İSTANBUL ANADOLU 5. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C. İstanbul Anadolu 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2016/945 Esas
KARAR NO:2024/869
DAVA:Tazminat (Haksız Rekabetten Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:23/08/2016
KARAR TARİHİ:16/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Haksız Rekabetten Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı müvekili ---- kaydolduğunu, davacı ------- yılı cari dönem brüt satışları toplamının 76.382.918,63 TL olduğunu, davalılardan " ------ tarihinde kurulduğunu, davalılardan davacı şirket eski çalışanları---- kurucu ortak olduğunu,----ise hissedar olmamakla birlikte davalı şirket çalışanı olduğunu, davalılardan ---- kadar davacı şirkette çalıştığını, keza yine davalı ----- tarihine kadar davacı şirkette çalıştığını, yine davalı-------tarihine kadar davacı şirkette çalıştığını, davalılardan -- ---- davacı şirketin çalışanı olduğu süreçte şirket adına ----- konusunda muhtelif müşterilerle ilişkileri yürüttüklerini, yani bu kişiler davacının çalışanı olarak tüm müşteri portföyü hakkında bilgi sahibi olduklarını, bu üç davalı, davacı ---------- hizmetleri sunan -------yılı Kasım ayında diğer davalı ---- kurduklarını, bu kişilerin henüz ------- çalışırken bu girişimi başlattıklarını, hatta bazı müşterilerden gelen sipariş taleplerine zamanında yanıt vermeyip hem işi yavaşlattıklarını, davacı şirkete zarar verdiklerini hem de daha sonra kendileri tarafından kuracakları şirketlerine potansiyel müşteri olarak düşündüklerini, bu nedenlerle --------- maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işlemeye başlayacak ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini, haksız rekabetin önlenmesi ve ilanı ile öncelikle HUMK 103. Maddesi gereği davalılardan ----- sitesinin tedbir yoluyla kapatılmasına karar verilmesini, yargılama giderleri ve yasal vekalet ücretinin davalılara yükletilmesini talep etmiştir.

SAVUNMA;Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı dava dilekçesinde, davalı şirket ------ davalı şirket çalışanları diğer davalıların-------- yürüttükleri faaliyetlerin TTK'nın Haksız Rekabet” hükümlerine aykırılık teşkil ettiğini belirterek 1.000.000 TL maddi tazminatın ödenmesine hükmedilmesini talep etmişse de davacının bu talepleri haksız, mesnetsiz ve hukuka aykırı olduğunu, Davalıların------ iş ilişkisi başladıktan sonra baskı altında imzalatılmış iş sözleşmelerinin geçersiz olduğunu, davalılardan -----şirkette satış müdürü olarak çalışmaktayken ------- tarihinde davalının belirsiz süreli iş sözleşmesi, işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshedildiğini, bizzat davacının dava dilekçesi ekinde sunduğu işten ayrılış bildirgesinde de ---- numaralı kutuda yer alan işten ayrılış nedeni olarak ------- bildirilmiş olup bu kod, belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi hallerinde kullanıldığını, Davalı müvekkillerinden ------- davacı şirkette satış elemanı olarak çalışmaktayken maruz kaldığı baskı, kötü muamele ve ağır çalışma koşulları nedeniyle ------- tarihinde, emeklilik için yaş dışında diğer şartlarını tamamlayarak iş sözleşmesini feshetmek zorunda kaldığını, davacının davalıların kendi rızaları ile işten ayrıldıkları yönündeki beyanlarının gerçeği yansıtmadığını, davacının gizlilik ve rekabet etmeme hükümlerine atıfta bulunduğu iş sözleşmesi, davalıların --------- davacı firmadaki görevleri devam etmekte iken, işten çıkarılma tehdidi ile imzalatılmış sözleşmeler olduğunu ve imzalandığı tarihteki çalışma koşullarında esaslı değişiklikler meydana getirdiğini, davacının davalılardan------- farklı iş sözleşmesi sunmuş olması