DANIŞTAY 6. DAIRE

Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2022/4328 E.  ,  2024/2805 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/4328
Karar No : 2024/2805

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … mirasçıları
-…
-…
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Hatay Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli ilave ve revizyon nazım imar planının; mülkiyeti mütevveffa ...'ye ait Hatay İli, Antakya İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dosyada yer alan bilgi ve belgeler ile yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu hazırlanan bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden; dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı revizyonunda, davacıya ait taşınmaz ve çevresine yönelik “tarım alanı” kararı getirilirken, alana ilişkin verilerin bir bütün olarak ele alınıp sağlıklı bir şekilde analiz edilmediği, kırsal karakterde bahçeli evlerden oluşan yerleşik sokak örüntüsü ve konut dokusunun göz ardı edildiği ve böylelikle yerin özelliklerine duyarsız ve aykırı bir plan kararı üretildiği, bu bağlamda; dava konusu imar planının davacıya ait taşınmaz taşınmaz yönünden, plan kademelenmesine, şehircilik ilkelerine, ilgili mevzuat hükümlerine ve kamu yararına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu nazım imar planının hukuka uygun olduğu iddiasıyla temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 24/09/2023 tarihinde vefat eden davacı ...' nin yerine 2577 sayılı Kanunun 26/1. maddesi uyarınca mirasçıları … ve …'nın davacı olarak alınarak işin gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY :Mülkiyeti davacıya ait Hatay İli, Antakya ilçesi, … Mahallesi, … ada … parsel sayılı taşınmaz ve çevresini kapsayan 1/5000 ölçekli ilave ve revizyon nazım imar planının Hatay Büyükşehir Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararıyla kabul edildiği, 01/04/2019-01/05/2019 tarihleri arasında askıya çıkarılan planlara karşı yapılan itirazların ayrı ayrı değerlendirilmesi neticesinde de belediye meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla itirazların bir kısmının kabul edildiği, bir kısmının ise reddedildiği, kabule ilişkin bu karardaki hususların işlendiği yeni imar planlarının 06/09/2019-07/10/2019 tarihleri arasında belediyece belirlenen ilan yerinde ve internet ortamında ilan edildiği, davacı tarafından da 21/11/2019 tarihinde mahkeme kaydına giren dilekçe ile bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 5. maddesinde; Nazım imar planı; "varsa bölge planlarının mekâna ilişkin genel ilkelerine ve varsa çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklüklerini, nüfus yoğunlukları ve eşiklerini, ulaşım sistemlerini göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, plan hükümleri ve raporuyla beraber bütün olan plandır." Çevre düzeni planı ise; "varsa mekânsal strateji planlarının hedef ve stratejilerine uygun olarak yerleşim, gelişme alanları ve sektörlere ilişkin alt ölçek planlarını yönlendiren genel arazi kullanım kararları çerçevesinde ilke ve kriterleri belirleyen, bölge, havza veya il bütününde hazırlanan, plan hükümleri ve raporuyla bir bütün olan plandır." şeklinde tanımlanmış; aynı Kanun'un 8. maddesinde; planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasındaki esaslar sıralanmış; belirtilen esasların onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler için de geçerli olduğu kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

İmar planlarının, planlanan yörenin bugünkü durumunun, olanaklarının ve ilerideki gelişmesinin gerçeğe en yakın şekilde saptanabilmesi için coğrafi veriler, beldenin kullanılışı, donatımı ve mali bilgiler gibi konularda yapılacak araştırma ve anket çalışmaları sonucu elde edilecek bilgiler ışığında, çeşitli kentsel işlevler arasında var olan ya da sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi çözüm yollarını bulmak, belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla kentin kendine özgü yaşayış biçimi ve karakteri, nüfus, alan ve yapı ilişkileri, yörenin gerek çevresiyle ve gerekse çeşitli alanları arasında olan bağlantıları, halkın sosyal ve kültürel gereksinimleri, güvenlik ve sağlığı ile ilgili konular göz önüne alınarak hazırlanması gerekmektedir.
Planların kademeli birlikteliği ilkesi çerçevesinde, planların en üst ölçekten başlayarak birbirine uygun biçimde yapılması zorunludur. Üst ölçekli planlarla belirlenen kararların, plan ilke ve kabullerine uygun olmak üzere nazım imar planlarında ve uygulama imar planlarında, bu planların gerektirdiği biçimde ve ölçeklerinin gerektirdiği ayrıntıda olması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, davacıya ait taşınmazın dava konusu nazım imar planında "tarım alanı" olarak planlandığı, ancak üst kademe imar planı olan Hatay İli 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda söz konusu taşınmazı da kapsayan alanın "kentsel meskun alan ve kentsel gelişme alanları" olarak belirlendiği görülmekle dava konusu nazım imar planının üst ölçekli çevre düzeni planına uyumlu olarak hazırlanmadığı ve bu yönden planlama esasları ve ilgili mevzuata uygun bir şekilde planlama hiyerarşisinin kurulamadığının anlaşılmıştır. Bu itibarla, dava konusu planın üst ölçekli plan ile uyumsuzluğu sebebiyle plan hiyerarşisine uygun olmadığı sonucuna varıldığından, dava konusu işlemde bu yönüyle de hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçenin de eklenmesi suretiyle ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 08/05/2024 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.