İSTANBUL ANADOLU 2. FIKRI VE SINAI HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. İstanbul Anadolu 2. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/183 Esas
KARAR NO : 2023/48

DAVA : Alacak (Fikir Ve Sanat Eseri İle İlgili Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/11/2021
KARAR TARİHİ : 09/03/2023
Mahkememizde görülmekte bulunan Alacak (Fikir Ve Sanat Eseri İle İlgili Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
İDDİA: Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; Davacının yazmış olduğu-----:------" adlı eserinin yayınlanması adına 20.01.2016 tarihinde davalı ile bir araya gelerek bir (1) yıl süreyle geçerli olacak şekilde "YAYINCI - YAZAR SÖZLEŞMESİ" imzalandığını, sözleşmeye göre davacının yazıp, düzenleyip ya da çevirmiş olduğu eserin dağıtım, satış ve tanıtım haklarını davalıya verdiğini, Sözleşmenin 3.3. Maddesine göre davalı yayınlanan kitabın ilk baskısının fuarlarda tükenmesi halinde ikinci baskının aynı oranda ücretsiz olarak yayınlanacağının belirtildiğini, ancak davalının kitabın yayınlanması ve fuarlara katılım hakkında bilgi vermedi; Sözleşmenin 3.4. Maddesine göre davalı taraf satışı yapılan kitaplardan ------telif hakkı verileceği belirtildiğini, davalının, davacı müvekkilden başlangıçta 1.000 adet kitabın baskısı için müvekkilden 5.000,00-TL almış iken davalı bu güne kadar müvekkile hiçbir ödeme yapmamıştır. -Sözleşmenin 4. Maddesinde kitabın yayınlanması zamanına ilişkin hususların belirtildiğini, davacının tüm edimlerini yerine getirdiğini, davalının ilk baskıyı yaptığını iddia ederek davacıya numune olarak 10 Adet kitap verdiğini, numune kitap incelendiği zaman kitabın 2016 Nisan ayında basıldığı görülmekte ise de kaç adet basıldığının belirtilmediğini, Sözleşmenin 6. Maddesine göre davalı kitabın taslak halini davacıya göndermesi gerektiğini ancak taslak halini ya da---- halinin de gönderilmediğini, Sözleşmenin 7. Maddesine göre davalını kitabın dağıtımı ve satışı için davacıdan bir bedel talep etmeyeceğini, 7.5. Maddesinde satışını ve dağıtımını yaptığı kitaplardan iskonto bedelleri ve kargo giderleri düşüldükten sonra tüm ödemeleri davacıya verileceğinin belirtildiği, ancak davalının bugüne kadar davacıya hiçbir ödeme yapmadığını, -Davalı sözleşmenin 8. Maddesine göre -----kitap fuarlarına kesin olarak katılmayı, bunlar dışında yazarın istediği her fuara katılmayı taahhüt ettiğini, ancak davalının sözkonusu ----- hangi fuarlara ne kadar gelir elde ettiğini bilmediklerini, sözleşmeye göre fuarlardan elde ettiği karın % 40'nın davacıya ait olacağını belirttiğini, ama edimini yerine getirmediğini, Sözleşmenin 12. Maddesine göre davalının, davacı müvekkile kitaplarının basım ve satışlarını takip etmesi için şifre verileceği belirtilmiş ise de şifre, baskı ve satış hususunda bilgi vermediğini, Davalı taraf sözleşmenin 13. Maddesinde yer alan telif hakkı hususuna ----- temin etmiş olduğu------ ile ilgili evrakları da vermediğini, Davalı sözleşmenin 14. Maddesine göre 6 aylık periyotlar ile müvekkile nakit ödeme yapması gerekmekte iken hiçbir ödeme yapmadığını, Sonuç olarak davacının "------adlı eserinden bu ilişkinedeniyle maddi zararı dışında manevi çöküntüsü - olduğunu, yaşamış olduğu duygusal çöküntü için 50.000,00-TL manevi