İSTANBUL 5. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/174 Esas
KARAR NO : 2024/623

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 09/06/2009
KARAR TARİHİ : 17/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı /karşı davalı vekili tarafından verilen 09/06/2017 tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin ... Üniversitesi ile 26/05/2006 tarihinde sözleşme ve 09/06/2006 tarihinde ise bu sözleşmeye ek hususların belirlendiği ek sözleşme imzalayarak üniversitesinin ... ve ... programlarına ilişkin uzaktan eğitimde gelir paylaşımı modelli kayda dayalı tahakkuk esaslı bir çözüm ortalığı başlattığını, bu eğitimlerin elektronik ortamda uzaktan eğitim şeklinde verileceğinden elektronik ortama atıfta bulunacak şekilde ... ve ... şeklinde tanımlandığını, müvekkili şirket ile davalı arasında imzalı ve sözlü bulunan anlaşmalara uygun olarak tam ve yeterli bir alt yapı oluşturduğunu, verilecek olan hizmete uygun olarak çalışanlar istihdam edildiğini, müvekkilinin yazılı ve sözlü anlaşmalara uygun şekilde tam ve eksiksiz şekilde hizmet verdiğini, davalı kurumun 09/06/2006 tarihinde imzalanan ek sözleşmesi tek yanlı olarak ve hiçbir haklı sebep bildirmeksizin feshettiğini, 3 sene sonunda fesih tarafların faaliyetletlerinde veya hizmetlerinde ya da ödemelerinde acze düşmeleri halinde uygulama alanı bulacağını, müvekkili şirketin tüm alt yapı masrafını ve tanıtım çalışmalarını 6 sene faaliyet göstereceği ve hizmet vereceği düşüncesi ile yaptığını ve bu yapılan masrafın 6 sene içinde karşılanacağının hesaplandığını, bu nedenle davalının 25/06/2009 tarihinden sonraki üç seneye denk düşen kısmını karşılamak zorunda olduğunu, iş bu fesih ile müvekkili şirketin maddi açıdan ağır zarara uğratıldığını ve itibarının zedelendiğini bildirerek; müvekkili şirketin sözleşmelerin 26/05/2009 tarihinden sonraki 3 yıllık döneme denk düşen 87.465,25 TL'nin dava tarihinden itibaren işletilecek olan bankaların Türk Lirasına uygulanmakta oldukları en yüksek ticari kredi faizinin şimdilik olmak kaydıyla 10.000,00 Tl'sinin dava tarihinden itibaren işletilecek olan bankaların Türk Lirasına uygulanmakta oldukları en yüksek ticari kredi faizinin, 26/05/2006 tarihli sözleşme 09/06/2006 tarihli ek sözleşmeye istinaden ... seneleri güz ve ilkbahar kayıtları ile öğrencilerin aldıkları ek derslerden kaynaklanan 2008 güz döneminde kayıtları yapılan ... programının 2009 güz dönemine denk düşen 3.dönemi de dahil olmak üzere davalı üniversitenin müvekkili şirkete olan bakiye toplam borç 1.851.600,32 TL sinin ihtarname tarihinden itibaren işletilecek olan en yüksek ticari kredi faizinin şimdilik olmak kaydıyla 60.000,00 TL sinin ihtarname tarihinden itibaren işletilecek olan bankaların Türk Lirasına uygulanmakta olduğu en yüksek ticari kredi faizinin, müvekkili şirketin sözleşme ve ek sözleşmenin fesih tarihi olan 26/05/2009 tarihine kadar olan bakiye toplam alacağı ve öğrenci kayıtları, üniversitenin ödeme kesintileri ve öğrencilerin aldıkları ek dersleri ihtiva eden 937.857,57 TL'nin ihtarname tarihinden itibaren ticari bankaların Türk Lirasına uygulanmakta oldukları en yüksek ticari kredi faizinin ve 26/05/2009 tarihinden sonraki 2008 güz döneminde kayıtları yapılan e-MBA programının 3 dönemine ilişkin olmak üzere şirketin mahrum kaldığı kar müspet zarar olarak 913.742,75 TL'nin dava tarihinden itibaren işletilecek olan bankaların TL 'ye uygulamakta oldukları en yüksek ticari kredi faizinin, şimdilik olmak kaydıyla 60.000,00 TL'sinin ihtarname tarihinden itibaren işletilecek olan bankaların Türk Lirasına uygulanmakta oldukları en yüksek ticari kredi faizinin , davalı üniversitenin talebi ve müvekkili şirketin kabulü ile oluşan sözlü anlaşma kapsamında TTK madde 22 