İSTANBUL ANADOLU 1. FIKRI VE SINAI HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO:2021/160 Esas
KARAR NO:2023/143
DAVA : Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 15/09/2021
KARAR TARİHİ: 18/07/2023

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan davasının yapılan açık yargılama sonucunda;

İSTEM / Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla; davacının diş hekimliği konusunda hizmet vermek üzere ---- kurulduğunu, halen yurtiçi ve yurtdışındaki toplam ----hizmet verdiğini, aynı zamanda çatısı altındaki kliniklere danışmanlık yaptığını,---- yılı başında kendi kurumsal yazılımını oluşturma çalışmalarına başladığını, bu kapsamda ----- isimli yazılımın davacının kendi ihtiyaç ve sistemi doğrultusunda hazırlandığını, davacının çalışmakta olan mevcut yazılımının ----------- güncellenmesi ve yine davacının ---- yazılıma yeni modüller eklenmesi amacıyla davalı ile ---- tarihinde hasta takip, randevu ve benzeri hizmetleri yürütebilme işlevli ---------üretimi konulu ------imzaladığını, davalının, sonraki süreçte de çalışmaya devam ettiğini ve taraflar arasında ----yazılımının devri konulu -----akdedildiğini, yazılımın bakım ve güncelleme hizmetlerinin verilmesi amacıyla ise ------- imzalandığını, ağız ve diş sağlığı klinikleri ile daha önce çalışması bulunmayan, ilk defa davacı ile bu alanda çalışma fırsatı yakalayan davalının, taraflar arasında imzalanan sözleşmelere rağmen ilerleyen süreçte -----adlı ----------programını oluşturarak farklı firmalara satışını yaptığını, bu yazılımın içeriği incelendiğinde ----- programının kaynak kodlarının kopyalandığı, arayüzünün bazı kısımlarının tamamen, bazı kısımlarının kısmen kopyalanarak hazırlandığının tespit edildiğini, bu yazılımın------ yazılımı ile özdeş bir yapıda olduğunu, -----adlı yazılımla aynı işleve sahip ----yazılımının, hâlihazırda birçok şirket ve diş hekimi tarafından kullanıldığını, bu sebeple davacının zarara uğradığını, davalının, kendisine ait -----internet adresi üzerinden halen bu programı satışa sunmaya devam ettiğini, taraflar arasında imzalanan ---- Programı ---- maddesi ile ---- olup, ----- tasarım ve kodlamayı üçüncü şahıs ve/veya şirketlere satmamayı, göstermemeyi ve kullandırmamayı garanti ve taahhüt eder. Proje bitiminde yazılımın tüm hakları Müşteri'ye ait olup, ------ herhangi bir hak talep etmeyecektir." şeklinde anlaşmaya varıldığı, ---- maddede belirtilen yazılımın ---- taşınabilir bellek,---- devralanın talep edeceği başka bir uygun yöntemle devralana devri asıldır. 3.2. Devreden hiçbir şekilde ve hiçbir coğrafyada ------ kodlarını, arayüzlerini, fikri ve sınai hakları ile marka değerini, devralanın yazılı onayı olmadan satamaz ve 3. kişilere, kurumlara devredilemez." şeklinde düzenleme yapıldığını, --------Satış Sözleşmesi'nin 3.2. maddesi ile ---- yazılımının ------------, fikri ve sınai haklarının müvekkilinin rızası olmaksızın üçüncü kişilere devredilemeyeceği, -------- maddesinde ----------üretimi süresince paylaşılan bilgilerin üçüncü kişiler ile paylaşılamayacağının hüküm altına alındığını, Sözleşmelerin yerine getirilmesi amacıyla müvekkilince aktarılan ticari sır niteliğindeki bilgilerin 3.kişilerle paylaşılmasının söz konusu sözleşmelere aykırılık teşkil ettiğini, davalıya ----- tarihli ihtarname keşide edildiğini, ancak davalının ihlallerine devam ettiğini, ---- kapsamında ----- olduğunu, ayrıca programın, ------tarihinde