilişkindir.
Türk Standartları Enstitüsüne, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına, Tarım ve Orman Bakanlığına, Kanak Sulama Birliği Başkanlığına, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne, Türk Patent ve Marka Kurumuna, ... Döküm A.Ş.'ye, Meram Vergi Dairesine yazılan müzekkerelere cevap verildiği ilgili evrakların dosya arasına alınmış olduğu görülmüştür.
Bilirkişi heyetinden alınan 19/10/2021 havale tarihli raporda özetle; "Davalı ... Vana Pik Döküm İnşaat San. ve Tic. A.Ş. ile Davacı ... Yazılım Otomasyon San. ve Tic. A.Ş. tarafından üretilmiş olan dava konusu Utrasonic Su sayaçlarının tasarım, boyut şekilleri ile üzerlerindeki bilgilendirme yazılarının benzer olduğu, ... Vana Pik Döküm İnşaat San. ve Tic. A.Ş.'den deney için alınan sayaçlara ait fotoğraflardaki ürünlerin üzerinde “ATLAS A.Ş.” yazılı olması ve ayrıca yine ürün belgelendirme raporları ekinde ... Yazılım Otomasyon San. ve Tic. A.Ş.'ye ait “Yerli Malı Belgesi” ve “CE Belgesi” nin bulunması halinin, başkasının haklı olarak kullandığı iş ürünlerinin aynen kullanımı olduğu, Haksız rekabetin varlığı için gerekli olan benzerliğim karıştırılmaya (iltibasa) sebep verdiğinin kabulü için, normal ve orta seviyede bir alıcının, taklit edilmiş̧ marka veya şekil benzerliği nedeniyle yanılma ve aldanmaya düşüp düşmeyeceğinin başlıca ölçüt olduğu, bu hususta yapılacak değerlendirmede Yargıtay uzman tasarımcı ve sektörden bir kişinin katılımını aradığından takdirin Sayın Mahkemeye ait olduğu" sonuç ve kanaatine varıldığının bildirilmiş olduğu anlaşılmıştır.
Bilirkişi heyetinden alınan 18/02/2022 havale tarihli bilirkişi raporunda özetle; "Taraflara ait TPE nezdinde herhangi bir tescil, faydalı model belgesi bulunmadığı ve bu sebeple tasarım hakkı açısından tarihsel bağlamda bir değerlendirme yapılamayacağı, Davalı ürün detaylarının su sayacı hesaplama ünitesi ve ön yükleme ünitesi ara yüzleri, üç boyutlu şekilleri bağlamında davacı ürününe ayniyet derecinde benzerlik taşıdığı ve bilinçli tüketici nezdinde karıştırılmaya sebebiyet vereceği, Taraflara ait TPE nezdinde herhangi bir tescil, faydalı model belgesi bulunmadığı ve bu sebeple tasarım hakkı açısından tarihsel bağlamda bir değerlendirme yapılamayacağı, Davalı ürün detaylarının su sayacı hesaplama ünitesi ve ön yükleme ünitesi ara yüzleri, üç boyutlu şekilleri bağlamında davacı ürününe ayniyet derecinde benzerlik taşıdığı ve bilinçli tüketici nezdinde karıştırılmaya sebebiyet vereceği, Açıklanan sebeplerden ötürü davacı ürününün (sayaç) yönünden iltibas tehlikesi oluşturduğu" sonuç ve kanaatine varıldığının bildirilmiş olduğu anlaşılmıştır.