ye istinaden müvekkil şirketin vermiş olduğu ve davalı üniversitelerin kabul ettiği hizmetlerin masraf bedeli olan 11.529.674,48 TL'si ve yapılmış olan ek hizmetler için münasip bir hizmet bedeli olan %30 oranında ücret toplamı 458.902,34 TL'si olmak üzere toplam 1.988.576,82 TL'sinin bu miktar alacağa ihtarname tarihinden itibaren işletilecek olan bankaların TL'ye uyguladıkların en yüksek ticari kredi faizinin şimdilik olmak kaydıyla 40.000,00 TLsinin vu bu miktar alacağa ihtarname tarihinden itibaren işletilecek olan bankaların TL ye uygulanmakta olan en yüksek ticari kredi faizinin, 50.000 TL manevi tazminatın ve bu miktara dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faizin ödenmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı yana yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı-karşı davacıya usulüne uygun dava dilekçesi, duruşma gün ve saati tebliğ edilmiş, davalı vekili vermiş olduğu 01/03/2017 tarihli cevap ve karşı dava dilekçesinde; müvekkili üniversite ile davacı arasında üniversite tarafından gerçekleştirilen ve uzaktan eğitim programları çerçevesinde açılan intenet bazlı meslek yüksekokulu ve internet bazlı işletme yüksek lisans programlarının yürütülmesinde şirket tarafından internet ve teknolojileri vasıtasıyla eğitim yönetim sistemi hizmetlerinin sağlanması hususunda tarafların sorumluluklarının belirlenmesine ilişkin olarak 26/05/2006 tarihli ana sözleşme ile 09/06/2006 tarihli ek sözleşme imzalandığını, ana sözleşmenin 6.maddesinde iş bu sözleşme hükümlerinin 15/06/2005 tarihinden itibaren hüküm ifade edeceği, taraflar arasında kabul ve beyan olunmakta ve 26/05/2006 tarihinden itibaren 6 öğrenim yılı için geçerliliğini koruyacağının kararlaştırıldığını, ancak 3 yılın sonunda 6 ay önceden ihbar etmek şartıyla tarafların fesih yetkisine sahip olduğunu, müvekkilinin iyi niyetli olarak 26/05/2009 tarihinde sözleşmenin sona ermesine ilişkin bir ikale sözleşmesi ve uzlaşma tutanağı taslağı hazırladığını, ve Kartal 3.Noterliğinin ... tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesini keşide ettiğini, davacı yanın üniversiteden 6 yıllık bir masraf talebinde bulunması ya da sözleşmenin yürürlükte olduğu 3 yıla ait masrafları istemesinin haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, sözleşmenin gelir paylaşımı esasına dayandığını, davacının hizmet verdiği dönemlere ilişkin %70'lik gelir payı olarak toplam 7.051.222,35 TL ödeme yapıldığını, davacı tarafın fesih tarihinden sonraki dönemleri de kapsayacak şekilde hizmet vermediği halde gelir paylaşımının devam etmesi gerektiği yönündeki iddia ve taleplerinin dayanaksız olduğu, davacının sözleşmenin bitim tarihi olan 26/05/2009 tarihinden önce sanal sınıf hizmetini kestiniğini, bu durumun ... 3.Sulh Hukuk Mahkemesinin ... D.iş sayılı dosyası ile tespit edildiğini, müvekkilinin bu 2009 güz döneminde hizmete girmesini planladığı MUDES sistemini, öğrencilerin daha fazla mağdur olmaması amacıyla 2009 bahar döneminde devreye sokmak zorunda kaldığını, davacının manevi tazminat taleplerinin haksız olduğunu ve talep edilen faizlerin de fahiş bildirerek; davacının açmış olduğu davanın reddine, karşı davasında da; davacı karşı davalı şirketin verdiği hizmeti süresinden önce kesmesi nedeniyle sanal sınıf uygulamasına girişleri engellediği, öğretim elemanlarının ücretlerini ödemediği, üniversitenin itibarını zedelediği, öğrencilerin mağdur olduğu, üniversiteye şikayet maillerinin gönderildiğini, üniversitenin logosunu kullanarak kendisinin haksız kazanç sağladığını, bu durumunun ... 