tazminat talep etiklerini, Davacının kitabının basılması için davalı tarafa 5.000,00-TL verdiğini ve fakat hiçbir ödeme almadığını, uzman bilirkişi marifeti ile yapılacak olan kitap satışlarının tespiti, davalının fuarlara katılmaması sebebi ile müvekkilin uğradığı zarar ve kar kaybının hesaplanması dikkate alınarak HMK.m.107 gereği şimdilik 1.000,00-TL maddi tazminat talep ettiklerini, Davalı tarafın yalnızca davacı müvekkili değil, bir çok yazarı aynı şekilde mağdur ettiği internet ortamında yer alan yorumlardan anlaşıldığını, Fazlaya ilişkin talep hakkı saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000,00-TL Maddi Tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile müvekkile ödenmesine, 50.000,00-TL Manevi Tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalıya usulüne uygun davetiye gönderildiği ancak davaya cevap vermediği anlaşılmıştır.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava, davacıya ait olduğu iddia edilen ------- isimli eserden elde edilen gelirin telif hakkı kapsamında davacıya ödenip ödenmediği, davalının taraflar arasında imzalanan 20/01/2016 tarihli sözleşme kapsamında edimlerini yerine getirip getirmediği, maddi manevi tazminat davasıdır.Mahkememiz dosyasından aldırılan 19/09/2022 tarihli bilirkişi raporunda sonuç olarak: 1- Bu yasal düzenlemelere göre ------ isimli eserin sahibinin ----olduğu, eserinin yayınlanması adına 20.01.2016 tarihinde davalı ile (1) yıl süreyle geçerli olacak şekilde "YAYINCI - YAZAR SÖZLEŞMESİ" imzalandığı, Sözleşmenin 3.2. maddesinde, davalının eserin çalışmaları tamamlandıktan sonra yazara 1 numune baskı vereceğini, yazarın bunu onaylamasından sonra eserin baskıya verileceği 3.3. Maddesine göre; davalının yayınlanan kitabın ilk baskısının kitabevlerinde veya fuarlarda tükenmesi halinde eserin 2. Baskısını ve sonraki baskılarını ücretsiz olarak yayınlayacağını, İlk baskısının 500 adet olması halinde 2. Baskıyı yine 500 adet, 1000 adet basılmışsa 2. Baskıyı yine 1000 adet basacağını, 3.4, Maddesine göre; ilk baskısı tükenen kitapları ücretsiz yayınlarken, tüm baskı masraflarını üstlendiği kitaplar için yazarlarına kitabın KDV siz satış fiyatı üzerinden % 20 telif hakkı vereceği, 3-Davalı,Mahkemeye sunmuş olduğu defterler dışında dava konusu kitap ile ilgili her hangi bir belge (satış faturaları ilgili firma muavin hesapları, dava konusu kitaplardan kaç adet ve kaç TL.'den sattığna dair ) sunmadığı, birim satış fiyatının tespit edilemediği, 4-Davalının defterleri üzerinden yapılan incelemede yıllar itibarı ile satış ciroları çıkarılmış ancak bu satışlar içerisinde dava konusu kitap için ne kadar ciro yaptığı tespit edilemedi tazminat hesaplanamadığı, 5- Davalının sözkonusu eser için 500 ADET BANDROL aldığı, 5846 sayılı FSEK 'nın 81. Ve Maddesi ve Bandrol Uygulamasına İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in 9/8 maddesi uyarınca davalının en azından 500 adet kitap satmış olduğunun kabul edileceği, ancak kitap satış birim fiyatının mali kayıtlardan tespit edilememiş olduğundan davacının taraflar arasındaki sözleşme nedeniyle davalıdan herhangibir alacağının bulunup bulunmadığı tespit edilmediği, manevi tazminatın takdiri ve miktarının tespiti Sayın Mahkemenin takdirinde olduğuna dair raporunu sunmuşlardır.
