İSTANBUL ANADOLU 2. FIKRI VE SINAI HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. İstanbul Anadolu 2. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/5
KARAR NO : 2023/184

DAVA : Alacak (Fikir Ve Sanat Eseri İle İlgili Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/01/2022
KARAR TARİHİ : 14/09/2023

Mahkememizde görülmekte bulunan Alacak (Fikir Ve Sanat Eseri İle İlgili Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin, Klinik Psikolog olduğunu ve bu alan ile ilgili İngilizce-Türkçe akademik çeviriler yaptığını, Davalı yayınevinin, müvekkilinin alanı Klinik Psikolji ile ilgili bir yayın olan dava konusu eserin çevirisi hususunda müvekkili ile 01.06.2017 tarihinde “Çeviri Sözleşmesi” imzaladığını, ilgili sözleşmeye göre---- tarafından yazılmış olan----- adlı eserin çevirisini yapılması hususunda anlaşma sağlandığını, ilgili eserin müvekkili tarafından yayınevi editörlüğünde eksiksiz olarak sözleşme hükümlerine uygun olarak çevrilip 07.11.2017 Tarihinde----- İsimli mail adresine gönderilerek teslim edikliğini, devamında 11.01.2018 tarihli mail ile sözleşme şartlarına uygun olarak çevrilen çeviri eserin teslim alındığı teyit edikliğini, nitekim sözleşmenin VI/2 maddesi “Yayınevi, Çevirinin, orijinal eserin amacına, içeriğine ve üslubuna sadık ve ayrıca Yayınevi'nin ihtiyacına ve taleplerine yanıt verecek şekilde çevrilmediği görüşünde ise ve akdedilen sözleşme' ye uygun olmadığı kararına varırsa bu kararı çevirinin tamamının teslim alındığı tarihten başlamak üzere en geç iki ay içinde Çevirmen' e bildirecektir. Aksi halde çeviri kabul edilmiş sayılacaktır” maddesi gereği müvekkile olumsuz bir bildirim de yapılmadığını, söz konusu eserin yayınevine eksiksiz teslim edilmesine ve çeviri eserin yayınevi tarafından kabul edilmesine karşın, müvekkilinin sözleşme ile belirlenmiş olan telif ücreti kendisine ödenmediğini, yayınevi ile her iletişim kurukluğunda ilgili telif ücretinin ödeneceği önünde oyalama yoluna gidildiğini, davalı yayınevinin sözleşme şartlarına uyulması ve telif ücretinin ödenmesi hususunda----- Noterliğinden 24.09.2021 tarih ve -----yevmiye numaralı ihtarname ile ihtar edildiğini, ihtarnamenin yayınevinin resmi kayıtlardaki adresine 13.10.2021 tarihinde tebliğ edikliğini, ancak dava tarihine kadar da telif ücreti ile alakalı davalının bir girişimi yahut iletişiminde bulunulmadığını, müvekkilinin haftalar süren emeğinin zayi edildiğini ve söz konusu eserin yayınevince hiç basılmadığını, telifinin hesaplanmadığını, yukarıda arz ve izah olunan nedenkerke, bilirkişi marifetiyle tespit edilecek çeviri telif ücretinin HMK 107 madde uyarınca şimdilik 100,00 TL olmak üzere, çevirinin davalı yayınevince eksiksiz olarak teslim alındığını teyit ettiği 10.01.2018 tarihinden itibaren en yüksek mevduat faizi uygulanarak davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerine bırakılmasına karar verilmesini bilvekale arz ve talep etmiştir.
Davalı davaya cevap vermemiştir.

