İSTANBUL 2. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C.
İSTANBUL
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2024/623 Esas
KARAR NO : 2024/702

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 22/01/2024
KARAR TARİHİ : 23/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketler ile davalı borçlu şirket arasında 11/09/2020 tarihli Alt Yüklenici Sözleşmesi imzalandığını, sözleşmenin konusu olarak müvekkili şirketlerin yapımını üstlendiği ... ve Ticaret Merkezinin altyapı ve çevre düzenle işi nedeniyle bir kısım ısı sitemlerinin yapım ve teslimi konusunu oluşturduğunu, davalı şirketin alt yüklenici olarak üstlendiği edimleri asıl iş sahibi ... nezdinde yerine getirmediği için müvekkili şirketlerin bu edimleri yerine getirdiğini, müvekkili şirketler ile ...Kİ arasında imzalanan sözleşme kapsamında müvekkili şirketlerin sözleşme gereği tüm edimlerini yerine getirmiş gerekli tüm ödemeleri de tam şekilde davalı şirkete ödediğini, ancak tüm bunlara rağmen bahsi geçen edimleri davalı şirket yerine getirmediğinden bu edimleri davacı müvekkili şirketin yerine getirdiğini, bu şekilde davacı müvekkili şirketin alt yüklenici sözleşmesi gereğince davalı şirketten alacaklı konuma geçtiğini, alt yüklenici sözleşmesi gereğince davalı şirket yapım ve teslim ile üstlendiği yapım ve teslim borcu yerine getirmemesi üzerine davacı şirketler tarafından yerine getirildiğini, davalı şirketin fatura nedeniyle borcun ödenmesi için 18/08/2022 tarihli ekli noter ihtarnamesi tebliği edildiğini, ancak borcun ödenmediğini, bunun üzerine ...İcra Dairesinin ... ve... Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlatıldığını, ancak borçlu tarafın takibe haksız olarak itiraz ettiğini, davalı şirket tarafından sözleşmede yazılı olan mallar alınmadığından işin bitimi için gerekli malzemeleri davacı müvekkili şirket almış ödemeleri de yine davacı müvekkili şirket tarafından yapıldığını, müvekkilinin; itiraza konu alacağın mevcudiyetini ispata yetecek teslim ve tesellüm faturaları, irsaliyeler ile çek suretleri dosya içerisine sunulduğunu, davacı ile dava dışı ... arasında imzalanan ve dosya içerisinde sunulan ...Merkezinin Altyapı ve Çevre Düzenleme Sözleşmesi ile taraflar arasında imzalanan Alt Yüklenici Sözleşmesi, müvekkil şirket ve davalı borçlunun ticari defterleri, cari hesap tabloları bilirkişi tarafından tetkik edildiğinde davalının müvekkili şirkete borçlu olduğunun anlaşılacağını, borçlu davalının bu itirazının tamamen haksız ve kötü niyetli olup, alacağı sürüncemede bırakmaya yönelik olduğunu, ayrıca borçlunun mallarını kaçırması halinde müvekkilinin mağduriyetinin artacağını beyan ederek, davalı borçlunun ... İcra Dairesinin ... ve ... Esas dosyalarına yaptığı itirazının iptali ile fazlaya ait haklar saklı kalmak üzere takibin devamına, icra takibindeki alacak için takip tarihinden itibaren cari reeskont avans faizleri ile birlikte tahsiline, davalı borçlunun takip konusu asıl alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Delillerin Değerlendirilmesi, Davanın Hukuki Niteliği ve Gerekçe ;
Dava, taraflar arasında (dava dışı diğer adi ortak ... Ltd. Şti.nin de imzasının ve dahlinin bulunduğu) düzenlenen alt yüklenici sözleşmesi kapsamında faturaya dayalı alacağının tahsili için başlatılan ilamsız icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
... Ltd. Şti. İş Ortaklığı / Adi Ortaklık ile ... Ltd. Şti. arasında 25/05/2021 tarihli alt yüklenicilik sözleşmesi imzalanmıştır.
