DANIŞTAY İDARE DAVA DAIRELERI KURULU

DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU         2023/699 E.  ,  2024/1341 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2023/699
Karar No : 2024/1341

TEMYİZ EDEN (DAVALI): … Bakanlığı
VEKİLİ: Hukuk Müşaviri Av. …

DAVALI YANINDA MÜDAHİL: …
VEKİLİ: Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI): …
VEKİLİ: Av. …

İSTEMİN KONUSU: Danıştay Onuncu Dairesinin 26/10/2022 tarih ve E:2022/4248, K:2022/4759 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: 18/01/2017 tarih ve 29952 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ''Gemiler İçin Yetkilendirilmiş Kuruluşlar Yönetmeliği'' kapsamında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile ... (…) arasında imzalanan 10/03/2017 tarihli yetki devri protokolünün, bu protokol ile ...'ye devredilen yetkinin ve 18/01/2017 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Gemiler İçin Yetkilendirilmiş Kuruluşlar Yönetmeliği"nin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 26/10/2022 tarih ve E:2022/4248, K:2022/4759 sayılı kararıyla;
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 17/02/2022 tarih ve E:2021/279, K:2022/493 sayılı kısmen bozma kararına uyularak;
Dava konusu Yönetmelik'in Geçici 2. maddesi ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile ... (…) arasında imzalanan 10/03/2017 tarihli Yetki Devri Protokolü ve bu Protokol ile ...'ye devredilen yetki yönünden;
Dava konusu Yönetmelik'in yayım tarihi itibarıyla yürürlükte olan haliyle 26/09/2011 tarih ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin "Deniz ve İçsular Düzenleme Genel Müdürlüğü" başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasının (h) ve (i) bentleri, "Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü" başlıklı 12. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendi, "Düzenleme yetkisi" başlıklı 34. maddesi; 18/01/2017 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Gemiler İçin Yetkilendirilmiş Kuruluşlar Yönetmeliği'nin dava konusu işlem tarihi itibarıyla yürürlükte olan haliyle; "Amaç" başlıklı 1. maddesi, "Yetkilendirilme talebi" başlıklı 5. maddesi, "Değerlendirme" başlıklı 6. maddesi, "Karar komisyonu" başlıklı 7. maddesi, "Yetkilendirme protokolü" başlıklı 8. maddesi, "Yetkinin iptali" başlıklı 27. maddesi, "Yetkisi iptal edilmiş kuruluşlar" başlıklı Geçici 2. maddesine yer verilerek,
Hukuk sistemlerinde, düzenlemeler yapılırken, eski hükümlerin yürürlükten kaldırılıp yeni hükümlerin yürürlüğe girmesi aşamasında, sistemde aksaklık oluşmasına engel olunabilmesi, uyumlu bir geçiş dönemi sağlanabilmesi, geçiş sürecinde hukuki boşlukların önüne geçilebilmesi ve kişilerin kazanılmış haklarının ve mevcut statülerinin korunabilmesi amacıyla "geçici madde" kurumuna yer verildiği,
Geçici madde kavramının, yeni bir düzenleme yapılması durumunda, eski sistemle yeni getirilen sistem arasındaki uyumun sağlanması amacıyla düzenlemelere eklenen ve uygulanması belli sürelerle sınırlanan maddeler olarak açıklanabileceği; geçici maddeler bu açıdan değerlendirildiğinde, bu hükümlerin amacının kişilerin kazanılmış haklarını korumak olduğu, önceki düzenlemeler ile belirli haklara sahip olan kişilerin bu haklarını; ortadan kaldıran, kapsamını daraltan veya değişikliğe uğratan yeni düzenleme sonrasında da devam ettirip ettiremeyecekleri hususunda kazanılmış haklar gündeme geldiğinden,
"Geçici madde" kurumunun kazanılmış haklarla yakın ilişki içinde olduğu, bu yönüyle de, düzenlemelerde yapılan değişiklikler sonucu, muhtemel hak kayıplarının engellenebilmesinin amaçlandığı,
İkinci olarak da uyumlu bir geçiş dönemi sağlanabilmesi amacıyla genellikle "geçiş dönemlerine ilişkin işlemlerin uygulama yöntemini ve kapsamını gösteren istisna hükümler" olarak da tanımlanabilen geçici maddelere başvurulduğu,
Nitekim 17/02/2006 tarih ve 26083 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde "Geçici madde"nin taslakların geçiş hükümlerini düzenleyen maddeler olarak tanımlandığı,
