DANIŞTAY 6. DAIRE

Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2020/6436 E.  ,  2024/3255 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/6436
Karar No : 2024/3255

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Kaymakamlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ordu ili, Fatsa ilçesi, … Mahallesi, … ada, …, …, … ve … sayılı parseller ile … Mahallesi, … ada, … sayılı, … ada, … sayılı, … ada, … ve … sayılı, … ada, … sayılı parselleri kapsayan alanda … tarih ve … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı revizyonunun iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, … Mahallesi, … ada, … sayılı, … ada, … sayılı, … ada, … ve … sayılı, … ada, … sayılı parsellerde öngörülen ticari alanın üst ölçekli plana aykırı olduğu, … Mahallesi, … ada, …, …., … ve … sayılı parsellerde eğitim tesis alanları bulunmasına rağmen park alanı olarak planlandığı, hizmet etki alanı içinde eş değer eğitim tesis alanı planlanmaması nedeniyle dava konusu planın planlama esasları ve şehircilik ilkelerine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu plan genelinde gerekli sosyal donatı alanlarının ayrıldığı, kaldırılan eğitim tesisinin bulunduğu alanın sahil şeridi içinde yeşil alan olarak planlandığı, organize sanayi bölgesi ve sanayi alanı olarak belirlenmiş bölgelerde ticari alanların alt ölçekli planlarda getirilebileceği, aksi yöndeki temyize konu kararın usul ve hukuka aykırı olduğu iddiasıyla bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 10/07/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 101. maddesi uyarınca hazine malları konusunda genel yetkili kuruluş Milli Emlak Genel Müdürlüğü olup anılan Genel Müdürlük aynı Kararnamenin 99. maddesinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının hizmet birimleri arasında sayıldığından ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1. maddesinin 19. fıkrası uyarınca, davacı Fatsa Malmüdürlüğü yerine, Fatsa Kaymakamlığının davacı olarak alınması suretiyle, gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : Ordu ili, Fatsa ilçesi, … Mahallesi, … ada, …, …, … ve … sayılı parseller, … tarih ve … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı revizyonunda park alanı olarak, … Mahallesi, … ada, … sayılı, … ada, … sayılı, … ada, … ve … sayılı, … ada, … sayılı parseller ise kısmen belediye hizmet alanı, kısmen ticari alan olarak planlanmıştır.
Davacı tarafından, belediye hizmet alanı fonksiyonunun tamamının hazine parsellerinde planlanmasının hazinenin zararına olduğu, park alanı olarak planlanan parsellerin ise komşu parseller gibi günübirlik tesis alanı ve ticari alan olarak planlanması gerektiğinden bahisle imar planına yapılan itirazın reddi üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5.maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan şeklinde, nazım imar planı "varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan" olarak tanımlanmıştır.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 25. maddesinde, imar planlarının ihtiyaca cevap vermediği veya uygulamasının mümkün olmadığı durumlar ile üst kademe plan kararlarına uygunluğunun sağlanması amacıyla planın tamamının veya plan ana kararlarını etkileyecek bir kısmının yenilenmesi için bu Yönetmelikte belirtilen ilke, esas ve standartlara uygun olarak imar planlarında revizyon yapılabileceği hükmüne, 26. maddesinde, "İmar planı değişikliği; plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, sosyal ve teknik altyapı dengesini bozmayacak nitelikte, kamu yararı amaçlı, teknik ve nesnel gerekçelere dayanılarak yapılır. İmar planlarında sosyal ve teknik altyapı hizmetlerinin iyileştirilmesi esastır. Yürürlükteki imar planlarında öngörülen sosyal ve teknik altyapı standartlarını düşüren plan değişikliği yapılamaz. İmar planlarında bulunan sosyal ve teknik altyapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine dair plan değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılmaz. Zorunlu hallerde böyle bir değişiklik yapılabilmesi için: a) İmar