İSTANBUL ANADOLU 13. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C. İstanbul Anadolu 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2024/735
KARAR NO : 2024/708

DAVA : Maddi Tazminat (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan )
DAVA TARİHİ : 16/10/2024
KARAR TARİHİ : 23/10/2024

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 9.maddesine göre Türk Milleti adına yargı yetkisini kullanan bağımsız ve tarafsız ----- Asliye Ticaret Mahkemesinde görülmekte olan Tazminat (Ticari Nitelikteki Haksız Fiilden Kaynaklanan) davasında dosya tensiben incelendi.

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ/
DAVA/TALEP;
Davacı asıl dava dilekçesinde özetle; Davalılar tarafından şahsına yönelik yapılan haksız ve hukuka aykırı işlemler sonucunda, maddi ve manevi zarara uğratıldığını, ilgili mevzuatın resen uygulanarak davanın değerlendirilmesini talep ettiğini, 11/20/2024 tarihinde, ---- adresinde bulunan dükkanım, davallar ----ve ...--- iş birliği ile komplo kurularak haksız bir şekilde tahliye edildiğini, davalıların bu haksız girişimleri ticari itibarını ve ekonomik durumumu sarstığını, icra memurluğu tarafından uygulanan tahliye işlemi hukuka aykırı olup, 12/B adresine yönelik alınan tahliyenin dükkanı olan 12/A adresine uygulandığını, bu hatalı işlem sonucunda iş yerinden haksız yere çıkarıldığını, açıklanan nedenlerden dolayı dükkana verilen zarar nedeniyle 2 milyon TL'nin davalılardan tahsil edilmesine, davalıların işbirliği gerçekleştirdiği haksız ve hukuksuz tahliye işleminin tespit edilerek, mağduriyetinin giderilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

CEVAP/TALEP : Dosya üzerinden karar verildiğinden bu aşamada 6100 Sayılı HMK'nin 322/1 maddesi atfıyla aynı yasanın 126-131 maddeleri kapsamında verilmiş cevap dilekçesi bulunmamaktadır.

DELİLLER : Nüfus Kaydı, Dosya kapsamındaki tüm bilgi ve belgeler.

