DIYARBAKIR ASLIYE TICARET MAHKEMESI

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :
DAVALILAR :
DAVA : Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)
DAVA TARİHİ : 14/12/2023
KARAR TARİHİ : 06/11/2024
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili ... tarihinde sunulan dava dilekçesinde özetle, ...tarihinde saat ...sıralarında Diyarbakır Ergani yolu ...metrdee ...sevk ve idaresindeki ...plaka sayılı araç ile ...sevk ve idaresindeki ...plaka sayılı araç arasında trafik kazası meydana geldiğini, sürücülerin kaza mahallinde trafik güvenliği için gerekli tedbirleri almadan bekledikleri sırada ana yoldan Diyarbakır istikametine sağ şeritte seyir halinde olan ...plaka sayılı araç sürücüsü ...sevk ve idaresindeki minibüs ile kaza mahalline esnada aracını kontrolsüz bir şekilde sol şeride geçirmek istediği esnada aracının ön kısımları ile sol şeritte kaza güvenliği almadan bekleme halinde olan ...plaka sayılı aracın arka kısımlarına çarpması sonucu meydana gelen trafik kazasında ...plaka sayılı araç içerisinde yolcu konumunda olan müvekkilinin yaralandığını, kaza tespit tutanağına göre kazanın meydana gelmesinde ...plaka sayılı araç sürücüsü ...ile ...plaka sayılı araç sürücüsü KTK’nın m. 81/1-a maddesinde yer alan düzenlemeyi, ...plakalı sayılı araç sürücüsü .../sı ise KTK’nın m. 56/1-a maddesinde yer alan düzenlemeyi ihlal ettiğinden kusurlu bulunduğunu ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 100,00 TL maddi tazminatın istemlerinin kabulüne ve hastane masrafları ve bakım giderlerinin karşılanmasını istemiş, yine dava dilekçesi ile aynı tarihte sunulan ...tarihli beyan dilekçesi ile, 50,00 TL geçici iş göremezlik tazminatı ile 50,00 TL sürekli iş göremezlik tazminatı olmak üzere toplamda 100,00 TL maddi tazminatın tüm davalılardan, 50.000,00 TL manevi tazminatın ise davalılar ..., ...ve ...ile ...müştereken ve müteselsilen tahsilini istemiştir.
Davalı ...tarafından mahkememize hitaben Eğil Asliye Hukuk Mahkemesine sunulan cevap dilekçesinde; kazaya karışan ...plaka sayılı aracın tarafına ait olduğunu, müvekkiline ait araç kırmızı ışıkta beklerken ...plaka sayılı aracın arkadan gelerek kendi aracına çarptığını beyan ederek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Diğer davalılar davaya cevap vermemiş, ...celseye katılan davalı ...davanın reddi gerektiğini savunmuş, davalı ...duruşmalarda kendisini vekil ile temsil ettirmiştir.
Dava trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Dosyanın incelenmesinden, ...tarihinde ilk önce ...Sigorta A.Ş. Tarafından ZMMS poliçesi düzenlenen, ...ait ve ...sevk ve idaresindeki ...plaka sayılı araç ile ...ve Tic. Ltd. Şti.'ye ait ve ...sevk ve idaresindeki ...plaka sayılı araç arasında trafik kazası meydana geldiği, sonrasında kazaya karışan araçların kaza mahallinde bulunduğu esnada ...ait ve ...sevk ve idaresindeki ...plaka sayılı aracın ...plaka sayılı araca çarpması sonucu ikinci kazanın meydana geldiği, kaza tespit tutanağında her üç araç sürücüsüne kusur atfedildiği, kaza esnasında davacının ...plaka sayılı araçta yolcu konumunda olduğu ve yine kaza esnasında ...plaka sayılı aracın tekstil fabrikasında çalışan işçilere servis hizmeti sağladığı esnada kazanın meydana geldiği dosya içerisinde yer alan bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
Davacı, davalı ...sürücüsü ve davalı ...işleteni olduğu ...plakalı servis aracında yolcu olarak taşınmakta olup, taşıma sözleşmesi 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda düzenlenmiş ise de; ...tarihi itibariyle yürürlüğe giren 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 3/k maddesinde tüketici tanımlanmış "Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişi" 3/ı maddesinde ise tüketici işlemi "Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlem" olarak tanımlanmıştır.
