DANIŞTAY İDARE DAVA DAIRELERI KURULU

DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU         2023/2281 E.  ,  2024/1196 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2023/2281
Karar No : 2024/1196

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Huk. Müş. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Odası
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Altıncı Dairesinin 02/05/2023 tarih ve E:2023/212, K:2023/4203 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 25/07/2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 5. maddesi ile Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin değiştirilen 19. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin 2. alt bendindeki "ile oyun alanlarına en az 10 metre mesafede olmak ve çit ve benzeri ile kapatılmak koşuluyla parkın ihtiyacı için gerekli olan asgari ölçülerdeki trafo" ibaresi, 19. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin 3. alt bendi, 19. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin 2. alt bendi; 13. maddesi ile değiştirilen 66. maddesinin 10. fıkrası; 14. maddesi ile değiştirilen Ek-10 Form-19 yapı ruhsatı formunun "yapı sahibinin, yapı müteahhidinin, şantiye şefinin, yapı denetçilerinin, yapı denetim kuruluşu yetkililerinin ve proje müelliflerinin ıslak imzalarının" bulunmamasına ilişkin eksik düzenlemenin ve Ek-10 Form-19 Yapı Ruhsatı Formu Föy2/a ve "ruhsat formlarının inşaata başlama tarihi de işlenerek onaylı örneklerinin bir ay içinde ilgili meslek odasına gönderilmesi" düzenlemesinin bulunmamasına ilişkin eksik düzenlemenin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 21/11/2022 tarih ve E:2021/2369, K:2022/3313 sayılı usule ilişkin kısmen bozma kararı üzerine işin esası incelenerek verilen Danıştay Altıncı Dairesinin 02/05/2023 tarih ve E:2023/212, K:2023/4203 sayılı kararıyla;
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun 18, 48, 52 ve 60. maddelerine yer verilerek,
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin 66. maddesinin 10. fıkrasında, "Bu Yönetmelik kapsamında müellif ile akdedilen proje sözleşmesinde fikir ve sanat eseri telif hakkının devrine ilişkin hükmün yer alması zorunludur. Sözleşme olmadığı veya sözleşmede herhangi bir hükmün yer almadığı takdirde, müellifin fikir ve sanat eseri telif hakkından 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca feragat ettiği varsayılır." düzenlemesine yer verildiği,
Yukarıda yer verilen Yasa hükümleri uyarınca, eser sahibi veya mirasçılarının kendilerine Yasa'yla tanınan mali bir hakkı belli bir amaçla ya da sınırlı veya sınırsız bir süre, içerik ve yerle bağlı bir sözleşme ile devredebileceği, söz konusu mali haklardan vazgeçmelerinin önceki tasarruflarını ihlal etmemek şartıyla, bir resmi senet tanzimi ve bu hususun Resmi Gazete'de ilanı şartlarına bağlandığı,
Uyuşmazlık konusu Yönetmelik maddesi incelendiğinde, sözleşme olmadığı veya sözleşmede herhangi bir hükmün yer almadığı durumlarda, müellifin fikir ve sanat eseri telif hakkından feragat ettiğinin varsayılacağının öngörüldüğü,
Davalı idarece söz konusu düzenlemenin amacının uygulamada yaşanan mağduriyetlerin giderilmesi olduğu belirtilmekte ise de; 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile korunan mali bir hakkın kullanımının, Yönetmelik ile engellenmesi ya da sınırlanmasının hukuken mümkün olmadığı, belli şartlarda, müellifin fikir ve sanat eseri telif hakkından feragat ettiğinin varsayılacağına ilişkin dava konusu düzenlemede üst hukuk normuna uyarlık görülmediği gerekçesiyle 25/07/2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 13. maddesi ile Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin değiştirilen 66. maddesinin 10. fıkrasının iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, yargı mercilerince yürütmesinin durdurulmasına ve iptaline karar verilen düzenlemenin Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin 66. maddesinin 10. fıkrasının 25/07/2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 13. maddesi ile kaldırılan ikinci cümlesi olduğu, dolayısıyla yargı kararlarına aykırı olarak yeniden düzenleme yapıldığı yönündeki değerlendirmenin hatalı olduğu, söz konusu yargı kararlarının gerekçeleri dikkate alınarak Yönetmelik maddesinin yeniden düzenlendiği, bu kapsamda sözleşme taraflarının korunması açısından sözleşmede bulunması zorunlu bir hususun hüküm altına aldığı ve telif hakkının devrinin içeriğine, şartına yahut şekline ilişkin bir hususa yer verilmediği de dikkate alındığında dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 13. maddesi ile Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin değiştirilen 66. maddesinin 10. fıkrasının iptali yolundaki Daire kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
