İSTANBUL ANADOLU 2. FIKRI VE SINAI HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. İstanbul Anadolu 2. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/117 Esas
KARAR NO : 2023/85

DAVA : Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 07/07/2021
KARAR TARİHİ : 25/04/2023

Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,

İ D D İ A /Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ... 2016 yılında bizzat kendisinin ve dava dışı eşi-----çizip tasarladığı ve yapım metodu da kendilerine ait olan ev dekorasyonunda sıklıkla tercih edilen---- markasıyla "-----" kullanıcı adıyla ----- hesabı üzerinden son kullanıcıya satışa başlamış, e-ticaret sektörüne giriş yaptığını, Davalı taraf ise davacı müvekkilinin yakın akrabası olup, müvekkiline ait yapım metotları ve ürün tasarımlarını akrabalık ilişkileri ve sair yollarla öğrenerek kendisinin izni ve bilgisi olmaksızın aynı sektörde ----- markasıyla satış yapmaya başladığını, Davalı taraf, davacı müvekkiline ait "------" markası adı altında kullanılan sosyal medya hesaplarında yer alan muhtelif tarihlerde kamuoyuna arz edilmiş ve ticari faaliyetlerine konu çeşitli tescilsiz tasarımları ve yine sosyal medyada yer alan bazı tasarımları birebir kopyalayarak ---- nezdinde tescil ettirdiğini, Davalının tescil ettiği tasarımlar davacı müvekkilimin tasarımları benzerlik bakımından karşılaştırıldığında, davalının tasarımları "ayırt edici" de olmadığını, Davalının, müvekkilinin tasarımlarından ve ticari faaliyetlerinden, akraba olmaları hasebiyle haberdar olduğunu, Nitekim davalının, müvekkilin ve sosyal medyada yer alan dava dışı kimselerin tescilli olmayan tasarımları ile birebir aynı/ayniyet derecesinde benzer tasarımlarını, hiçbir teknik gereklilik olmamasına rağmen kopyaladığı ve hak elde etmeye çalışarak tescil başvurusunda bulunduğu açık olduğunu, Müvekkilinin önceki tarihli kullanımları sebebiyle davalının tescil tarihinden önce kamuya arz edilmiş olup yenilik şartını da konusu. Tasarımları, sağlamadığını belirtmiş, Yenilik ve ayırt edicilik unsurlarını taşımayan, kötü niyetli olarak tescil edilen davalı yana ait ----- başvuru, -----tescil numaralı ve 20.07.2020 tescil tarihli -----endüstriyel tasarımının -----nolu tasarımlarının hükümsüzlüğüne ve ----sicilinden terkinine karar verilmesi ile yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.

K A R Ş I İ D D İ A / Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının, "------ isimli tasarımlarının, Müvekkil'in tescilli tasarımlarıyla benzer hatta birebir aynı olduğunu savunmuşsa da bu husus gerçeği yansıtmadığını, Davacı'nın "-----" adını verdiği tasarım ile Müvekkil'in ----- tescil numaralı ve ------numaralı tasarımı arasında yuvarlak şekillerin sayısı, boyutu, diziliş şekli ve örüntü bakımından farklılık bulunmakta; Müvekkil'in tasarlamış olduğu üründen ilk bakışta dahi ayırt edilebilmektedir. Açıkça görüldüğü gibi Müvekkil'in tasarımında kullanılan ----yoğunlukta olup, büyük yuvarlak -----çevrelemekteyken; Davacı'nın tasarımında ise tasarımın asıl ögesi büyük ve ona nazaran orta büyüklükteki ----- olup küçük-----büyük ----- dış kısımlarına seyrek şekilde birleştirilmiş durumda olduğunu, Diğer taraftan Davacı, ----- adlı tasarımının Müvekkil'in ----- tescil numaralı ve ------ numaralı tasarımı ile de ayırt edilemeyecek derecede benzer olduğunu iddia etmiştir. Ancak yine belirtmek gerekir ki; işbu iki tasarım arasında da yuvarlak şekillerin sayısı, boyutu, diziliş şekli ve örüntü bakımından farklılıklar bulunduğunu, Davacı'nın ----- ismini verdiği tasarım ile Müvekkil'in ----- tescil numaralı ve ------ numaralı tasarımı ise yine gerek kullanılan yuvarlak ------ gerek dizilim gerekse ortaya çıkan genel çerçeve itibariyle ayırt edici şekilde farklı olduğunu, Davacı'nın----- adını verdiği tasarım ile Müvekkil'in -----tescil numaralı ve------ numaralı tasarımı ise benzer olmalarına rağmen; yuvarlakların dizilimi itibariyle ayırt edici farklılık arz ettiğini, Davacı, Müvekkil'in ----- numaralı tasarımının ------ adlı tasarımcıya ait olduğunu ve bu tasarım ile ayırt