da baskı ile iş sözleşmesi devam ederken sözleşme imzalatıldığının en somut kanıtı olduğunu, davalılar her ne kadar sözleşmeyi imzalamak istememişlerse de davacı şirket genel müdürünün imzalamayan personelin çalışamayacağını ve iş akitlerine son verileceğini bildirmesi sebebiyle, işlerini kaybetmemek için sözleşme, bir kopyası dahi davalılara verilmeden baskı altında imzalatıldığını, böylelikle davalıların işe alındıkları tarihte bildirilenden çok daha ağır çalışma koşullarına zorlandıkları, o tarihteki çalışanların tamamının malumu olduğunu, bu koşullar altında imzalatılmış bir iş sözleşmesinin geçersiz olduğu kuşkusuz olup, geçersiz sözleşmenin gizlilik ve rekabet etmeme hükümleri de geçersiz olduğunda, bu hükümlere dayanılarak davalıların sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, ayrıca davalı------ sözleşmesini davacı sunmamış olup,------ ile ilgili herhangi bir rekabet yasağı borcu bulunmadığını, sunulan nedenlerden dolayı, rekabetin önlenmesi, maddi tazminat, kararın ilanı, davalı şirket -----kapatılması ve davacının tüm taleplerinin ve davanın reddini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacıya yükletilmesini, talep etmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE;Dava, TTK 54.ve devamı maddeleri uyarınca haksız rekabetten kaynaklı tazminat talebidir.Davalıların, eski davacı şirket çalışanı oldukları, taraflar arasında akdedilen iş sözleşmesinin haksız rekabet hükümlerini ihlal edildiği gerekçesiyle maddi tazminat talebidir. Davacı şirketin 2000 yılında -------- kaydedildiği, faaliyet konusunun bilgi teknolojileri ve yönetim bilgi sistemleri ile her türlü servis, bakım, danışmanlık, mühendislik, araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin yürütülmesi, internet dosyaları ve elektronik ticaret ortamı oluşturulmasına dair program yazılımı, satılması vb. işlerin yapılması olduğu, davalılardan -----kadar, diğer davalı ------- tarihine kadar davacı şirkette çalıştıkları ve davalıların kendi istekleri ile her birinin belirtilen tarihlerde şirketten ayrıldıkları ve ardından her üç davalının ----- ayında davalılardan ------- kurdukları anlaşılmıştır. Uyuşmazlık; davalı eski şirket çalışanlarının, davacı şirketten ayrıldıktan sonra kurdukları yeni şirket olan ----------yönünden davacı şirketin müşterilerinin ele geçirilmeye çalışılıp çalışılmadığı, buna ilişkin tanıtım broşürlerinin müşterilere gönderilip gönderilmediği, davacı şirket müşterilerine ilişkin teklifler sunulup, sunulmadığı, iş ziyaretlerinde bulunulup bulunulmadığı, davalıların sonradan kurduğu şirket ile davacı şirketin iş kolunun aynı olup olmadığı, eğer iş kolu aynı ise davalıların eylemlerinin 6102 sayılı TTK'nun 54.ve devam maddelerinde yer alan Haksız Rekabet niteliğinde olup olmadığı ve davacı şirketin maddi tazminat talebinin haklı olup olmadığı hususlarıdır.Dosya içerisine gelen----- incelenmesi sonucu, davacı --------- tarihinde tescil edildiği, kuruluş amacının bilgi teknolojileri ve yönetim sistemleri ile her türlü servis,---- satışına dair faaliyetleri olduğu, kuruluş adresinin ------ olduğu tespit edilmiştir. Haksız Rekabet oluşturduğu iddia edilen ve davalılar tarafından kurulan davalı ---- tarihinde kurulduğu, kurucularının davalılar --------olduğu ve faaliyet alanın haberleşme ve iletişim hizmetlerini sağlamak, gerekli hertürlü donanım alımı, satımı, ithalatı vb.olduğu kuruluş adresinin ----- olduğu tespit edilmiştir.Mahkememiz tarafından davalı eski şirket çalışanlarının eylemleri nedeniyle Haksız Rekabet oluşup oluşmadığının tespitine dair mahkememiz tarafından dosya içerisine öncelikle ---- tarihli rapor ile ---------- tarihli ek rapor alınmıştır. Alınan