İSTANBUL 5. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/449 Esas
KARAR NO : 2024/604

DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 15/06/2022
KARAR TARİHİ : 15/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili sunduğu dava dilekçesinde; Müvekkilinin sektörün pek çok alanında faal Türkiye'nin öncü enerji şirketlerinden biri olduğunu, grup şirketi ... A.Ş., 27 Aralık 2021 tarihi Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nde tescil ve ilan edildiği üzere ... ile birleştiğini, ... ile davalı arasında “...” adresinde kain, tapuda ... İli, ... İlçesi, ... Mah., 1160 ada, 1565 parselde kayıtlı bulunan akaryakıt istasyonu için 29.08.2017 - 01.01.2018 ve 01.01.2018 - 29.08.2022 tarihleri arasında geçerli olacak şekilde Bayilik Sözleşmeleri imzalandığını, bu özleşmelere göre...'in davalıya akaryakıt ürünleri ikmal edeceği ve davalının da sözleşme şartlarına göre münhasıran ...'den aldığı bu ürünleri mezkur istasyonda son tüketicilere satacağının anlaşıldığını, bayilik sözleşmelerinin her birinin, kendisi için öngörülen tarihlerde bittiğini, Bayilik Sözleşmelerinin her birinin aynı gün ve onların ayrılmaz bir parçası olarak imzalanan ekli Ürün Alım Taahhütnamelerine göre 29.08.2017 - 01.01.2018 tarihleri arasında geçerli olan Sözleşme süresince 504 ton ürün almayı, eksik aldığı ton başına 100 USD cezai şart ödemeyi, 01.01.2018 - 29.08.2022 tarihleri arasında geçerli Sözleşme süresince 5.546 ton ürün almayı, eksik aldığı ton başına 100 USD cezai şart ödemeyi davalının kabul ve taahhüt ettiğini, davalının taahhütlerine aykırı olarak 80.63 ton eksik alım yaptığını ve ton başına 100 USD ile çarpıldığında 8.063 USD cezai şarta sebep olduğunu, davaya alacaklarının davalının imzasını taşıyan sözleşmelere dayalı olduğunu, davalının aldığı ürün miktarının müvekkilini kayıtlarında mevcut olduğunu, tacirler arasında cezai şartta indirim yapılamayacağını, Bayilik Sözleşmeleri ve ekleri kapsamında davalının aldığı bir kısım mal ve hizmetlerin bedelini ödemediğini, cari hesaptan kaynaklı 111.125,55 TL borcu olduğunu belirterek fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla 10.000 TL “akaryakıt ürün alım taahhüdüne aykırılıktan doğan cezai şart” alacaklarının ve 10.000 TL “cari hesap” alacaklarının sözleşmesel faiz/ticari temerrüt faiziyle beraber davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin sunduğu cevap dilekçesinde; ...tarihli ... yevmiye nolu işletmenin devri sözleşmesi ile müvekkili şirkete ait akaryakıt satış istasyonunu ...Şirketine devredildiğini, müvekkili şirketin taraf olarak gösterilmesinin haksız ve mesnetsiz olduğunu, müvekkili şirketin, dosyada taraf sıfatı bulunmadığını, davanın husumet yönünden reddi gerektiğini, müvekkili şirketin söz konusu işletmeyi 25/10/2018 tarihinde üçüncü bir kişiye devrettiğini, davacı şirkete karşı bir sorumluluğunun kalmadığını, biran için müvekkili şirketin sözleşmenin tarafı olduğu düşünülse dahi, müvekkili şirket tarafından asgari alım taahhüdüne yıl içinde uyulmamasına rağmen herhangi bir talepte bulunmadığını ve sözleşme ilişkisini devam ettirdiğini, bununla beraber müvekkili şirket ile davacı şirket arasında sözleşmenin feshinin gündeme geldiğini ve işbu haksız dava ile müvekkili şirketten geriye yönelik olarak geçmiş yıllara ilişkin cezai şart talep edildiğini, asgari alım taahhüdünü yerine getirmeyen müvekkil şirkete karşı sessiz kalan davacı şirketin, cezai şart isteminden vazgeçmiş sayılacağı yargıtayın görüşü ile de subuta erdiğini belirterek davacının haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davasının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davanın, davacı taraf davacı şirket ile birleşen ...A.Ş ile davalı arasında yapılmış akaryakıt bayilik sözleşmesi kapsamında, ürün alma taahhüdüne uyulmamasından doğan cezai şart alacağı ve cari hesaptan doğan alacağın tahsilini istemiş, davalı cevabında, istasyonu 25/10/2018 tarihinde devrettiklerini beyan ile husumet itirazında bulunmuştur.
