İSTANBUL ANADOLU 1. FIKRI VE SINAI HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO:2022/93 Esas
KARAR NO:2023/198
DAVA:Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref'i, Önlenmesi Ve Tazmini
DAVA TARİHİ:13/04/2022
KARAR TARİHİ:17/10/2023

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan davasının yapılan açık yargılama sonucunda;

TALEP/Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla;davalı ile davacı arasında imzalanan------davalı tarafça yazılan ------ özellikle tasarımının ------- ait olduğunun belirtildiğini, davacı firmanın, ---------- olarak bir kez bastırdığı ve satışa sunduğu -------unsurlarının eser sahibinin ---- bağlı eğitim kurumu olan -------- ait olduğunun ------ de kayıt altına alındığını, davalının, -------------- yazarlığını yaptığı ------ üzerinden satışını yaptığını ------- duyurmasından sonra, -------- müvekkili firmaca satın alınıp incelendiğini, davalının, müvekkili firma ile çalışmaya başlamadan önce de -------------- ------- yapılmış ----------- mevcut olduğunu, Mahkemeye delil olarak sundukları bu ------- tasarımı ile kendilerinden sonra baskısını yaptığı kitabın tasarımının ne kadar farklı olduğunun açıkça görüldüğünü, zira davalının müvekkili ile çalışmazdan evvel yayınlanan kitabının hiçbir ayırt edici özelliğinin bulunmadığını, fakat ---- tüm özelliklerine -------------- yayınladığını belirterek, dava tarihinden itibaren olmak üzere davaya konu --------- yeniden yayınlanmasının, çoğaltılmasının, yayılmasının önlenmesi ve yayından kaldırılması için ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. tüm bu nedenlerle devam eden tecavüzün ref’i ve muhtemel tecavüzün men’ine karar verilmesine, müvekkil kurumun sözleşme yapılması halinde isteyebileceği bedelin 3 katının bilirkişi raporu neticesinde tam ve kesin miktar belirlendiğinde artırılmak üzere şimdilik 1.000,00-TL olmak üzere söz konusu ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren işleyecek olan avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacı müvekkile verilmesine, müvekkil kurumun manevi haklarının haleldar olması sebebiyle 25.000,00-TL manevi tazminatın ihlal tarihlerinden itibaren işleyecek olan kanuni faiziyle davalıdan alınarak davacı müvekkiline verilmesine karar verilmesi talep etmiştir.

DAVAYA CEVAP / Davalı vekili cevap dilekçesini duruşmada tekrarla; davalı müvekkilinin beyin cerrahisi uzmanı olduğunu ve ------- yılında yazdığı ve yayınladığı ----- ilgili seminerleri ----- süreyle verdiğini, daha sonra -------- sonlandırdığını, birikimimin boşa gitmemesi düşüncesi ve pandemi şartlarına göre -------------düzenlenmesi mümkün olmamasına bağlı olarak, tüm sektörlerde olduğu gibi online olarak yapılıp yapılamayacağını değerlendirip ve bu sırada instagram isimli paylaşım sitesinde bu işi yaptıklarını öğrendiği davacı ------ olduğunu belirttiği ------- yazışarak buluştuğunu, --------davacının -----üzerinden sunmak üzere anlaşmış ve halihazırda zaten daha önce ----- verdiği notları da uzun yıllardır kullandığından güncellemek ve yenilemeye girişmiş, günde ----- üzere yeni ve güncel bir kitap hazırladığını, -------- tarafından müvekkilin --------- satıldığını, dolayısıyla davacının müvekkilden ------- olmadığını, davacının, sektörde oldukça tanınır olan müvekkilin kitabını yayınlamak isteyip ve kitaba ilişkin seminerlere katılmasını talep ettiğini, tüm -------müvekkilinin hususiyetini taşıyan FSEK 2. Madde kapsamında ilim eseri olduğunu, davacıdan çıkan hem de diğer tüm ----- eser sahibi olduğunu, bu -------konu anlatımları ve konu anlatımında kullanılan, --------- sair tüm hususları yönünden müvekkili tarafından hazırlanmış ve özgün niteliği haiz olduğunu, ---------- zaten mevcut olduğunu, davacıya düz metin gönderilmediğini, aksinin ise müvekkilin gönderdiği nüshayı ve kendilerinin eklediği kısımları somut şekilde açıklaması, deliller ve karşılaştırma tablolarıyla ispatı gerektiğini, ---- baskılı ---- yazdığı gibi ---- sadece dizgici olduğunu, dizginin de bizzat------- tarafından yapılmayıp ekteki yazışmalardan da görüleceği üzere en az 20 kez buluşarak müvekkili ile birlikte yapıldığını, davacı yetkilisinin bitirdiği her konudan sonra toplantılar yapılmış, dizginin nasıl olması gerektiği konusunda müvekkilinin ---- hataları veya eksikleri müvekkilce düzeltildiğini, müvekkilin ------ metinlerine bakıldığında ------ dışında hiçbir katkısı olmadığını ve ------- yazı ile ayrıca ------ de sabit olduğunu davacı tarafça her ne kadar yapılan------- özgün olduğu iddia edilmiş ise de bunun da gerçek dışı olduğunu, -------- yayınlanmış ise de gerçekte böyle bir --------- olmadığı bu ismin takma bir isim olduğu, bu şahsın ----olduğunun anlaşıldığını, -------- ismini kullandığının anlaşıldığını, davacı bu şahsın kim olduğunu eseri nasıl hazırladığını açıklamasının gerektiğini, ------- yaklaşık % 60 ı müvekkilin ----- usulü ile yazıldığı için -------- sayılı dosya ile suç duyurusunda bulunulması ve hukuk davası açılması sebebiyle sırf karşı dava açarak müvekkili bastırma amacıyla yapılmış bir dava olduğunu, Davacının maddi tazminat talebini FSEK 68. Maddeye dayandırmasının anlaşılamaz olduğunu, ortada davacının mali hak sahibi olduğu bir eserin olmadığını, davacının maddi zarar iddiasını somutlaştırması gerektiğini, manevi hakların devri mümkün olmadığını, davacının bir tüzel kişilik olmakla hangi manevi haklarının ne şekilde ihlal edildiğini de açıklamasının gerektiğini, kabul anlamına gelmemekle birlikte talep edilen tazminat miktarının da çok yüksek olduğunu, manevi tazminatın zenginleşmeye sebebiyet vermemesinin gerektiğini, hukuki dayanaktan yoksun davanın reddini talep ettiği anlaşılmıştır.

