DANIŞTAY 6. DAIRE

Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2021/712 E.  ,  2024/3136 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/712
Karar No : 2024/3136

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVACILAR ) : … Mirasçıları
1- … 2- … 3- …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı davanın reddine dair kararının onanmasına dair Danıştay Altıncı Dairenin 05/10/2020 tarih ve E:2016/2782, K:2020/8701 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Malatya ili, Battalgazi İlçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parsele ilişkin yapılan parselasyon işlemi sonucu davacıdan alınan 58 m2 hissenin kendisine iade edilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine yönelik … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:İdare Mahkemesince; dosyadaki bilgi ve belgeler ile … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasının birlikte incelenmesinden,yargı kararlarının uygulanmasının Anayasal ve yasal zorunluluk olduğu, … İdare Mahkemesinin … tarihli E:… , K:… sayılı 1993 tarihli parselasyon işleminin iptali yolundaki kararının uygulanması için tesis edilen … tarihli, … sayılı belediye encümeni kararı sonucunda yoldan ihdas edilen dava konusu 58 m²'lik taşınmazın davacının mülkiyetinden çıktığı, anılan belediye encümeni kararının iptali istemiyle açılan davada , … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararı ile işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verildiği görüldüğünden, parselasyon sonucu yoldan ihdas edilerek davacıya satılan taşınmazın davacıya iadesi mümkün bulunmayıp ancak taşınmaz için ödenen bedelin sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca iadesi mümkün bulunduğundan, taşınmazın iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davacının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI:Davacı tarafından, ilk parselasyondan sonra belediye ile taşınmazda hissedar yapıldığı belediyeye ait olan 58 m2'lik hisseyi satın aldığı, birinci parselasyonun iptali üzerine yapılan geri dönüşüm işlemlerinde 58 m2 lik satın aldığı hissesinin verilmediği bu nedenlerle dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Düzeltilmesi istenen kararın usul ve yasaya uygun olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ: Karar düzeltme isteminin kabulü ile idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 26. maddesi uyarınca, 22/08/2018 tarihinde vefat eden davacı … 'ın yerine davaya devam etme iradesi yönünde beyanda bulunan … , … , … davacı olarak alınarak işin gereği görüşüldü:

6545 sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 103. maddesinin b) bendi ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi yürürlükten kaldırılmış ise de; anılan Yasanın 27. maddesiyle 2577 sayılı Yasaya eklenen Geçici 8. maddenin 1. fıkrasındaki "Bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümler, 2576 sayılı Kanunun, bu Kanunla değişik 3 üncü maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanır. Bu tarihten önce verilmiş kararlar hakkında, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümler uygulanır." kuralı uyarınca, bu maddeye göre kararın düzeltilmesi yolundaki istemin incelemesine geçildi. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine göre kararın düzeltilmesi istemi yerinde görüldüğünden Dairemizin 05/10/2020 tarih ve E:2016/2782, K:2020/8701 sayılı kararı kaldırılarak işin esası incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :… tarihli, … sayılı belediye encümeni kararı doğrultusunda davacının maliki olduğu … ada, … sayılı parseli de kapsayan alanda yapılan parselasyon işleminde 117 m² olan arsadan 30 m²düzenleme ortaklık payı(DOP), 4m² kamu ortaklık payı (KOP) kesildiği, 24 m² komşu parsel ve yoldan ihdas edilen 58m² belediye hissesi katılarak 141 m²'lik bir parsel oluşturulduğu, davacı tarafından 58 m2 lik belediye hissesinin … tarihli, … sayılı belediye encümeni kararı ile satın alındığı, 1993 tarihli parselasyonun … İdare Mahkemesinin … tarihli E:… , K:… sayılı kararı ile iptaline karar verildiği anılan iptal kararı üzerine alanda 2006 yılında yeni bir parselasyon yapıldığı ve 141 m'lik parselin 114.60 m²ye düşürüldüğü, eksilen kısım üzerine 28.48 m² eklenerek belediyenin yeniden arsaya hissedar olduğu, 58 m²'lik taşınmazın davacının mülkiyetinden çıkması nedeniyle bu taşınmazın tarafına iade edilmesi için yaptığı başvurunun reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
T.C. Anayasasının 2. maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti'nin insan haklarına saygılı, demokratik, laik ve soysal bir hukuk devleti olduğu temel hak ve özgürlüklerin sınırlanmasına ilişkin 13. maddesinde de, temel hak ve hürriyetlerin, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasa’nın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabileceği, bu sınırlamaların, Anayasa’nın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve laik cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamayacağı belirtilmiş, Mülkiyet Hakkı başlıklı 35. maddesinde, "Herkes mülkiyet ve miras haklarına sahiptir. Bu haklar ancak kamu yararı amacıyla kanunla sınırlanabilir. Mülkiyet hakkının kullanılması toplum yararına aykırı olamaz." hükümleri yer almıştır.
Hukuk devleti insan haklarına saygı gösteren, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, her eylem ve işlemi hukuka uygun olan, her alanda adaletli bir hukuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, Anayasa’ya aykırı durum ve tutumlardan kaçınan, hukuku tüm devlet organlarına egemen kılan, Anayasa ve hukukun üstün kurallarıyla kendini bağlı sayıp yargı denetimine açık olan, yasaların üstünde yasa koyucunun da bozamayacağı temel hukuk ilkeleri ve Anayasa’nın bulunduğu bilincinde olan devlettir.
Herkes, yasal şekilde elde ettiği mülkü üzerinde serbestçe tasarrufta bulunma hakkına sahiptir. Karşılığında zamanında adil bir tazminat ödenmeksizin ve yasada öngörülen koşullar çerçevesinde kamu menfaati taşımaksızın hiç kimsenin elinden mülkü alınamaz. Mülkün kullanımı, kamu menfaati için gerekli olduğu ölçüde yasa ile düzenlenebilir.
Öte yandan Avrupa İnsan Haklarının ve Temel Özgürlüklerinin Korunmasına İlişkin Sözleşme’ye Ek Protokol’ün 1. maddesinde: "Her gerçek ve tüzel kişinin mal ve mülk dokunulmazlığına saygı gösterilmesini isteme hakkı vardır. Herhangi bir kimse, ancak kamu yararı sebebiyle ve yasada öngörülen koşullara ve uluslararası hukukun genel ilkelerine uygun olarak mal ve mülkünden yoksun bırakılabilir." hükmü yer almaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesinin 1. fıkrasında da, "Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez." hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare Mahkemesince uyuşmazlık konusu alanda ilk yapılan 1993 tarihli parselasyon işleminin iptali yolundaki kararın uygulanması için tesis edilen … tarihli, … sayılı belediye encümeni kararı ile kabul edilen geri dönüşüm ve parselasyon işleminin iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararı ile davanın reddine karar verildiği gerekçesiyle bakılan davanın reddine karar verilmiş ise de, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 20.05.2024 tarihli E:2021/1598 K:2024/3135 sayılı kararı ile karar düzeltme aşamasında bozulmasına karar verilmiştir.
Bu durumda dava konusu işlemin dayanağı olan … tarihli, … sayılı belediye encümeni kararı ile kabul edilen geri dönüşüm ve parselasyon işlemi hakkında yukarıda anılan bozma kararı üzerine verilecek karar göz önünde bulundurularak yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla davanın reddine ilişkin idare mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacıların temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin, … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 20/05/2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.