İSTANBUL 17. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2019/371 Esas
KARAR NO : 2024/394
DAVA : Alacak (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 11/11/2019
KARAR TARİHİ : 16/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Dava konusu taşımada bir nolu davalı taşıtana ait yüklerin taşıtan ve yükleten sorumluluğunda, iki nolu davalı yükleten tarafından ...3 ve ...6 nolu konteynerlere yüklenerek müvekkili şirket tarafından düzenlenen ... nolu konişmento tahtında ... Limanı'ndan ... Limanı'na taşınmak üzere ... ... ... isimli gemiye yüklendiğini, taşımada bir nolu davalının konişmentoya taraf ve taşıtan konumunda olduğunu, iki nolu davalının ise akdi taşıyan ve navlunu ödeyen taraf olarak yükleten konumunda olduğunu, ... nolu konteynerin aktarıldığı ... isimli gemide ve uğrak limanı olan Singapur Limanında sızıntı yaptığının tespit edildiğini, konteynerin gemiden tahliye edildiğini, sızıntının boyutunu ve nedenini tespit etmek için 10.01.2018 tarihinde Singapur Limanı sızıntı sahasında survey düzenlendiğini, davacının sigortalısı taşıyana ve iki numaralı davalı yükletene bu konuda davet gönderildiğini, survey işlemi sonucunda sözkonusu sızıntının konteyner içerisindeki flexitankın patlaması sebebi ile meydana geldiğini ve yükleyici kaynaklı olduğunun tespit edildiğini, geri kalan konteynerlerin ... Limanına sevkiyatı tamamlandığında ... nolu konteynerde de sızıntı olduğunun tespit edildiğini, surveylerin hasarın taşıtan ve yükleten hatası sonucu olduğun ve konteynerin sabitleme işlemlerinin uygun şekilde yapılmadığını gösterdiğini, flexitankın patlaması ve konteyner içerisindeki yağın akmasının limanda ve gemide büyük bir kirliliğe sebep olduğunu, sızıntı yapan konteynerin etrafında bulunan konteynerlerin de yağa bulanmasına sebep olduğunu, müvekkili şirketin sözkonusu konteynerlerın geminin ve çevrenin temizlenmesi sebebiyle yaklaşık 65400.26 USD’lik temizlik masrafını ödemek durumunda kaldığını, surveylerde konteynerde gözle görülür hiç bir fiziksel darbe olmadığını, konteyner içerisinde de flexitankın yırtılmasına sebep olabilecek herhangi bir sivri obje bulunmadığını ve flexitanktaki yırtılmanın lashing ve sağlamlaştırma hatası sebebiyle gerçekleştiğinin tespit edildiğini, olayda flexitanklın üreticisi iki numaralı davalının yükleten olduğunu, davacının sigortacısının mahkemede açmış oldukları 2018/517 esas (birleşen 2018/527 esas) sayılı dosyada malların zayi olması sebebi ile sorumlu olduğunu kabul ederek davacıya ödeme yaptığını, müvekkili tarafından tanzim edilmiş olan konşimentoda taşımanın “FCL/FCL Full Container Load” olarak gerçekleştirildiğini, yani konteynerin taşıtan/yükleten tarafından tamamen doldurulduktan sonra taşıyana mühürlü durumda teslim edilmiş olduğunun anlaşıldığını, konşimento üzerinde “SHIPPER’S LOAD, STOW, COUNT” yani yükleyici yükledi, istifledi, saydı klozunun yer aldığını, sözkonusu konteynerlerin davalılar tarafından ve onların sorumluluğunda doldurulduğunu, müvekkili şirketin zarara uğramasına ve masrafların oluşmasına sebep olan malların lashing ve sağlamlaştırma işlemlerinin davalılar sorumluluğunda yapıldığını, konişmento arkasında yer alan taşıma sözleşmesinin şartlarını ihtiva eden hükümlerde davalıların lashingten sorumlu