raporun incelenmesi sonucu, her 3 davalının da farklı farklı tarihlerde imzalanmış iş sözleşmelerinin bulunduğu ve bu sözleşmelerin ortak maddesi uyarınca davalıların rekabet yasağı ve sır saklama yükümlülüğü altına girdikleri, eğer rekabet yasağı ve sır saklama yükümlülüğünün ihlal edilmesi halinde ise her üç davalının da ortak madde uyarınca "son brüt ücretlerinin 12 katı tutarında tazminatın" davacı tarafından talep edilebileceğine ilişkin madde yer almaktadır. Dosyaya alınan bilirkişi heyeti de uyuşmazlığın çözümüne ilişkin gerekli inceleme ve araştırma yapılmaksızın her birinin dosya içerisine gelen ---------- kayıtları uyarınca son aldıkları brüt ücretlerin 12 katının hesaplanması ile her bir davalı yönünden tahsil edilmesi gereken miktarları matematiksel olarak hesaplamışlardır. Ancak, olayın çözümüne ilişkin gerekli inceleme ve araştırmaların yapılmadığı ve hükme esas almak için yeterli nitelikte bir rapor olmadığı tespit edildiğinden, mahkememiz tarafından bahsedilen bilirkişi heyetinin dosya içerisindeki rapor ve ek raporu hükümde esas alınmamıştır.Bu defa mahkememiz tarafından dosya içerisine, TBK uzmanı öğretim görevlisi tarafından 08.05.2024 tarihli bilirkişi raporu alınmış olup, hükümde de alınan ilgili rapora dayanılmıştır.Yapılan yargılama sonucu; davalıların eski davacı şirket çalışanı oldukları, taraflar arasında akdedilen farklı tarihlerdeki İş Sözleşmesi gereği davalıların birlikte kurdukları davalı şirketin kuruluş yeri ve iştikal ettiği konular göz önüne alınarak TTK 54.ve devamı maddeleri uyarınca Haksız Rekabet eyleminin oluşup oluşmadığının tespiti talebidir. Her üç davalı için farklı tarihlerde bulunan iş sözleşmesi gereği ortak madde uyarınca haksız rekabet eyleminin ve sır saklama yükümlülüğünün ihlal edilmesi durumunda son brüt ücretlerinin 12 katı kadar cezai şart ödeme yükümlülüğü altına girmişlerdir. Davacı şirket, eski çalışanları olan davalıların yeni kurdukları şirket ile kendi müşterilerinin ellerinden alındığını, yeni kurulan şirketinde aynı iş kolunu yaptıklarını, davalıların şirketin ticari sırlarına vakıf olduklarını ve iş sözleşmesinde yer alan rekabet etmeme yükümlülüğünün ihlal edilmesi nedeniyle son brüt ücretlerinin 12 katına kadar cezai şart talep etmektedir. 6098 sayılı TBK'nun 21.maddesinde "Karşı tarafın menfaatine aykırı genel işlem koşullarının sözleşmenin kapsamına girmesi, sözleşmenin yapılması sırasında düzenleyenin karşı tarafa, bu koşulların varlığı hakkında açıkça bilgi verip bunların içeriğini öğrenme imkanı sağlamasına ve karşı tarafında bu koşulları kabul etmesine bağlıdır. Aksi takdirde, genel işlem koşulları yazılmamış sayılır." Taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözümünde TBK 21.maddede yer alan "genel işlem koşulları" göz önüne alınarak inceleme yapılmıştır. Taraflar arasında bir sözleşme akdedilirken, imzalayan tarafın menfaatine aykırı gelen işlem koşulunu yani sözleşmede yer alan hüküm veya hükümleri, sözleşme imzalanmadan önce karşı tarafa bildirerek imzalayacak olan tarafça yeterince incelenip değerlendirildikten sonra imzalanması gerekmektedir. Aksi halde, eğer yeterince incelenmesi için gerekli süre verilmezse ve sözleşme hükümleri imzalanmadan önce yeteri kadar açıklanmazsa sözleşmede yer alan hükümler "yazılmamış" yada "geçersiz" akdedilir. İmzalanacak olan sözleşmenin bir taraf için yükümlülükler içermesi durumunda yeteri kadar incelendiğini, genel işlem koşullarını hazırlayan ve bundan yararlanacak olan tarafça ispat edilmesi gerekmektedir. Uygulamada karşımıza aleyhine sözleşmenin imza atan kişi tarafından sözleşmenin altına "kendi rızamla okudum, imzaladım" veya "sözleşmenin