İSTANBUL ANADOLU 11. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C. İstanbul Anadolu 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2024/753
KARAR NO : 2024/778

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 21/10/2024
KARAR TARİHİ : 21/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı dava dilekçesinde özetle; Davacı müvekkil----aralarındaki ticari ilişkiye istinaden; ---- vergi kimlik numaralı ---- ŞİRKETİ'ne verilmek üzere-----20.10.2024 KEŞİDE TARİHLİ, ----- SERİ NUMARALI VE 655.685,00-TL BEDELLİ'' çeki keşide etmiştir. Çek aslı ----- Kargo firmasıyla kargoya verilerek, dava dışı ----- İnşaat Şirketi'ne gönderilmişse de; kargo firması davaya konu çeki kaybetmiştir. ----- İnşaat Şirketi tarafından da işbu çekin kendilerine ulaşmadığı tarafımıza bildirilmiştir. Kaybolma olayı neticesinde, çekin kötü niyetli şahısların eline geçmesi ihtimali kuvvetle muhtemeldir. Çekin bulunduğu zaman, üzerinde oynama yaparak tarih ve miktar kısımlarının değiştirilmesi ihtimali de dikkate alınarak, işbu çek için öncelikle ödeme yasağı konulması ve devamında ilgili çekin iptal edilmesini talep ve dava etmiştir.

Dosya kapsamı ve inceleme:
Dava TTK.'nun 818/s, 757,765 madde hükümlerine göre zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir.İş bu davanın basit yargılama usulüne tabi olduğu, 6100 sayılı HMK 320/1' de mahkeme mümkün olan hallerde tarafları duruşmaya davet etmeden dosya üzerinden karar verir hükmünü içerdiği,TTK 757-765 maddelerinde yer alan yasal düzenlemeye, yerleşik uygulamaya ve ilmi açıklamalara göre hesap sahibi ve çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniye kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651 maddesi uyarınca hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibine iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir. (TTK.652)
6762 sayılı TTK.711. maddesinin 3.fıkrası 5838 sayılı kanunla 28.02.2009 tarihinden geçerli olarak yürürlükten kaldırıldığından ve 6102 sayılı TTK'nun 799.md. aynı yönde düzenleme bulunmadığından keşideci tarafından muhatabın ödemeden men edilmesi imkanı da kalmamıştır.HMK 114/h. maddesi uyarınca davacının dava açmakta hukuki yararının bulunması dava şartıdır. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle senedin zayi edildiği durumlarda senede bağlı hakkın senetsiz de ileri sürülebilmesi için TTK 651 ve 652 maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirtilmiştir. İptal kararı alan hamil hakkını senetsiz olarak ileri sürebilecek yada borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. İptal davası açmakta hukuki menfaati olan kişi senede bağlı alacak hakkı olan hamildir. Keşidecinin iptal kararı almakta hiçbir hukuki yararı bulunmamaktadır. Mahkememize açılan iş bu dava da çek iptali davası açan kişinin çek keşidecisi -----ŞİRKETİ olduğu görülmekle, Dava şartı gerçekleşmediğinden davanın reddine dair aşağıdaki karar verilmiştir.

HÜKÜM: Gerekçesi ayrıntılı kararda açıklanmak üzere;
1) Dava konusu çeki iptalini isteme hakkı kanunen keşideciye verilmediğinden, keşidecinin iptal kararı almakta hiç bir hukuki yararı bulunmadığı ve (aktif husumet eksikliği) dava şartı gerçekleşmediği anlaşıldığından, davanın REDDİNE,
2) Harç peşin alındığından, yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3) Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4) Davacı tarafından mahkemeler veznesine yatırılan gider avanstan kullanılmayan kısmın HMK'nun gider avans tarifesinin 5. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra talebi halinde davacıya iadesine,
5-) İş bu kararın ihtarat mahiyetinde davacıya tebliğine,Dair, tarafların yokluklarında verilen kararın taraflara tebliğinden itibaren iki (2) hafta içinde ----- Bölge Adliye Mahkemesi'nin nezdinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda karar verildi.