İSTANBUL 11. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO :2023/250 Esas
KARAR NO:2024/651

DAVA:Menfi Tespit (Alım Satım)
DAVA TARİHİ:11/04/2023
KARAR TARİHİ:14/10/2024

Yukarıda tarafları ve konusu yazılı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonrasında;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... AŞ. tarafından müvekkili Şirkete ... AŞ. lehine 31.07.2019 tarihli ... seri numaralı 50.000,00-TL bedelli çek, 31.07.2019 tarihli ... seri numaralı 50.000,00-TL bedelli çek ve 31.07.2019 tarihli ... seri numaralı 50.000,00-TL bedelli çek keşide edilmiş, ilgili çekler önce ...’a akabinde ...-... Ayakkabı’ya ciro edilmiş olduğunu, ... AŞ.’nin konkordato ilanı neticesinde çeklerin ödenmesinde zorluğa düşüldüğünü, bunun üzerine davalı tarafından 31.07.2019 tarihli ... seri numaralı 50.000,00-TL bedelli çek bakımından.... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası ile müvekkilleri aleyhine icra takibi başlatılmış olduğunu, davalı taraf ... ile yapılan görüşmeler üzerine 150.000,00-TL değerindeki toplam 3 çek karşılığında, davalı tarafa 151.530,00-TL değerinde muhtelif mallar teslim edilmiş olduğunu, davalı tarafa 02.09.2019 tarihinde verilen mallar karşılığında yukarıda anılan çeklerin iadesi hususunda anlaşma sağlanmışsa da, aradan geçen uzun zamana rağmen haksız şekilde çeklerin iadesi yapılmadığını, davalı ile eskiye dayalı cari hesap ekstrelerinde de daha önce mal karşılığında borcun olmadığına dair mutabakatlar yapıltığını ve hesabı kapanmış olduğunu, müvekkilleri tarafından .... Noterliğinin 19.04.2021 tarihli, ... yevmiye numaralı ihtarnamesi keşide edilmiş ancak davalı tarafından çekin teslim edilmediğini, davalı tarafından.... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası haksız şekilde müvekkilleri haciz tehdidi altında bıraktığını, müvekkillerinin davalı tarafa borcu bulunmadığını ileri sürerek icra takibinin durdurulmasına, .... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyasında ve henüz icra takibine konu edilmeyen 31.07.2019 tarihli ... seri numaralı 50.000,00-TL bedelli çek, 31.07.2019 tarihli ... seri numaralı 50.000,00-TL bedelli çekler ve ferileri bakımından müvekkillerinin borçlu olmadığının tespitine ve çeklerin müvekkillere iadesine, vekalet ücreti ile yargılama giderlerinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafından müvekkiline 151.530,00 TL mallar teslim edildiği iddia edilmiş ise de, müvekkili tarafından böyle bir mal teslim alınmadığını, davacı tarafın 02.09.2019 tarihinde iade hususunda bir anlaşma tanzim edildiği söylemiş ise de, böyle bir anlaşma bulunmadığını, davacı tarafından ihtarname keşide edildiği iddia edilmiş ise de, ihtarname ile mal teslim olgusu ve anlaşması ispatlanamayacağını, İİK’nun 72. Maddesine göre icra takibin durdurulmasına yönelik bir tedbir kararı verilemeyeceğini, İİK’nun 72. Maddesinde tedbirin koşulları bellidir, davacının talebi bu madde kapsamında olmadığını, davacı taraf çekler sebebi ile müvekkiline borçlu olduğunu, davacının müvekkiline borçlarını ödemediğini, bu nedenle davanın reddine karar verilmesini, İİK’nun 72. Maddesine göre % 20 icra inkar tazminatına mahkum edilmesini, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin davacılara tahmiline karar verilmesini talep ettiği görüldü.
DELİLLER:
Davacı vekili delil olarak: .... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası, .... Noterliğinin 19.04.2021 tarihli, ... yevmiye numaralı ihtarname, İstanbul Arabuluculuk Bürosunun ... Başvuru numaralı, ... Arabuluculuk numaralı dosyası Anlaşamama Son Tutanağı, Malların Teslimine İlişkin Belgeler, Fotoğraflar, Tanık Beyanları, Ticari Defter ve Kayıtlar, Cari hesap ekstresi, Bilirkişi İncelemesi, Keşif, Yargıtay kararları ve Sair her türlü deliller.