... Ltd. Şti. İş Ortaklığı / Adi Ortaklık, işbu alt yüklenicilik sözleşmesi kapsamında faturaya dayalı alacakların tahsili için ...İcra Müdürlüğünün ...Esas sayılı dosyasında ... Ltd. Şti. hakkında ilamsız icra takibi başlatmıştır. İcra dosyası incelendiğinde takip alacaklısının ödeme emrinde, ... Ltd. Şti. İş Ortaklığı olarak gösterildiği, diğer söyleyişle takip alacaklısının adi ortaklık olduğu, bununla birlikte alacaklı vekilinin icra dosyasına sunduğu 12/12/2023 tarihli dilekçe ile 6100 s. HMK 124. maddesi uyarınca adi ortaklığı oluşturan iki şirketin ayrı ayrı alacaklı olarak eklenmesini talep ettiği, bu çerçevede icra takibinin adi ortaklığı oluşturan şirketler tarafından yürütüldüğü noktasında duraksama yoktur. Nitekim, takip borçlusu olan ... Ltd. Şti.nin icra takibine itirazı üzerine ...Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dava dosyasında adi ortaklığın tüzel kişiliğinin bulunmaması, bu nedenle adi ortaklığın davacı olduğu hallerde adi ortaklığı oluşturan tüm şirketlerin dava dilekçesinde birlikte taraf olarak yer alması gerektiği usul kuralına uygun olarak adı geçen itirazın iptali davasında adi ortaklığı oluşturan şirketlerin davacı olarak ayrı ayrı dava dilekçesinde isabetli ve doğru olarak gösterildiği anlaşılmıştır.
Ancak, ...Asliye Ticaret Mahkemesi ...Esas sayılı dava dosyasında adi ortaklık tarafından dava açıldığı, adi ortaklığın tüzel kişiliğinin bulunmaması sebebiyle adi ortaklığı oluşturan şirketlerin davada el birliği mülkiyeti hükümleri uyarınca birlikte davayı yürütmelerinin zorunlu olması, bu çerçevede adi ortaklar arasında zorunlu / mecburi dava arkadaşlığı bulunduğu halde, 24/01/2024 tarihli tensip zaptının 8. numaralı kararında davacılar arasında ihtiyari dava arkadaşlığının bulunduğunu belirterek davacı ... A.Ş. yönünden dosyayı tefrik etmiştir. Tefrik sonucunda dosya aynı Mahkemenin 2024/144 Esas sırasına kaydedilmiştir. Mahkeme 2024/144 Esas sayılı dosyada 25/01/2024 tarihli tensip tutanağı ile adi ortaklık ilişkinin varlığı kabul edilmesine rağmen, yine davacı adi ortaklar arasında zorunlu dava arkadaşlığının bulunmadığı açıklandıktan sonra, adi ortaklığı oluşturan şirketlerden yalnızca davacı ...A.Ş. yönünden tefrik kararının verildiği vurgulanmasına rağmen, (dava dilekçesinde dahi hiç olmayan) ... Ltd. Şti. İş Ortaklığı davacı olarak dosyaya eklenmiştir. Dava dilekçesinde davacılar vekili tarafından dahi yazılmayan bu hususun, tensip evrakına nasıl eklendiği ve taraf olarak nasıl kaydedildiği anlaşılamadığı gibi, Mahkemece tefrik edilen davacı (...A.Ş.) nazara alındığında karar başlığında ayrıca tefrik kararına aykırı hareket edildiği de açıktır. Diğer taraftan, aynı hususlar Mahkeme gerekçeli kararında tekrar edilmiştir. Nihayetinde, Mahkemece 30/04/2024 tarihli yetkisizlik kararı ile dosya Mahkememize gönderilmiştir.
Tefrik edilerek yetkisizlik kararı verilen eldeki dava dosyası dışında, diğer adi ortak ... Ltd. Şti.hakkında yargılamaya ...Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyasından devam edilmiş, işbu dosyada ayrıca verilen yetkisizlik kararı neticesinde hali hazırda yargılamaya ... 11. Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyası üzerinden devam edildiği celp edilen kayıtlardan anlaşılmıştır.
....Asliye Ticaret Mahkemesince, adi ortaklığın davacı olduğu itirazın iptali davasında, adi ortaklar arasında mecburi dava arkadaşlığı bulunmasına rağmen, tam tersi bir kabulle davacıların ihtiyari dava arkadaşı olduğu belirtilerek dosya tefrik edilmiş ve yetkisizlik kararı verilmiştir.
