DANIŞTAY 6. DAIRE

Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2021/3426 E.  ,  2024/2832 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/3426
Karar No : 2024/2832

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVALI) : … Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
VEKİLİ : Av…

DİĞER DAVALI İDARE : … Valiliği

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU :Danıştay Altıncı Dairesinin 08/07/2014 tarihli, E:2013/4537, K:2014/5206 sayılı bozma kararına uyularak verilen ... İdare Mahkemesinin .. tarih ve E:.., K:… sayılı kararının bozulmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 09/09/2020 tarih ve E:2017/4798, K:2020/7357 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bursa İli, Nilüfer İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda yapılan parselasyon işleminin onaylanması yolundaki Bursa Valiliği İl İdare Kurulunun … tarihli, … sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır
.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen .. tarih ve E:.., K:… sayılı kararda; dava konusu işleme karşı açılan başka bir davaya ait … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporu ile dosyadaki diğer bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, uyuşmazlık konusu taşınmazın bulunduğu alanda imar planı değişikliğinin yapıldığı, dolayısıyla mülkiyet dokusunun imar planına uygun hale getirilmesi için söz konusu alanda yeniden bir parselasyon işlemi yapılmasının zorunlu olduğu, dava konusu parselasyon işlemi öncesinde kamu ortaklık payından karşılanan ve sağlık koruma bandı olarak belirlenmiş olan … ada, … parsel sayılı taşınmazın imar planı değişikliği ile fonksiyon değişikliğine uğradığı, sağlık koruma bandının daraltıldığı, daralan kısımlarda ise teknik alt yapı alanı (… ada,… sayılı parsel), idari ve sosyal tesis alanı (… ada, … sayılı parsel) ve sanayi alanlarının oluşturulduğu, oluşturulan yeni alanlara davacının da paydaş edildiği ve tahsis edilen parsellerin tamamının sanayi alanı olması nedeniyle parseller arasında bir değer kaybının da olmadığı göz önüne alındığında dava konusu parselasyon işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davacının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince verilen 09/09/2020 tarih ve E:2017/4798, K:2020/7357 sayılı kararda; dava konusu parselasyon işleminde kamu ortaklık payı oranının 0.00, düzenleme ortaklık payı oranının ise 0,2605714 olarak belirlendiği, ancak önceden yapılan kesinti nedeniyle davacıya ait hisseden yeniden düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılmadığı, bu durumda, davacıya uyuşmazlık konusu taşınmazdaki 115,76 m2'lik hissesinin tümüne karşılık sanayi alanlarında oluşturulan yapılaşmaya elverişli imar parsellerinden tahsis yapılması gerekirken, teknik alt yapı alanında oluşturulan … ada, … sayılı parselden ve sosyal tesis alanında oluşturulan … ada, … sayılı parselden tahsis yapılmasında dağıtım ilkeleri ve parselasyon tekniklerine uygunluk bulunmadığından dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği, davacının, dava konusu parselasyon işlemi ile hisselendirildiği taşınmazlardaki hisselerini davanın devamı sırasında satıp satmadığı; dolayısıyla dava konusu işlemle arasındaki menfaat bağının devam edip etmediği hususunun da yeniden karar verilmeden önce araştırılması gerektiği gerekçesiyle davacının temyiz isteminin kabulü ile davanın reddine yönelik idare mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Dava konusu taşınmazı kapsayan alanda yapılan parselasyon işlemi neticesinde söz konusu … ada, … parsel sayılı taşınmazın … ada, … parsel, … ada, .., … ve … parsel, … ada, … parsel ve … ada, … parsel sayılı taşınmazlar olarak bölündüğü, davacının hissesinin düzenleme sonrası oluşan beş adet parsele dağıtıldığı ve davanın reddi gerektiği, dava konusu işlemin OSB Uygulama Yönetmeliğinin ilgili hükümleri ve mevzuata uygun olarak tesis edildiği, İmar Kanunun 18. maddesine göre uygulama yapılmış alanlarda yeniden plan değişikliği yapılmasına engel bir hükmün bulunmadığı, ikinci uygulama sonrası davacıdan herhangi bir düzenleme ortaklık payının da alınmadığı, plan değişikliğinin özel bir amaç taşımadığı, dava konusu işlemin usul ve yasaya uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ U…'NİN DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile idare mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
