İSTANBUL 20. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2024/106 Esas
KARAR NO : 2024/594
DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 19/02/2024
KARAR TARİHİ : 24/09/2024
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 23/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekilinin mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; ... nun işletmesinin müvekkili şirket tarafından yürütüldüğünü, davalı ... plakalı araçları ile 19.12.2019 ile 17.10.2020 tarihleri arasında ücreti ödemeksizin geçişler yaptığını, geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerine, 6001 Sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanun’un 30. maddesinin 7. Fıkrası gereğince, ihlalli geçiş tarihinden itibaren on beş günlük süre içerisinde geçiş bedellerini cezasız olarak ödeyebilme imkânı verildiğini, bedeli ödenmeden yapılan geçiş ücretleri 15 günlük sürede de ödenmediği için davalı hakkında .... İcra Müdürlüğü 2020/... Esas sayılı dosyasıyla takip başlatıldığını, davalı tarafından itiraz dilekçesi ile yetkiye, borca ve ferilerine itiraz edildiğini ve takibin durdurulduğunu beyan ederek; davalı tarafından .... İcra Müdürlüğü 2020/... Esas dosyasına yapılan itirazın iptaline, takip konusu alacağın %20'sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı-borçluya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekilinin mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirkete ait araçların ihlalli geçiş yapması fiilen mümkün olmadığını, müvekkili şirket nakliye işleri yapan bir firma olduğundan tüm araçlarında HGS etiketi ve buna bağlı işleyen aktif bir ... hesabı bulunduğunu. eğer alacaklı taraf sistem arızası ya da sistem yetersizliği nedeniyle müvekkili şirkete ait araçların HGS hesabından gerekli tahsilatı yapamamışsa bunun cezasının müvekkili şirkete yüklenemeyeceğini, ceza kesilen plakalar dorse plakası olduğunu, kesilmiş olan ceza bu yönüyle hatalı olduğunu, kesilmiş olan cezaları kabul etmemekle birlikte eğer bir ceza kesilecekse de bu ceza dorsenin bağlı olduğu çekicinin plakasına kesilmesi gerektiğini, gerekli tahsilatı müvekkili şirkete ait aracın HGS hesabından yapmayan alacaklı şirketin ihlalli geçişten bahsetmesi ve cezalı geçiş ücreti tahakkuk ettirmesi yasal dayanaktan yoksun olduğunu, davanın süresi içerisinde açılmadığını ve yetkisiz mahkemede açıldığını savunarak; davanın reddine, alacaklı aleyhine %20' den az olmamak üzere kötüniyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: .... İcra Müdürlüğünün 2020/... Esas sayılı dosyası, arabuluculuk son tutanağı, ... plakalı araçların 19.12.2019 ile 17.10.2020 tarihleri arasında eski-yeni sahiplik bilgileri ve araçların kullanım amacını gösterir araç tescil bilgilerinin, ihlalli geçişlere ilişkin görüntüler ve provizyon sorguları, ... kayıtları, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı.

.... İcra Müdürlüğünün 2020/... Esas Sayılı icra dosyasının incelemesinde; davacı/alacaklı tarafından davalı/borçlu aleyhine 1.104,00-TL asıl alacak, 73,79- TL ve 13,29-TL KDV işlemiş faiz olmak üzere toplam 1.191,08-TL borcun ödenmesi amacıyla 18/12/2020 tarihinde icra takibi başlatıldığı, borçluya çıkartılan ödeme emrinin 05/01/2021 tarihinde tebliğ edildiği, borçlunun 06/01/2021 tarihinde icra takibine itiraz ettiği, takibin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Karayolu Taşımacılığı alanında uzman bilirkişi ... tarafından hazırlanan 27/08/2024 tarihli Bilirkişi Raporuna göre; " ... olduğu şekilde herhangi bir çekici türü araç plakalarına sanal olarak bağlanmadığının tespit edildiği, ... plaka sayılı araç için bildirilen 36 adet geçişin “ihlâlli geçiş” olduğu, ... plaka sayılı araca ait 36 adetlik “ihlâlli” geçiş için; 1.104,00 TL geçiş ücreti + 73,62 TL İşlemiş Faiz + 13,25 TL İşlemiş Faiz KDV’si olmak üzere Genel Toplam: 1.190,88 TL olduğu, Sayın Mahkeme tarafından davalı firmanın dava dosyasına sunduğu cevap dilekçesinde beyan ettiği dorse cinsi araçların bağlı olduğu çekici cinsi araç plakalarına tanımlı HGS üzerinden değerlendirmeyi taktir etmesi durumunda; davacı tarafından ihlalli geçiş olduğu beyan edilen 36 adet geçişe ait değerlendirmede; 8 adedinin ihlalli geçiş olduğu (ihlalli geçişler için toplam geçiş ücret üzerinden hesaplama yapılmıştır) 28 adedinin normal geçiş olduğu (normal geçişler için sadece geçiş ücreti üzerinden hesaplama yapılmıştır) Sayın Mahkeme tarafından davalı firmanın dava dosyasına sunduğu cevap dilekçesinde beyan ettiği dorse cinsi araçların bağlı olduğu çekici cinsi araç plakalarına tanımlı ... üzerinden değerlendirmeyi taktir etmesi durumunda; ... ve ... plaka sayılı araca ait 36 adetlik “ihlâlli” ve “normal” geçiş için: 222,00 TL geçiş ücret, 279,60 TL 4 katı ceza olmak üzere toplam 501,30 TL olarak hesaplandığı, 501,30 TL geçiş ücreti + 29,70 TL İşlemiş Faiz + 5,35 TL İşlemiş Faiz KDV’si olmak üzere Genel Toplam: 536,34 TL olduğu," şeklinde rapor düzenlenmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre; dava, davacı tarafça davalı aleyhine açılan ücretli otoyolda ihlalli geçişten kaynaklı doğan ücret alacağından kaynaklı başlatılan icra takibine yönelik itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemine ilişkindir.
