DANIŞTAY İDARE DAVA DAIRELERI KURULU

DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU         2023/1716 E.  ,  2024/1150 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2023/1716
Karar No : 2024/1150

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) :…

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 24/11/2022 tarih ve E:2017/1983, K:2022/5454 sayılı kararının iptale ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: C sınıfı iş güvenliği uzmanı olan davacı tarafından, Karabük ilinde bulunan … AVM'de geçen çalışmalarının, iş sözleşmesini İSG-KATİP üzerinden yapmadığından bahisle fiili çalışma süresinden sayılmamasına ilişkin İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün … tarih ve E…. sayılı işlemi ile anılan işlemin dayanağı olarak gösterilen İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği'nin 14. maddesinin 3. fıkrasının (b) bendinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 24/11/2022 tarih ve E:2017/1983, K:2022/5454 sayılı kararıyla;
Davalı idarenin usule ilişkin itirazı yerinde görülmemiş,
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendi, "İşyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanları" başlıklı 8. maddesi, "İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri" başlıklı 6. maddesi, "Teftiş, inceleme, araştırma, müfettişin yetki, yükümlülük ve sorumluluğu" başlıklı 24. maddesi, "Hüküm bulunmayan haller ve muafiyet" başlıklı 27. maddesi, "İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çeşitli yönetmelikler" başlıklı 30. maddesi, "Belgelendirme, ihtar ve iptaller" başlıklı 31. maddesi, 29/12/2012 tarih ve 28512 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği'nin "Tanımlar ve kısaltmalar" başlıklı 4. maddesi, "Görevlendirme belgesi ve sözleşme" başlıklı 14. maddesinin 3. fıkrasının (b) bendi ile 7. fıkrasına yer verilerek,
Dava konusu Yönetmelik yönünden;
Anayasa'nın dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihteki haliyle 124. maddesinde, Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabileceği hükmüne yer verildiği,
Buna göre, idari teşkilat yapısı içinde yer alan Bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşları, görev alanlarına ilişkin olarak yönetmelik, yönerge, tebliğ, genelge ve talimat gibi çeşitli adlar altında düzenleme yapabildikleri,
Bu düzenlemeler arasında uyulması gereken "normlar hiyerarşisi" kuramına göre, hukuk düzeninin, farklı kademede yer alan Anayasa, kanun, yönetmelik ve diğer düzenleyici işlemlerden oluşan birçok normu içerdiği ve her norm geçerliliğini bir üst basamakta yer alan normdan aldığı, normlar hiyerarşisine göre kanundan sonra gelen yönetmelik, genelge, tebliğ, talimat gibi düzenlemelerin ancak kanunda verilmiş olan hakkın kullanılmasının açıklanması ile ilgili olacağı, bu metinlerde kanun ile verilmiş olan hakkı genişletilmesi veya daraltılmasına neden olacak şekilde hükümlere yer verilemeyeceğinin hukukun genel ilkelerinden olduğu,
İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği'nin dava konusu 14. maddesinin 3. fıkrasının (b) bendinde, işyerinde çalışanlar arasından görevlendirme yapılması durumunda, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, diğer sağlık personeli ile İSG-KATİP sistemindeki örneğine uygun sözleşme veya görevlendirme belgesi düzenleneceği ve karşılıklı olarak en geç beş gün içerisinde sistem üzerinden onaylanacağının, İSG-KATİP sistemi üzerinden onaylanan sözleşmenin bir nüshasının işveren tarafından, birinin de sözleşme veya görevlendirme yapılan kişiler tarafından saklanması gerektiğinin düzenlendiği, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 30. maddesiyle işyeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik biriminde görev alacak iş güvenliği uzmanının nitelikleri, işe alınmaları, görevlendirilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları, görevlerini nasıl yürütecekleri, işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin yer aldığı tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak asgari çalışma süreleri, işyerlerindeki tehlikeli hususları nasıl bildirecekleri, sahip oldukları belgelere göre hangi işyerlerinde görev alabilecekleri gibi hususların Bakanlık tarafından çıkarılacak Yönetmeliklerle düzenleneceğinin görüldüğü; bu haliyle iş güvenliği uzmanı ile sözleşme akdedilmesi ve onaylanmasına ilişkin olarak dava konusu Yönetmelik bendiyle getirilen düzenlemenin, anılan Kanun'un verdiği yetki kapsamında kaldığı gibi sözleşmelerin bildiriminin sistem üzerinden hızlı bir şekilde yapılması, iş güvenliği uzmanlarının nitelik ve belge sınıfları ile sözleşmeye konu işin niteliğinin birbirine uygunluğu hususlarının sağlıklı bir şekilde takip ve denetiminin sağlanması amaçlarına yönelik olması nedeniyle hizmet gereklerine ve kamu yararına da uygun bulunduğu,
Dava konusu uygulama işlemi yönünden;
(C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi olan davacının Karabük ilinde bulunan ... Toplu İşyeri Yapı Koop. (... AVM) ile iş güvenliği uzmanlığı çalışma sözleşmesi imzaladığı ve işyeri tarafından 08/10/2013 tarihli sigortalı işe giriş bildirgesinin verildiği, ancak iş yeri ve davacı tarafından söz konusu sözleşmenin İSG-KATİP sistemine yüklenmediği, bu nedenle davacı tarafından 31/10/2016 tarihinde idareye başvurularak (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavına girebilmesi için sistemde gözükmeyen bu sürelerinin hizmet süresinden sayılmasının istenildiği, idare tarafından ise sözleşmenin sistem üzerinden yapılan bir sözleşme olmaması nedeniyle davacının çalışmalarının fiili çalışma süresinden sayılmasına imkan bulunmadığının bildirildiği,
