İSTANBUL 17. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2021/172 Esas
KARAR NO : 2024/392

DAVA : İtirazın iptali
DAVA TARİHİ : 26/04/2021
KARAR TARİHİ : 15/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin, navlun ücreti ve iş bu ücretin komisyonu karşılığında kendisine ait olamayan fakat aracılık sağladığı armatör firmalar üzerinden konteyner taşımacılığı hizmeti verdiğini, davalıya ait yüklerin müvekkili tarafından taşınması konusunda anlaşma sağlandığını ve yüklerin 01.09.20219 tarihinde ... Limanından Konstanta Limanına taşınması için ... ... gemisine yüklendiğini ve taşımaya ilişkin olarak ... no.lu taşıma senedinin tanzim edildiğini, yüklerin varış limanında eksiksiz olarak tahliye edildiğini, fakat ilgili konşimentolara dayanak ordinoların alınmadığını ve yüklerin çekilmediğini, oluşan masraflar için dava dışı armatör ... Limited tarafından müvekkili adına faturalar tanzim edildiği, tanzim edilen bu fatura bedellerinin müvekkili tarafından ... Limited'e ödendiğini, ödenen fatura tutarlarının, müvekkili tarafından davalıya yansıtıldığını, ödeme yapılmaması üzerine müvekkili tarafından davalı aleyhine ... İcra Müdürlüğü'nün 2021/... E. ayılı dosyası üzerinden takip yapıldığını, yapılan bu takibe davalı tarafından itiraz edildiğini ve takibin durduğunu, taraflar arasında yapılan arabuluculuk görüşmelerinin anlaşamama ile sonuçlandığını beyanla, ... İcra Müdürlüğü'nün 2021/... E. sayılı dosyasına yapılan itirazın iptaline ve alacağın %20 sinden az olmamak kaydıyla icra inkar tazminatı ödemeye mahkum edilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket tarafından yük taşınması hususunda davacı şirket ile ne bir anlaşma yapıldığını ne de bu yönde bir talimat verildiğini, davacı şirketten hiçbir hizmet talep edilmediğini ve alınmadığını, davacının dilekçesinde yer verdiği hiçbir beyan ve iddiayı kabul etmediklerini beyanla haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın esastan reddine, kötü niyetle hareket ederek müvekkilinin ticari itibarına zarar veren davacının, %20'den aşağı olmamak üzere haksız icra tazminatına mahkum edilmesini talep etmiştir.
Dava, taraflara arasındaki taşıma ilişkisi kapsamında taşımadan kaynaklanan alacağının tahsili talebi ile başlatılan icra takibine yönelik itirazın iptali davası olup, uyuşmazlığın; icra dairesi yetkisine yönelik itirazın yerinde olup olmadığı, mahkememizin görevli bulunup bulunmadığı, davaya konu taşıma sebebiyle davacının davalıdan navlun ve liman alacağının bulunup bulunmadığı , emtianın gümrükten çekilip çekilmediği, çekilmiş ise ne kadar süre sonra çekildiğinin ve varsa Demuraj süresi ile taşıma dolayısı ile gerçekten demuraj ücreti ödenip ödenmediği, ödenmiş ise yapılan ödemenin rayice uygun olarak yapılıp yapılmadığı, davalının demuraj ücretinden sorumlu olup olmadığı ile neticede varsa davacı alacak miktarının tespiti hususlarında toplandığı anlaşılmıştır.
Mahkememizde açılan işbu davanın, ... Asliye Ticaret Mahkemesinin 26/04/2024 tarih, 2021/... Esas, 2021/... Karar sayılı Gönderme kararı ile geldiği anlaşılmıştır.
... İcra Müdürlüğünün 2023/... esas sayılı icra dosyasının incelemesinde; alacaklısının ... A.Ş. borçlusunun ... Ltd. Şti. olduğu, 14/08/2020 tarihinde 5.000,00.USD nin tahsili için takibe geçildiği, ödeme emrinin borçluya 27/08/2020 tarihinde tebliğ edildiği, borçlu vekilinin 02/09/2020 tarihli itiraz dilekçesi ile takibin durduğu ve eldeki davanın da 26/04/2021 tarihinde İİK 67 maddesi gereğince yasal süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce resen seçilen bilirkişiler ... tarafından tanzim edilen 01/08/2022 tarihli raporda;Davalının pasif dava ehliyetinin, davacının aktif dava ehliyetinin olduğu hususunun ispata muhtaç bulunduğunu, Varış limanında emtianın gümrükten çekilip çekilmediği hususunun belirsiz olduğunu, Davacının davasının ispata muhtaç olduğuna ilişkin görüşlerini bildirmişlerdir.