edilemeyecek derecede benzer olduğunu iddia etmişse de Müvekkil'intasarımının renk ve örgü sıklığı itibariyle farklı olduğu bizzat Davacı tarafından da ikrar edildiğini, -----adlı kişinin tasarımının Müvekkil'e ait ---- numaralı tasarım ile ayırt edilemeyecek derecede benzer olduğu kabul edilse bile; Davacı'nın, dava dışı kişiye ait tasarımları dayanak göstererek Müvekkil'e ait -----numaralı tasarımın hükümsüzlüğünü talep etmesinde herhangi bir menfaatinin olmaması sebebiyle işbu talebi hukuka aykırı olduğunu, Davacı, Müvekkil'in----- numaralı tasarımının "------ adlı kullanıcıya ait olduğunu ve ve bu tasarım ile ayırt edilemeyecek derecede benzer olduğunu iddia etmiştir. İlk olarak belirtmek gerekir ki; Davacı'nın aksine bahsi geçen tasarım "------ adlı kullanıcıya değil; -------" adlı kullanıcıya aittir. Nitekim----- bağlantı adresinde de görüleceği üzere işbu tasarım; "------" adlı kullanıcının kamuya arz etmiş olduğu 25.08.2019 tarihinden çok daha önceki bir tarih olan 17.12.2017 tarihinde ----- tarafından kamuya arz edildiğini, piyasaya sunulmuş olan------ örtüleri, niteliği itibariyle zaten genel anlamda birbirleriyle benzerlik göstermekte olup tasarımların geliştirilmesi bakımından seçenek özgürlüğü oldukça kısıtlıdır. Bu nedenle de tasarımlar arasındaki ayırt edicilik ve yenilik özelliklerinin değerlendirilmesinde seçenek özgürlüğünün kısıtlı olduğu göz önünde bulundurularak; - kısıtlı seçenek - özgürlüğüne rağmen tasarımlarda ortaya çıkan küçük/büyük her türlü farklılığın önemli olacağı ve tasarımlar arasındaki farklılığın, ancak halihazırda zorunluluk arz eden unsurlar üzerinde yapılan değişikliklerle oluşturulabileceği dikkate alınması gerektiğini, Davacının Davranışları ve Öne Sürdüğü İddia ve Talepleri Kötü Niyet Taşıdığını, Uyuşmazlık konusu tasarımlar arasında benzerlik bulunmadığı, benzer oldukları kabul edilse dahi bunun seçenek özgürlüğünün sınırlı olması sebebine dayandığı, bu nedenle tasarımlar arasındaki farklılıkların ayırt edici nitelik kazandırdığı hususları; bizzat Davacı tarafından dahi belirtilerek kabul edildiğini, Davacı, dava dışı birtakım ----- örtüleri tasarımlarına ilişkin ----- 18.03.2021 tarihli ve ----başvuru numaralı endüstriyel tasarım başvurusunda bulunmuş olup tasarımları ----- tescil numarasıyla tescil edilmiştir. (Ek-9) Bu noktada Davacı'nın tescil başvurusunda bulunduğu dava dışı tasarımlara dikkat edilmelidir. Zira Davacı'nın işbu tasarım başvurusunda ----ve------numarasıyla tescil ettirdiği tasarımlar ile ---- ve------ numarasıyla tescil ettirdiği tasarımların birbirleriyle olan benzerlikleri dikkat çektiğini, Diğer yandan Davacı'nın dosyaya ibraz etmiş olduğu ve Müvekkil'in ------ sıra numaralı tasarımıyla birebir aynı olduğunu iddia ettiği ve tarafımızca hiçbir şekilde kabul edilmeyen ------ ait tasarım, 28.02.2017 tarihinde tasarımcıya ait ----- platformu hesabından kamuya arz edilmiş olup, işbu tescilsiz tasarımın 3 yıllık koruma süresi 28.02.2021 tarihinde sona ermiş olup dilekçeye Ek-I olarak sunulan delilimizde de bu durum açıkça anlaşıldığını belirtmiş ve Davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava, davalı adına tescilli ------ numaralı tasarımların gerçek hak sahibinin davacı olup olmadığı, tasarımların dava dışı kimselerden kopyalanarak tescil edilip edilmediği, tasarımların daha önce kamuya sunulup sunulmadığı, tescilin kötü niyetli olup olmadığı iddiasına dayanan hükümsüzlük davadır.Mahkemizden alınan 11/08/2022 uyap tarihli bilirkişi raporunda; Davalı tarafa ait------ numaralı tasarım tescillerinin başvuru tarihi olan 20.07.2020 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığına dair raporunu sunmuşlardır.Mahkememiz dosyasından aldırılan 07/12/2022 tarihli ek raporda sonuç olarak: Davalı tarafa ait ------ numaralı tasarım tescillerinin başvuru tarihi olan 20.07.2020 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olduğu, Davalı tarafa ait---- ve -----numaralı tasarım tescillerinin başvuru tarihi olan 20.07.2020 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığına dair ek raporunu sunmuştur.