Talimat yoluyla alınan 14/01/2023 havale tarihli bilirkişi raporunda özetle; "Davalının yerinde inceleme esnasında sunduğu, 2015-2019 yılları satış faturaları ve ticari defterlerden yaptığım tespitler doğrultusunda, davalının uyuşmazlık konusu üründen, 2016 yılında 96.800,00 TL, 2017 yılında 1.101.430,00 TL, 2018 yılında 242.600,00 TL, 2019 yılında 1.383.210,00 TL olmak üzere toplam 2.824.040,00 TL’lik uyuşmazlık konusu üründen satış yaptığı, Konya Meram Vergi Dairesi tarafından, 28.09.2022 tarih ve 149407 sayılı yazı ekinde dava dosyasına kazandırılan Davalının Kurumlar Vergisi beyannamelerinden elde ettiği net Kar ve Uyuşmazlık konusu ürünlerden elde ettiği net gelirler aşağıdaki gibi olduğu, Davalının 2015-2016-2017-2018 ve 2019 yılları ticari defterlerinden, dosyaya kazandırılan Kurumlar vergisi beyannamelerinden ve davalının yerinde inceleme esnasında tarafıma sunmuş olduğu gelir faturalarından yapılan tespitler doğrultusunda, uyuşmazlık konusu ürünlerin satışından 2016 yılında 958,44 TL, 2017 yılında 9.119,53 TL, 2018 yılında 169,71 TL ve 2019 yılında 3.445,94 TL net kar olmak üzere uyuşmazlık döneminde toplam 13.693,62TL net gelir elde edebileceği, Davalının 2015-2019 yılları arasında uyuşmazlık konusu ürünün satışından elde ettiği vergi öncesi net karının toplam 13.693,12 TL olduğu, " sonuç ve kanaatine varıldığının bildirilmiş olduğu anlaşılmıştır.
Talimat yoluyla alınan 30/11/2023 havale tarihli bilirkişi heyeti raporunda özetle; "Davacı ... Yazılım Otomasyon San. ve Tic. A.Ş.'nin işbu dava konusu ultrasonik su sayacı için TPE'ye patent veya faydalı model başvurusu yapmamıştır, yani ultrasonik su sayacı tescilsiz ürünlerdendir, koruma süresi ise Sinai Mülkiyet Kanunu m.69/2'de belirtildiği gibi 3 yıldır. Davacı ... Yazılım Otomasyon San. ve Tic. A.Ş.'nin dava dilekçesine eklediği tespite dair eklerin tarihi 31/05/2019 olup, arabulucuya başvuru tarihi 14/06/2019, dava açılış tarihi 20/08/2019, davacının dava dilekçesi ekine eklediği CE belgesinin veriliş tarihi ise 16/04/2015'tir. Davacı ... Yazılım Otomasyon San. ve Tic. A.Ş.'nin sunduğu CE belgesinin 16/04/2015 tarihinde verildiği göz önüne alındığında, 16/04/2018 tarihinde tescilsiz olan ultrasonik su sayacının koruma süresi dolmuştur. Tespite dair belgelerin tarihi ise 31/05/2019 olduğu için koruma süresi dolduktan sonra tespit yapılmış ve dava açılmıştır. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu 192. Madde uyarınca bu kanunun m.55/4; m.69/2; m.84/1 hükümleri 29944 Sayılı 10/01/2017 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Haksız rekabet için arabulucuya başvuru tarihi 14.06.2019 olduğundan bu tarih itibarı ile Türk Ticaret Kanunun m.55 uyarınca haksız rekabet hükümlerinin uygulanma imkanı yoktur. Davacı ... Yazılım Otomasyon San. ve Tic. A.Ş. Patent veya faydalı model için Sinai Mülkiyet Kanunu m.84/1 gereği 12 ay içinde başvuruda bulunulmamıştır, bu nedenle üretilen ultrasonik su sayacı patent/faydalı model hakkı yönünden 16/04/2015 tarihinde kamuya sunulduğundan 16/04/2016 tarihi itibarıyla patent/faydalı model yönünden KAMUYA mal olmuştur. Davalı, ... Vana Pik Döküm İnşaat San. ve Tic. A.Ş.'nin 16/04/2018 tarihinden önce üretip sattığına dair bir beyan veya bilgi bulunmadığı için, 16/04/2015 tarihinden itibaren 16/04/2016 tarihine kadar tescilli tasarım başvuru hakkı; 16/04/2018 tarihi itibarı ile tescilsiz tasarım koruma hakkı sona ermiş ve ürün tasarım yönünden kamuya mal olmuştur. ATLAS ve ARKOÇ tescilsiz markalarınında ortalama tüketici nezdinde karıştırılma ihtimali yoktur. Sınai Mülkiyet Kanununa göre korunan haklar kamuya mal olduğunda, herkes tarafından üretilebilecek haklar olup bu haklara Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamından sonra Türk Ticaret Kanunu uyarınca Haksız rekabet ile koruma sağlanamaz.Bu sebeplerle haksız rekabet şartları oluşmamıştır. Dosya kapsamında davalının ürettiği ürünlerin 19/10/2021 tarihli bilirkişi raporunda aynen kullanım olduğu; 18/02/2022 tarihli bilirkişi raporunda iltibas olduğuna dair raporların Sınai Mülkiyet Kanunu hükümleri karşısında geçerli olarak kabul edilemez. Bu kapsamda 08/11/2022 tarihli muhasip rapordaki hesabında haksız rekabet koşullarının oluşmaması sebebiyle tazminata hak kazanılamayacağı" sonuç ve kanaatine varıldığının bildirilmiş olduğu anlaşılmıştır.
