DANIŞTAY 4. DAIRE

Danıştay 4. Daire Başkanlığı         2023/4701 E.  ,  2024/2804 K.
"İçtihat Metni"T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2023/4701
Karar No : 2024/2804

TEMYİZ EDEN TARAFLAR : 1- (DAVALI) … Malmüdürlüğü …
VEKİLİ : Av. …
2- (DAVACI) ... Sanayi ve Tic. A. Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek taraflarca aleyhlerine olan hüküm fıkralarının bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Antalya ili, Kemer ilçesi, … Mahallesinde bulunan Hazineye ait taşınmazın 10.450,00 m²'sinin, 01/04/2013-10/09/2013 tarihleri arasındaki dönemde, şezlong, şemsiye yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 64.933,21TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … tarih ve …sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesince verilen kararda; 05/02/2015 tarihinde mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılarak alınan bilirkişi raporuyla, dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesi sonucunda; ecrimisil istenilen alanların, davacı şirkete sözleşme ile kullanım ve işletme hakkı devredilen … (… Parkı) Günübirlik Kullanım Alanı sınırları içinde kalmadığı, kaldı ki davacı şirket ile Konyaaltı Kaymakamlığı arasında yapılan sözleşme hükümleri dikkate alındığında şezlong ve şemsiye kullanımlarının sözleşme konusu edilmediği gibi sözleşmenin özel hükümleri içinde plajda bulunan müşterilere şezlong ve şemsiye temin etme ödevi verildiği dikkate alındığında davacının plajdaki işgal unsurunun açık olduğu anlaşıldığından söz konusu maddi ve hukuki duruma göre davacıdan ecrimisil istenmesi mümkün ise de 01/04/2013-10/09/2013 tarihleri arasında şemsiye ve şezlong yapılmak suretiyle fuzulen işgal edilen taşınmaz için davacı şirketten istenebilecek ecrimisil miktarının 26.864,73TL olabileceği sonucuna varılmakla, idarece fazladan istenilen 38.068,48TL ecrilmisilde hukuka uyarlık ve 26.864,73’lik kısmında ise, hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemin kısmen iptaline ve davanın kısmen reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; dava konusu ecrimisilin kıyının işgali nedeniyle istenildiği ve bu kısımda tasarruf yetkisinin taraflarına ait olduğu, alanın ticari amaçla kullanıldığı dikkate alınmadan hesaplama yapıldığı, kararın iptale ilişkin kısmının hukuka aykırı olduğu; Davacı tarafından ise, taşınmazda kiracı sıfatıyla bulundukları ve fuzuli şagil sayılamayacakları aksi düşünülse dahi hükme esas alınan bilirkişi raporunun hatalı olduğu ve kararın, davanın reddine ilişkin kısmının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN SAVUNMASI : Davacı tarafça, davalının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuş olup, davalı idarece cevap verilmemiştir.

TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun işlem tarihinde yürürlükte bulunan 75. maddesinde; "Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları, özel bütçeli idarelerin mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallar ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, idarelerin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz" hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Kanun'un 74. maddesine dayanılarak Maliye Bakanlığı'nca çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik'in 85. maddesinde,Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde "Taşınmaz Tespit Tutanağı"na dayanılarak, tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere bedel tespit komisyonunca ecrimisil tespit ve takdir edileceği ve ecrimisilin tespit ve takdirinde; idarenin zarara uğrayıp uğramadığına ve işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekli, fiili ve hukuki durumu ile işgalden dolayı varsa elde ettiği gelir, aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurların göz önünde bulundurulacağı düzenlenmiştir.
20/08/2011 tarih ve 28031 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 336 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği'nin "Kıyı Kanunu kapsamında kalan yerlerde ecrimisil işlemleri" başlıklı 14. maddesinde ise, "(1)...3621 sayılı Kıyı Kanunu ile... Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik hükümleri kapsamında ve kıyı kenar çizgisi içerisinde (kıyıda) kalan taşınmazların üzerine deniz, güneş ve kumsaldan yararlanılması amacıyla şezlong, gölgelik, soyunma kabini ve duş konulması, yeşil alan düzenlemesi yapılması, sportif ve eğlence aktivitelerinin yapılabileceği alanlar oluşturulması, yiyecek ve içecek servisi yapılması amacıyla takılabilir, sökülebilir ve taşınabilir elemanlarla basit nitelikte yapı (lokanta, çay bahçesi, kafeterya vb. tesisler hariç) yapılması gibi izinsiz kullanımların tespit edilmesi halinde, bu taşınmazları izinsiz kullananlar arasında herhangi bir ayrım yapılmaksızın ecrimisil bedeli; yılı içerisinde … Bankası A.Ş. tarafından belirlenen ve Kültür ve Turizm Bakanlığınca yayımlanan Birim Maliyetler Listesi’nin “Günübirlik Tesisi Açık Alan Düzenlemesi” için öngörülen metre kare birim bedelinin kullanıma konu olan taşınmazın yüzölçümü ile çarpılması suretiyle bulunacak rakamın yüzde yirmibeşi ile varsa bu taşınmazların, yoksa en yakın emsal taşınmazın emlak vergisine esas asgari metrekare birim değerinin yüzde birinin toplamından aşağı olmamak üzere, Kanunun 9. maddesinde belirtilen yerlerden sorulmak suretiyle bedel tespit komisyonu tarafından tespit ve takdir edilir. (2) ...Kıyı ve sahil şeritleri ile dolgu alanlarında yukarıda belirtilen kullanımlar dışında izinsiz kullanımın tespiti halinde; işgalin şekli, bu alanların konumu ve kullanımlarından elde edilecek gelir düzeyi de dikkate alınarak Kanunun 9. maddesinde belirtilen yerlerden sorulmak suretiyle bedel tespit komisyonu tarafından ecrimisil tespit ve takdir edilir... (3) Ecrimisilin tespit ve takdir edilmesi safhasında, işgalin başladığı ve bittiği süreler dikkate alınır. (4) Kıyı, sahil şeridi ile dolgu alanlarında beton, kayraktaş vb. kaplama elemanlar ile zemin düzenlemesi yapılmak suretiyle kullanımının tespit edilmesi halinde; bu tür kullanımların öncelikle tahliyesi esas olup, tahliye işlemi gerçekleştirilinceye kadar ecrimisil takibatı yapılır..." düzenlemesine yer verilmiştir.
3621 sayılı Kıyı Kanunu'nun, 4. maddesinde, "Kıyı çizgisi ile kıyı kenar çizgisi arasındaki" alan olarak tanımlanan kıyıların, anılan Kanunun 5. maddesinde Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu ve herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açık bulunduğu belirtildikten sonra 6. maddesinde; "Kıyı, herkesin eşitlik ve serbestlikle yararlanmasına açık olup, buralarda hiçbir yapı yapılamaz; duvar, çit, parmaklık, telörgü, hendek, kazık ve benzeri engeller oluşturulamaz. /.../ (Ek fıkra:14/2/2020-7221/21 md.) Kıyının kumluk veya çakıllık olduğu alanlarda denize girme, güneşlenme, amatör su sporları gibi faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik rekreatif amaçlı iskele yapılamaz. Ancak, kıyının kayalık karakter gösterdiği ya da kıyının kumluk veya çakıllık olmasına rağmen niteliği gereği su alanından başka türlü faydalanmanın mümkün olmadığı zorunlu hallerde genişliği üç metreyi geçmeyen ve platform niteliği taşımayan rekreatif amaçlı iskeleler yapılabilir. Buna ilişkin usul ve esaslar; 2634 sayılı Kanun kapsamındaki alanlarda Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından müştereken, diğer alanlarda ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenir." hükmüne yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden, Antalya ili, Kemer ilçesi, … Mahallesinde bulunan Hazineye ait taşınmazın 10.450,00 m²'sinin, 01/04/2013-10/09/2013 tarihleri arasındaki dönemde, şezlong, şemsiye yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 64.933,21TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İdare Mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda; ecrimisile konu alanın, tahsis ve kiralama sözleşmesine konu edilen alanın dışında ve kıyıda yer aldığı tespitine yer verildiği; bununla birlikte hesaplamada dikkate alınan emsallerin çok eski tarihli olduğu, mevzuatta öngörülen kriterler bakımından bir inceleme yapılmadığı gibi, davacının ... Kaymakamlığıyla imzaladığı sözleşme uyarınca ödemeyi kabul ettiği bedelin de incelenmediği görülmüştür.
Bu durumda, ek bilirkişi raporu alınarak, başta davacının rızaen ödediği bedel dikkate alınarak ve 336 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği'nin 14. maddesinin 1. fıkrasında işaret edilen asgari tutar da hesaplanmak suretiyle bu tutardan az olmamak üzere ecrimisil bedelinin yeniden hesaplatılması sonrasında bir hüküm verilmesi gerektiği sonucuna varılmakta olup; İdare Mahkemesi kararının, dava konusu işlemin kısmen iptaline ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2.Temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının davanın reddine ilişkin kısmının ONANMASINA,
3.Mahkeme kararının, dava konusu işlemin kısmen iptaline ilişkin kısmının BOZULMASINA,
4.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (Geçici 8.maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş (15) gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 07/05/2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.