DANIŞTAY VERGI DAVA DAIRELERI KURULU

DANIŞTAY VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU         2023/1 E.  ,  2024/491 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2023/1
Karar No : 2024/491

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı - …
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Metal İnşaat Taahhüt
Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, ... Demir ve Çelik Sanayi Ticaret Limited Şirketi ve ... tarafından gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmaksızın düzenlenen faturaları kayıtlarına intikal ettirdiğinden bahisle düzenlenen … tarih ve … sayılı Vergi İnceleme Raporu'na istinaden 2016 yılının Ocak, Şubat, Mart, Mayıs, Haziran, Ağustos, Eylül, Kasım ve Aralık dönemleri için re'sen tarh edilen katma değer vergileri ile vergilerin bir katı tutarında kesilen ve tekerrür hükmü uygulanmak suretiyle arttırılan vergi ziyaı cezalarının kaldırılması istemiyle dava açılmıştır.
... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı:
Davalı idarenin savunma dilekçesi ve eki belgelerin incelenmesi neticesinde şu hususlar tespit edilmiştir:
i. Davacı adına düzenlenen vergi inceleme raporunun tarih ve sayısı değiştirilmeden yeniden düzenlenmiştir.
ii. Yeni raporda ...'ndan alınan faturalar eleştiri konusu yapılmamıştır.
iii. ... Demir ve Çelik Sanayi Ticaret Limited Şirketinden alınan faturalar eleştiri konusu yapılmıştır.
iv. Cezalı tarhiyatların dayanağı olan vergi inceleme raporunun değişmesi nedeniyle indirimi ret edilen katma değer vergilerinde de değişiklik meydana gelmiş, kaldırılması istenilen vergi ve cezalara ilişkin ihbarnameler düzeltme fişleri ile değiştirilmiş ve yeni tespit edilen dönem ve miktarlar üzerinden cezalı tarhiyatların yapıldığı görülmüştür.
Yeniden düzenlenen vergi inceleme raporu ve devamında tesis edilen 09/01/2019 tarihli düzeltme fişleri ile dava konusu cezalı tarhiyatların hatalı olduğu anlaşılarak düzeltilmiştir.
Yeniden düzenlenen vergi inceleme raporu ile re'sen tarh edilen vergi ziyaı cezalı katma değer vergileri tebliğ edilerek davacıya anılan işlemler yönünden uzlaşmaya başvurma, borcunu ödeme veya dava konusu etme konusunda seçme hakkı tanınması gerektiği açıktır.
Bakılan dava açıldıktan sonra tesis edilen işlemlerin hukukilik denetiminin bu dosya kapsamında yapılması da mümkün bulunmamaktadır.
Yeniden vergi inceleme raporu tanzim edilmesi ve işlemlerin güncellenmesi ile yanlış düzenlendiği açık olan dava konusu işlem davalı idare tarafından da zımmen kabul edildiğinden, dava konusu cezalı tarhiyatlarda hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Mahkeme bu gerekçeyle cezalı tarhiyatları kaldırmıştır.
Davalının istinaf istemini inceleyen … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı:
Vergi Dava Dairesi, istinaf istemine konu edilen kararın kaldırılmasını gerektiren bir nedenin bulunmadığı gerekçesiyle istinaf istemini reddetmiştir.
Davalının temyiz istemini inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesinin 25/05/2022 tarih ve E:2019/7241, K:2022/2454 sayılı kararı:
... Demir ve Çelik Sanayi Ticaret Limited Şirketi ve ... tarafından düzenlenen faturaların gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmadığından bahisle davacının sözü edilen faturalara dayalı katma değer vergisi indirimleri reddedilmek suretiyle yeniden düzenlenen beyan tablosu uyarınca dava konusu tarhiyat yapılmıştır. Anılan tarhiyata dava açıldıktan sonra davalı idarece yeniden rapor tanzim edilmiş ve ... tarafından düzenlenen faturalar rapordan çıkarılmış akabinde düzeltme fişleri ile vergi ceza ihbarnamesinin düzeltildiği anlaşılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı" başlıklı 2. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a) işaretli bendinde, iptal davaları, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmıştır.
Bir iptal davasında iptali istenilen işlemin, yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurları açısından ayrı ayrı hukuka uygun olup olmadıklarının denetlenmesi gerekmekte olup bu unsurlardan birisinde hukuka aykırılık bulunursa işlem iptal edilmelidir.
Hukuka uygunluk denetiminin yapılması gereken sebep unsuru idari yargıda, idareyi işlemi yapmaya iten saik olarak tanımlanmıştır.
İdare tesis ettiği işlemi, gerçek ve hukuka uygun sebeplere dayandırmak zorundadır. Sebebin gerçek olması, varlığının usulüne uygun olarak yapılan tespitlerle ortaya konulmuş olması, hukuka uygun olması ise idarenin işlemi dayandırdığı sebebin, kanunda tesisi için dayanabileceği öngörülen sebeplerden olması anlamına gelmektedir.
Dava konusu uyuşmazlıkta sebep unsuru, davacının faturalarını kayıtlarına aldığı ... ve ... Demir ve Çelik Sanayi Ticaret Limited Şirketi hakkında gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmayan fatura düzenlemekten dolayı tanzim edilen vergi tekniği raporlarıdır.
Bu durumda, davacı hakkında düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak yapılan dava konusu tarhiyatın sebep unsuru hakkında, yargısal denetim yapılması gerekirken bu husus göz ardı edilmek suretiyle verilen kararda hukuka uygunluk görülmemiştir.
Öte yandan, ... tarafından davacı adına düzenlenen faturaların inceleme kapsamı dışında bırakıldığı ve düzeltme fişleri ile tarhiyatın bu faturalardan kaynaklanan kısmı ile ilgili olarak vergi ceza ihbarnamelerinin değiştirildiği hususunun yeniden verilecek kararda dikkate alınacağı tabiidir.
Daire bu gerekçeyle kararı bozmuştur.
… Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararı:
Vergi Dava Dairesi, aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle ilk kararında ısrar etmiştir

