İSTANBUL 17. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO :2023/540 Esas
KARAR NO :2024/387
DAVA :Alacak (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ :04/12/2023
KARAR TARİHİ :15/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin Taşıma İşleri Organizatörlüğü alanında faaliyet gösterdiğini, bir numaralı davalı ... İnşaat ile iki numaralı davalı ... İnşaat arasında kurulmuş bir Adi Ortaklık olan 3 numaralı davalı ... – ... Adi Ortaklığı dava konusu “... Ünitesi Gaz Hava Soğutucuları” emtiasının, limandan kapıya olacak şekilde Çin Halk Cumhuriyeti‘nin Şanghay limanından İstanbul ... ‘ye taşınması hususunda müvekkili ile anlaştığını, buna göre müvekkilinin TTK m.926 uyarınca davalıya karşı “Akdi Taşıyan” sıfatını kazandığını, davalılardan ... – ... Adi Ortaklığı ise müvekkil ile navlun sözleşmesi akdetmekle TTK m.1200 uyarınca müvekkilime karşı “taşıtan sıfatına haiz olduğunu, Adi ortaklık tanım olarak birbirinden ekonomik ve hukuki yönden bağımsız birden fazla gerçek ve tüzel kişinin bir sözleşme bağı çerçevesinde bir araya gelmesi ile oluşan ilişki olarak nitelendirildiğini, bu bakımdan adi ortaklığın tüzel kişiliği bulunmadığını ve adi ortaklık şeklinde yürütülen iş ve işlemlerden doğan uyuşmazlıklarda ortaklığı oluşturanların davada "ayrı ayrı" taraf olarak gösterilmesi gerektiğini, davalılara ait ... jel ünitesi gaz hava soğutucuları emtiası, müvekkilinin taşıma işleri organizatörlüğü altında düzenlenen ... numaralı konişmento tahtında 14.12.2022 tarihinde yükleme limanı olan Çin Halk Cumhuriyeti 'nin Şanghay Limanında 2211 sefer sayılı M/V ... ... gemisine yüklendiğini, ... Belde limanına denizyoluyla, oradan da İstanbul ...'ye karayoluyla taşınarak 02.02.2023 tarihinde alıcısına fiilen teslim edildiğini, böylece taraflar arasındaki navlun sözleşmesine konu taşıma işi müvekkili tarafından ifa edilerek nihayete erdiğini, Davalı ... – ... Adi Ortaklığının taşıtan sıfatına haiz olması ve ayrıca taraflar arasındaki navlun sözleşmesi uyarınca, müvekkil şirket dava konusu taşımaya ilişkin navlun ve lokal masraflar alacağı sebebiyle davalı ... – ... Adi Ortaklığı adına 31.01.2023 tarihli, ... numaralı, 11.285 USD bedelli e-fatura ile 30.01.2023 tarihli, ... numaralı, 138.000 USD bedelli e-fatura kestiğini ve bu e-faturalar Gelirler İdaresi Başkanlığı’ nın e-fatura sisteminden davalıya gönderildiğini, bahsi geçen faturaların e-fatura olmasından mütevellit davalının Gelirler İdaresi Başkanlığı e-fatura portalına düştüğünü ve bu e-faturalar portal üzerinden davalı tarafından kabul edildiğini ve itiraz edilmeksizin kesinleştiğini, işbu davaya konu navlun alacağına istinaden davalılar tarafından bir kısım navlun ücreti ödemeleri yapıldığını ancak konu ... numaralı ve ... numaralı faturalardan bakiye 24.285 USD davalılar tarafından müvekkiline ödenmediğini, müvekkilinin navlun ve lokal masraflar alacağından bakiye kalan 24.285 USD ‘nin davalılarca ödenmemesi üzerine bu sefer müvekkili tarafından davalıya .... Noterliği'nin ... yevmiye numaralı ihtarnamesi gönderilerek davalılara faturalara baliğ borcun ödenmesi ihtar edildiğini ancak davalıların anılan ihtarnameye cevaben keşide ettikleri ... Noterliği ‘nin ... numaralı ihtarnamesi ile dava konusu yüklerde oluştuğu ileri sürülen hasar sebebiyle, davalıların zararı giderilene kadar yaklaşık hasar bedeli kadar bir miktar navlun