tescil edildiğinden telif hukuku kapsamında korunduğunu, alenileşmemiş eserlerden ne şekil ve tarzda olursa olsun faydalanma hakkının sadece eser sahibine ait olduğunu, davalı tarafından ---- yazılımının benzeri ----- yazılımının ağız ve diş sağlığı alanında faaliyet gösteren diğer şirket ve diş hekimlerine satılmasının, aynı şekilde müvekkili şirketin ticari sırlarının da ifşa edilmesi anlamına geldiğini, bu durumun TTK’nun 55. maddesi uyarınca haksız rekabet niteliğinde olduğunu belirterek, davanın kabulüne, davalının -------- nedeniyle müvekkili ile TTK m.54 vd. bakımından haksız rekabet, FSEK 66 vd. bakımından müvekkilinin manevi ve mali haklarına tecavüz teşkil ettiğinin tespitine, TTK ve FSEK uyarınca davalının bu yollardan haksız rekabetinin ve tecavüzünün ortadan kaldırılmasına, hesap edilecek tecavüz süresince talep edilebilecek lisans bedelinin 3 katı oranında tazminata hükmedilmesine, bu bedelin fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 70.000,00 TL'sinin haksız fiilin işlendiği tarihten itibaren işlemiş ticari avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, 30.000,00 TL manevi tazminatın işlemiş yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, davalı tarafından elde edilen karın şimdilik 20.000,00 TL'sinin haksız kazancın elde edildiği tarihten itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderlerinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

DAVAYA CEVAP / Davalı vekili cevap dilekçesini duruşmada tekrarla; davalının ----yılından bu yana ---- sahibi olarak bu alanda hizmet verdiğini, ---------- hizmet vermek amacıyla geliştirilen, online hasta takip ve klinik yönetim yazılımı olup, tüm diş hekimlerine özel olarak üretilen hasta takip programlarında olan genel özelliklere, bunun yanında----- bu sektörde yeni olan başkaca özelliklere sahip olduğunu, kodlarının davalı müvekkili tarafından sıfırdan yazıldığını ve geliştirildiğini, ---------sürecinin -----firmasından hazır yönetim planı satın alınarak yaklaşık bir yıl gibi bir sürede tamamlandığını, geliştirilen kodlarının büyük bir kısmının müvekkili tarafından yazılmış olup, diğer kısmının ise ------arama motorundan arama yapılarak elde edilen açık kaynak ---------- geliştirilmesi ile hazırlandığını, davacının müvekkilinden tazminat veya başka alacağı bulunduğu anlamına gelmemek kaydıyla, davacının dava konusu ettiği tüm taleplerinin zamanaşımına uğradığını, -------adlı yazılımın FSEK uyarınca davalı tarafından yaratılan eser niteliğini haiz olduğunu, yazılımın ana fikrinin ve fonksiyonunun korumaya dâhil olmadığını, ----------sektöründe yıllardır faaliyet gösteren müvekkilinin de benzer ve çeşitli ihtiyaçlara sahip diş hekimlerine hizmet vermesinin rekabetin gelişmesini sağladığını, sipariş üzerine çalışılan bu sektörde işverenin taleplerine uygun olarak iş çıkartıldığını, ----- geliştirilen kodlarının ------ kısmının müvekkili tarafından yazılmış olup diğer kısmı ise --------- arama yapılarak elde edilen açık ----------- geliştirilmesi ile hazırlandığını, internet üzerinden kolayca açık ----------yazılımlara ulaşılabildiğini, açık --------- yazılımlar açısından incelendiğinde bu yazılımlar üzerinde değişiklik ve uyarlama yapılmasına eser sahibinin izin verdiğini, bu nedenle bu yazılımlar üzerinde yapılan değişikliklerle meydana getirilen yazılımların yeni eseri meydana getirenin özelliğini taşıması kaydıyla bağımsız