planındaki durumu değişecek olan sosyal ve teknik altyapı alanındaki tesisi gerçekleştirecek ilgili yatırımcı Bakanlık veya kuruluşların görüşü alınır. b) İmar planında yer alan yol hariç sosyal ve teknik altyapı alanlarının ve kamuya ait sosyal ve kültürel tesis alanlarının kaldırılabilmesi veya küçültülmesi ancak bu tesislerin hitap ettiği hizmet etki alanı içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabilir. Eşdeğer alanın ayrılmasında yüzölçümü ve konum özellikleri korunur. Bu alanların yerinin değiştirilmesinde, mevcut plandaki hizmet etki alanına göre aynı uygulama etabı veya bölge içinde kalması, yaya erişim mesafelerinin dikkate alınması ve yeni tespit edilen alanın tesisin yapılmasına müsait olması zorunludur." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
… Mahallesi, … ada, … sayılı, … ada, … sayılı, … ada, … ve … sayılı, … ada, … sayılı parseller yönünden;
Dosyada yer alan bilirkişi raporunda, yukarıda belirtilen dava konusu parsellerin 1/100.000 ölçekli çevre düzen planında organize sanayi bölgesi olarak planlanan bölge içinde kaldığı, parsellere getirilen ticari alan fonksiyonunun konumu ve büyüklüğü itibarıyla çevresinde planlanan konut alanlarına ve kentin bütününe hizmet vereceği, organize sanayi bölgesine hizmet verecek bir kullanım olmadığı, bu nedenle ticari alan fonksiyonunun üst ölçekli plana aykırı olduğu tespitlerine yer verildiği ve mahkemece bu tespitlere dayanılarak dava konusu planın iptaline karar verildiği görülmüşse de davacı tarafından taşınmazlarda planlanan ticari alan fonksiyonunun dava konusu olmadığı, davacının itirazının belediye hizmet alanı fonksiyonuna yönelik olduğu ve belediye hizmet alanının iptali istemiyle davayı açtığı, belediye hizmet alanı fonksiyonunun ise davalı idarenin beyanı ve kurum yazışmalarına göre alanın terminal alanı olarak hizmet vereceği, bilirkişi tespitlerine göre bulunduğu konum ve büyüklük itibarıyla yer seçiminin uygun olduğu anlaşıldığından bu taşınmazlar açısından dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, bu nedenle davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
… Mahallesi, … ada, …, …, … ve … sayılı parseller yönünden;
Davacı tarafından, park alanı olarak planlanan … ada, …, …, … ve … sayılı parsellerin komşu parseller gibi günübirlik tesis alanı ve ticari alan olarak planlanması gerektiği ileri sürülerek dava konusu plana itiraz edildiği, parsellerin sahil şeridinde bulunduğu ve halihazırda üzerinde okul alanları ile öğretmen evine ait yapıların yer aldığı, bilirkişi raporunda, taşınmazların günübirlik tesis alanı ve ticari alan olarak planlanmasının uygun olmadığı, fakat üzerinde yer alan okul alanlarının eş değer alan ayrılmaksızın kaldırılarak park alanı olarak planlanmasının şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına uygun olmadığı tespitlerine yer verilmişse de yukarıda yer verilen düzenlemelere göre sosyal ve teknik altyapı alanının değiştirilmesi, kaldırılması veya küçültülmesi durumunda bu tesislerin hitap ettiği hizmet etki alanı içinde eşdeğer yeni bir alanın plan değişikliği yapılması durumunda ayrılması gerektiği, plan revizyonlarında ise planlama bölgesiyle ilgili kurum görüşlerinin alınması gerektiğinden, dava konusu işlemin plan revizyonu olduğu göz önünde bulundurulduğunda, mahkemece ilgili parseller yönünden dava konusu planın anılan gerekçeyle iptaline karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Bununla birlikte, davalı idare tarafından ekonomik ömrü tamamlandığı ileri sürülen okul alanlarına ilişkin plan revizyonu yapılırken tüm ilgili kurumlardan görüş alınıp alınmadığı ve plan revizyonu genelinde ihtiyaç duyulan eğitim tesisi alanlarının dengeli ve yeterli düzeyde dağılımı yapılarak planlanıp planlanmadığı yönünde bir tespite yer verilmediği anlaşıldığından, belirtilen hususların araştırılması suretiyle yapılacak inceleme sonucuna göre dava konusu parseller yönünden yeniden karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 23/05/2024 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.