3 Sulh Hukuk Mahkemesinin...D.iş sayılı dosyası ile tespit edildiğini, manevi zarara uğrayanın davacı karşı davalı şirket değil müvekkilleri üniversite olduğunu bildirerek maddi zarara ilişkin 764.730,28 TL'nin ticari faizi ile 50.000 TL manevi tazminatın yasal faizi ile birlikte davacı/karşı davalı şirketten tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 15/01/2010 tarihli dilekçesi ile toplam taleplerini 3.358.740,05 TL daha arttırarak ıslah etmiş ve ilk talebi olan 110.000 TL ve ıslahla arttırılan kısım olmak üzere toplam 3.468.740,05 TL'na bankaların Türk lirasına uygulamış oldukları en yüksek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda, taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 6. Ve ek sözleşmenin 1.5 maddeleri uyarınca sözleşmenin usulüne uygun şekilde davalı karşı davacı tarafından feshedildiği, sözleşmenin feshinden kaynaklanan kar payı alacağı ve erken fesih tazminatının davacı tarafından talep edilemeyeceği, sözleşmenin feshine kadar olan alacakların talep edilebilecekleri, sözleşmede gelir paylaşımının hesabında tahsilat usulünün kararlaştırıldığı, tahsilat usulüne göre yapılan hesaplama sonucunda davacı karşı davalının herhangi bir alacağının bulunmadığı, davacı karşı davalının diğer taleplerinin de istenebilir olduğunun sözleşme kapsamında ispat edilemediği, davalı karşı davacının , davacı karşı davalı tarafından verilmediğini iddia ettiği hizmetlere yönelik masraflarını davacı karşı davalıya fazladan yapmış olduğu ödemenin iadesini ve sözleşmenin ihlali dolayısıyla manevi tazminat talebinde bulunamayacağı gerekçesi ile asıl davanın ve karşılık davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkememizce verilen ... Esas, ... Karar sayılı ilam taraflarca istinaf edilmiş, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesinin 15/09/2021 tarih, ... esas ve... karar sayılı ilamı ile tarafların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk dairesinin esastan red kararı taraflarca temyiz edilmiş, Yargıtay 6.Hukuk Dairesinin 20/01/2023 Tarih, ... Esas, ... Karar sayılı ilamı ile bozulmuş, bozma ilamında "..Mahkemece alınan ilk iki raporda; feshe kadar davacı-karşı davalının bakiye 491.203,23 TL alacağının olduğunun tespit edildiği, hükme esas alınan raporda ise bu talebin ispata muhtaç olduğunun belirtildiği, fakat taraf defterlerinin feshe kadar olan kısımda alacağa dair inceleme yapılmadığı anlaşılmaktadır. Davacı-karşı davalının diğer taleplerinin reddedilmesinde bir hata olmamakla birlikte, feshe kadar olan süreçte bakiye alacağın olup olmadığı noktasında eksik inceleme ile karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bununla birlikte; taraflar arasındaki sözleşmede açıkça davacı-karşı davalı şirkete yapılacak gelir payı ödemesi bakımından tahsil ya da tahakkuk esasının benimsendiğine dair açık bir düzenleme bulunmamaktadır. Sözleşmede öğrencilerin kayıt yaptırması ile birlikte sözleşmede verilecek hizmet için hazırlıkların başladığı ve bu nedenle davacı-karşı davalıya yapılacak gelir payı ödemesinde tahakkuk esasının benimsendiği anlaşılmaktadır. Hatalı değerlendirme ile sözleşmede davacı-karşı davalı şirkete yapılacak gelir payı ödemesi bakımından tahsil esasının benimsendiği kabul edilerek sonuca giden bilirkişi raporuna göre hüküm kurulması doğru olmamıştır.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş; konusunda uzman yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulundan sözleşmede davacı-karşı davalı şirkete yapılacak gelir payı ödemesi bakımından tahakkuk esasının benimsendiği dikkate alınarak taraf defterlerinin incelenip ödemeler de değerlendirilerek fesih tarihi itibari ile davacı-karşı davalının bakiye iş bedeli alacağının olup olmadığı, davalı-karşı davacının fazla ödeme yapıp yapmadığı konusunda Yargıtay denetimine elverşli rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesinden ibarettir. .." şeklinde hüküm oluşturulmuştur.
