DANIŞTAY 4. DAIRE

Danıştay 4. Daire Başkanlığı         2023/9988 E.  ,  2024/4228 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2023/9988
Karar No : 2024/4228

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR):
1- …
2- …
3- …
VEKİLLERİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem:11/03/2010 tarih ve 27518 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve … sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile uygulama alanı ilan edilen Bingöl İli, … (...) Köyü, … Mevkinde yapılan arazi toplulaştırma işleminin … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dava konusu eski … sayılı kök parsellerin tarla vasfında olduğu, yeni üretilen parselin ise aynı alanda olduğu, kadastro haritasında kayma olduğu için derenin taşınmazı ortadan ikiye ayırıyormuş gibi durduğu, bu durumun toplulaştırmanın ruhuna ve işlevine uygun olmaması karşısında dava konusu arazi toplulaştırma işleminin ve davacıya ait olan taşınmazın toplulaştırma işlemine tabi tutulması sonucu oluşan yeni durumun 3083 sayılı Kanun ile bu Kanun uyarınca çıkarılan Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanunu Uygulama Yönetmelik'e aykırı olarak dağıtım ilke ve esasları ile kamu yararına uygun olarak yapılmadığı anlaşılmakla dava konusu arazi toplulaştırması işleminde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; dosya içinde bulunan bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde, toplulaştırma yapmaktaki asıl amacın, "azami ekonomik verimin alınmasını, tarım üretiminin sürekli olarak artırılmasını, değerlendirilmesini ve buralarda istihdam imkanlarının artırılmasını sağlamak ve ekonomik üretime imkan vermiyecek şekilde parçalanan tarım topraklarının gerektiğinde ve imkanlar ölçüsünde genişletilmesi suretiyle de toplulaştırılmasını, tarım arazisinin ailenin geçimini sağlamaya ve aile iş gücünü değerlendirmeye yeterli olmayacak derecede parçalanmasını ve küçülmesini önlemeyi sağlamak" olduğu, toplulaştırma projesinin bu minvalde değerlendirilmesi ve değerlendirmenin tarıma ilişkin verimin artırılması yönünden yapılması gerektiği, bu işlemin parselasyon işlemi olmadığı, bu nedenle de arsa gibi kabul edilerek bir değerlendirme yapılamayacağı, kök parsel ile yeni oluşturulan parselin birbirleri ile kısmen bitişik konumda oldukları, arazi özelliklerinin aynı olduğu, farklılaşmanın kök parselin ortasında bulunan kuru dere yatağından kaynaklandığı, anılan bölgenin yüzeysel drenajı sağlamak için kullanılacağının anlaşıldığı, toplulaştırma sonrası oluşan parselin yol ile irtibatlandırıldığı, öte yandan bilirkişiler tarafından aynı bölgede bulunan davacının diğer taşınmazını kullandığı bölgeden verilmesi şeklinde rapor verilmiş ise de dava konusu taşınmaz üzerinden değerlendirme yapılması gerektiği, toplulaştırmadan önceki ve sonraki durumun karşılaştırılmasından eski ve yeni arazinin benzer özelliklere sahip olduğu, yeni oluşturulan parselin önceki parsel ile kısmen aynı bölgede oluşturulduğu, mevzuatın aradığı sınır dahilinde kamu yatırım payı kesintisi yapıldığı ve Teknik Talimata uygun olarak dikdörtgen şeklinde tarım arazi oluşturulduğunun görüldüğü, bu durumda, davacıya taşınmazı karşılığında verilen yeni parselin eş değer nitelikte olmadığı yönünde somut ve açık bir tespite yer verilmediği, tarımsal verimlilik açısından her iki parselin de benzer nitelik ve özelliklere sahip olduğu, toplulaştırma öncesi arazinin ortasında bulunan kuru dere yatağının yüzeysel drenaj için kullanılacağı, yeni oluşan tarım arazisinin yol ile bağlantısının sağlandığı, mevzuat sınırı içinde kamu yatırım payı kesildiği ve Teknik Talimata uygun olarak dikdörtgen şeklinde tarım arazisi oluşturulduğu anlaşıldığından, davaya konu taşınmaz yönünden dava konusu işlemde hukuka aykırılık, aksi yöndeki Mahkeme kararında ise hukuki isabet görülmemiştir. Belirtilen gerekçelerle istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılması ile davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Eski malikleri olduğu arazinin uzun yıllardır kendi çaba ve gayretleriyle oluşturdukları verimli topraklar olduğu, yapılan işlem neticesinde tüm çabalarının heba olduğu, kendi arazi olduğu yerde toplulaştırma işlemlerinin uygulandığı ancak sulama kanalı, sulama imkanları veya traktör yolu yapılmadan toplulaştırmanın yapıldığı, önceden rahatça sulanan yerlerin şimdi kurak araziye dönüştüğü, sadece toprakların taşınması işlemlerinin yapıldığı, Bingöl, Sarıçiçek Köyü'nde başka bir işlem veya eylemin yapılmadığı, su yolu, damlama sistemli sulama sistemleri veya iş makinesi yolu gibi toplulaştırmanın aslında özü olan işlemlerin hiçbirinin yapılmadığı belirtilerek, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.

TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin reddine,
2. Temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de İdare Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine, 27/06/2024 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.