03/07/2017 tarih ve 30113 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin 66. maddesinin 10. fıkrasında, "Bu Yönetmelik kapsamında müellif ile akdedilen proje sözleşmesinde fikir ve sanat eseri telif hakkının devrine ilişkin hükmün yer alması zorunludur. Sözleşme olmadığı veya sözleşmede herhangi bir hükmün yer almadığı takdirde, müellifin fikir ve sanat eseri telif hakkından 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca feragat ettiği varsayılır." düzenlemesine yer verilmiş, bu fıkranın son cümlesinin iptali istemiyle açılan davada, Danıştay Altıncı Dairesinin 12/07/2018 tarih ve E:2017/4842 sayılı kararıyla yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmiş, bu karara karşı yapılan itiraz üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 16/05/2019 tarih ve YD İtiraz No:2019/489 sayılı kararıyla itirazın kabulü ile söz konusu fıkranın yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiş, bu kararın uygulanması kapsamında 25/07/2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 13. maddesi ile Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin 66. maddesinin 10. fıkrası, "Bu Yönetmelik kapsamında müellif ile akdedilen proje sözleşmesinde fikir ve sanat eseri telif hakkının devrine ilişkin hükmün yer alması zorunludur." şeklinde yeniden düzenlenmiş, bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.
Devamında, Danıştay Altıncı Dairesinin 03/02/2021 tarih ve E:2017/4842, K:2021/1091 sayılı kararıyla Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin 66. maddesinin 10. fıkrasının iptaline karar verilmiş ve bu karar Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 13/06/2022 tarih ve E:2021/2816, K:2022/2140 sayılı kararıyla kesin olarak onanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
25/07/2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 13. maddesi ile Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin değiştirilen 66. maddesinin 10. fıkrasında, "Bu Yönetmelik kapsamında müellif ile akdedilen proje sözleşmesinde fikir ve sanat eseri telif hakkının devrine ilişkin hükmün yer alması zorunludur." düzenlemesi yer aldığı halde, Dairece, anılan fıkrada, "Bu Yönetmelik kapsamında müellif ile akdedilen proje sözleşmesinde fikir ve sanat eseri telif hakkının devrine ilişkin hükmün yer alması zorunludur. Sözleşme olmadığı veya sözleşmede herhangi bir hükmün yer almadığı takdirde, müellifin fikir ve sanat eseri telif hakkından 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca feragat ettiği varsayılır." düzenlemesinin yer aldığı kabul edilmek suretiyle dava konusunda hataya düşülerek yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda oluşturulan gerekçe ile iptal kararı verilmiştir.
Daire kararındaki gerekçenin, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin 66. maddesinin 10. fıkrasının halihazırda yürürlükte bulunmayan ikinci cümlesi ile ilgili olduğu; halihazırda yürürlükte bulunan ve bakılan davaya konu edilen birinci cümlesi ile ilgili olarak hiçbir inceleme ve değerlendirme içermediği görülmüştür.
Bu itibarla, 25/07/2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 13. maddesi ile Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin değiştirilen 66. maddesinin 10. fıkrasının iptali yolundaki Daire kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2.25/07/2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 13. maddesi ile Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin değiştirilen 66. maddesinin 10. fıkrasının iptaline ilişkin Danıştay Altıncı Dairesinin temyize konu 02/05/2023 tarih ve E:2023/212, K:2023/4203 sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4.Kesin olarak, 27/05/2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.