Davalı vekili delil olarak: ... İcra Müdürlüğü’nün ... E. sayılı dosyası, Tanıklar, Bilirkişi incelemesi ve her türlü yasal deliller.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Davacı keşidecisi ... Sanayi ve Ticaret A.Ş., lehtarı ... Giyim Tic. A.Ş. olan 31/07/2019 keşide tarihli ... seri numaralı 50.000,00-TL bedelli çek yine keşidecisi ... Sanayi ve Ticaret A.Ş., lehtarı ... Giyim Tic. A.Ş. olan 31/07/2019 keşide tarihli ... seri numaralı 50.000,00-TL bedelli çek ve.... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası ile kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibine dayanak yapılan keşidecisi ... Sanayi ve Ticaret A.Ş., lehtarı ... Giyim Tic. A.Ş. olan 31/07/2019 keşide tarihli ... seri numaralı 50.000,00-TL bedelli çek yönünden borçlu olmadığının tespiti isteminde bulunmuş olup dava menfi tespit davasıdır.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları, incelenen takip dosyası ve delillere göre; .... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı takip dosyası incelenmesinden, takip alacaklısı davalı tarafından 31.07.2019 tarihli ... seri numaralı 50.000,00-TL bedelli çeke dayanarak davacılar aleyhine kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibi başlattığı, çekin keşidecisinin ... Sanayi ve Ticaret A.Ş., lehtarının ... Giyim Tic. A.Ş. Olduğu, iş bu çekin lehtar tarafından önce davacı ...'e, ardından Menderes tarafından davalıya ciro edildiği anlaşılmıştır.
Davacı çek bedelleri karşılığı davalıya 151.530,00 TL bedelli muhtelif mallar teslim ettiğini, mal karşılığı çeklerin iadesi hususunda davalı ile anlaştıklarını ancak çeklerin iade edilmediğini beyanla bu çeklerden dolayı borçlu olmadığı ileri sürmüş, davalı ise böyle anlaşma olmadığını, çek bedellerinin ödenmediğini savunmuştur.
Menfi tespit davalarında ispat yükü kural olarak davalı alacaklıdadır. Ancak alacak çeke dayalı olup, davacı çeklerin bedelini mal teslimi ile ödediğini iddia ettiğinden, iddianın ileri sürülüş biçimine göre davacı ödemeyi diğer bir deyişle çek bedeli kadar mal teslim ettiğini ispatlamakla mükelleftir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 200. Maddesi uyarınca bir hakkın doğumu, düşürülmesi, devri, değiştirilmesi, yenilenmesi, ertelenmesi, ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki işlemlerin, yapıldıkları zamanki miktar veya değerleri ikibinbeşyüz Türk Lirasını geçtiği takdirde senetle ispat olunması gerekir. HMK'nın Ek 1 maddesi uyarınca senetlerin keşide tarihi itibariyle bu sınır 3.660,00 TL olup dava konusu senede bağlı alacak miktarı itibariyle eldeki davada senetle ispat zorunluluğu vardır. Öte yandan alacak senede dayanmakta olup, HMK'nın 201. Maddesi uyarınca senede karşı tanıkla ispat yasağı vardır. Ancak HMK. 200 ve 202. Maddeleri uyarınca davalının açık muvafakati ve yazılı delil başlangıcı bulunması halinde tanık dinlenebilir.
HMK'da senet tanımlanmamıştır. Senet, bir kişinin vücuda getirdiği (veya getirttiği) ve kendi aleyhine delil teşkil eden yazılı belgedir. Buna göre, senet yazılı bir belgede açıklanan irade beyanıdır. Fakat senedi vücuda getirenin (düzenleyenin) onu kendi aleyhine delil teşkil etmek iradesiyle düzenlemiş olması şart değildir. (Prof. Dr. Baki Kuru, Medeni Usul Hukuku EL Kitabı, 1. Cilt. Mart-2020 Yetkin Yayınları, sayfa 665.)