Mahkememiz dosyasından aldırılan 16/01/2023 tarihli bilirkişi ek raporunda sonuç olarak: 1- Bu yasal düzenlemelere göre -----isimli eserin sahibinin ------ olduğu, eserinin yayınlanması adına 20.01.2016 tarihinde davalı ile (1) yıl süreyle geçerli olacak şekilde "YAYINCI - YAZAR SÖZLEŞMESİ" imzalandığı, Sözleşmenin 3.2. maddesinde, davalının eserin çalışmaları tamamlandıktan sonra yazara 1 numune baskı vereceğini, yazarın bunu onaylamasından sonra eserin baskıya verileceği, 3.3.Maddesine göre; davalının yayınlanan kitabın ilk baskısının kitabevlerinde veya fuarlarda tükenmesi halinde eserin 2. Baskısını ve sonraki baskılarını ücretsiz olarak yayınlayacağını, İlk baskısının 500 adet olması halinde 2. Baskıyı yine 500 adet, 1000 adet basılmışsa 2. Baskıyı yine 1000 adet basacağını, 3.4. Maddesine göre; ilk baskısı tükenen kitapları ücretsiz yayınlarken, tüm baskı masraflarını üstlendiği kitaplar için yazarlarına kitabın KDV siz satış fiyatı üzerinden % 20 telif hakkı vereceği,Davalının 2016-2020 yılları satış ciroları 5 YILLIK TOPLAM CİRO| 1.360.803,40 TL olduğu, 3-Davalı,Mahkemeye sunmuş olduğu defterler dışında dava konusu kitap ile ilgili her hangi bir belge (satış faturaları;ilgili firma muavin hesapları, dava konusu kitaplardan kaç adet ve kaç TL.'den sattığına dair ) sunmadığı, birim satış fiyatının tespit edilemediği, 4-Davalının defterleri üzerinden yapılan incelemede yıllar itibarı ile satış ciroları çıkarılmış ancak bu satışlar içerisinde dava konusu kitap için ne kadar ciro yaptığı tespit edilemediği, bu nedenle maddi tazminat hesaplanamadığı, 5- Davalının söz konusu eser için 500 ADET BANDROL aldığı, 5846 sayılı FSEK “nın 81.Ve Maddesi ve Bandrol Uygulamasına İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in 9/B maddesi uyarınca davalının en azından 500 adet kitap satmış olduğunun kabul edileceği, ancak kitap satış birim fiyatının mali kayıtlardan tespit edilememiş olduğundan davacının taraflar arasındaki sözleşme nedeniyle davalıdan herhangi bir alacağının bulunup bulunmadığı tespit edilmediği, 6- Davacı Vekili kendileri tarafından internet üzerinden yapılan harici araştırmada ------- internet sitesinde kitabın satış birim fiyatının 16,70-TL, ----- isimli internet sitesinde ise birim fiyatının 24,90-TL olduğunun görüldüğün, dilekçemiz ekinde sunmuş olduğumuz birim fiyatlar esas alınmak üzere ek rapor düzenlenmesini talep ettiklerini beyan etmiştir. İnternet üzerinde kitap satış birim fiyatının 16,70 TL.ve 24,90 TL.olarak görülmesine rağmen hangi sitede kaç adet satıldığı mevcut belgeler üzerinde tespit edilemediğinden alınan 500 adet bandrol üzerinden her iki fiyat ayrı ayrı esas alınarak telif hakkı tutarı aşağıdaki gibi hesaplanmıştır.3065 Sayılı Kanunun 13/n maddesi ile kitap ve süreli yayınların teslimine istisna getirilmiştir. Belirtilen satış fiyatları KDV'siz rakamlardır. Bu durumda;
Satış Adedi (A) Birim Fiyat (B) Toplam Tutar/TL. (C) % 20 Telif kazancı (D)
C=AXB D=CX0,20
500 Adet 16,70TL. 8.350,00 TL. 1.670,00TL.
500 Adet 24,90TL. 12.450,00 TL. 2.490,00TL.
500 adet kitabın tamamı 16,70 TL.birim fiyattan satılmış olursa 1.670,00 TL.Telif hakkı , yine kitabın tamamı 24,90 TL. birim fiyattan satılmış olursa 2.490,00 TL.Telif hakkı alacağı hesaplanabileceği, 7-Manevi tazminatın takdiri ve miktarının tespiti Sayın Mahkemenin takdirinde olduğuna dair Tespit ve görüşlerimizi içerir ek raporu sunmuşlardır.