olduğunu, bir zarar oluşması halinde zarardan sorumlu olacağının açıkça yazdığını, taraflararasındaki taşıma sözleşmesinin şartlarını ihtiva eden konişmentonun arka yüzünde yer alan 11 numaralı maddede taşıtan tarafından ambalajlama, paketleme, sağlama alma, yükleme işlemlerinin yapıldığı hallere ilişkin taraflararasındaki sorumlulukların düzenlendiğini, taraflararasındaki taşıma sözleşmesinde de konteynerin yükleme, ambalajlama, paketleme işlemlerinin taşıtan/yükleten tarafından yapıldığı hallerde taşıyanın bu sebeple uğrayacağı her türlü zararın taşıtan/yükleten tarafından tazmin edileceğinin düzenlendiğini, davalılar taşıtan ve yükleten sıfatlarından kaynaklanan sorumlulukları kapsamında hatalı yapılmış istifleme ve sağlama alma işlemleri nedeni ile müvekkili şirketin 65400.26 USD'lik zarara uğradığını belirterek davanın kabulü ile müvekkili şirketin uğramış olduğu zararın davalılardan faizi ile birlikte tahsiline, her türlü yargılama gideri ile vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... ... Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; Taşıyanın sorumluluğuna ilişkin Lahey Kurallarının uygulanacağının sözleşmede kararlaştırıldığını, Lahey kurallarının 3.maddesi taşıyanın sorumluluğunu düzenlendiğini, davacı taşıyanın sorumluluğunun sözleşme veya konişmento ile bertaraf edilemeyeceğini, kaptan ve gemi adamlarının yani TTK uyarınca taşıyanın adamlarının geminin yükü taşımaya elverişli olması konusunda sınırlanamaz ve kaldırılamaz sorumlulukları bulunduğunu, gemi adamlarının taşımanın yapıldığı ilk gemiye konteynerleri yerleştirirken veya ikinci gemiye aktarma sırasında konteynerin taşınmasını gerektiğinin gerçekleştiremediğini ve sızıntının dolayısıyla her iki tarafın da zararının oluşmasına ve yolculuk boyunca devamına sebep olduğunu, konteynerlerin sefer öncesi kontrolünün ve geminin sıvı nitelikte olan yağ yüküne elverişliliğinin yeterince sağlanamadığını, sefer sırasında dışarıdan darbe aldıkları ve müvekkiline ait yükün zayi olduğunun açık olduğunu, geminin yağ gibi sıvı hâldeki yükleri taşımaya elverişli olmadığını, sıvı yük için taşıyan ve adamları tarafından daha farklı nitelikte önlemlerin alınmasının gerektiğini, davacının yaptırdığı inceleme raporlarında müvekkili veya diğer davalının kusurlu bulunmadığını, davacının iki konteynere ilişkin inceleme yaptırdığını, raporların ... numaralı konteynere ilişkin olanında flexitankın patlamasının yükleyici kaynaklı olduğu, ...6 numaralı konteynere ilişkin olanında ise hasarın taşıtan ve yükleten hatası sonucu oluştuğunun tespit edildiğinin iddia edildiğini, iki raporda da müvekkiline sorumluluk yükleyici ifadelerin bulunmadığını, ...3 numaralı konteynere ilişkin olan raporda patlamanın sebebinin anlaşılamadığı ve flexitankın da incelemeye tabi tutulması gerektiği kanaatine varıldığını, ...6 numaralı konteynere ilişkin olan raporda ise hasarın flexitankın kalitesinin düşük olması sonucu da gerçekleşmiş olabileceği sonucuna varıldığını, taşıma sözleşmesi kapsamında kaptanın yüke nezaret yükümlülüğünün bulunmadığını, konteynerlerin gemiye yüklenirken ve aktarma limanında bir başka gemiye taşınırken yükümlülüklere uyulmaması nedeni ile darbe aldıklarını ve müvekkiline ait yükün zayi olduğunu, diğer davalı tarafından