Mahkememizce Yargıtay 6.Hukuk Dairesinin 20/01/2023 Tarih, ... Esas, ... Karar sayılı ilamına uyulmasına karar verilerek, 28/09/2023 tarihli celse ara kararı gereği, Tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller, ticari defter ve kayıtları ile birlikte dosya incelenerek " sözleşmenin feshine kadar olan süreçte davacı karşı davalının alacağı olup olmadığı, varsa ne miktar olduğunun tespiti ile gelir payı ödemesinde tahakkuk esasının benimsenmesi durumunda alacak miktarının ne olduğunun tespiti açısından bilirkişi heyetine dosyanın tevdi ile rapor alınmasına karar verilmiş olup, bilirkişi heyeti tarafından mahkememize ibraz edilen 27/03/2024 tarihli raporda özetle, sözleşme fesih tarihi olan 26/05/2009 tarihi itibariyle, ... A.Ş.'nin ... Üniversitesi ile olan ticari ilişkisini izlediği 120.01.001 nolu cari hesap özetine göre (0,54 TL tutarındaki bakiye farkı hariç) ... Üniversitesinden toplam 491.200,69 TL alacağının bulunduğu, ... Üniversitesinin ... A.Ş. ile olan ticari ilişkisini izlediği 320.1.1.446 nolu cari hesap özetine göre ... A.Ş.'ye herhangi bir borcunun bulunmadığı, yapılan defter ve belge incelemesi sonucunda farklılığın sebebini oluşturan unsurlardan 26/03/2009 tarihli ... nolu 45.941,56 TL ile yine 29/03/2009 tarihli ...nolu 36.675,55 TL olmak üzere toplam 82.617,11 TL tutarındaki eğitim bedellerinin ... Üniversitesi tarafından 28/02/2009 tarihinde ödendiği hem İş Bankasının ... Üniversitesine ait cari hesap özetinden, hem ... Üniversitesinin cari hesap özetinden hem de ...A.Ş.'nin 2009 yılı yevmiye kayıtlarından anlaşılmış olup toplam 82.617,11 TL tutarındaki ilgili eğitim bedellerine ilişkin taraflar arasında bir borç/alacak ilişkisinin kalmadığı, geriye kalan ve farklılığın sebeplerini oluşturan 31.03.2009 tarihli .. nolu 220.363,80 TL ile 30.04.2009 tarihli ...nolu 188.219,78 TL olmak üzere toplam 408.583,58 TL tutarındaki eğitim bedellerinin davacı-karşı davalı ...A.Ş.'nin kayıtlarında mevcut olduğu ancak davalı-karşı davalı ... Üniversitesinin kayıtlarında ise bulunmadığı, sözleşme feshine kadar olan süreçte tahakkuk esasına göre ... ve ...'dan %8 KDV düşüldükten sonra toplam 10.413.102,75 TL gelir elde edildiği, davacı-karşı davalı ... A.Ş.'nin tahakkuk esasına göre sözleşmedeki %70 gelir paylaşımı maddesi uyarınca 7.289.171,93 TL gelir hak ettiği, davacı-karşı davalı ...A.Ş.'nin tahakkuk esasına göre hak ettiği gelire %18 KDV dahil edildiğinde davalı-karşı davacı ... Üniversitesinden toplam 8.601.222,87 TL tutarında alacağının doğduğu, davalı-karşı davacı TC Maltepe Üniversitesinin davacı-karşı davalı... A.Ş.'ye toplam 7.051.222,36 TL ödeme yaptığı ve bu tutarın iki tarafın kayıtları ile uyumlu olduğu, yapılan ödemelerden sonra tahakkuk esasına göre davalı-karşı davacı ... Üniversitesinin davacı-karşı davalı ...A.Ş.'ye toplam 1.550.000,51 TL borcu kaldığının tespit edildiğinin bildirildiği görüldü.