bir eser olarak kabul edileceğini, davacının iddialarını kabul etmediklerini, ara yüz kısımlarının tamamen, bazı kısımların kısmen kopyalanarak hazırladığını iddiasının da gerçeği yansıtmadığını, algoritmaların, programın çalıştırılması ile istenen sonucun alınması için birbiri ardına sıralanan işlem metot olması sebebiyle birbirinden farklı, çok sayıda işlemin çözümünde kullanılabileceğini, davacı tarafından yapılan söz konusu ----- işleminin, eserin kimin tarafından meydana getirildiğini belirlemeye kolaylık sağlamak amacıyla yaptırılması zorunlu olmayan, yaptırılmadığında hak kaybına neden olmayan ve kişiye herhangi bir hak vermeyen, beyana dayalı bir işlem olduğunu, programı korumaya yönelik olmayıp sadece meydana gelen eserin eser sahibini belirlemeye kolaylık sağlayan bir işlem olduğunu, isteğe bağlı kayıt-tescil başvurusunu sadece eser sahiplerinin yapabileceğini, bilgisayar programlarında eser sahibinin, --------- yazan kişi/kişiler olduğunu, müvekkili şirket ile ---- imzalanan söz konusu sözleşmelerin ---- isimli yazılımın sağlanması ve bakımına ilişkin sözleşmeler olup, müvekkilinin bu alanda çalışmasını, faaliyet göstermesini kısıtlayıcı genel hükümler içermediğini, olsaydı bile bunun kanuna aykırı olacağını, müvekkilinin,--------------programının geliştirilmesi için davacı şirketin ticari sır olarak nitelendirdiği verileri, ticari nitelikteki bilgi ve belgeleri 3. kişilerle paylaşmadığını, davalı tarafından ------ tarihinde e-posta olarak davacı şirkete aralarındaki iş ilişkisi sebebiyle gönderilen iskelet yazılımın, deneme süresi akabinde kabul edildiğinin bilindiğini, ----------hizmeti satışında, iş konusunun işi yapan yazılımcının, kendi alanı olan yazılımı, bu hizmeti almak isteyen müşterisinin talebine uygun olarak yaratmak olduğunu, işi yapan yazılımcının müşterisinin bilgisine ihtiyaç duyma ihtimalinin işin doğasına aykırı olduğunu, davayı kabul anlamına gelmemek üzere, davacının manevi tazminat talebinin, manevi haklarına herhangi bir saldırı ve zarar bulunmadığından; maddi tazminat talebinin ise fahiş, afaki iddialara dayalı olduğundan ve ispata elverişli bir delil de sunulmadığından reddedilmesinin gerektiğini, müvekkiline ait ------- bilirkişi incelemesi yapılacak ise, kaynak ---------- üzerinde bilirkişi incelemesine gerek olmaksızın inceleme yapılmasına karar verilmesini, Mahkeme tarafından ------- incelenmesi gerekli görülürse, müvekkilinin ve müşterilerinin ticari ve stratejik önemi bulunduğundan bu incelemenin bütün ------- yapılarında yapılmamasını, sadece davacının iddia ettiği ------sınırlı olarak inceleme yapılmasını talep ettiklerini beyan ederek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava, davalının ---- isimli yazılımında davacıya ait ----isimli yazılımın -------- kullanmak suretiyle davacının FSEK'ten kaynaklanan mali ve manevi haklarına tecavüz edildiği iddiasıyla açılan, tecavüzü tespiti, önlenmesi ile maddi ve tazminat, manevi tazminat davasıdır.
Ticaret sicil kaydı dosya içerisine getirtilmiş olup, incelendiğinde; davacı şirketin 08/02/2013 yılında tescil edildiği anlaşılmıştır.
Davacının ---- davalı -----aleyhine keşide ettiği 29/06/2018 tarihli ihtarname ile ticari sırların ifşa edilmesi ve fikri hak ihlali nedeniyle hukuka aykırı eylemlerinin sonlandırılmasını ihtar ettiği, davalının davacıya ---- yevmiye numaralı cevabi ihtarname göndererek iddiaları reddettiği görülmüştür.