Bu açıklamalar doğrultusunda; dava konusu Yönetmelik'in Geçici 2. maddesine bakıldığında, yürürlükten kaldırılan Yönetmelik kapsamında yetkisi iptal edilen Yetkilendirilmiş Kuruluşların, bu Yönetmelik'in yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde başvuru yapmaları halinde bu Yönetmelik kapsamında yetkilendirilebileceğine ilişkin düzenlemenin, önceki Yönetmelik ile sahip olunan herhangi bir hakkın korunmasına ilişkin olmadığı gibi geçiş dönemine ilişkin işlemlerin uygulama yöntemini ve kapsamını gösteren bir düzenleme olarak da kabulünün mümkün olmadığı,
Öte yandan, Geçici 2. maddenin, Yönetmelik'in "Yetkinin iptali" başlıklı 27. maddesinin 3. fıkrasındaki, "Yetkisi iptal edilen YK, iptalin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde yetki talebinde bulunamaz." yolundaki hükmünü de bertaraf ettiği ve öngörülen 2 yıllık yaptırım süresinin uygulanmaması sonucunu doğurduğu anlaşıldığından, düzenlemede bu yönüyle de hukuka uyarlık bulunmadığı,
Bu durumda, önceki düzenlemelere bağlı kazanılmış hakların korunması veya düzenleme ile getirilen yeni koşullara ilişkin geçiş kurallarını düzenleme amacı ile geçici madde düzenlenebileceği dikkate alındığında, eski Yönetmelik ile kazanılmış herhangi bir hakkın korunmasına yönelik olmayan ve aksine Yönetmelik hükmü ile öngörülen yaptırım süresini bertaraf ederek bu sürenin uygulanmaması sonucunu doğuran dava konusu Yönetmelik'in Geçici 2. maddesinde hukuka uyarlık bulunmadığı,
Öte yandan, hukuka aykırılığı saptanan Geçici 2. madde hükmünden yararlanmak suretiyle yapılan başvuru sonucunda, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile ... (...) arasında imzalanan 10/03/2017 tarihli yetki devri protokolünde ve bu protokol ile ...'ye devredilen yetkide de hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle,
Dava konusu Yönetmelik'in Geçici 2. maddesinin ve Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile ... (...) arasında imzalanan 10/03/2017 tarihli yetki devri protokolü ile bu protokolle ...'ye devredilen yetkinin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, 2003 tarihli mülga Yönetmelik'in yürürlükte olduğu 08/08/2015 tarihinden itibaren ... (...)'ın yetkisi iptal edilmiş olup söz konusu Yönetmelik'te yetkisi iptal edilen kuruluşların yeniden yetkilendirilebilmeleriyle ilgili bir tarih kısıtlamasının bulunmadığı; dava konusu Yönetmelik kapsamında yetkisi iptal edilen kuruluşların tekrar yetkilendirilebilme talebinde bulunabilmeleri için geçmesi gereken süre Yönetmelik'te iki yıl olarak öngörülürken, uygulamada boşluk olmaması adına Geçici 2. madde ile mülga Yönetmelik kapsamında yetkisi iptal edilen kuruluşların 6 ay içerisinde başvuru yapmaları durumunda yetkilendirilebileceği şeklinde düzenlemeye gidildiği; düzenlemenin ve bu düzenleme uyarınca imzalanan Protokolün hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin ikinci fıkrasında, Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulmasının;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkün olduğu belirtilmiş; dördüncü fıkrasında, "Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümleri kıyasen uygulanır." denilmiş; 50. maddesinin dördüncü fıkrasında ise Danıştayın bozma kararına uyulduğu takdirde, bu kararın temyiz incelemesinin, bozma kararına uygunlukla sınırlı olarak yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu kararı; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 17/02/2022 tarih ve E:2021/279, K:2022/493 sayılı kısmen bozma kararında belirtilen gerekçeler göz önüne alınarak verilmiş bir karar olduğundan, usul ve hukuka uygun bulunmakta ve bozulmasını gerektirecek bir hukuka aykırılık taşımamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2.Dava konusu Yönetmelik'in Geçici 2. maddesinin ve 10/03/2017 tarihli yetki devri protokolü ile bu protokolle ...'ye devredilen yetkinin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 26/10/2022 tarih ve E:2022/4248, K:2022/4759 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 10/06/2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.