TARAFLAR ARASINDAKİ UYUŞMAZLIK :
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın davalı tarafından yazılan ve--------- kaynaklanan mali hakları davacı şirkete devir edilen ----davacı şirket tarafından yapılan format ve tasarımla baskısının davalı tarafça izinsiz olarak taklit edilmek suretiyle yeniden basılıp basılmadığı, davalıya ait internet sitesinde davacı tarafça basılan ------ yerine ----- yazılmak suretiyle satışa sunulup sunulmadığı, davalı tarafa ------ davacıya ------- özelliklerinin izinsiz olarak kullanılıp kullanılmadığı, taraflar arasında imzalanan mali hakları devir sözleşmesinin davacı tarafça fesih edilmesinden sonra satışa sunup sunmadığı, davacının--------- kaynaklanan mali ve manevi haklarına tecavüz edilip edilmediği bu nedenle maddi ve manevi tazminat talep edemeyeceği, tazminat tutarlarının ne kadar olacağı noktasında toplandığı anlaşılmıştır.

UYUŞMAZLIK HAKKINDA TOPLANAN DELİLLER:
1-------- kaydı dosya içerisine getirtilmiş olup, incelendiğinde; davacı vekilinin 21/05/2020 tarihinde tescil edildiği anlaşılmıştır.
2------- soruşturma sayılı soruşturma evrakında davalı tarafın ------kaynaklanan haklarına tecavüz edildiği iddiası ile davacı şirket ile birlikte ------ ---------- bilmediği 2 kişi hakkında şikayette bulunduğu anlaşıldı.
3-Davalıya ait kitapların bandrol bilgileri ---- dosya içine getirtilmiştir.
4----- gelen cevabi yazı ile -----tarihinden itibaren ------ adına tahsis edilmiş olduğu, 29/12/2024 tarihine kadar geçerli olduğu bilgi verilmiştir.
5-Dava konusu teknik bilgi gerektirdiğinden Mahkememizce bilirkişi incelemesi yaptırılmış, dosyanın ----- uzmanı-------- tarihli heyet raporunda; davaya konu Davalı----- yazdığı ------ adlı eserin ---------- olduğu, 2.Davaya konu Davalı ------- adına sonradan yazdığı -------- adlı eserin------- kapsamında --------- olduğu, davalı eser sahibi ile davacı şirket arasında yapılmış olan ----------süre ile geçerli olacak sözleşme hükümlerine göre eser sahibinin ----------- mali haklarını davacıya devrettiği, davalı ------- yazmış olduğu --------sonradan ---- yazmış olduğu ------- % 80 oranında benzer/aynı olduğu, bu benzerliğin de olağan olduğu, davalının sözleşmenin süresinin bitimi tarihi olan ----- tarihinden itibaren eserden doğan mali hakları kullanamayacağı,----- tarihinden itibaren davalı eser sahibinin mali hakların sahibi olduğu ve bu haklarını serbestçe kullanabileceği, davalının sözleşmeye konu eserlere ilişkin ------- baskısı için ne zaman ------- başvurusu yaptığı ve ------- kadar kaç ----- sattığının , bu suretle davacıya devrettiği çoğaltma mali haklarını ihlal edip etmediğinin tespitinin gerektiği, bundan sonra davacının maddi tazminat talep edip edemeyeceği ve miktarının tespitinin mümkün olabileceği, ------- yılında ------ çalışması yapan kişi ve kişilerin kitap üzerinde telif hakkı talep edemeyeceğine dair görüş bildirmişlerdir.