Yukarıda açıklanan gerekçelerle hukuka uygun bulunan Yönetmelik düzenlemesi gereği davacı ve iş yeri tarafından iş güvenliği uzmanlığına ilişkin sözleşmenin İSG-KATİP sistemine yüklenmesi gerekirken 17/10/2016 tarihine kadar bu yükümlülüğün yerine getirilmediği,
Bununla birlikte, davacının (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olduğu, Karabük ilinde bulunan ... Toplu İşyeri Yapı Koop. (... AVM) ile iş güvenliği uzmanlığı çalışma sözleşmesi imzaladığı, işyeri tarafından 08/10/2013 tarihli sigortalı işe giriş bildirgesi ile iş güvenliği uzmanı olarak istihdam edileceğinin Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirildiği ve çalıştığı sürelere ilişkin sigorta bildirimlerinin yapıldığı, bu sigorta kayıtlarının da Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı bünyesinde mevcut olduğu hususlarında duraksama bulunmadığı, Bu durumda, davalı idare tarafından davacının iş güvenliği uzmanlığı belgesine uygun bir iş yerinde, iş güvenliği uzmanı olarak fiilen görev yapıp yapmadığı, yapmış ise görev sürelerinin tespiti hususlarının resmi kayıtlardan teyit edilebilmesi olanağı bulunduğu, dava konusu Yönetmeliğin 14/3-b ve 14/7 kurallarını ihlalin, fiilen iş güvenliği uzmanı olarak çalışılan sürenin yok sayılması, iş güvenliği uzmanı tarafından yapılan işlemlerin geçersiz kabul edilmesi sonucunu doğurmayacağı, nitekim işlemin dayanağı Kanun ve Yönetmelikte de bu yönde bir yaptırımın yer almadığı dikkate alındığında, sadece iş yeri ile yapılan iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesinin sisteme yüklenmediğinden bahisle davacının iş güvenliği uzmanı olarak görev yaptığı sürelerin hiç görev yapmamış gibi kabul edilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle düzenleyici işlem yönünden davanın reddine, uygulama işlemi yönünden ise dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, ilgili mevzuat hükümleri kapsamında davacı tarafından yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerin yerine getirilmediği, yapmış olduğu çalışmaların fiili çalışma süresinden sayılmasının mümkün olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının temyize konu iptale yönelik kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın iptale ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın temyize konu bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen iptaline, kısmen davanın reddine ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin 24/11/2022 tarih ve E:2017/1983, K:2022/5454 sayılı kararının temyize konu iptale ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 23/05/2024 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği'nin 14. maddesinin 3. fıkrasının (b) bendinde,"İşyerinde çalışanlar arasından görevlendirme yapılması durumunda, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, diğer sağlık personeli ile İSG-KATİP sistemindeki örneğine uygun sözleşme veya görevlendirme belgesi düzenlenir ve karşılıklı olarak en geç beş gün içerisinde sistem üzerinden onaylanır. İSG-KATİP sistemi üzerinden onaylanan sözleşmenin bir nüshası işveren tarafından, biri sözleşme veya görevlendirme yapılan kişiler tarafından saklanır." hükmü, aynı maddenin 7. fıkrasında ise, "Sözleşme veya görevlendirilmeleri Genel Müdürlükçe onaylanmayan işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki görevlerine başlatılamaz ve yetkilerini kullanamazlar." kuralı yer almaktadır.
Dava konusu işlemin dayanağını oluşturan Yönetmelik hükümleri bir arada değerlendirildiğinde işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, diğer sağlık personeli ile imzalanacak sözleşmelerin ve görevlendirme belgelerinin İSG-KATİP sistemi üzerinden onaylanması gerektiği, aksi halde sözleşme ve görevlendirilmeleri onaylanmayan bu kişilerin görevlerine başlatılamayacağı ve yetkilerini kullanamayacağı açıktır.
Daire kararında her ne kadar söz konusu kurala uyulmaması halinde dayanak Kanun ve Yönetmelikte bir yaptırımın öngörülmemiş olması nedeniyle fiilen iş güvenliği uzmanı olarak çalışılan sürenin yok sayılması veya iş güvenliği uzmanı tarafından yapılan işlemlerin geçersiz kabul edilmesinin mümkün olmadığı ifade edilmiş ise de İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği'nin 14. maddesinin 7. fıkrasında yer alan kuralın yaptırımını da kendi içerisinde taşıdığı açıktır.
Aktarılan kuralda yer alan "görevlerine başlatılamaz ve yetkilerini kullanamazlar" düzenlemesine rağmen kurala uyulmayarak görevlere başlatılırlar ise yapılan bu görevlerin ve kullanılan yetkilerin davalı idare açısından geçersiz sayılması bahsi geçen kurala aykırılığın yaptırımını teşkil etmektedir.
Bu itibarla, Yönetmelik hükmüne aykırı olarak İSG-KATİP sistemi üzerinden yapılmayan sözleşmeye dayalı olarak yapılan çalışmaların davalı idare açısından fiili çalışma sayılmaması yönündeki dava konusu bireysel işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından temyiz isteminin kabulü ile kararın temyize konu iptale ilişkin kısmının bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.