ücretinin kendilerince tutulacağını ve müvekkilime ödenmeyeceğini bildirdiğini, davalıların bu beyanının ikrar mahiyetinde olduğunu belirterek davanın kabulü ile 24.285 USD alacak ile işbu alacağa müvekkili tarafından düzenlenen navlun e-faturalarının Gelirler İdaresi Başkanlığı’nın e-fatura sisteminden davalılara tebliğ edildiği 31.01.2023 tarihinden itibaren işleyecek faizin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalı ... Anonim Şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; Mahkememizin işbu davaya bakma yetkisi bulunmadığını, genel yetkili mahkemenin davalı gerçek veya tüzel kişinin, davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olduğunu, müvekkilinin şirket adresinin Üsküdar/İstanbul olduundan dosyanın yetkili İstanbul Anadolu Mahkemeleri'ne gönderilmesine karar verilmesini, ... ... İnşaatı ...-... Adi Ortaklığı'nın, Türkiye, Türkiye Cumhuriyeti’nin doğalgaz arz güvenliğinin teminat altına alınması kapsamında ... Depolama Alanı’nda mevcut tesislerin geliştirilmesine yönelik olarak, hali hazırda 2,84 milyar sm3 depolama ve 25 milyon sm3 günlük geri üretim kapasitesi bulunan ... ... Depolama Tesisi’nde ... ... ... Depolama Tevsi (Faz-III) Projesi ile 4,6 milyar sm3 depolama ve 75 milyon sm3 günlük geri üretim kapasitesine ulaşılması hedefi kapsamında ... Genel Müdürlüğü’ne taahhüt ettiği işleri bulunduğunu, Ortaklık bu doğrultuda, ülkemiz için önemi tartışılamayacak bu projenin en büyük ve kritik yapım ekipmanlarından ... Ünitesi Gaz Hava Soğutucuları’nın (“Emtia”) Şangay Limanı’ndan ... Limanı’na taşınmasının organize edilmesi ve emtianın güvertenin altında ve uygun brandalama ile istiflenmeyecek şekilde, toz, su veya dışarıdan herhangi bir maddeyle temasının önlenmesi için güvenli bir şekilde brandalanması hususunda anlaşma sağlandığını, hatta Ortaklık için Emtia’nın brandalanması ve dışarıdan bir maddeyle temasının engellenmesi hususunun işbu sözleşmesel ilişkinin temeli olup diğer bir deyişle olmazsa olmaz koşulu olduğunu, bu durumun defalarca Ortaklık tarafından davacıya bildirildiğini ve davacı tarafından da bu husus kabul edilerek bu şartlar altında anlaşma sağlandığını, nitekim Ortaklık teklifi iletirken emtianın brandalanması ve dışarıdan bir maddeyle temasının engellenmesi koşulunu belirttiğini ve brandalama hizmetinin davacının kontrolünde olacağı hususunda karşılıklı olarak mutabık kalındığını, buna ilişkin e-mail yazışmaları da tereddüde mahal vermeyecek bir şekilde ortada olduğunu, bu doğrultuda tarafların mutabakatıyla Emtia’nın sevk süreci 14.12.2022 tarihinde başlamış olup davacının bu süreçte Ortaklık’a geç teslimat yaparak temerrüde düştüğünü ve Ortaklık’ın gecikme sebebiyle maliyet ve zararlarının doğmasına yol açtığını, yine, bu süreçte davacının hava durumunun uygun olmadığı gerekçesiyle emtiayı Ortaklık’tan teyit almadan limana indiriğini ve limanda yoğun sağanak yağmur altında brandalama gerçekleştirilmeksizin beklettiğini, Ortaklık için sözleşmesel ilişkinin olmazsa olmaz koşulu olan brandalama hizmetini ağır kusurlu olarak tam ve gereği gibi yerine getirmediğini, bunun neticesinde de emtianın dışarıdan maddelerle temas ederek zarara uğradığının tespit edildiğini, Nitekim ... Genel Müdürlüğü tarafından Emtia hakkında düzenlenen raporda Emtia’da hasar bulunduğunu ve elektronik parçaların su ile temas ettiğini tespit edildiğine dair bir