Bilirkişi raporu ile belirlenen eksiklikler giderilerek dosya bilirkişi kuruluna yeniden tevdi edilmiştir. Bilirkişi kurulu tarafından tanzim edilen 16/08/2023 tarihli ek raporda; Davalının pasif dava ehliyetinin , davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğu, Varış limanında emtianın alıcıları tarafından gümrüğe terk edildiği, Davacının davalıdan 4.000 USD alacağının olduğuna ilişkin görüşlerini bildirmişlerdir.
Tarafların beyan ve itirazlarının değerlendirilmesi için dosya kaptan bilirkişi ... 'ye yeniden tevdi edilmiştir. Bilirkişi tarafından tanzim edilen 01/11/2023 tarihli raporda; Davalının pasif dava ehliyetinin , davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğu, Varış limanında emtianın alıcıları tarafından gümrüğe terk edildiği, Davacının davalıdan 4.000 USD alacağının olduğuna ilişkin görüşlerini yinelemiştir.
Mahkememizce resen seçilen bilirkişi ... tarafından tanzim edilen 18/04/2024 tarihli raporda; Davacı tarafından talep edilen ilave 1000 USD tutarındaki komisyon ücretinin piyasa şartlarına uyum sağladığı, Buna göre, davacının davalıdan toplamda 5.000 USD tutarında alacaklı olduğu, Dosya içeriğinde usulüne uygun varış ihbarını gösterir bir belgenin bulunmadığına ilişkin görüşlerini bildirmiştir.
Dava dilekçesi ile tensip zaptı davalıya 02/06/2021 tarihinde tebliğ edilmiş olup davalı tarafından 12/08/2021 tarihli cevap dilekçesi ile davalı şirket yetkilisi yeğeninin şehit olması nedeni ile HMK 95 ve devamı maddeleri uyarınca eski hale getirme talebi ile birlikte davaya cevapların dosyaya ibraz edildiği anlaşılmış olup, mahkememizce 25/08/2021 tarihli arar karar ile HMK 95 maddesi uyarınca davalının eski hale getirme talebi kabul edilmiş bu hali ile davaya cevapların davalı tarafından yasal süre içerisinde sunulduğu kabul olunmuştur.
Davalı vekili tarafından mahkememiz görevine itiraz edilmişse de, davaya konu uyuşmazlığın deniz taşımasından kaynaklanan navlun ve demuraj alacaklarına ilişkin olup, mahkememiz İstanbul mülki sınırları dahilinde deniz ticareti ve deniz sigortası uyuşmazlıkları bakımından görevle ihtisas mahkemesi olmakla görev itirazının reddine karar vermek gerekmiştir. Bununla birlikte davalı tarafından icra müdürlüğü dosyasına sunulan borca itiraz dilekçesi ile ikamet adresi itibarı ile ... İcra Müdürlüklerinin yetkili olduğundan bahisle icra dairesi yetkisine itiraz edilmişse de, davaya konu alacağın faturaya dayalı para alacağı olduğu dikkate alınarak BK 89 maddesi uyarınca davacı alacaklının yerleşim yeri itibarı ile Anadolu İcra Müdürlüğü'nün yetkili olduğu kanaati ile icra dairesi yetkisine yönelik itirazın reddine karar vermek gerekmiştir.