alınan inceleme raporlarına göre konteynerlerin dışarıdan darbe aldığını, raporda konteynerin normal kullanımı sonucu oluşan küçük sıyrıklar haricinde ön ve yan panellerinde sıyrıklar ve aşınmaların tespit edildiğini, müvekkilinin müdahale edemeyeceği ve yükümlülüğünün de bulunmadığı bu durumların taşıyanın flexitankın patlamasına neden olduğunu, yükün aktarma limanında başka bir gemiye aktarım sırasında zayi olduğunu, yükün konteynerlerin içine yüklenmesinin müvekkilinin sorumluluğunda olduğunun kararlaştırıldığını, fakat konteynerlerin gemiye yüklenmesi veya aktarma limanında bir başka gemiye aktarılması konusunda müvekkiline ait sorumluluk bulunmadığını belirterek davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Ticaret Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin konşimentoya taraf olmadığını, flexitank üreticisi olmadığını, mahkemede aynı konişmento tahtındaki taşıma ile ilgili olarak görülen 2018/517 esas (birleşen 2018/527 esas) sayılı dosyada davalı olduğunu, yetkili mahkemenin Londra Mahkemeleri olduğunu, hasar bakımından bir yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu, uygulanacak hukukun İngiliz Hukuku olduğunu, konteynerden sıvı emtianın akmaya başladığının Singapur Limanındaki aktarma işlemi sırasında farkedildiğini, her iki konteynerde de meydana gelen zararların müvekkilinin kusuruyla sebebiyet verilen bir zarar olmadığını, zararın davacı fiili taşıyanın sorumluluğu alanında ve kusuruyla meydana geldiğini, davacının faturalara dayandırdığı talebinin fahiş olduğunu, davacı taşıyanın veya yardımcı kişilerin konteynerlerde yer alan malın dikkatli ve özenli bir şekilde taşınması gerektiğini bildiğini, buna karşı konteynerin elleçlenmesi veya gemiden gemiye aktarılması esnasında yeterli dikkati göstermediğini ve konteynerlerde hasara neden olduğunu belirterek yetkili mahkemenin Londra Yüksek Mahkemesi olduğundan davanın yetkisiz mahkemede açılmasından dolayı davanın yetkisizlikten reddine, zamanışımı süresi dolduğundan davanın reddine, husumet yokluğundan reddine, müvekkilinin zarardan sorumlu olmaması nedeniyle reddine, talep fahiş olduğundan davanın reddine, tüm yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava; ...'dan ... Limanına ...i tank içerisinde taşınan iki adet konteynerdeki sızıntının sebebiyet verdiği çevre kirliliğinden dolayı davacı taşıyanın maruz kaldığı zararın davalılardan tahsili istemine ilişkindir.
Davalı ... A.Ş vekili konişimentodaki yetki şartına dayanarak milletler arası yetki itirazında bulunmuş ise de, bu davalı konişimentoya taraf olmadığından konişimentoda ki yetki şartının kendisini bağlamayacağı gibi davalının Türk şirketi olması nedeniyle yabancı mahkemenin yetkili olduğunu ileri sürmesi MKm.2'ye aykırı görüldüğünden yetki itirazının reddine karar verilmiştir.
Eldeki dosyada uyuşmazlık konusu olan çevre kirliliğine sebebiyet veren sızıntının neden ve nasıl meydana geldiği, sızıntının oluşmasında davalıların kusur ve sorumluluğunun bulunup bulunmadığı, nakliyat sigortacıları tarafından açılan mahkememizin 2018/517,527 ve 2019/... Esas sayılı dosyalarında ortaya çıkacak olması nedeni ile HMK'nın 165.Maddesi gereğince 2018/517,527 Esas ve 2019/... Esas sayılı dosyaların sonucunun beklenilmesine karar verilmiştir.