Tüm dosya kapsamı ve delillerin değerlendirilmesi sonucunda, davacı- karşı davalı ve davalı-karşı davacının incelenen ticari defterlerindeki kayıtlara göre , davacı karşı davalı ...A.Ş.'ye taahhuk hesabına göre hak ettiği ücretin %18 KDV dahil 8.601.222,87-TL olduğu, davalı karşı davacı tarafından 7.051.222,36-TL ödeme yapıldığı, bu tutarın her iki tarafın kayıtları ile uyumlu olduğu, yapılan ödemelerden sonra tahakkuk esasına göre davacı karşı davalının 1.550.000,51-TL alacaklı olduğu, davalı karşı davacı ... Üniversitesinin (... EĞİTİM VAKFI) herhangi bir fazla ödemesinin bulunmadığı hüküm vermeye elverişli denetime açık bilirkişi raporuyla anlaşıldığından, açılan davanın kabulüne, dava tarihinden önce davacı karşı davalı tarafından davalı karşı davacı usulüne uygun şekilde düzenlenmiş ihtarname ile temerrüde düşürülmediğinden (... 3. Noterliğinin... tarih, ... yevmiye numaralı ihtarnamesinde ödenmesi gereken miktarın hangi sürede ne şekilde ödenmesi gerektiğine ilişkin herhangi bir bilginin yer almadığı, ödeme taahhüdün de bulunulması veya ödeme koşulları için toplantı yapılmasının talep edildiği bu ihtarname ile davalı karşı davacının usulüne uygun şekilde temerrüde düşürülmediği) 'nden asıl davada, davanın kısmen kabulüne, 1.550.000,51-TL alacağın 110.000,00-TL'sine dava tarihinden, bakiye 1.440.000,51-TL'sine ıslah tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte, davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, karşılık davada davanın reddine, Asıl davada, manevi tazminat talebinin reddine ilişkin hükme yönelik temyiz talepleri reddedilerek hüküm onandığından, yeniden hüküm oluşturulmasına yer olmadığına, karşı davada manevi tazminat talebinin reddine ilişkin hükme yönelik temyiz talepleri reddedilerek hüküm onandığından, yeniden hüküm oluşturulmasına yer olmadığına karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle,
1-Asıl davada, davanın kısmen kabulüne, 1.550.000,51-TL alacağın 110.000,00-TL'sine dava tarihinden, bakiye 1.440.000,51-TL'sine ıslah tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte, davalı karşı davacıdan tahsili ile davacı-karşı davalıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
Asıl davada, manevi tazminat talebinin reddine ilişkin hükme yönelik temyiz talepleri reddedilerek hüküm onandığından, yeniden hüküm oluşturulmasına yer olmadığına,
-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi uyarınca hesap edilen 105.880,53-TL karar harcından, peşin alınan 2.160,00-TL ve ıslah ile arttırılan kısım için yatırılan 47.000,00-TL ve tamamlama harcı olan 2.878,00-TL harç olmak üzere toplam 52.038‬,00-TL harçtan mahsubu ile bakiye 53.842,53‬‬‬-TL harcın davalı- karşı davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
-Davacı-karşı davalı tarafından yatırılan 2.160,00-TL peşin harç, 49.878,00-TL ıslah harcı ve 18.900‬,00-TL yargılama giderinin, davanın kabul edilen kısmı üzerinden hesaplanan 8.694,00-‬TL'nin davalı-karşı davacıdan alınarak davacı karşı davalıya verilmesine, bakiye kısmın davacı-karşı davalı üzerinde bırakılmasına,
-Davalı-karşı davacı tarafından yapılan 3.771,00-TL yargılama giderinin davanın red edilen kısmı üzerinden hesaplanan 2.085,95-‬TL'nin davacı-karşı davalıdan alınarak, davalı-karşı davacıya verilmesine, bakiye kısmın davalı-karşı davacı üzerinde bırakılmasına,
-Davacı-karşı davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, davanın kabul edilen kısmı üzerinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 229.000,07-TL'nin davalı-karşı davacıdan alınarak davacı-karşı davalıya verilmesine,
-Davalı karşı davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden davanın reddedilen kısmı üzerinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanan 258.961,35-TL nispi vekalet ücretinin davacı karşı davalıdan alınarak davalı karşı davacıya verilmesine,
-Davacı karşı davalı ve davalı karşı davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın, karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
KARŞILIK DAVADA,
2-Karşı davada, maddi tazminat talebi açısından davanın reddine,
Manevi tazminat talebinin reddine ilişkin hükme yönelik temyiz talepleri reddedilerek hüküm onandığından, yeniden hüküm oluşturulmasına yer olmadığına,
-Harçlar yasası uyarınca belirlenen karar harcı olan 427,60-TL'nin, peşin alınan toplam 12.100,00-TL harçtan mahsubu ile bakiye 11.672,4‬0-TL'nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davalı karşı davacıya iadesine,
-Davalı-karşı davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
-Davalı-karşı davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan maddi tazminat açısından 126.062,24-TL nispi vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine,
-Davalı-karşı davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerine bırakılmasına,
-Davalı-karşı davacı ve davacı-karşı davalı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair davacı-karşı davalı iflas idaresi vekili ile davalı-karşı davacı vekilinin yüzüne karşı tebliğden itibaren 15 günlük sürede temyiz yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 17/10/2024

Başkan ...
E-imzalıdır
Üye ...
E-imzalıdır
Üye ...
E-imzalıdır
Katip ...
E-imzalıdır