DEĞERLENDİRME VE SONUÇ :
Dava, Maddi Tazminat (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan ) istemine ilişkindir. 6102 sayılı TTK'nin 4/2 maddesi yollamasıyla davanın niteliğine ve değerine göre 6100 Sayılı HMK'nin 316 ilâ 322 maddelerinde düzenlenen basit yargılama usulüne tabi işbu davada mahkememizce Anayasa'nın 141/4 ve 6100 Sayılı HMK'nin 30.maddesi gereğince çabukluk ve usul ekonomisi ilkeleri de gözetilerek 6100 sayılı HMK'nin 114 ve 115. maddelerinde bulunan düzenleme kapsamında dava şartlarına yönelik yapılan ilk inceleme ve değerlendirme sonucunda görev dava şartı eksikliğine bağlı olarak aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.2709 Sayılı T.C. Anayasasının 37. maddesine göre "Hiç kimse kanunen tabi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamaz". 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 1. maddesine göre, "Mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir. Göreve ilişkin kurallar, kamu düzenindendir." 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/(1)-c maddesine göre, mahkemenin görevli olması dava şartıdır. 115. maddesine göre, "Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler. Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir." Bu yasal çerçevede mahkemelerce görev konusu her aşamada resen gözetilmesi gerekmektedir. Görevle ilgili hususlarda kazanılmış hak da söz konusu değildir. Bu kapsamda davanın basit yargılama usulüne tabi olması ve usul ekonomisi ilkesi gözetilerek dosyanın tensiben görev yönünden incelenmesi ve sonuçlandırılması gerekmiştir.6102 Sayılı TTK'nin 4.maddesine göre, bir davanın ticari dava sayılması için uyuşmazlığın konusu işin her iki tarafında ticari işletmesiyle ilgili olması ya da tarafların tacir olup olmadıklarına veya işin tarafların ticari işletmesiyle ilgili olup olmamasına bakılmaksızın TTK veya diğer kanunlarda o davaya Asliye Ticaret Mahkemesinin bakacağı yönünde özel düzenleme olmalıdır. Yine Türk Ticaret Kanunun 19/2.maddesi uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri içinde ticari iş sayılmasının görevin belirlenmesi yönünden bir etkisi bulunmamaktadır.6100 Sayılı HMK'nin 4/1-a maddesine göre; kiralanan taşınmazların, 09.06.1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalarda " Sulh Hukuk Mahkemeleri" görevlidir.6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 299. maddesinde; " Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir." şeklinde tanımlanmıştır. Bu kapsamda taraflar arasındaki sözleşmenin niteliği ve dava konusu edilen uyuşmazlığın mahiyeti gereği olaya kira hükümleri nezdinde genel hükümlerin uygulanması gerektiği, tarafların tacir olmasının ve/veya işin ticari olmasının da mahkemenin görevini etkilemeyeceği ifade edilmelidir. Yukarıdaki açıklamalar ve alıntılanan yasal düzenlemeler ve dava dilekçesindeki anlatım ışığında dava konusu olayda taraflar arasındaki uyuşmazlığın 'bila tarihli iş yeri kiralama sözleşmesinden' kaynaklandığı ve haksız tahliye nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre uyuşmazlığın 6102 sayılı TTK'nin 4.maddesine göre mutlak ve nispi ticari dava kapsamında kalmadığı, işbu kira ilişki ve sözleşmesinden kaynaklanan davada HMK'nin 4.maddesinde açıkça kira ilişkisinden doğan tüm uyuşmazlıklar vurgusu bulunduğundan ve olayın temelinin kira sözleşmesi olmasının açıkça anlaşılması karşısında görevli mahkemenin 6100 sayılı HMK’nin 4/1.a maddesi gereğince Sulh Hukuk Mahkemesi olduğu sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır. Bu nedenlerle, 6100 sayılı HMK'nin 114/1-c maddesi uyarınca mahkememizin görevli olmaması nedeniyle davanın, 6100 sayılı HMK'nin 115/1-2 maddesi uyarınca dava şartı yokluğundan usulden reddine; 6100 sayılı HMK'nin 114/1-c ve 4/1-a maddeleri uyarınca görevli mahkemenin ----- Sulh Hukuk Mahkemesi olduğunun tespitine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm ihdas edilmiştir.

HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-)Davanın, 6100 sayılı HMK'nin 114/1-c maddesi uyarınca mahkememizin görevli olmaması nedeniyle; 6100 sayılı HMK'nin 115/1-2 maddesi uyarınca DAVA ŞARTI YOKLUĞUNDAN USULDEN REDDİNE,
2-)6100 sayılı HMK'nin 114/1-c ve 4/1-a maddeleri uyarınca görevli mahkemenin ----- SULH HUKUK MAHKEMESİ OLDUĞUNUN TESPİTİNE,
3-)6100 Sayılı HMK'nin 20/1 maddesi uyarınca taraflardan birininin, süresi içinde Kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmiş ise kararın kesinleştiği tarihten; veya Kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliği tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize başvurarak talepte bulunması halinde dava dosyasının GÖREVLİ ------ SULH HUKUK MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE
4-)Yargılama giderlerinin 6100 Sayılı HMK'nin 331/2 maddesi uyarınca görevli ve yetkili mahkemece değerlendirilmesine, görevsizlik kararından sonra davaya bir başka mahkemede devam edilmezse talep halinde dosya üzerinden davacının yargılama giderlerini ödemeye mahkum edilmesine,
5-)6100 Sayılı HMK'nin 20/1 maddesi uyarınca taraflardan birininin,süresi içinde Kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmiş ise kararın kesinleştiği tarihten; Kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliği tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize başvurarak dava dosyasının görevli mahkemeye gönderilmesini talep etmemesi halinde mahkememiz tarafından davanın açılmamış sayılmasına karar verilerek 6100 Sayılı HMK'nin 331/3 maddesi uyarınca yargılama giderlerinin davacıya yükletilmesine, Dair, tarafların yokluğunda dosya üzerinden yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda ; 6100 sayılı HMK'nin 341/1, 342, 343, 344 ve 345/1 maddeleri gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde istinaf harç ve giderleri yatırılmak suretiyle mahkememize veya başka bir yer mahkemesine verilecek dilekçeyle ----- Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere karar verildi.