---- cevabi yazısı ile 5846 sayılı FSEK'in 13. maddesi ve FSEK Kayıt Ve Tescilli Hakkındaki Yönetmelik uyarınca hak ihdas etme amacı taşımaksızın, sadece eser sahiplerinin talebi üzerine beyanlarına dayalı olarak gerçekleştirilen ve eser sahipliğinin belirlenmesinde ispat kolaylığı sağlaması açısından isteğe bağlı kayıt tescili işlemlerinin yürütüldüğü, söz konusu kanunun 2. maddesi uyarınca fikir ve sanat eserleri çeşitlerinden biri olan ilim ve edebiyat eserleri türünde yer alan her biçim altında ifade edilen -------- da isteğe bağlı kayıt tescil kapsamında bulunduğu bildirilmiş ve ekinde ---- ------ türündeki eserin davacıya ait olduğuna dair ----- kayıt tescil numaralı belgenin onaylı bir örneğinin gönderildiği görülmüştür. ------ sayılı dosyasının örneği dosya içine getirtilmiş, incelendiğinde; ---- tarafından -----aleyhine delil tespiti talep edildiği, yapılan inceleme neticesinde hazırlanan 01/09/2022 tarihli bilirkişi raporunda sonuç olarak; tespit talebinde bulunan ----- yazılımı ile talepte bulunan firmanın hak sahibi olduğu ------ isimli -----------ekranları üzerinde yapılan karşılaştırmalı incelemelerde; her iki yazılımın da internet tabanlı olarak merkezi sunucular üzerinden çalıştırılmakta olduğu görülmekle birlikte, tespit mahallinde yapılan incelemelerde programa ilişkin kısıtlı kullanıcı bilgileri ile erişim sağlanabildiğinden dolayı tüm modüllerin detaylı olarak incelenemediği, tespit mahallinde kullanıcı izin/yetkileri kapsamında ilgili uygulama menüleri üzerinde yapılan incelemelerde, program kullanıcı ekranlarının birbirine oldukça benzerlik gösterdiği, uygulama süreçlerine ilişkin tasarımların bazı arayüzlerde farklı içeriklerde ve renklerde oluşturulmasına karşılık iş akışı planları ve uygulama süreçlerinin oldukça benzer şekilde tasarlandığının tespit edildiği, yapılan incelemelerde sadece tespite konu yazılımın kullanıcı arayüzlerinin kısıtlı olarak görülebildiği, bu arayüzler üzerinden yazılım------- teknik olarak incelenemediğini, ---------------mimarisi, ------------ hususların ancak ----- yazılımının geliştirildiği tasarım bilgisayarları üzerinde incelenebileceğine dair görüş bildirildiği görülmüştür.Dava konusu teknik bilgi gerektirdiğinden Mahkememizce her iki tarafa da bilirkişi incelemesi için davaya konu yazılımlarının -------- ve ticari kayıtlarını sunmaları için kesin süre verilmiş, kesin sürenin sonuçları hatırlatılmış olmasına rağmen davacı tarafça kesin süre içinde ------kodlarını ve ticari kayıtlarını Mahkememize sunulmamıştır. Dosyanın mevcut hali ile bilirkişi incelemesi yaptırılmış, FSEK uzmanı ----bilgisayar yazılımcısı ---, muhasip -----oluşan bilirkişi heyetinin 03/04/2023 tarihli raporunda; davacı tarafın, inceleme günü yazılımını sunmadığı, taraflar arasında----- imzalanmış olduğunun görüldüğü, dosya kapsamında yer alan ------- sayılı dosyasından alınan bilirkişi raporunda; program kullanıcı ekranlarının birbirine oldukça benzerlik gösterdiği, uygulama süreçlerine ilişkin tasarımların bazı arayüzlerde farklı içeriklerde ve renklerde oluşturulmasına karşılık, iş akışı planları ve uygulama süreçlerinin oldukça benzer şekilde tasarlandığının tespit edildiğinin görüldüğünü, davalı ve davacı yana ait -------karşılaştırılmasında, yazılımcı tarafından yazılan açıklama kısımlarının benzerliği,----------- kodları veya koordinat değişiklikleri yapılıp yapılmadığı, yapıldı ise davalı ve davacı yana ait işbu ayarların bir arada --------programı yardımıyla tespit edilen kaynak ------üzerinde benzerlik taşımayan kısımların karşılaştırılması, ------ yazılımcı tarafından atanan değişken isimlerinin benzerliği, -----------mimarisini