rapor düzenlendiğini, davacının taahhüt ettiği edimlerin ifasındaki temerrüdü ile ayıbı ve emtianın davacının sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle hasara uğramış olması nedeniyle proforma fatura düzenleterek zararını 24.285 USD olarak belirlediğini, davacının taşıyan sıfatı bulunmadığını, ihtilaf konusu alacak navlun alacağı olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Anonim Şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafın dava dilekçesinde de belirttiği üzere yalnızca Taşıma İşleri Organizatörlüğü gerçekleştirmekte olup denizde taşıma işini kendisi gerçekleştirmediğini, davacının yalnızca deniz taşıma sürecine ilişkin organizasyonu ve brandalama hizmetini yerine getirmeyi taahhüt ettiğini, navlun sözleşmesinin taşıyanın navlun karşılığında eşyayı, denizde taşımayı üstlendiği sözleşme olarak tanımladığını, davaya konu olayda da davacının kabulünde bulunduğu üzere davacının taşıyan sıfatı bulunmamakta olup, ihtilaf konusu alacak navlun alacağı da olmadığını, somut ihtilafta mahkemenin görevli olmadığını, Ticaret Mahkemeleri görevli olduğunu, müvekkilinin de ortağı bulunduğu ... ... Tevsi Projesi İkmal İnşaatı ...-... Adi Ortaklığı, Türkiye Cumhuriyeti’nin doğalgaz arz güvenliğinin teminat altına alınması kapsamında ... Alanı’nda mevcut tesislerin geliştirilmesine yönelik olarak, hali hazırda 2,84 milyar sm3 depolama ve 25 milyon sm3 günlük geri üretim kapasitesi bulunan ... ... Depolama Tesisi’nde ... ... ... Depolama Tevsi (Faz-III) Projesi ile 4,6 milyar sm3 depolama ve 75 milyon sm3 günlük geri üretim kapasitesine ulaşılması hedefi kapsamında ... Genel Müdürlüğü’ne taahhüt ettiği işleri bulunduğunu, Ortaklığın, ülkemiz için önemi tartışılamayacak bu projenin en büyük ve kritik yapım ekipmanlarından ... Ünitesi Gaz Hava Soğutucuları’nın (“Emtia”) Şangay Limanı’ndan ... Limanı’na taşınmasının organize edilmesi ve Emtia’nın güvertenin altında ve uygun brandalama ile istiflenmeyecek şekilde, toz, su veya dışarıdan herhangi bir maddeyle temasının önlenmesi için güvenli bir şekilde brandalanması hususunda anlaşma sağlandığını, hatta Ortaklık için emtianın brandalanması ve dışarıdan bir maddeyle temasının engellenmesi hususu işbu sözleşmesel ilişkinin temeli olup diğer bir deyişle olmazsa olmaz koşulu olduğunu, bu durum defalarca Ortaklık tarafından davacıya bildirildiğini ve davacı tarafından da bu husus kabul edilerek bu şartlar altında anlaşma sağlandığını, nitekim Ortaklık teklifi iletirken emtianın brandalanması ve dışarıdan bir maddeyle temasının engellenmesi koşulunu belirttiğini ve brandalama hizmetinin davacının kontrolünde olacağı hususunda karşılıklı olarak mutabık kalındığını, buna ilişkin e-mail yazışmaları da tereddüde mahal vermeyecek bir şekilde ortada olduğunu, bu doğrultuda tarafların mutabakatıyla emtianın sevk sürecinin 14. 12.2022 tarihinde başlamış olup davacının bu süreçte Ortaklık’a geç teslimat yaparak temerrüde düştüğünü ve Ortaklık’ın gecikme sebebiyle maliyet ve zararlarının doğmasına yol açtığını, yine, bu süreçte davacının hava durumunun uygun olmadığı gerekçesiyle emtiayı Ortaklık’tan teyit almadan limana indiriğini ve limanda yoğun sağanak yağmur altında brandalama gerçekleştirilmeksizin beklettiğini, Ortaklık için sözleşmesel ilişkinin olmazsa olmaz koşulu olan brandalama hizmetini ağır kusurlu olarak tam ve gereği gibi yerine