nüshalarını detaylarını inceledim, okudum, anladım" el yazısı ile yazılıp imzası aranmaktadır. Dosya içerisinde yer alan davalılar tarafından imzalanan iş sözleşmelerinin incelenmesi sonucu, TBK 21/1.maddesi uyarınca davalıların yeterince aydınlatıldığında dair herhangi bir ibarenin bulunmadığı, kendi el yazıları ile yazılmış herhangi bir kısmın olmadığı, bu haliyle matbu kendi aleyhlerine olan iş sözleşmelerinin "Genel İşlem Koşullarına" aykırı olarak imzalatıldıkları ve yasanın aradığı kriterler mevcut olmadığından mahkememiz tarafından "yazılmamış" kabul edilmiştir. Davacı tarafından da, davalıların iş sözleşmeleri imzalatılırken gerekli aydınlatmaların yapıldığı ispat edilememiştir. Bundan dolayı iş sözleşmelerinin 8.maddesinin TBK 21/1 maddesine uygun olmadığından "geçersiz" kabul edilmiştir.6102 sayılı TTK'nun 54/1.maddesi Haksız Rekabeti genel olarak tanımlamış olup, TTK 54/2 "Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamaları haksız ve hukuka aykırıdır." Rakipler arasında aldatıcı veya dürüstlük kurallarına aykırı eylemler haksız rekabet olarak sayılmıştır. Bunun için, müşterileri aldatacak şekilde yalan veya yanlış gerçeğe aykırı bilgi verilerek rakip firma aleyhine kötüleyici beyanlarda bulunulması gerekmektedir.Somut olayda, davalıların rakip firma olan davacı şirket hakkında yalan yada yanlış bilgi verildiği veya kötüleyici beyanlarda bulunup bulunmadığına ilişkin mahkememiz tarafından tanık beyanlarına başvurulmuş, tanıklardan sadece ------davalıların "davacı---------işlerinin kötüye gittiğini" bildirmiş olup, sadece bu söylemin TTK 54.maddesinde yer alan aldatıcı veya dürüstlük kurallarına aykırı olacak şekilde haksız rekabet oluşturduğu tespit edilememiştir.TTK 55.maddede ise haksız rekabet eylemleri özel olarak belirtilerek tek tek sayılmak suretiyle haksız rekabet eylemini oluşturacak hususlar belirtilmiştir. Yani hangi eylemlerin haksız rekabet oluşturduğu tek tek sayılmıştır. Somut olayda; davacı şirketin eski çalışanları olan davalılar ayrıldıktan bir süre sonra aynı iş kolunda faaliyet gösteren bir şirket kurmuşlar ve davacı şirketin eski müşterilerine de teklifler sunmuşlardır. Ancak, TTK 55.maddenin incelenmesi sonucu, davalıların aynı iş koluyla ilgili yeni bir şirket kurduktan sonra davacı şirketin müşterilerine teklif sunmaları haksız rekabet olarak sayılmamıştır. Yasa koyucunun hangi eylemlerin haksız rekabet oluşturduğunu 6102 sayılı TTK'nun 54 ve 55 maddelerinde genel ve özel olarak belirttiği ancak davalıların eylemlerinin ne genel olarak belirtilen TTK'nun 54.maddesinde yer aldığı nede tek tek saymak suretiyle özel olarak belirtilen TTK'nun 55.maddede yer aldığı tespit edilmediğinden şartları oluşmayan davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Açılan Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli karar harcı 427,60 TL'den davacı tarafça peşin olarak yatırılan 34.577,50 TL harcın mahsubu ile artan 34.149,90 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halide davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davalılar tarafından yapılan 222,95 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
5-Davalılar kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. 13 maddesindeki esaslara göre belirlenen 152.000,03 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
6-Taraflarca dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde Hukuk Muhakemeleri Kanununun 333.maddesi uyarınca ilgili tarafa iadesine,
İlişkin olarak taraf vekillerinin yüzüne karşı oy birliği ile verilen kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde----------- Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 16/10/2024