Bilirkişi heyetinden alınan 27/06/2024 havale tarihli bilirkişi raporunda özetle; "Bilirkişi olarak heyetimize verilen görev dâhilinde, dosya kapsamında yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde; ATLAS ve ARKOÇ markalarının ortalama tüketici nezdinde karıştırılma ihtimali olmadığı, Davacı ... Yazılım Otomasyon San. ve Tic. A.Ş.'nin Türk Patent Ve Marka Kurumu’na tasarım, patent veya faydalı model başvurusu bulunmadığı, Tescilsiz tasarım koruması hakkının 2017 yılında yürürlüğe giren 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu ile getirildiği ve buna göre davacının bu tarihten önce kamuya sunmuş olduğu tasarımı için tescilsiz koruma hakkı bulunmadığı, sebepleri ile haksız rekabet şartlarının oluşmadığı, haksız rekabet koşullarının oluşmaması sebebiyle de tazminata hak kazanılamayacağı" sonuç ve kanaatine varıldığının bildirilmiş olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda, her ne kadar davacı tarafça davalının haksız rekabet içeren eylemleri nedeni ile haksız rekabetin tespiti ile maddi ve manevi tazminat talebinde bulunulmuş ise de, delillerin toplanmasından sonra bilirkişi heyetlerinden 19/10/2021 tarihli ve 18/02/2022 tarihli raporlar alınmış ve raporda davalının eyleminin iltibas tehlikesi oluşturduğunun tespiti üzerine davacının zararının belirlenmesi için bilirkişiden 14/01/2023 tarihli rapor alınmış ve raporda davalının ürün satışı nedeni ile 13.693,12 TL net karının olduğunun belirtildiği görülmüştür. Raporların karar vermek için yetersiz olması ve davalı tarafın rapora itiraz etmesi nedeni ile İstanbul Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi aracılığı ile talimat yolu ile farklı bir bilirkişi heyetinden 30/11/2023 tarihli rapor alınmış ve raporda davalının haksız rekabeti olmadığı ve bu nedenle davacının tazminata hak kazanamayacağının tespit edilmesi üzerine raporlar arasında çelişki olduğu anlaşılarak çelişkinin giderilmesi için Ankara Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi aracılığı ile talimat yolu ile farklı bir bilirkişi heyetinden 27/06/2024 tarihli bilirkişi raporu alınmış ve alınan bu raporda da davalının haksız rekabeti olmadığından davacının tazminata hak kazanamayacağının belirtilmiş olması karşısında alınan son rapora itibar edilerek davalının haksız rekabet içeren eylemi olmadığı anlaşılmış ve böylece davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenler ile;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 427,60 TL maktu harcın 2.561,63 TL peşin harçtan düşümü ile artan 2.134,03‬ TL harcın karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama harç ve giderlerin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafça yargılama boyunca yapılan 10.931,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Artan gider avansı olması halinde karar kesinleştiğinde harcanmayan gider avansının taraflara iadesine,
6-Davacı lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
7-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden davalılar lehine A.A.Ü.T. uyarınca 30.000,00-TL maktu vekalet ücreti takdirine, takdir edilen vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin (yargılama gideri) davacıdan alınarak HAZİNE'YE GELİR KAYDINA,

Dair, davacı ve davalı vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı.23/10/2024

Katip ...
¸e-imzalıdır

Hakim ...
¸e-imzalıdır