2018/517 , /527 ve 2019/... esas sayılı dosyalarının incelenmesinden, söz konusu dosyalarda müşterek yük sigortacıları ... Sigorta ... Sigorta ile Marpfre sigorta tarafından eldeki dosyaya konu yük hasarından dolayı fiili taşıyıcı ... ile akdi taşıyıcı ... Lojistik firmasına karşı rücu davasının açıldığı 2018/... , 2018/... Esas sayılı dosyalardan ... hakkında ki davaların tefrik edilerek feragat nedeni ile red ile sonuçlandırıldığı, 2018/517 - 527 Esas sayılı dosyaların birleştirilerek her iki dosyadan ... yönünden milletler arası yetkisizlik nedeni ile davanın usulden reddine karar verildiği, yetkisizlik kararının Yargıtay incelemesinde bozulmasının ardından dosyanın mahkememizin 2022/... Esasına kaydının yapıldığı, 2019/... Esas sayılı dava dosyasının istinaftan dönerek, 09.05.2024 tarihinde kesinleştiği, 2022/... Esas sayılı dosyanın ise derdest olup, 2019/... Esaslı esas sayılı dosyanın sonucunun beklenildiği anlaşılmıştır.

Bekletici mesele yapılan dosyalardan 2019/... Esas sayılı dosyaya ilişkin nihai karar ile, "Dosyada mevcut olan fotoğraflar ve ...-... no.lu ekspertiz raporundaki; "...itankin herhangi bir destek malzemesi olmadan doğrudan konteyner zeminine yüklendiği, konteyner kapısı ile flexitank arasına sadece iki karton konulmuş olduğu, bu nedenle ...i tankın patlayarak yükün dışarıya aktığı, konteynerin kendisinde ise hiçbir hasar bulunmadığı" şeklindeki kanaati ile birlikte, sıvı yağ emteasının içinde bulunduğu flexitanklann ...ve ... nolu konteynerlerin içerisine yüklenmesi, istiflenmesi ve sabitlenmesi işlemlerinin yükleyici ... ... Endüstrisi şirketi tarafından yapıldığı ve konteynerlerin dışında fiziki bir darbenin/hasarın mevcut olmadığı hususları bir arada değerlendirildiğinde, uyuşmazlığa konu emtia hasarı nedeni ile davalı taşıyanın meydana gelen zarardan dolayı kusur ve sorumluluğunun bulunmadığı kanaatine varılmış olduğu, açıklanan nedenler ve dosyaya sunulan bilirkişi raporundaki tespitler hükme esas alınarak; Davalılardan ... Acenteliği hakkındaki davanın pasif husumet yokluğu nedeni ile; Davalılardan ... ... ... ... S/A hakkındaki davanın ise esastan reddine" karar verilmiştir. Böylece söz konusu kararın kesinleşmesi ile birlikte flexitankların ...-3 ve ...-6 nolu konteynerler içerisine yüklenmesi, istiflenmesi ve sabitlenmesi işlemlerinin yükleyici ... ... Endüstrisi şirketi tarafından yapılmış olduğu, yükün içinde bulunduğu flexitankın taşıma sırasında patlayarak içerisindeki yağın dışarı sızması şeklinde gerçekleşen olayda ... ... ... ... S/A'nın kusur ve sorumluluğunun bulunmadığı sabit hale gelmiştir.
Davalı ... A.Ş vekili davanın bir yıllık zaman aşımı süresinden sonra açıldığını ileri sürerek zamanaşımı def'inde bulunmuş ise de, davacının dava konusu yakıt sızıntısı bakımından sorumluluğunun bulunup bulunmadığı, bir başka ifade ile söz konusu olaydan doğan zararlarını davalılardan isteyip isteyemeyeceği, yük sigortacısının kendisine karşı açtığı 2019/... Esas sayılı dava sonucunda ortaya çıkmış olduğundan TTK m.1246 'da düzenlenen bir yıllık zaman aşımı süresi de, 2019/... esas sayılı dosyanın kesinleştiği tarihte başlamalıdır. Söz konusu dosya 09.05.2024 tarihinde kesinleşmiş olduğundan buna göre iş bu dava bakımından zaman aşımı süresinin geçmediği değerlendirilmiştir.