Dosyaya davacı tarafından ibraz edilen taraflar arasındaki e posta yazışmaları, konşimento kayıtları, faturalar ve dosyaya celp edilen ... Gümrük Müdürlüğü kayıtları bir arada değerlendirildiğinde; davalı tarafından yurt dışında mukim olduğu değerlendirilen dava dışı alıcıya satışı yapıldığı değerlendirilen emtiaların ... numaralı konteyner içerisinde, Türkiye ... Limanı'ndan Romanya Konstanta Limanı'na taşınması işinin davacı tarafından üstlenildiği ancak fiilen taşımanın dava dışı ... firması tarafından ... numaralı konşimento tahtında yapıldığı, bu konşimento kayıtlarına göre davalının yükleten-gönderen olarak kayıtlı bulunduğu, taşımanın ... ... isimli gemi ile nihai varış yeri ... Limanı ile ... Limanı'na aktarmalı olarak yapıldığı anlaşılmıştır. Her ne kadar davalı tarafından davacı ile aralarındaki dava konusu taşıma ilişkisi tamamen inkar edilerek davaya konu taşıma ile bir ilişkileri bulunmadığı savunulmuşsa da, dosyada bulunan gümrük beyannamesi ile yine dosyada bulunan e posta yazışmaları bir arada değerlendirilerek davalının savunmaları mahkemece yerinde görülmemiştir. Taşımaya konu emtiaların alıcıları tarafından teslim alınmamış olduğu dosya kapsamındaki e posta yazışmaları ile sabit olup, davalı tarafından davacıya gönderilen 18/02/2020 ve 16/06/2020 tarihli e posta içeriklerine göre bu durumdan davalının da haberdar olduğu gibi davaya konu masrafların ödemesinin yapılacağının da da alı tarafından belirtildiği ancak emtia satım bedelleri tahsil edilemediği için bir müddet müsaade istendiği. Alınan indirim için teşekkür edildiği ancak ödemelerin muhakkak yapılacağının belirtildiği anlaşılmıştır.
Davacıya ait ticari defter kayıtları üzerinde yapılan inceleme neticesinde; dava dışı ... firması tarafından davacı adına;
... numaralı konşimento tahtında ... isimli gemi ile Ambarlı Limanı'ndan ... limanına taşınan ... numaralı 40 lık toplam 1 adet konteynere ilişkin
olarak VARIŞ YERİNDE TERMİNAL ÜCRETİ ve ÇEŞİTLİ ÜCRETLER açıklamalı 16.06.2020 tarihli ... numaralı toplam
3.835,00 USD tutarında fatura ile yine davaya konu aynı taşımaya ilişkin olarak 16.06.2020 tarihli ... numaralı ALIKOYMA ÜCRETİ açıklamalı toplam 165,00 USD tutarında fatura kesildiği, dosyada bulunan ... Bankası 24/07/2020 tarihli ödeme belgesinden ise davacı tarafından dava dışı ... ... Limited şirketi hesabına 24.07.2020 tarihinde 4.000 USD havale
yapıldığı anlaşılmıştır. Davacı tarafından davaya konu ... numaralı konşimento tahtında ... isimli gemi ... limanına
taşınan konteynere ilişkin olarak DEMURAJ ÜCRETİ açıklamalı toplam 5000 USD tutarında fatura düzenlendiği ve uyuşmazlığın bu faturadan kaynaklandığı tespit olunmuştur. Davalı tarafın ise belirlenen inceleme gününde ticari defter kayıtlarına incelemeye esas olmak üzere ibraz etmediği anlaşılmıştır.