6545 sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 103. maddesinin b) bendi ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi yürürlükten kaldırılmış ise de; anılan Yasanın 27. maddesiyle 2577 sayılı Yasaya eklenen Geçici 8. maddenin 1. fıkrasındaki "Bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümler, 2576 sayılı Kanunun, bu Kanunla değişik 3 üncü maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanır. Bu tarihten önce verilmiş kararlar hakkında, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümler uygulanır." kuralı uyarınca, bu maddeye göre kararın düzeltilmesi yolundaki istemin incelemesine geçildi. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine göre kararın düzeltilmesi istemi yerinde görüldüğünden Dairemizin 09/09/2020 tarih ve E:2017/4798, K:2020/7357 sayılı kararı kaldırılarak işin esası incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Bursa Valiliği İl İdare Kurulunun … tarihli, … sayılı kararı ile davacının hissedarı olduğu Bursa İli, Nilüfer İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda yapılan parselasyon işlemi onaylanmış, bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
Uyuşmazlık konusu … ada, … parsel sayılı taşınmaz, sağlık koruma bandı olarak ayrılan alanda daha önce yapılan parselasyon işlemi ile kamu ortaklık paylarından oluşturulmuş olup davacının hissesi de kamu ortaklık payı olarak ayrılan hissedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 2. maddesinde, Türkiye Cumhuriyetinin Hukuk Devleti olduğu belirtilmektedir. Hukuk Devletinin öğesi olan idarece tesis edilen işlemlerin hukuka uygunluğunun ve sonuçta idarenin hukuka bağlılığının yargısal denetimi iptal davaları yoluyla sağlanmaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun idari dava türlerinin sayıldığı 4577 sayılı Kanunla değişik 2. maddesinin 1/a bendinde iptal davaları, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmış olup, anılan Kanunun 3622 sayılı Kanunla değişik 14. maddesinin 3. fıkrasının (c) bendinde dava dilekçelerinin ehliyet yönünden inceleneceği, “İlk İnceleme Üzerine Verilecek Karar” başlığını taşıyan ve yine 3622 sayılı Kanunla değişik 15. maddesinin 1/b fıkrasında ise 14. maddenin 3/c bendinde yazılı hallerde davanın reddine karar verileceği kuralı yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, karar düzeltme kanun yolu aşamasında davalı Nilüfer Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü tarafından sunulan karar düzeltme dilekçesinde; davacının düzenleme sonrası oluşan beş adet parseldeki tüm hisselerini Nilüfer Organize Sanayi Bölge Müdürlüğüne sattığı, satış işlemine ilişkin tapu kayıtlarının dilekçe ekinde dosyaya sunulduğu ve davacı tarafından verilen beyan dilekçesinde de düzenleme sonrası oluşan taşınmazlardaki hisselerini davalı Nilüfer Organize Sanayi Bölge Müdürlüğüne satış yoluyla devrettiğinin belirtildiği, UYAP üzerinden davacının Tapu Kadastro Bilgi Sistemindeki (TAKBİS) pasif mal varlığı sorgulandığında uyuşmazlık konusu taşınmazın satılmak suretiyle davalı Nilüfer Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü adına tescil edildiği anlaşılmıştır.
İdari bir işlem hakkında iptal davası açılabilmesi için anılan işlem ile davacının menfaati ihlal edilmelidir. “Menfaat” kavramı, iptal davasını açan davacı ile dava konusu ettiği idârî işlem arasındaki ilişkiyi ifade etmektedir. Bu ilişkinin meşru, ciddi, kişisel ve güncel olması gereklidir.
İptal davasına konu olan idârî işlem nedeniyle, davacının ihlal edilen menfaatinin, iptal davasının açıldığı anda var olması ve ihlalin davanın sonuna kadar devam etmesi gerekmektedir. Dairemizin eski tarihli içtihatlarında da menfaat ihlalinin davanın açıldığı tarihten dava sonuçlanıncaya karar devam etmesi gerektiği ve bunun idare hukukun bir esası olduğu vurgulanmıştır. (Danıştay Altıncı Dairesi., KT:19/06/1984, E:1984/233, K:1984/2499, Danıştay Dergisi, S.56-57, s.237.)

Dava ehliyeti, dava şartıdır. Dava şartı olduğu için karar kesinleşinceye kadar her aşamada taraflarca ileri sürülebileceği gibi, mahkeme veya temyiz mercileri tarafından da yargılamanın her aşamasında resen değerlendirilmelidir.
Dava konusu olayda, dava konusu taşınmazın satılarak tapuda davalı Nilüfer Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü adına tescil edildiği, dolayısıyla davacının görülmekte olan dava ile olan menfaat ilişkisinin kesin bir şekilde ortadan kalktığı görülmüştür.
Bu durumda, dava konusu taşınmazın mülkiyeti 25/07/2018 tarihinde davalı Nilüfer Organize Sanayi Bölge Müdürlüğüne intikal ettiğinden, görülmekte olan davada, davacı ve davalı sıfatının davalı Nilüfer Organize Sanayi Bölge Müdürlüğünde birleştiği, davacının talebi hakkında herhangi bir hüküm kurulmasının mümkün olmadığı ve davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin karar düzeltme isteminin KABULÜNE,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 08/05/2024 tarihinde, oybirliğiyle karar verildi.