getirmediğini, bunun neticesinde de emtianın dışarıdan maddelerle temas ederek zarara uğradığının tespit edildiğini, nitekim ... Genel Müdürlüğü tarafından Emtia hakkında düzenlenen raporda emtiada hasar bulunduğunu ve elektronik parçaların su ile temas ettiği tespit edilerek bir rapor düzenlendiğini, davacının taahhüt ettiği edimlerin ifasındaki temerrüdü ile ayıbı ve Emtia’nın davacını sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle hasara uğramış olması nedeniyle Ortaklık’ın ve Müvekkil’in ... Genel Müdürlüğü’ne karşı taahhüt etmiş olduğu edimlerin ifasında geri dönüşü bulunmayan gecikmelere ve aksamalara neden olduğunu, Ortaklık pek çok defa davacıyı ihtar ederek zararlarının giderilmesini talep etmişse de bu ihtarların sonuçsuz kaldığını Ortaklık, piyasa araştırması yaparak teklifler aldığını ve zararın giderimi için proforma fatura düzenleterek zararı 24.285 USD olarak belirlendiğini, davacının taşıma işleri komisyoncusu olduğu kabulünde dahi emtianın uğradığı hasardan sorumlu olacağının açıkça hüküm altına alındığını, davacının iddia ettiği şekilde ortada bir navlun alacağı söz konusu bulunmadığını, davacının Ortaklık’a karşı taahhüt ettiği edimleri tam ve gereği gibi yerine getirmediğinden ve emtiaya zarar vermiş olması nedeniyle anlaşılan meblağın tamamına da hak kazanamadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizin 21/03/2024 tarihli celsesinde verilen karar uyarınca davalı ... ... ... Depolama Tevsi Projesi İkmal İnşaatı ...-... Adi Ortaklığı Ticari işletmesi işbu dosyadan tefrik edilerek Mahkememiz 2024/151 esas sırasına kaydı yapılmıştır.
Mahkememizce resen seçilen bilirkişiler ..., tarafından tanzim edilen 05/08/2024 havale tarihli raporda özetle; Dosya mevcudu, davacı ve davalı şirketin 2022 ve 2023 yıllarına ait ticari defterleri, dava dosyası ile yine bu kayıtların dayanağı belgelerin muhasebesel, taşıma ve hukuki yönden tetkiki sonucunda ve raporumuzun içinde açıklanan nedenlerle; davada tarafların aktif ve pasif husumet ehliyeti bulunduğu, Navlun sözleşmesi uyarınca emtianın Davalı Şirket’e teslim edildiği, Davacı’nın navluna hak kazandığı, hasara ilişkin tüm iddia ve ihtilafların navlun alacağına ilişkin açılan bu davanın konusunu oluşturmadığı, Tarafların 2022 ve 2023 yıllarına ait ticari defter kayıtlarının birbiriyle örtüştüğü, Davacı ... ... A.Ş.’nin düzenlediği iki adet navlun faturasından kaynaklı olarak dava tarihi olan 04.12.2023 tarihi itibariyle davalı ... ... ... Depolama Tevsi Projesi İkmal İnşaatı ...–... Adi Ortaklığı Ticari İşletmesi’nden 24.285,00 USD fatura alacağının bulunduğu belirtilmiştir.
Dava; Taraflar arasındaki taşıma ilişkisi nedeniyle bakiye navlun alacağının tahsili istemine ilişkindir.
Davalılar vekili cevap dilekçeleri ile davalının geç teslimat yaparak temerrüde düştüğünü ve gecikme sebebiyle maliyet ve zararlarının doğmasına yol açtığını, yükün limanda yoğun sağanak yağmur altında brandalama gerçekleştirilmeksizin beklettiğini, taşımanın tam ve gereği gibi yerine getirmediğini, davacının taahhüt ettiği edimlerin ifasındaki temerrüdü ile ayıbı ve emtianın davacının sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle hasara uğramış olması nedeniyle proforma fatura düzenleterek zararını 24.285 USD olarak belirlediğini, davacının taşıyan sıfatı bulunmadığını, ihtilaf konusu alacak navlun alacağı olmadığını savunmuştur.