Aynı Kanunun 73/1 maddesinde, tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara ilişkin davalarda tüketici mahkemelerinin görevli olduğu belirtilmiş, 83/2 maddesinde ise taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu işlemler ile ilgili diğer kanunlarda düzenleme olmasının, bu işlemin tüketici işlemi sayılmasını ve 6502 sayılı kanunun görev ve yetkiye ilişkin hükümlerinin uygulanmasını engellemeyeceğine değinilmiştir. HMK'nın 1. maddesinde ise görev hususunun kamu düzenine ilişkin olduğu, mahkemece yargılamanın her aşamasında resen gözetileceği belirtilmiştir. Ayrıca HMK'nın 114/1-c maddesi gereğince mahkemenin görevli olması dava şartları arasında sayılmış olup, HMK'nın 115. maddesi hükümleri gereğince dava şartlarının mevcut olup olmadığı, yargılamanın her aşamasında mahkemece re'sen dikkate alınması gereken hususlardandır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 30. maddesinde usul ekonomisi ilkesi düzenlenmiş, hâkimin, yargılamanın makul süre içinde ve düzenli bir biçimde yürütülmesini ve gereksiz gider yapılmamasını sağlamakla yükümlü olduğu belirtilmiştir. Aynı Kanun'un 57. maddesinde "ihtiyari dava arkadaşlığına" yer verilmiş, 166/4. maddesinde "davaların aynı veya birbirine benzer sebeplerden doğması ya da biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte bulunması durumunda, bağlantının varsayılacağı" hükme bağlanmıştır.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 61. maddesinde ise "Birden çok kişi birlikte bir zarara sebebiyet verdikleri veya aynı zarardan çeşitli sebeplerden dolayı sorumlu oldukları takdirde aralarında müteselsil sorumluluğa ilişkin hükümler uygulanır" düzenlemesine yer verilmiştir.
Somut olayda, davanın açıldığı tarih itibariyle 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun yürürlükte olduğu, davacının ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket etmesi nedeniyle tüketici, dava konusu taşıma işleminin de tüketici işlemi sayıldığı, buna göre yukarıda belirtilen yasa hükümleri uyarınca işbu davaya bakma görevinin tüketici mahkemesine ait bulunduğu açıktır. Dava konusu olayda davalı sigorta şirketleri ile davacı arasındaki uyuşmazlığı inceleme görevi Ticaret Mahkemesine ait ise de işbu dava, taşıyan olan davalıya karşı birlikte açılmıştır. Bu durumda davalılar arasında bağlantı olduğu, biri hakkında verilecek kararın diğerini etkileyeceği de muhtemeldir.
Hal böyle olunca usul ekonomisi, daha isabetli bir karar verilmesi ve davaların makul bir süre içinde bitirilmesi yükümlüğü açısından, davaların birlikte görülmesi gereklidir. Ayrıca davalı sigorta şirketleri hakkındaki davanın da ticaret mahkemesine göre daha özel nitelikteki tüketici mahkemesinde görülmesi, göreve ilişkin usul kurallarına da uygun düşecektir. Görev kamu düzenine ilişkin olduğundan, mahkeme, görevli olup olmadığını yargılamanın her aşamasında kendiliğinden inceler ve görevsiz olduğu kanısına varırsa kendiliğinden görevsizlik kararı verir. Taraflar da, yargılama bitinceye kadar görev itirazında bulunabilirler. Görev itirazı yapılmış ise veya yapılmamış olsa bile mahkemece re’sen, ilk önce görevli olup olmadığını inceleyip karara bağlamalıdır. Çünkü görev her halükarda dava şartlarındandır.
Bu durumda davanın, davacı yolcunun, ...sürücülüğünü yaptığı ve diğer davalı ...tarafından taşımacılık faaliyetinde kullanılan servis aracında yolcu iken meydana gelen trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkin olması, taraflar arasındaki ilişkinin taşıma sözleşmesinden kaynaklanması ve davacınında tüketici vasfına sahip olması nedeniyle davacı ile davalı taşıyan arasındaki temel ilişki olan taşıma sözleşmesinin dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında kalması nedeniyle davaya bakma görevi Tüketici Mahkemesine aittir. Benzer nitelikteki servis aracında yolcu olarak bulunan kişinin yaralanması nedeniyle açılan davada da, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesinin ...E.-...K.sayılı ilamında da uyuşmazlığın çözümünde Tüketici Mahkemelerinin görevli olduğuna karar verilmiştir. Açıklanan nedenlerle Diyarbakır Tüketici Mahkemelerine görevsizlik kararı verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM-Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Mahkememizin görevsizliği nedeniyle HMK.'nun 114/1-c maddesi ve 115/2. maddeleri gereğince davanın dava şartı yokluğu nedeniyle USULDEN REDDİNE,
2-Görevli mahkemenin DİYARBAKIR TÜKETİCİ MAHKEMESİ olduğuna,
3-6100 Sayılı HMK'nın 20.maddesi gereği kararın kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmesi halinde kesinleşme tarihinden itibaren, kanun yoluna başvurulması halinde bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize veya bulunulan yer mahkemesine başvurularak dava dosyasının görevli mahkemeye gönderilmesinin talep edilmesi halinde dosyanın görevli DİYARBAKIR NÖBETÇİ TÜKETİCİ MAHKEMESİ'NE gönderilmesine, aksi takdirde dosyanın resen ele alınarak davanın açılmamış sayılmasına karar verileceğinin ihtarına,
4-H.M.K.'nın 331/2. maddesi uyarınca harç, vekalet ücreti ve diğer yargılama giderlerinin görevli mahkemece değerlendirilmesine,
Dair, Davacı vekilinin yüzüne karşı kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip Hakim