Talimat yoluyla tayin edilen mali müşavir bilirkişi vasıtası ile davalı defter ve belgelerinde inceleme yapıp, davacı şirket ile birleşen ...A.Ş ile davalı arasında yapılan Akaryakıt Bayilik Sözleşmesinden dolayı, davalı kayıtlarında sözleşme uyarınca ürün alımları, bunun miktarı ve cari hesaptan davalının borcunun olup olmadığına dair inceleme yapılarak rapor düzenlenmesinin istenildiğini, bilirkişinin mahkememize sunduğu 28/11/2022 tarihli raporunda davacının davalı şirket ile yaptığı sözleşme de 2017 yılı için taahhüt edilen 504 ton alım, 2018 yılı için asgari 1210 ton/yıl olup 5 aylık 504,17 ton alım garantisi verilmiş olup eksik olan her ton içinde 100 USD (Amerikan doları) ceza tespit edildiğini, 2017 yılında yapılan alım tutarı 527,51 ton olup herhangi bir eksiklik olmadığını, 2018 yılı için alım 543,31 ton olup sözleşmeden kaynaklı arada fark olmadığını, cari hesaplarda yapılan inceleme neticesinde 31.05.2018 tarihi itibariyle 477.937,16 TL borç bakiye tespit edildiğini rapor etmiştir.
Mahkememiz dosyası Mali Müşavir Bilirkişi ... ve Akaryakıt Sektör Uzmanı ...'a verilerek; DAVACI taraf defter ve belgeleri ve tüm dosya kapsamı üzerinde inceleme yapılıp, davacı şirket ile birleşen ...A.Ş ile davalı arasında yapılmış Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi kapsamında ürün alma taahhüdüne uyulmamasından doğan cezai şart alacağı ile sözleşme kapsamındaki cari hesaptan doğan alacağın olup olmadığı, davacı defterlerinde davacının davalıdan cari hesap alacağı olup olmadığı, var ise hangi fatura ve işleme dayandığı, ürün ve hizmet teslimi yapılıp yapılmadığı, taraflar arasındaki sözleşmeye göre davalının ürün alım taahhüdüne uyup uymadığı, uymama durumu var ise bundan dolayı cezai şart oluşup oluşmadığı ve miktarına dair rapor düzenlemelerinin istenildiği, bilirkişi heyetinin mahkememize sunduğu 04/01/2024 tarihli raporlarında; Mali İnceleme Kapsamında; Davacı ...Ş.'nin 2017, 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yıllarına ait ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin yasal süresinde yaptırılmış olduğu, dosya kapsamı ile davacı ...Ş. tarafından sunulan bilgi ve belgeler üzerinden yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda cari hesap özetinde davacının davalıdan toplam 114.160,96 TL alacaklı ve davalıya toplam 3.026,40 TL borçlu olduğu, net olarak davacı ...Ş.'nin davalı ... Ltd. Şti.'den toplam 111.125,55 TL (114.160,95 — 3.035,40) alacaklı olduğu, Teknik İnceleme Kapsamında; davacının eksik alınan ürün nedeniyle davalıdan cezai şart talep etme hakkı olduğu, taraflar arasında akdedilen bayilik sözleşmesine ek olarak akdedilen ürün alım taahhütnamesinin bendinde, davacının eksik alıma dayalı cezai şart alacağını yıl sonunda veya toplam olarak sözleşme süresinin sonunda isteyebileceği belirlendiği, bu durumda bu cezai şart alacağının istenmesi bakımından artık ihtirazi kayda gerek bulunmadığı, sözleşmenin erken feshedilmesi nedeniyle, sözleşmenin bitiş tarihine kadar kalan süreye tekabül eden kısmının kar mahrumiyetini talep edilebileceği yönünde görüş ve kanaatlerini bildirmişlerdir.
Dosyanın mali müşavir bilirkişi ...'e verilerek cezai şart ve davacının mahvına neden olup olmayacağı yönünde rapor düzenlemesinin istenildiği, bilirkişi tarafından mahkememize sunulan 10/07/2024 tarihli bilirkişi raporunda; Yıllık 1.210 ton akaryakıt alım taahhüdünün davalının 5 aylık toplam alım miktarı üzerinden hesaplanması durumunda toplamda eksik bedelinin 5.430,00 USD olduğu, yıllık 1.210 ton akaryakıt alım taahhüdünün aylık 100,83 ton olarak davalının aylık alım miktarı üzerinden aylık olarak hesaplanması durumunda toplamda eksik alım miktarı olan 84,17 ton karşılığında cezai şart bedelinin 8.417,00 USD olduğu, davalı ... Şti.'nin dosya kapsamındaki en güncel kurumlar vergisi beyannamesi olan 31/12/2022 tarihli bilançosuna göre özvarlık toplamının 546.940,12 TL olduğu, iki farklı hesaplamaya göre de bulunan cezai şart tutarlarının davalı ... Ltd. Şti.'nin ekonomik mahvına sebebiyet vermeyeceği yönünde görüş ve kanaatini bildirmiştir.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirilmekle;
Davacının davacı şirket ile birleşen ... A.Ş. ile davalı arasında yapılan akaryakıt bayilik sözleşmesi kapsamında, davalının ürün alma taahhüdüne uyulmamasından doğan cezai şart alacağı tahsilini talep ettiği, davalının davanın reddini talep ettiği anlaşılmıştır.