Tarafların gösterdikleri deliller toplanmış, tüm usuli eksiklikler giderilmiştir.
Dosya içerisine alınan bilirkişi raporları, kayıt ve belgeler, sicil dosyaları,taraf iddia ve savunmaları birlikte değerlendirildiğinde; Dava davalı adına tescilli ------ numaralı tasarımın yenilik ve ayırt edicilik unsurlarını taşımaması sebebiyle hükümsüzlüğüne ilişkin olup, davalı tarafından davanın reddinin talep edildiği, her ne kadar tasarım hükümsüzlüğüne ilişkin davalarda tanık dinlenilmesine gerek olmasa da tarafların akraba olması tanık dinlenmesi hususunda beyanda bulunmaları üzerine hukuki dinlenilme kapsamında tanıkların dinlenildiği, dinlenen tanık beyanlarından genel olarak bir takım tasarımların dava dışı ... tarafından çizilip tasarlandığı, davalı ...' ın uzun yıllardır ----- işleri ile uğraştığını davacının eşi olan dava dışı ------bu işi öğrenmek için davalının yanında bir süre bulunduğu, davacının da öğretmenlik mesleğinden ayrıldıktan sonra ----- işini öğrenmek için davalıdan yardım istediğini, davalının ve dava dışı eşinin, işin öğretilmesi bakımından davacıya yardımcı olduğu hususunun anlaşıldığı fakat dava konumuzun tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin olması sebebiyle tasarımların yeni ve ayırt edici olup olmadığı yönünde aldırılan bilirkişi raporunda davaya konu tasarımların ------- numaralı tasarımların yeni ve ayırt edici olmadığı yönünde görüş bildirildiği ek raporda da aynı görüşün muhafaza edildiği buna göre davalının uzun yıllardır ------- örme işleri ile ticari faaliyetini sürdürdüğü, davacı ile olan akrabalık ilişkileri sebebiyle davacının davalı yanında işi öğrendiği ve daha sonra aynı sektörde ayrı olarak ticari faaliyette bulunduğu tasarımların hükümsüzlüğüne ilişkin olarak aldırılan bilirkişi raporunda, davacı tarafından sunulan ürün görselleri ile davalı tasarım karşılaştırıldığında sunulan ürün görsellerinin 2016 - 2017 ve 2018 tarihli olduğu, konusunda uzman tasarım bilirkişisi raporuna göre----- numaralı tasarımların yeni ve ayırt edici olduğu, ------ Numaralı tasarımların ise daha önce piyasaya sunulup yenilik ve ayırt edicilik kriterini sağlamadığının belirtilmesi karşısında, tasarım konusunun teknik uzmanlık gerektiren alanlardan olması sebebiyle bu hususta bilirkişi raporu ile bağlı kalınarak davanın kısmen kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM:Yukarıda izah edilen nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile, davalı adına tescilli ------ numaralı tasarımların HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Alınması gereken 179,90 TL harçtan peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile eksik alanın 120,60 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı vekiline davanın kabul edilen kısmı üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsiline davacıya ödenmesine,
4-Davalı vekiline davanın red edilen kısmı yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 59,30 TL harç, 467,50 TL tebligat ve müzekkere, 2.400,00 TL bilirkişi masrafları olmak üzere toplam 2.459,30 TL yargılama giderinin davanın kabul ve red oranına göre 1.229,65 TL'sinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yapılan 21,10 TL yargılama giderinden 10,55 TL' sinin davacıdan tahsiline davalıya verilmesine bakiye kalan kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
7-Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.