Dosyaya sunulan bilirkişi raporunda Davacı şirketin 30.01.2023 tarihli ... numaralı 138.000,00 USD tutarlı ve 31.01.2023 tarihinde ... numaralı 11.285,00 USD tutarlı iki adet e-faturayı davalı şirket ünvanına düzenlediği, davalı şirketin tarafına düzenlenen navlun faturalarını ticari deftrelerinde kayıt altına aldığı, Davalı şirketin tarafına düzenlenen iki adet faturaya istinaden banka aracılığıyla davacı yana 17.04.2023 tarihinde 125.000,00 USD havale göndererek ödeme yaptığı, davacı yanın yapmış olduğu tahsilatı ticari defterlerinde kayıt altına alarak davalı yanın cari hesabından mahsup ettiği, tarafların 2022 ve 2023 yıllarına ait ticari defter kayıtlarının birbiriyle örtüştüğü, davacının düzenlediği iki adet navlun faturasından kaynaklı olarak dava tarihi olan 04.12.2023 tarihi itibariyle 24.285,00 USD fatura alacağının bulunduğu tespit edilmiştir.
Dava konusu taşımaya ilişkin düzenlenen ... Numaralı 14.12.2022 Tarihli Konşimentonun incelenmesinde Gönderenin ... , alıcısı ve ihbar edileni... Finansal Kiralama olduğu, ... jel ünitesi gaz hava soğutucuları emtiasının ... Limanından ... Limanına ... ... isimli gemi ile taşındığı görülmektedir. Taraflar arasında dava konusu taşımanın yapıldığı, davacının taşıyan konumunda olduğu hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Davalı taraf yükün geç teslim edildiğini, hava durumu uygun olmamasına rağmen teyit alınmadan yağmur altında limana indirildiğini ve burada bekletildiğini, bu nedenle zarara uğradığını belirtmiş ise de taşıyanın navlun ödenmesini istem hakkını düzenleyen TTK m 1199/1 maddesinde " boşaltma süresinin sonuna kadar bir kaza sonucunda zıyaa uğrayan eşya için navlun ödenmez ve peşin ödenmiş ise geri alınır" düzenlemesi bulunmaktadır. Düzenlemede açıkça kazadan söz edilmekte olup, kaza taşıyanın ve adamlarının kusuru dışında bir sebep olarak anlaşılmaktadır. Buna göre yükün hasarlanmasının taşıyanın navlun alacağı üzerinde bir etkisi bulunmamaktadır. Kaldı ki dosya kapsamı itibariyle hasardan davalının sorumlu olduğu ortaya konulamamıştır. Açıklanan nedenlerle davalının taşıma nedeniyle oluşan zararı eldeki davada ileri süremeyeceği, dava konusu taşımalar nedeniyle davacının navlun ücreti alacağının bulunduğu kanaatine varılarak davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KABULÜ ile; 24.285,00 USD asıl alacağın 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca dava tarihinden itibaren işleyecek dolar faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine,
2-Karar harcı olan 48.026,55 TL'den peşin alınan 12.006,64 TL'nin mahsubu ile bakiye 36.019,91 TL harcın davalılardan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan ( 12.314,89 TL ilk harç, 939,00 TL posta ücreti ve 15.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam) 28.253,89 TL'nin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
4-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı vekili için takdir edilen 109.460,16 TL vekalet ücretinin davalılardan alınıp davacıya verilmesine,
6-Tarafların dava şartı olan Arabuluculuk toplantısına katıldıkları halde anlaşamadıkları, Arabuluculuk son tutanağından anlaşıldığından 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-14 bendi uyarınca ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Suçüstü Ödeneğinden ödenen 3.200,00.-TL Arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
7-Bakiye gider avansının kesinleşmeye müteakip talep halinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde ... Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.15/10/2024

Katip ...
¸e-imzalıdır

Hakim ...
¸e-imzalıdır