Dava konusu taşımada flexitank içerisine konulan sıvı yağ türü emtianın ...-3 ve ...-6 nolu konteynerler içerisinde davacının acentesi tarafından düzenlenen 24/11/2017 tarihli ... nolu konişmento tahtında Çin'in ... Limanına taşınmak üzere ... Limanında ... ... ... isimli gemiye yüklendiği dosyaya ibraz edilen konişmento örneğinden anlaşılmaktadır. Dosya kapsamına göre, yolculuk sırasında ...-3 nolu konteynerda yağ sızıntısı tespit edilmesi üzerine bu konteynerin uğrak limanı olan Singapur Limanında gemiden tahliye edildiği belirli olup, davacı taşıyan sözkonusu sızıntının boyutunu ve nedenini tespit etmek, gemide ve rıhtımda meydana gelen kirliliği gidermek bakımından yapmış olduğu masrafların davalılardan tahsilini talep etmektedir. Davalı ... ... Ltd Şti davacının düzenlemiş olduğu konişmentoda yükleten olarak yer almaktadır. Davacı tarafından iki nolu ... Ltd Şti adına düzenlenen 24/11/2017 tarihli deniz ihracat navlunu faturasına göre de bu davalının akdi taşıyan konumunda olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle, her iki davalının da, konteynerdeki yağ sızıntısının sebebiyet verdiği çevre kirliliği nedeniyle doğan zararlar davacı taşıyana karşı birlikte ve müteselsilen sorumlu oldukları kabul edilmiştir.
Davacı vekili talep ettiği zarar kalemlerine ilişkin belgelerini tercümeleri ile birlikte dava dosyasına ibraz etmiştir. Sözkonusu belgeler incelendiğinde, yağ sızıntısı gözlemlenen ...-6 nolu konteynerdeki sızıntı ile ilgili durumların koordinasyonu ve raporlanması, konteynerin Singapur'dan sörvey için alana alınması, konteyner mührünün kırılması, sızıntının nedeni ve kapsamını belirlemek için sörvey incelemesinin yapılması, bu süreçte konteynerin ilgili terminalde beklemesi, gemideki kirliliğin temizlenmesi ve rıhtımda yapılan temizlik için sarfedilen masraflara ilişkin olarak davacı ... adına faturalar düzenlendiği görülmektedir. Böylece mahkememizin kesinleşen 2019/... esas sayılı dosya içeriğine göre ...-6 nolu konteyner içerisindeki... patlaması sonucunda ortaya çıkan yağ sızıntısı nedeniyle gemide ve rıhtımda kirlenme meydana geldiği, söz konusu kirliliğin tespiti ve giderilmesi çalışmaları kapsamında davacının dosyaya sunulan faturalara göre toplam 65.400,26 USD tutarında harcama yaptığı ve bu zararını davalılardan isteyebileceği kanaatine varılmış olduğundan, açıklanan tüm bu nedenlerle davanın kabulü ile 65.400,26 USD'nin dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsil edilerek davacıya ödenmesi yönünde aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM/Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere,
1-Davanın KABULÜ ile 65.400,26 USD 'nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi gereğince işleyecek yıllık dolar faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsil edilerek davacıya ödenmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harç Tarifesi gereğince tayin olunan 25.759,55 TL karar harcından 6.399,69 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 19.359,86 TL'nin davalılardan müteselsilen tahsili ile Hazineye irad kaydına,
3-Davacı taraf vekil ile temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin olunan 60.335,66 TL vekalet ücretinin davalılardan müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,

4-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan 6.450,49 TL ilk harç ile 238,50 TL posta gideri olmak üzere toplam 6.688,99 TL'nin davalılardan müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
5-Tarafların dava şartı olan Arabuluculuk toplantısına katıldıkları halde anlaşamadıkları, Arabuluculuk son tutanağından anlaşıldığından 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-14 bendi uyarınca ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Suçüstü Ödeneğinden ödenen 1.320,00.-TL Arabuluculuk ücretinin davalılardan müteselsilen alınarak hazineye gelir kaydına,
6-Taraflarca yatırılan gider avansı bakiyesinin karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu ( ... Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.16/10/2024

Başkan ...
¸e-imzalıdır
Üye ...
¸e-imzalıdır
Üye ...
¸e-imzalıdır
Katip ...
¸e-imzalıdır