Birden çok kişi, aşağıdaki hâllerde birlikte dava açabilecekleri gibi aleyhlerine de birlikte dava açılabilir: a) Davacılar veya davalılar arasında dava konusu olan hak veya borcun, elbirliği ile mülkiyet dışındaki bir sebeple ortak olması. b) Ortak bir işlemle hepsinin yararına bir hak doğmuş olması veya kendilerinin bu şekilde yükümlülük altına girmeleri. c) Davaların temelini oluşturan vakıaların ve hukuki sebeplerin aynı veya birbirine benzer olması (HMK 57). İhtiyari dava arkadaşlığında, davalar birbirinden bağımsızdır. Dava arkadaşlarından her biri, diğerinden bağımsız olarak hareket eder (HMK 58). Ne var ki, maddi hukuka göre, bir hakkın birden fazla kimse tarafından birlikte kullanılması veya birden fazla kimseye karşı birlikte ileri sürülmesi ve tamamı hakkında tek hüküm verilmesi gereken hâllerde, mecburi dava arkadaşlığı vardır (HMK 59). Mecburi dava arkadaşları, ancak birlikte dava açabilir veya aleyhlerine de birlikte dava açılabilir. bu tür dava arkadaşlığında, dava arkadaşları birlikte hareket etmek zorundadır. (HMK 60).
Bu hususta yargı uygulaması dahi istikrar kazanmış ve yerleşiktir.
İSTANBUL BAM 15. HD. ... E. ... K. sayılı ilamında:
"...taraf ehliyeti, bir davada taraf olabilme yeteneğini ifade ermekte olup medeni (maddi) hukuktaki medeni haklardan yararlanma ehliyetinin usul hukukunda büründüğü şekil olarak anlaşılması gerektiği, buna göre; medeni haklardan yararlanma ehliyeti bulunan her gerçek ya da tüzel kişinin davada taraf ehliyetine sahip olduğu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 620 ve devamı maddelerinde düzenlenen adi ortaklığın taraf ehliyeti bulunmadığı, bu nedenle, adî ortaklığa ilişkin davalarda, adi ortaklığı oluşturan kişilerin taraf olarak hep birlikte hareket etmeleri gerektiği, adî ortaklık tarafından açılacak davaların iştirak halinde mülkiyet hükümleri gereği bütün ortaklar tarafından birlikte açılması gerektiği, adî ortaklığa karşı açılacak davalar yönünden ise; ikili bir ayrım yapmak gerektiği, davanın konusu paradan başka bir şey ise davanın (mecburi dava arkadaşı olan) bütün ortaklara karşı birlikte açılması gerekirken, davanın konusu para ise; ortaklar bu borçtan müteselsil sorumlu (ihtiyari dava arkadaşı) olduklarından, ortaklardan biri, bazıları yada tümüne karşı dava açılabileceği, (Yargıtay 15.H.D. 31/05/2016 tarihli ... sayılı kararı)..."
İSTANBUL BAM 15. HD. ... E. ...K. sayılı ilamında:
"...TBK'nın 620. ve devamı maddelerinde düzenlenen adi ortaklığını taraf ehliyeti yoktur. Bu nedenle adi ortaklığa ilişkin davalarda, adi ortaklığı oluşturan kişilerin taraf olarak hep birlikte hareket etmeleri gerekir. Adi ortaklık tarafından açılacak davaların iştirak halinde mülkiyet hükümleri gereği bütün ortaklar tarafından birlikte açılması gerekir. Adi ortaklığa karşı açılacak davalar yönünden ise; ikili bir ayrım yapmak gerekecektir. Davanın konusu paradan başka bir şey ise davanın bütün ortaklara karşı birlikte açılması (mecburi dava arkadaşlığı), davanın konusu para ise; ortaklar bu borçtan müteselsil sorumlu bulunduklarından ortaklardan biri, bazıları ya da tümüne karşı (ihtiyari dava arkadaşlığı) dava açılabilecektir...."