Dosya kapsamında mevcut belgelerin incelenmesinde; davacı ile grup şirketi ... A.Ş. ile birleştiği, ... A.Ş. İle davalı arasında 29/08/2017 tarihinde Bayilik Sözleşmesi akdedildiği, sözleşmenin 01/01/2018 tarihine kadar süreli standart bayilik sözleşmesi olduğu, sözleşmenin konusunun ... adresinde bulunan akaryakıt istasyonunda ... Şirketinden alınacak ürünleri satmaya ilişkin olduğu, bu anlaşmanın ihtilafların çözüm mahallinin İstanbul Mahkemeleri ve İcra Daireleri olduğu, aynı mahiyette taraflar arasında 01/01/2018 tarihinde süresi 29/08/2022 yılına kadar geçerli olan süreli standart bayilik sözleşmesinin yenilendiği, sözleşmenin ekinde de aynı tarihlerde ürün alım taahhütnamesinin de taraflar arasında imzalanmış olduğu anlaşılmıştır.
Tarafların defterlerinin incelenmesinde; Davacı şirketin 2017, 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yıllarında ait ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdikleri yasal süresinde yaptırılmış olduğu, davalı şirketin incelemeye ibraz edilen 2017, 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yıllarına ait elektronik ortamda tutulan Yevmiye ve Kebir defterleri ile Envanter defteri 6102 sayılı TTK Madde 64,66 ve VUK madde 220-226 uyarınca ilgili kanun hükümlerine göre yasal süresi içerisinde GİB'na gönderildiği ve beratlarının oluşturulduğu, bu paralelde yasal defterlerin TTK ve VUK hükümleri uyarınca açılış ve kapanış onaması tasdiklerinin yasal süreler içerisinde yaptırıldığı, defterlerinin sahibi lehine delil teşkil ettiği, tarafların ticari ilişki içinde oldukları, 21/12/2022 tarihi itibariyle davacının davalıdan 111.125,55 TL alacaklı olduğu, cari hesap özetinde ise davacının davalıdan toplam 114.160,96 TL alacaklı ve davalıya toplam 3.026,40 TL borçlu olduğu, taraflar arasında akdedilen bayilik sözleşmesine ek olarak akdedilen ürün alım taahhütnamesinde davacının eksik alıma dayalı cezai şart alacağını yıl sonunda veya toplam olarak sözleşme süresinin sonunda isteyebileceğinin belirlenmiş olduğu, davalının 2018 yılı ilk 5 aylık dönemde davalının toplamda 449,87 ton akaryakıt alındığı, yıllık asgari alım taahhüdünün 5 aylık kısmının 504,17 ton olduğu, eksik kalan kısmın 54,30 ton olduğu ve cezai şart bedelinin 5.430,00 USD olduğu, yıllık 1.210 ton akaryakıt alım taahhüdünün aylık 100,83 ton olarak davalının aylık alım miktarı üzerinden aylık olarak hesaplanmasında ise eksik kalan 84,17 ton karşılığında cezai şart bedelinin 8.417,00 USD olduğu, cezai şat tutarlarının davalının ekonomik mahvına sebebiyet vermeyeceği, bilirkişiler tarafından sunulan raporların tarafsız, bilimsel veriler ve dosya kapsamı ile uyumlu, denetime elverişli olduğu olduğu, dosya kapsamı ve aldırılan bilirkişi raporlarından; davacının davalıdan 111.125,55 TL cari hesap alacağının ve 8.417 USD cezai şart alacağının bulunduğu sonucuna varılmış, taleple bağlılık ilkesi gereği 10.000,00 TL cari hesap alacağı, 10.000,00 TL cezai şart alacağı olmak üzere toplam 20.000,00 TL üzerinden davanın kabulüne karar verilerek aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-Davacının davasının KABULÜNE, 20.000 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
2-Harçlar Yasası'na göre alınması gereken 1.366,20 TL karar ve ilam harcından peşin olarak alınan 341,55 TL harcın mahsubu ile bakiye 1,024,65 TL'nin davalıdan tahsili ile Hazine'ye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 80,70 TL başvuru harcı, 341,55 TL peşin harcın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince davacı vekiline takdir olunan 20.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından sarf edilen toplam 8.203,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Dosyada artan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
7-Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.560,00 TL arabuluculuk giderinin davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda kesin olmak üzere karar verildi. 15/10/2024

Katip ...
e-imzalıdır

Hakim ...
e-imzalıdır