İtirazın iptali davası, müddeabihi takip konusu yapılmış ve borçlunun itiraz etmiş olduğu alacak olan, bir eda davasıdır. Mahkemenin davanın reddi ya da kabulü yönünde verdiği karar, maddi anlamda kesin hüküm teşkil edeceğinden; davanın reddi halinde alacaklı, borçluya karşı aynı alacaktan dolayı yeni bir alacak davası açamayacağı gibi, davanın kabulü halinde borçlu da, alacaklıya karşı bir menfi tespit veya istirdat davası açamayacaktır.
Bu nedenledir ki, mahkeme itirazın iptali davasında tarafların iddia ve savunmalarını genel hükümlere göre inceleyerek, borcun varlığını ve miktarını araştırmak zorundadır.
Yasal dayanağını İİK'nın 67. maddesinden alan itirazın iptali davası, alacaklının icra takibine karşı borçlunun yaptığı itirazın iptali ile İİK’nın 66. maddesine göre itiraz üzerine duran takibin devamını sağlamayı amaçlamaktadır. Takip hukukundan doğan bu davada tespit edilecek husus, borçlunun icra takibine yapmış olduğu itirazında haklı olup olmadığının belirlenmesidir.
Dosyaya getirtilen .... İcra Müdürlüğü'nün 2020/... Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçlu aleyhine 1.104,00-TL asıl alacak, 73,79- TL ve 13,29-TL KDV işlemiş faiz olmak üzere toplam 1.191,08-TL borcun ödenmesi amacıyla 18/12/2020 tarihinde 7 örnek nolu ilamsız icra takibi başlatıldığı, davalı borçlunun borca itiraz ettiği, itiraz dilekçesinin davalı borçluya tebliğ edildiği, itirazın ve davanın süresinde olduğu görülmüştür.
Dava zorunlu arabuluculuğa tabi davalardan olup davacı tarafça dosyaya sunulan 24/02/2023 tarihli arabuluculuk son anlaşmazlık tutanağı ile davacı tarafça davaya ilişkin zorunlu arabuluculuk dava şartının yerine getirildiği ve tarafların anlaşamadığı anlaşılmıştır.
Dava konusu ihtilaf davacı tarafça işletilen ücretli otoyoldan davalıya ait araçların ihlalli geçişi nedeniyle geçiş ücreti, ihlal ceza tutarı, işlemiş faiz ve KDV'den kaynaklanan alacağa ilişkin başlatılan icra takibine karşı borçlu davalı tarafından yapılan itirazın haklı olup olmadığı hususlarından kaynaklıdır.
İİK'nın 50/1. maddesi uyarınca, para veya teminat borcu için takip hususunda HMK'nın yetkiye dair hükümleri kıyas yolu ile uygulanır. 6100 sayılı HMK 10. maddesi gereğince sözleşmeden doğan uyuşmazlıklarda dava ve icra takibi, sözleşmenin yerine getirileceği (ifa edileceği) yerde açılabilir. Sözleşmenin yerine getirileceği yer tarafların açık ya da örtülü isteklerine göre belirlenir. Aksi durumda ise sözleşmenin yerine getirileceği yer Türk Borçlar Kanunu’nun 89. maddesi gereğince tespit edilir. Uyuşmazlık sözleşmeden doğan bir para borcuna ilişkin olup, sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa, bu para borcu alacaklının ödeme zamanındaki ikametgahında ödenir .Davalı tarafın icra dairesinin ve Mahkemenin yetkisine ilişkin itirazın; davanın taraflar arasında hizmet alım sözleşmesinden kaynaklı para alacağından kaynaklı olduğu dikkate alınarak TBK 89 ve HMK 10 maddesi gereği alacaklının/davacının ikametgahı Mahkemesi de yetkili olduğundan reddine karar verilerek yargılamaya devam olunmuştur.
... 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanun’un 30. maddesinin 5. fıkrasında; 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. (on katı ibaresi 16/5/2018 Tarih ve 7144/18 maddesi ile 4 katına düşürülmüştür.) Belirlenen ceza miktarının yasayla konulmuş olması karşısında ne davacının ne de mahkemelerin, bu miktarın hakkaniyetli olup olmadığı ve sebepsiz zenginleşmeye yol açıp açmayacağını takdir etme hakkı bulunmamaktadır. (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesinin 14/03/2019 tarihli 2017/ ... E. 2019/489 K. Sayılı ilamı) 7. fıkrasında geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapanlardan, ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere bu maddenin birinci fıkrası ile beşinci fıkrasında belirtilen cezaların uygulanmayacağı belirtilmiştir.