Yukarıda yapılan açıklamalar uyarınca somut olaya bakıldığında, çek, bir ödeme aracı olup çekteki imzayı inkar etmeyen davacı, çeklerin bedeli kadar mal teslim ettiğini, diğer bir deyişle çeklerin bedelsiz olduğunu kesin delille ispatla yükümlüdür. Senede karşı karşı tanıkla ispat yasağı vardır. Davalının tanık dinlenmesine muvafakat ettiğine dair açık beyanı yoktur. Ayrıca somut olayda HMK'nın 203. Maddesinde düzenlenen senetle ispat zorunluğunun istisnaları da mevcut değildir. Eldeki dava basit yargılama usulüne tabidir. Dava dilekçesi sunulmakla iddianın değiştirilmesi ve genişletilmesi yasağı başlar. HMK'nın 318. Maddesi uyarınca basit yargılama usulünde davacı dava dilekçesi ile birlikte tüm delillerini açıkça ve hangi vakıanın delili olduğunu da bildirmek; ellerinde bulunan delillerini dilekçelerine eklemek ve başka yerden getirtilecek belge ve dosyalar için de bunların bulunabilmesini sağlayan bilgilere dilekçelerinde yer vermek zorundadır. HMK'nın 322. Maddesi uyarınca da bu kanun da ve diğer kanunlarda basit yargılama usulü hakkında hüküm bulunmayan hallerde, yazılı yargılama usulüne ilişkin hükümlerin uygulanacağı düzenlenmiştir. Dava dilekçesi ekinde ihtarname ve arabuluculuk son tutanağı suretini sunmuştur. Davacı tarafça sunulan ihtarname davalıdan sadır olmuş yazılı delil niteliğinde değildir. Öte yandan dava dilekçesinde malların teslimine ilişkin belgelere dayanmış, 12/04/2023 tarihli tensip zaptı 12 nolu ara karar ile HMK'nın 139. Maddesi uyarınca sunulmayan delillerin sunulması için iki haftalık kesin süre verilmiş, bu süre delillerin sunulmaması halinde bu delillere dayanmaktan vazgeçmiş sayılacağı da ihtar edilmiş, tensip zaptı davacılar vekiline 17/04/2023 tarihinde tebliğ edilmiştir. Davacı taraf verilen kesin süre içerisinde dayandığı belgeleri sunmamıştır. Bu halde davacı taraf bu belgelere dayanmaktan vazgeçmiş sayılmış olup, HMK'nın 94. Maddesi uyarınca davalı lehine usulü kazanılmış hak doğmuştur. Davacı tarafa 25/09/2023 tarihli celsede ikinci kez verilen kesin süre içerisinde 09/10/2023 tarihinde bir kısım malların teslimine ilişkin belge fotokopisi sunulmuş ise de açıklanan nedenle bu belgenin hükme esas alınması mümkün değildir. Ancak bu belgenin borcu söndüren evrak olarak değerlendirilip hükme esas alınması gerektiği düşünüldüğünde ise bu belgeler fotokopi olup senet hükmünde değildir. Davacı taraf bu belgenin yazılı delil başlangıcı kabul edilerek tanık dinlenmesi talebinde bulunmuştur. Bu halde fotokopi belgenin delil başlangıcı olup olmayacağı husus değerlendirilmelidir. Buna göre sunulan fotokopi incelendiğinde; bir kısım malların adedinin ve karşılarına bedellerinin yazıldığı, mallar "... tarafından teslim alınmış olup, bedeller konusunda taraflar tekrar konuşacaklardır." şeklinde beyan yazıldığı, malların çeklerin bedeli karşılığı verildiğine dair bir açıklamanın bulunmadığı, kaldı ki bu belgede davacı şirketi yönünden şirketi temsilen atılan bir imzanın da bulunmadığı, sunulan fotokopinin yazılı delil başlangıcı kabul edilmesinin mümkün olmadığı, davalının açık rızası da bulunmadığından tanık dinlenmesinin mümkün olmadığı, davacının yemine de dayanmadığı anlaşılmakla davacı taraf çek bedellerini (mal teslimi suretiyle) ödediğini ispatlayamamış olup sübut bulmayan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Öte yandan davalı tazminat isteminde bulunmuş ise de mahkememizce tedbir kararı verilmiş ise de davacı tarafça teminat yatırılmadığından tedbir uygulanmamış olup İİK 72/4 maddesi şartları oluşmadığından davalının tazminat isteminin reddine karar vermek gerekmiştir. Davacılar arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmadığı da gözetilerek aşağıdaki şekilde yargılama giderine hükmetmek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Davalının tazminat istemlerinin reddine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince alınması gerekli olan her bir davacı yönünden ayrı ayrı 427,60-TL olmak üzere toplam 855,20 maktu ilam harcının, başlangıçta yatırılan 2.561,63‬-TL peşin harçtan mahsubu ile fazla alınan 1.706,43-TL'nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacılara iadesine,
4-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 30.000,00-TL vekalet ücretinin davacı ...'tan alınıp davalıya verilmesine,
5-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 30.000,00-TL vekalet ücretinin davacı ... Giyim Ticaret Anonim Şirketi'nden alınıp davalıya verilmesine,
6-Davacılar tarafından yapılan yargılama giderinin kendileri üzerinde bırakılmasına,
7-Davalı tarafından yatırılan 25,60 TL vekalet harcı ile 200,00 TL yargılama gideri olmak üzere toplam 225,60-TL yargılama giderinin davacılardan tahsili ile davalıya ödenmesine,
8-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği gereğince Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.360,00-TL arabulucu ücretinin davacılardan alınarak maliyeye gelir kaydına,
9-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 HAFTA içinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemelerine İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup, usulen anlatıldı.14/10/2024

Katip ...
e-imzalı

Hakim ...
e-imzalı