YARGITAY 6. HUKUK DAİRESİ ...E. ... K.sayılı ilamında:
"... TBK'nın 620. maddesindeki tanıma göre; adi ortaklık sözleşmesi, iki ya da daha fazla kişinin emeklerini ve mallarını ortak bir amaca erişmek üzere birleştirmeyi üstlendikleri sözleşmedir. Dava açan adi ortaklar, elbirliği mülkiyeti hükümlerine göre davada mecburi dava arkadaşı durumundadır. Adi ortaklıkta davanın tüm ortaklar tarafından açılması gereklidir. Birlikte dava açılmadığı takdirde diğer ortaktan davaya muvafakat alınması, muvafakat vermeyen ortak olursa onun hakkında da dava açılması ve bu suretle taraf ehliyetinin tamamlanması gerekir. Aksi takdirde davanın dinlenme imkânı yoktur (YHGK'nın 17.01.1990 gün ...Esas,... sayılı Kararı)...."
****ANKARA BAM 24. HD. ... E. ... K.sayılı ilamında:****
"...Dava dilekçesinde, dava konusu edilen alacağın adi ortaklık sözleşmesinden kaynaklandığı, davalının ise adi ortaklık sözleşmesinde yer alan şirketin ortağı, yöneticisi ve temsilcisi olduğu, asıl ... 7.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Esasında kayıtlı dava dosyasında verilecek kararın davalı ...yönünden de etkili olacağı ve böylece tefrik edilen dava dosyasının, ... 7.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ...Esas sayılı ana dava dosyası ile aralarında hukuki ve fiili irtibat bulunması nedeniyle birleştirilerek davanın esası hakkında karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçe ile tefrik kararı, ardından "yetkisizlik" kararı ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. Belirtilen nedenlerle, mahkemece; usule aykırı olarak ayrılan dosyaların birleştirilmesine karar verilerek, davanın esası hakkında yargılama yapılarak, oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, hakkında tefrik kararı verilen ...aleyhine açılan davanın yetkisizlik nedeni ile usulden reddine ilişkin hüküm kurulması doğru görülmediğinden..."
Yukarıda anılan Yasal düzenlemeler ve emsal ilamlar da nazara alındığında, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 620.vd. maddelerinde düzenlenen adi ortaklığın taraf ehliyeti bulunmadığı, bu nedenle, adî ortaklığa ilişkin davalarda, adi ortaklığı oluşturan kişilerin taraf olarak hep birlikte hareket etmeleri gerektiği, adî ortaklık tarafından açılacak davaların iştirak halinde mülkiyet / el birliği mülkiyeti hükümleri gereği bütün ortaklar tarafından birlikte açılması gerektiği, bu çerçevede adi ortakların taraf ehliyeti bulunmadığından tüm ortakların davacı olarak birlikte davayı yürütmelerinin zorunlu olduğu, Mahkememiz dava dosyasının işbu zorunlu sebeplerle adi ortaklığı oluşturan tek ve yalnızca davacı ... A.Ş. tarafından yürütülmesinin ve dosyada karar verilmesinin hukuken imkansız olması, hasılı tefrik kararının hatalı olması ve davanın ilk açıldığı şekliyle (tefrik öncesindeki gibi) adi ortaklığı oluşturan tüm davacı şirketler tarafından birlikte yürütülmesi gerektiği karşısında, hem taraf teşkilinin sağlanması, hem de 6100 s. HMK 59. ve 60. maddesinin (mecburi dava arkadaşlığı) atfı ile HMK 166/1. maddesi uyarınca hukuki ve fiili bağlantı bulunduğundan birleştirilmesine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: (Gerekçesi ve Ayrıntısı Yukarıda Açıklandığı Üzere);
1-Mahkememizin işbu dava dosyasının, ... 11. Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dava dosyası ile 6100 s. HMK 59. ve 60. maddesinin (mecburi dava arkadaşlığı) atfı ile HMK 166/1. maddesi uyarınca hukuki ve fiili bağlantı bulunduğundan BİRLEŞTİRİLMESİNE,
2-Davaya ve yargılamaya birleştirilen ... 11. Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyası üzerinden DEVAM EDİLMESİNE,
3-Harç ve yargılama giderlerinin asıl dosya ile birlikte hüküm altına ALINMASINA,
4-Dosyanın esas kaydının bu şekilde KAPATILMASINA,
5-Birleştirmeye dair kısa kararın yasal zorunluluk nedeniyle ... 11. Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyasına derhal BİLDİRİLMESİNE,
Dair, tarafların yokluğunda, asıl hükümle birlikte istinaf yasa yolu açık olmak üzere dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu karar verildi. 23/10/2024

Katip

Hakim