oluşturan temel bileşenlerin ------ benzerliği kriterleri gözetilerek incelemelerin yapılması gerekmekte olup, davacı tarafın kodlarının dosya kapsamında yer almaması sebebiyle bu hususlarda inceleme yapılamadığı, davacıya ait ---- isimli --------------ile davalıya ait ----- isimli yazılımların ---------- karşılaştırmalı olarak incelenememesi nedeniyle davalıya ait ----- isimli yazılımın davacıya ait yazılımla aynı olup olmadığı ve ---- alıntı yapılıp yapılmadığı hususlarında karşılaştırma yapılamadığı, davacı ile davalı arasında ---- yazılımın ----- devri konulu ---- isimli yazılımın (-------) devri konulu ------ incelendiğinde satış bedeli olarak herhangi bir bedelin sözleşme içerisinde yer almadığı, bu sebeple dava tarihi olan 15/09/2021 tarihinde eserin rayiç bedelinin hesaplanamadığı, ancak davalının davacıya ait ---- isimli yazılımdan kaynaklanan mali haklarına tecavüz teşkil edip etmediği hususunda bir tespit yapılamadığı için herhangi bir hesaplama da yapılamadığına dair görüş bildirmişlerdir.
Davacı vekili 20/03/2023 tarihli dilekçesi ile davacıya ait yazılıma ilişkin dosyaya sunulan -------------ilişkin bilgiler ile ticari defter ve kayıtlarının bilirkişilere gönderilmesine ve bu bilgilerle rapor tanzim edilmesini talep etmiş, ancak davacı tarafa kendilerine ait yazılımın ---------- ve ticari kayıtlarının en geç inceleme gününde Mahkememize sunulması için kesin süre verildiği, kesin sürenin sonuçlarının da hatırlatıldığı, bu konuda usulüne uygun tebligat yapıldığı halde kesin süre içerisinde bu delilleri sunmadıkları, sunmamalarını haklı gösterecek bir açıklama ve delil de sunmadıkları, bu nedenle taleplerinin eski hale iade olarak da değerlendirilemeyeceği, bu durumun usuli sonuçlarının mevcut olduğu, kesin süre içinde sunulmayan bu delil ve kayıtların bu aşamada incelenebilmesi için davalı tarafın muvafakat etmesi gerektiği, ancak inceleme tutanağında görüldüğü gibi davalı vekilinin bu aşamadan sonra delil ve belge sunulmasına muvafakat etmediklerini beyan ettiği anlaşılmakla, davacı vekilinin talebinin reddine karar verilmiştir.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı ile, her ne kadar davacı tarafça davalının kendilerinin hak sahibi oldukları ------- isimli yazılımı satışa sunduğunu iddia etmişse de, her iki tarafın yazılımlarının benzer olup olmadığın tespit edilebilmesi için yazılımların karşılaştırılmasının zorunlu olduğu, davacının verilen kesin süreye rağmen---------- dosyaya sunmadığı, bu nedenle bilirkişiler tarafından yazılımların benzer olup olmadıklarının tespit edilemediği, ---- dava dışı şirkette yapılan delil tespitinde de davalıya ait----yazılımının davacının yazılımıyla benzer olup olmadığına dair kesin bir tespit yapılamadığı, davacının davasını ispatlayamadığı anlaşılmakla, davanın reddine karar vermek gerekmiştir.

H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
Davanın REDDİNE,
Alınması gereken 269,85 TL harçtan peşin alınan 1.707,75 TL harcın mahsubu ile bakiye 1.437,9‬0 TL harcın isteği halinde ve karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Davalı fikri mülkiyet haklarına tecavüzün tespiti ve önlenmesi davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davalı vekiline maddi tazminat talepleriyle ilgili Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davalı vekiline manevi tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davacı tarafından gerek iş bu davada, gerekse de ----- sayılı delil tespiti dosyasından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren yasal 2 haftalık süre içersinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı.18/07/2023