Tarafların gösterdikleri deliller toplanmış, tüm usuli eksiklikler giderilmiştir.
İncelenen dosya kapsamı, mevcut deliller, bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; Davacının ------ isimli eserin sahibi olduğu, davalı ile iş bu eserden kaynaklanan yayın sözleşmesi kapsamında kitabın basıldığı fakat eser sahibi olan davacıya ödeme yapılmadığının iddia edildiği, davalı tarafça cevap verilmediği fakat davalı vekilince duruşmada alınan beyanında davalının üzerine düşün edimleri yerine getirdiğini bu nedenle davanın reddini talep ettiği, mahkememizce deliller toplandıktan sonra dosyanın konusunda uzman bilirkişi heyetine tevdi edildiği, bilirkişi heyetince hazırlanan 19/09/2022 tarihli raporda, davaya konu eser için 500 adet bandrol alındığı taraflar arasında 20/01/2016 tarihli sözleşme imzalandığı fakat maddi tazminat hesabının yapılamadığının bildirildiği itiraz üzerine aldırılan ek raporda ise ikili bir hesap yapılarak kitap satış fiyatına göre tazminat miktarının 1.670,00 TL veya 2.490,00 TL olacağı yönünde görüş bildirildiği buna göre tüm dosya kapsamı birarada değerlendirildiğinde, ------- isimli eserin sahibi olduğu ve eserin basılıp satışının yapılması için davalı yayınevi ile 20/01/2016 tarihli sözleşme imzalandığı, dosyaya celp edilen bandrol bilgilerine göre 500 adet bandrol alındığı, davalı tarafından herhangi bir beyan ve delil sunulmadığından 500 adedinin satılmış olarak kabul edilmesi gerektiği, taraflar arasında imzalanan 20/01/2016 tarihli sözleşmeye göre, eser sahibine kitabın satış fiyatı üzerinden KDV siz %20 telif hakkı ödenmesi gerektiği, bilirkişi heyetince yapılan incelemede eserin ortalama satış fiyatının 16,70 TL olduğu, 500 adet üzerinden davacıya ödenmesi gereken telif miktarının 1.670,00 TL olduğu, davacı tarafça bu miktar üzerinden ıslahta bulunulduğu,davalının sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirmediği, davacıya eserden kaynaklanan telif hakkı alacağını ödemediği anlaşıldığından 1.670,00 TL maddi tazminat yönünden davanın tam kabulüne, yine davalı yayın evi tarafından davacıya eserle ilgili bilgi verilmemesi herhangi bir ödeme yapılmaması davacının manevi olarak eserden kaynaklanan hakların ihlali niteliğinde olduğu gibi davacının üzülmesine sebebiyet verdiğinden kişilik haklarının ihlali niteliğinde olduğu, bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durum tutanağı, eser bandrol miktarları,sözleşme tarihi ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde takdiren 10.000 TL Manevi tazminatın dosya kapsamına uygun olduğu, bu şekilde maddi tazminat yönünden tam manevi tazminat yönünden ise davanın kısmen kabul, kısmen reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Gerekçesi yazılacak kararda belirtileceği üzere;
1-Maddi tazminat yönünden davanın KABULÜ ile, 1.670,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Manevi tazminat yönünden davanın KISMEN KABULÜ ile, 10.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine, dava tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine,
3-Alınması gereken 797,17 TL harçtan peşin alınan 882,96 mahsubu ile fazla alınan 85,79 TL nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine
4-Maddi tazminat talebi yönünden davacı vekiline davanın kabul edilen dava yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 1.670,00 TL ücreti vekaletin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
5-Manevi tazminat talebi yönünden davacı vekiline davanın kabul edilen dava yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 10.000,00 TL ücreti vekaletin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
6-Manevi tazminat talebi yönünden davalı vekiline davanın kabul edilen dava yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 10.000,00 TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 797,17 TL harç ile toplam tebligat masrafı, bilirkişi masrafı olan 2.215,30 TL yargılama gideri olmak üzere toplam 3.012,47 TL' nin davanın kabul ve red oranına göre 2259,00 TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına
8-Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.