DANIŞTAY 6. DAIRE

Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2020/5481 E.  ,  2024/3159 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/5481
Karar No : 2024/3159

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Adana ili, Çukurova ilçesi, … Mahallesi (Köyü), … parsel (yeni … ada, … parsel) sayılı taşınmazı kapsayan alanda Adana Büyükşehir Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen 1/25.000 ölçekli nazım imar planına yapılan itirazın reddine dair Adana Büyükşehir Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararı ile; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda hazırlanan bilirkişi raporlarındaki tespitler ile dava dosyasında yer alan diğer tüm bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında kentsel yerleşme alanı lekesi şeklinde ve kentsel alan olarak şematik gösterimi yapılan en yakın alanın Dörtler (Köyü) Mahallesine ait yerleşim alanı lekesi ile Topalak (Köyü) Mahallesine ait yerleşim alanı olduğu, bu planda uyuşmazlık konusu taşınmazı kapsayan alan ile yakın çevresi için herhangi bir kentsel yerleşim kararı öngörülmediği, orman ve tarım alanları ile ilgili şematik kullanım kararları öngörülerek koruma-kullanma dengesinin gözetildiği, baraj gölü, yaban hayatı geliştirme sahası ve orman alanları ile bütünlük oluşturan doğal karakteri korunacak bir bölge gibi ele alındığı, doğal dengenin korunması yönünde ilke ve stratejilerin ortaya konulduğu, ayrıca bu plana ait plan hükmünde, 16.09.2013 tarihinden sonra yapılacak tüm imar planı çalışmalarında üst ölçekli plan kararlarına uyulması gerektiğinin ve planlama süreçlerinde onaylı imar planlarının çevre düzeni planı kararlarına uygun olmayan kısımlarının uygulanamayacağının düzenlendiği ancak dava konusu planlamada bu kurallara ve anılan plan hükmüne uyulmadığı, 1/25.000 ölçekli nazım imar planında taşınmazın şematik olarak kısmen seyrek yoğunluklu gelişme konut alanı, kısmen orman alanı, kısmen yol olarak gösterilmesinin bu ölçekteki planlar için doğru olmadığı, söz konusu plan kararları doğrultusunda taşınmazın net olarak hangi kullanım alanında kaldığının, ulaşım ve yol bağlantılarının değerlendirilmesinin ancak alt ölçekli plan kararları ile mümkün olduğu, dava konusu 1/25.000 ölçekli nazım imar planı ile 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı arasında ölçekler arası tutarlılığın sağlanamadığı, 1/25.000 ölçekli nazım imar planı ile küçük ölçekli, birbiri veya kentsel diğer kullanım alanları ile bütünlük arz etmeyen küçük çaplı seyrek yoğunluklu gelişme konut alanları planlandığı, bu durumun doğal dengenin bozulmasına ve altyapı maliyetlerinin olumsuz etkilenmesine neden olacağı anlaşıldığından, dava konusu işlemin davacı parseli yönünden şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İdare Mahkemesi kararına dayanak alınan bilirkişi raporunun eksik ve hatalı olduğu, bir kısmı orman sınırları içerisinde kalan taşınmazın dava konusu imar planında kısmen orman alanı olarak planlanmasının şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına uygun olduğu, 1/25.000 ölçekli nazım imar planında ölçeği ve tekniği gereği tüm sosyal ve teknik altyapı alanlarının gösterilmediği, bu plana yönelik değerlendirmenin 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planları da dikkate alınarak yapılması gerektiği, dava konusu işlemin şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve mevzuata uygun olduğu, kararın bozulmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden; 16.09.2013 tarihinde onaylanan Mersin-Adana Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında; yaban hayatı koruma/geliştirme sahası içerisinde yer alan ve orman alanı olarak planlanan uyuşmazlık konusu taşınmazın; 02.12.2011 tarihinde onaylanan 1/25.000 ölçekli nazım imar planı revizyonunda; kısmen seyrek yoğunluklu gelişme konut alanı, kısmen orman alanı, kısmen yol alanı olarak planlandığı, dava konusu 15.09.2017 tarihinde onaylanan 1/25.000 ölçekli revizyon nazım imar planında ise taşınmazın önceki kullanım kararlarında herhangi bir değişiklik yapılmadığı, davacı tarafından; tarım alanı niteliğindeki parselinin orman ve yol alanı olarak belirlenmesinin hatalı olduğu, plan fonksiyonlarının coğrafi duruma, eşitlik ilkesine, bölgede yaşayanların ihtiyaçlarına uygun olarak belirlenmediği, taşınmazının aynı kullanım kararları içeren nazım imar planına karşı açtığı davanın derdest olduğu ileri sürülerek bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu'nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle, 5. maddesinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, çevre düzeni planı, varsa mekansal strateji planlarının hedef ve stratejilerine uygun olarak yerleşim, gelişme alanları ve sektörlere ilişkin alt ölçekli planlarını yönlendiren genel arazi kullanım kararları çerçevesinde ilke ve kriterleri belirleyen bölge, havza veya il bütününde hazırlanan, plan hükümleri ve raporuyla bir bütün olan plan olarak tanımlanmış, 8. maddesinin 1. fıkrasında; planların tanımlaması yapılarak, planlar bölge planı, çevre düzeni planı, nazım imar planı ve uygulama imar planı olarak kademelendirilmiş ve alt ölçekli planların üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarına uyumlu olması zorunluluğu getirilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
02.12.2011 tarihinde onaylanan 1/25.000 ölçekli nazım imar planı revizyonunda uyuşmazlık konusu taşınmaz için belirlenen kullanım kararları dava konusu 15.09.2017 tarihinde onaylanan 1/25.000 ölçekli revizyon nazım imar planında aynen korunmuştur. Danıştay Altıncı Dairesi'nin E:2022/5084 sayılı dosyasının incelenmesinden; davacı tarafından, Adana ili, Çukurova ilçesi, … Mahallesi (Köyü), … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda Adana Büyükşehir Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen 1/25.000 ölçekli nazım imar planı ile bu plana yapılan itirazın reddine dair Adana Büyükşehir Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılan davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolundaki … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının bozulmasına dair Danıştay Altıncı Dairesi'nin 13/05/2014 tarih ve E:2013/7917, K:2014/3713 sayılı kararına uyularak; davanın reddi yolunda … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararın, Danıştay Altıncı Dairesi'nin 07/03/2022 tarih ve E:2018/227, K:2022/2679 sayılı kararı ile onanmasına, bu karara karşı davacı tarafından yapılan karar düzeltme isteminin aynı Dairenin 15/12/2022 tarih ve E:2022/5084, K:2022/11510 sayılı kararı ile reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, uyuşmazlık konusu taşınmaza ilişkin 02.12.2011 tarihinde onaylanan 1/25.000 ölçekli nazım imar planı revizyonu hakkında verilen yargı kararı da göz önünde bulundurularak, planlama alanında yeni 1/25.000 nazım imar planı ile 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı bulunup bulunmadığının tespit edilmesi, taşınmazın varsa bu planlardaki ve önceki (2011 tarihli) ile dava konusu 1/25.000 ölçekli nazım imar planlarındaki durumunun karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi suretiyle uyuşmazlık hakkında yeniden bir karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 21/05/2024 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.