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Tarhiyata dayanak vergi inceleme raporunun yeniden düzenlendiği, raporun ilk hâlinde davacının ... Demir ve Çelik Sanayi Ticaret Limited Şirketi ve ...'ndan emtia ve hizmet alımlarının eleştiri konusu yapıldığı, raporun değiştirilen hâlinde ise davacının ... Demir ve Çelik Sanayi Ticaret Limited Şirketinden emtia ve hizmet alımlarının eleştiri konusu yapıldığı, bu nedenle davaya konu vergi ve ceza ihbarnamelerinin düzeltme fişi ile değiştirildiği, yapılan değişiklik sonucunda idarece iptal edilen ihbarnamelerin de mahkeme kararı ile iptaline hükmedilmiş olmasının hukuka aykırı olduğu iddialarıyla ısrar kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ: Dava konusu cezalı tarhiyata dayanak vergi inceleme raporununda davacının ... Demir ve Çelik Sanayi Ticaret Limited Şirketi ve ...'ndan emtia ve hizmet alımları eleştiri konusu yapılmıştır. Ancak ... tarafından davacı adına düzenlenen aynı faturalardan kaynaklı olarak davacı hakkında daha önceden düzenlenen inceleme raporu (… tarih ve … sayılı) uyarınca tarhiyat yapıldığı idarece fark edilmiştir. Mükerrer tarhiyata neden olunmaması amacıyla dava konusu tarhiyatların ... tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklı kısmı kaldırılmıştır. Dolayısıyla dava konusu işlemin kapsamı davacı lehine daraltılmıştır. Bu kısım yönünden yapılan düzeltme davanın kısmen kabul edildiğini göstermektedir.
Dava konusu işlemin idarece iptal edilmeyen kısmı yönünden taraflar arasında ihtilaf devam etmektedir. Davacı ... Demir ve Çelik Sanayi Ticaret Limited Şirketi ve ...'ndan emtia ve hizmet alımlarının gerçek olduğu iddiasıyla dava açma hakkını seçmiştir. Dava konusu işlemin kapsamı daraltılmadan önce davacıya tanınan hakların tekrar tanınması taraflara herhangi bir katkı sağlamayacaktır. Bu nedenlerle Danıştay Üçüncü Dairesinin kararında yer alan gerekçe uyarınca ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Danıştay Üçüncü Dairesinin yukarıda yer verilen kararının dayandığı aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle ısrar kararının bozulması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1- Davalının temyiz isteminin KABULÜNE,
2- … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3- Yeniden verilecek kararda karşılanacağından, yargılama giderleri hakkında hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına,
05/06/2024 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

X - KARŞI OY:
Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçe karşısında ısrar kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından, istemin reddi gerektiği oyu ile karara katılmıyoruz.