D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E : Dava, Aralarında düzenlenen 01/06/2017 tarihli çeviri sözleşmesi kapsamında çevirisi yapılan----- isimli kitabın çeviri ücreti olarak davacıya ödenmesi gereken ücret olup olmadığı, ne kadar ödenmesi gerektiğine ilişkin davadır.Mahkememizde aldırılan 10/07/2023 tarihli bilirkişi raporunda; Dava konusu eserin İngilizceden Türkçeye çevirisinin Davacı tarafından yapıldığı, e-posta yazışmalarından tespit ile Davalı yayınevine elektronik ortamda gönderikliği, teslim alındığı, Taraflar arasındaki sözleşme kapsamında kendi çeviri edimini yerine getiren davacının, yapmış olduğu işin karşılığı telif ücretini aamamış olduğu ve yapılan işin karşılığı ücret taleplerini ileri sürebileceği; TC. Kültür ve Turizm Bakanlığı / Telif Hakları Genel Müdürlüğü tarafından verilen cevapta dava konusu esere ilişkin bandrol alındığına dair herhangi bir kayda rastlanılmadığı, Dava konusu eserin farklı bir isimle fakat davacının çevirisi ile farklı bir yayınevi tarafından bandrol alındığına dair bulguya rastlanılmadığı, Dava konusu eserin 2012 yılında 1 adet, 2019 yılında 1 adet olmak üzere farklı yayınevleri tarafından bandrol alındığı, Dava konusu eserin basımı tespit edilemediğinden telif ücreti satş miktarına göre hesaplanamadığı, Çeviri Sözleşmesinde kitabın basılmaması durumunda dahi çevirmene emeğinin karşılığının verileceği yazılı olduğu, Davacının tercümesi karşılığında teslim tarihindeki ----- tarife oranına göre ahbileceği ücretin 16.300 TL hesaplandığına dair raporunu sunmuştur.
Tarafların gösterdikleri deliller toplanmış, tüm usuli eksiklikler giderilmiştir.
İncelenen dosya kapsamı, mevcut deliller, bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; Davacının İngilizce - Türkçe akademik yayınlar alanında çevirmenlik yaptığı, davalı yayın evi ile 01/06/2017 tarihinde düzenlenen çeviri sözleşmesi ile yazar ----- tarafından yazılmış olan ------ isimli eserin çevrisi konusunda anlaştıklarını davacının iddiasına göre eserin çevrisi yapılmasına rağmen çeviriye ilişkin telif ücretinin ödenmediği bu sebeple bedelin tespit edilerek ödenmesini talep ettiği, davalı tarafından davaya cevap verilmediği, mahkememizce dosya konusunda uzman üçlü heyete tevdi edilmiş alınan 10/07/2023 tarihli bilirkişi raporuna göre davaya konu edilen ----- isimli eserin İngilizceden Türkçeye çevrisinin davacı tarafından yapıldığının e-posta yazışmalarından tespit edilerek çevirinin davalı yayınevine gönderildiği, davalı tarafından herhangi bir ücret ödenmediği, çeviri bedeli sözleşmede yer almadığından dosyadaki sektör bilirkişisinin resen tespiti neticesinde bedelin 16.300,00 TL olarak hesaplandığı, buna göre tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde taraflar arasında düzenlenen 01/06/2017 tarihli çeviri sözleşmesi kapsamında ----- isimli eserin İngilizceden Türkçeye çevirilmesi hususunda anlaşmaya varıldığı, davacı çevirmene ödenecek ücretin kitabın KDV hariç etiket fiyatının baskı adeti ile çarpılması neticesi %7 lik kısmının telif ücreti olarak ödeneceğinin kararlaştırıldığı, davacı tarafça sunulan e-posta yazışmaları incelendiğinde, davacının 10/01/2018 tarihinde çeviriyi tamamladığı davalıya gönderdiği, davalı tarafından da maillleri aldıklarını ve teşekkür ederiz şeklinde cevap verildiği, her ne kadar davacı tarafından çeviri sözleşmeye göre 05/09/2017 tarihinde teslim edilmesi gerekirken 10/01/2018 tarihinde teslim edilmiş ise de taraflar arasındaki yazışmalardan davalı yayınevinin bu gecikmeyi kabul ettiği bu yönde sözleşmenin feshi veya sözleşmeye aykırılık iddiasında bulunmadığı bu sebeple davacının sözleşmeden doğan yükümlülüğü yerine getirdiği, davaya konu edilen ------ isimli eserin bandrol bilgilerinin celbi için telif hakları genel müdürlüğüne yazı yazıldığı fakat gelen cevabı yazıda davalı tarafından dava konusu eserle ilgili herhangi bir bandrol alınmadığı fakat aynı esere ilişkin farklı iki yayınevinde bandrol alındığı bunlardan davacının eseri teslim tarihine yakın olarak 2019 yılında ------- yayınevi tarafından bir adet bandrol alındığının belirtildiği, davalı yayın evi tarafından davacıya gönderilen e-posta da kitabın yayın haklarının dava dışı ----- yayınlarına satıldığı belirtilmiş ise de bu yayınevi tarafından da bandrol alınmadığı her ne kadar davaya konu eserin davalı tarafından basıldığı tespit edilememiş ise de sözleşmede yer alan kitabın basılmaması durumunda dahi çevirmene emeğinin karşılığı verilecektir maddesi gereği davacının eser basılmasa dahi ücreti hak ettiği ücretin hesaplanması bakımından ise dosya içerisinde yer alan sektör ve mali müşavir bilirkişinin hesaplamalarına göre davacı hak ettiği ücretin 16.300,00 TL olarak hesaplandığı bu hususun mahkememiz uzmanlık alanını aşması sebebiyle ve taraflarca da bu rakama itiraz edilmemesi nedeniyle de mahkememizce de uygun bulunduğu ve bu bedelin davalıdan alınarak eser teslim tarihi olan 10/01/2018 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek mevduat faiziyle birlikte davacıya verilmesine dair davanın kabulü ile aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM:
Davanın KABULÜ ile;
1-16.300,00 TL nin 10/01/2018 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gereken 1.113,45 TL harçtan alınan 360,70 TL harcın mahsubu ile kalan 752,75 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan toplam 3.900,00 TL bilirkişi gideri 243,20 TL müzekkere tebligat gideri olmak üzere toplam 4.143,20 TL yargılama gideri ve 360,70 TL harç toplamı olan 4.503,90 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 15.000,00 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
5-Kullanılmayan artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,Dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.