Konteyner üzerinde tasarruf hakkı bulunan kişi, gönderilenin belli bir süre içinde konteyneri iade etmesini ister, çünkü konteyneri başka taşımalarda kullanacaktır. Bu sebeple konteynerin gönderilen tarafından iadesi için genellikle belli süreler kararlaştırılmakta, bu süreler için, artan oranlara göre ödemelerin yapılması istenmektedir Söz konusu ücret, dolu olarak gelen konteynerlerin gemiden tahliye edildiği gün ile içerisindeki eşyanın konteynerden boşaltıldığı güne kadar geçen süre, belli bir gün adedinden fazla ise taşıyana ödenen bir ücrettir Bu ödemelere de, gemilerin gecikmesi hâlinde ödenen "demoraj" teriminden türetilmiş olarak "konteyner demorajı" denilmektedir Bu istem, konteyner gecikme ücrcti yahut konteyner işgaliye ücreti olarak ifade edilebilir. Konteynerlerin iadesindeki gecikme sebebiyle bir bedel isteyebilecek kişi navlun sözleşmesine göre "taşıyan"dır. Söz konusu taşıyan taşıma işini fiilen yerine getirmiş olan kişidir. Navlun sözleşmesinin gönderileni eğer navlun sözleşmesinin aynı zamanda tarafı değilse, diğer bir ifadeyle, taşıtan değilse anılan ücret ve masrafların borçlusu değildir. Ancak TTK 1203 maddesi koşullarının gerçekleşmesi hâlinde gönderilen söz konusu masraflardan sorumlu hâle gelir. Gönderilenin TTK 1203 maddesi kapsamında yer alan kalemlerden sorumlu tutulabilmesi, iki koşulun bir arada gerçekleşmesine bağlı kılınmıştır. Buna göre, gönderilenin sorumlu olabilmesi için, konişmento veya konişmentonun atıf yaptığı navlun sözleşmesinde gönderilenin anılan borçlardan sorumlu olacağı ilkesine yer verilmesi ve yükün gönderilen tarafından tesliminin istenmesi gereklidir. Bu koşullar karşılandığında taşıtan borçtan kurtulur. Bu kapsamda, davalı tarafından taşınması talep edilen emtiların dava dışı alıcıları tarafından teslim alınmadığı dosya kapsamında sabit olmakla birlikte her ne kadar dosyaya konteyner hareket bilgileri ile uygulanan demuraj tarifesi sunulmamışsa da, yukarıda da açıklandığı hali ile dosyada bulunan e posta içeriklerinden davalının bu durumdan ve oluşan masraflardan haberdar olarak borcu kabul ettiği ödeme için ise davalıdan bir müddet istediği dikkate alınarak davalının oluşan demuraj masrafından sorumlu olduğu mahkemece kabul edilmiştir. Ancak belirtildiği hali ile bu istemin sahibi taşıma işini fiilen gerçekleştiren yahut konteyner sahibi olup, uyuşmazlık bakımından davacının ancak katlanmak zorunda kaldığı masrafların davalıdan tahsilini isteyebileceği kanaati ile neticede yapmış olduğu 4.000 USD nin davalıdan tahsilini talep edebileceği mahkemece kabul edilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, dosya kapsamında alınan bilirkişi raporlarındaki tespitler de mahkemece kısmen esas alınarak neticede davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki hali ile karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile, ... Kapatılan ... İcra Müdürlüğünün 2021/... Esas, (... İcra Müdürlüğünün 2023/... Esas) sayılı icra takip dosyasına yönelik itirazın KISMEN İPTALİNE, takibin 4.000,00USD asıl alacak bakımından devamına, asıl alacağa icra takip tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca devlet bankalarının USD de ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı üzerinden işleyecek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
2-Şartları oluşmadığından icra inkar tazminatı ile kötü niyet tazminatı taleplerinin REDDİNE,
3-Karar harcı olan 2.002,84.TL'den peşin alınan 625,90.TL'nin mahsubu ile bakiye 1.376,94TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye İRAD KAYDINA,
4-Davacının peşin olarak yatırdığı 625,90.TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
5-Davacı yargı gider toplamı olan 8.025,70.TL'nin ( 59,30TL başvurma harcı, 466,40TL posta gideri ve 7.500,00TL bilirkişi ücreti olmak üzere) davanın kabul ve reddi oranına göre hesaplanan 6.420,56.TL'sinin davalıdan alınıp davacıya ödenmesine, bakiye giderin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
6-Davacı için takdir edilen 29.320,00.TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa ÖDENMESİNE,
7-Davalı vekili için takdir edilen 7.330,00TL red vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya VERİLMESİNE,
8-Tarafların dava şartı olan Arabuluculuk toplantısına katıldıkları halde anlaşamadıkları, Arabuluculuk son tutanağından anlaşıldığından 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-14 bendi uyarınca ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Suçüstü Ödeneğinden ödenen 1.320,00.-TL nin Arabuluculuk ücretinin kabul ve red oranı üzerinden hesaplanan 1.056,00.TL sinin davalıdan, 264,00.TL sinin davacıdan alınarak hazineye gelir KAYDINA,
9-Bakiye gider avansının kesinleşmeye müteakip talep halinde taraflara İADESİNE,

Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde ... Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 15/10/2024

Katip ...
e-imzalıdır

Hakim ...
e-imzalıdır