Anayasa Mahkemesinin 2017/... Esas- 2018 / ... Karar sayılı kararında da açıklandığı gibi, işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarında işletici şirketlerce işletme hakkının bir uzantısı olan kontrolsüz geçişlerde takdir edilen para cezalarının geçiş ücreti ile ve işletme gelirleriyle bağlantılı olduğu, bu nedenle klasik anlamda idari para cezası niteliğinde olmadığı, kendine özgü bir yaptırım olup geçiş ücreti ve bununla irtibatlı para cezasının tahsilinin özel hukuk hükümlerine tabi kılındığı anlaşıldığından geçiş ücreti ve ihlalli geçiş cezasının toplamı asıl alacak olarak değerlendirilerek faiz hesaplaması yapılmasının ve 3065 Sayılı Kanunun 24/c maddesi gereği KDV hesaplaması yapılmasının hukuka uygun olduğu Mahkememizce kabul edilmiş ve bilirkişi raporunda yapılan hesaplama hükme ve denetime elverişli olmakla hükme esas alınmıştır.
Tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde; davalının ... plaka sayılı plakalı aracı ile davacının işletmeciliğinde olan köprü ve/veya otoyollardan geçiş ücreti ödemeden 19.12.2019 ile 17.10.2020 tarihleri arasında 36 adet ihlalli geçiş yaptığı iddiası ile itirazın iptali davasının açıldığı, davacının tüzel kişi tacir, davalının aracını ticari amaçla kullandığı, 6001 sayılı kanunda ve işletme protokolünde hiçbir şekilde ihlalli geçiş gerçekleştiren araç sahiplerine sms, e-posta, ihtarname veya herhangi bir şekilde bildirim yapma yükümlülüğü ile ilgili herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı bu nedenle bildirim yapılması zorunluluğunun bulunmadığı, davalının Yarı Römork (dorse) cinsi araç plakalarını herhangi bir çekici türü araç plakalarına sanal olarak bağlanmadığı bu nedenle ihlalli geçiş oldukları Mahkememizce kabul edilmiş olup bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere davacının davalıdan 36 adet ihlalli geçiş için 1.104,00 TL geçiş ücreti, 73,62 TL İşlemiş Faiz ve 13,25 TL İşlemiş Faiz KDV’si olmak üzere toplam 1.190,87 TL alacağının bulunduğu anlaşılmakla davacı tarafça açılan davanın kısmen kabulü ile davacı tarafın başlattığı, .... İcra Müdürlüğü'nün 2020/... Esas sayılı icra dosyasında borçlu davalı tarafından 1.104,00 TL asıl alacak, 73,62 TL işlemiş faiz ve 13,25 TL KDV olmak üzere toplam 1.190,87 TL alacağa yönelik yapılan itirazın iptaline, takibin asıl alacağa takip tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine, anılan durum karşısında takip konusu alacağın likit ve hesap edilebilir nitelikte olması nedeniyle davalı-borçlunun İİK'nın 67/2. maddesine göre hükmolunan asıl alacağın %20 oranında icra inkar tazminatından da sorumlu olması gerektiği hususu da göz önünde bulundurularak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı tarafça açılan DAVANIN KISMEN KABULÜ ile;
a) Davacı tarafın başlattığı .... İcra Müdürlüğü'nün 2020/... Esas sayılı icra dosyasında borçlu davalı tarafından 1.104,00 TL asıl alacak, 73,62 TL işlemiş faiz ve 13,25 TL KDV olmak üzere toplam 1.190,87 TL alacağa yönelik yapılan İTİRAZIN İPTALİNE, takibin asıl alacağa takip tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine,
b) Hükmolunan asıl alacağın %20'si(220,80-TL) oranında icra inkar tazminatının borçlu davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar kanunu gereğince alınması gereken harç peşin yatırıldığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
4-Tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşamamaları nedeniyle 6325 Sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 3.120,00-TL'nin kabul red oranına göre 3.119,38-TL'sinin davalıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine, 0,62-TL'sinin davacıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
5-Davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 1.190,87-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
6-Davalı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince reddedilen kısım üzerinden hesaplanan 0,21-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı tarafa verilmesine,
7-Davacı tarafça yatırılan 427,60 TL başvuru harcı ve 427,60-TL peşin harç olmak üzere toplam ‭855,2‬0-TL harcın davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
8-Davacı tarafından yatırılan 4.000,00-TL Bilirkişi ücreti ve 98,00-TL posta giderinden ibaret toplam 4.098,00-TL yargılama giderinin kabul red oranına göre 4.097,18-TL'sinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine, kalan kısmın davacı taraf üzerinde bırakılmasına,
9-Davacı tarafça yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi halinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekili ve davalı vekilinin yüzüne karşı dava değeri itibariyle kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 24/09/2024

Katip ...
e-imzalı*

Hakim ...
e-imzalı*