UYUŞMAZLIK HAKKINDAKİ YASAL DÜZENLEME:5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun 1/B maddesine göre eser ;-----------şeklinde tanımlanmıştır. 5846 sayılı FBSEK .nun 2. Maddesi ve devamında --------olarak sayılmıştır.Yine ------- hakları ise; İşleme Hakkı ----------- olarak belirlenmiştir.Eser sahibi; eserden kaynaklanan sahip olduğu tüm haklarını kullanmaya münhasıran yetkili olup, sahip olduğu mali haklarının kullanımını FSEK nun 56. Maddesi uyarınca tam veya basit ruhsat şeklinde yazılı olarak 3. Şahıslara devredebilmektedir.Eser sahibinin yukarıda ifade edilmiş olan sahip olduğu İşleme --------- şeklinde ifade edilen mali haklarını bizzat kendisi kullanabileceği gibi, devir ve lisans sözleşmeleri ile bu haklarını 3. Kişilere de devredebilir. Mali hakların devrine ilişkin sözleşmelerin yazılı olması ve konuları olan hakların ayrı ayrı gösterilmesi şarttır.5846 Sayılı FSEK nun 68/1. Maddesinde MALİ HAKLARA TECAVÜZ HALİNDE; “Eseri, icrayı, fonogramı veya yapımları hak sahiplerinden bu Kanuna uygun yazılı izni almadan, işleyen, çoğaltan, çoğaltılmış nüshaları yayan, temsil eden veya hertürlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletenlerden, izni alınmamış hak sahipleri sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebilir.”

G E R E K Ç E / Dava, davacıya ait ------- davalı tarafça bastırılıp satışının yapılması, tasarım hakkına tecavüzün sonucu oluşan maddi ve manevi zararın tazmini davasıdır.Dava konusu somut uyuşmazlıkta davacının talebinin davalı tarafça sözleşme ile davalı tarafa yayın hakları devredilen ------- eseri oluşturan davalı tarafça sözleşmeye aykırı olarak çoğaltılıp dağıtım ve yayımının yapılıp yapılmadığının davacının haklarının ihlalinin tespiti açısından önem arz ettiği açıktır. Taraflar arasındaki-------- tarihli sözleşme başlıklı sözleşme incelendiğinde, davaya konu -----kapsamında ilim ve edebiyat eseri olduğu, eser sahibinin ise davalı --------- ait olduğu, mali hakların devrine ilişkin davacı ve davalı arasındaki sözleşme İncelendiğinde, ----tarafından ------- haklarının verildiği, ------sözkonusu eserden doğan --------- nakline yarayan araçlarla umuma iletimi hakkı'nın davacıya ait olduğu, söz konusu sözleşmenin süresinin bitimi tarihi olan 10/11/2021 tarihinden itibaren eser sahibinin davaya konu eserlerden doğan hakları tekrar eser sahibine döneceği sabittir.Bu tespitlerden sonra uyuşmazlık konusu olan ----- tarihleri arasında dava konusu davalı ------- tarafından hazırlanan ----- kitaplarının haklarının davacı tarafta olduğu, davalı tarafından yayına hazırlanan davalı ------ yazmış olduğu ----- ile sonradan ---- yazmış olduğu---------%80 oranında benzer/aynı olduğu, bu benzerliğin eserin derleme eser olması sebebiyle benzer olmasının doğal olduğu, bu haliyle davacı tarafın lisans hakkı elde ettiği eser yönünden davalı tarafça yayımı yapılan yeni eserin iltibas oluşturmayacağı, taraflar arasındaki sözleşme gereği davacı tarafın 10/11/2020 ile 10/11/2021 tarihleri arasında dava konusu eser üzerinde hak sahibi olduğu, davalının bu eserin %80 oranındaki benzer eseri bu sözleşme dönemi içinde davalının çoğaltıp sattığına dair bir delilin dosyaya sunulmadığı, yine ------ sistemi üzerinden ------kayıtlarına göre dava konusu eserin davalı tarafça sözleşme dönemi içinde çoğaltılmadığı, yönündeki tespitler ile her iki derleme eser üzerinde davacı ile yapılan sözleşmenin bitim tarihi olan 10.11.2021 tarihinden sonra davalının hak sahibi olduğu, dava tarihinin 13.04.2022 tarihi olduğu dikkate alındığında bu tarih itibariyle davalı tarafın eser üzerinde hak sahibi olduğu, bu haliyle davalı tarafın eseri yayınlama hakkının engellenmesinin mümkün olmadığı ve bu sebeple de davalı tarafın zararının doğmayacağı kanaatine varılarak davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.

H Ü K Ü M/Yukarıda açıklanan nedenlerle ;1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 269,85 TL harçtan peşin alınan 80,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 189,15‬ TL harcın davacıdan tahsili ile Hazine'ye irad kaydına,
3-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden tecavüzün ref-i ve meni talepleri yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 25.500,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
4- Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden maddi tazminat talepleri yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 1.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5- Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden manevi tazminat talepleri yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 25.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
6-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
7-Davalı tarafından sarfedilen yargılama gideri olmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
86-Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren yasal 2 haftalık süre içersinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı 17/10/2023