DANIŞTAY 13. DAIRE

Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2024/1266 E.  ,  2024/3101 K.
"İçtihat Metni"T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2024/1266

MÜDAHALE İSTEMİ HAKKINDA KARAR

… vekili Av. … tarafından, Milli Savunma Bakanlığı MEBS Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı Kantin Başkanlığı'nca Askeri Kantin Yönetmeliği uyarınca gerçekleştirilen "2024 yılı 4 Adet Hazır Yiyecek Reyonu Mal ve Hizmet Alımı" işinin … Gıda Üretim Pazarlama Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'ne verilmesine ilişkin 27/12/2023 tarihli "Alım Görüşmesi Sonuç Tutanağı"nın iptali istemiyle … Bakanlığı'na karşı açılan davada, dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı davalı idare tarafından temyiz isteminde bulunulması üzerine, … Gıda Üretim Pazarlama Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. vekili Av. … tarafından verilen davalı idare yanında davaya müdahale istemini içeren dilekçe incelenerek gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesinde, üçüncü kişilerin davaya katılması konusunda Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 66. maddesinde ise üçüncü kişinin, davayı kazanmasında hukukî yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, fer'î müdahil olarak davada yer alabileceği kurala bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, müdahale isteminde bulunan … Gıda Üretim Pazarlama Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'nin davaya müdahalede hukukî yararının bulunduğu anlaşıldığından, davalı idare yanında MÜDAHALE İSTEMİNİN KABULÜNE, 04/07/2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2024/1266
Karar No:2024/3101

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVALI) … Bakanlığı …
VEKİLİ : Av. …
2- (DAVALI YANINDA MÜDAHİL) …Gıda
Üretim Pazarlama Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Milli Savunma Bakanlığı MEBS Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı Kantin Başkanlığı'nca Askeri Kantin Yönetmeliği uyarınca gerçekleştirilen "2024 yılı 4 Adet Hazır Yiyecek Reyonu Mal ve Hizmet Alımı" işinin müdahil şirkete verilmesine ilişkin 27/12/2023 tarihli "Alım Görüşmesi Sonuç Tutanağı"nın iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .. İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; yapılan mal ve hizmet alımı işinin konsinye usulü ile yapılıp yapılamayacağı hususunun açıklığa kavuşturulması açısından; konsinye (satasıya) usulünün, bir firmanın daha önceden belirlediği ve bildirdiği fiyatla satılmak üzere bir ürünü veya ürün grubunu irsaliye ile işletmeye teslim ettiği ve ürünlerin satışının yapılması durumunda konsinye satış bedeli ile reyon bedelinin ödendiği bir satış yöntemi olduğu, konsinye satış sözleşmesi kapsamında ürünü işletmeye gönderen konsinyatör firmanın, malı konsinye satış yapacak işletmeye devretmesinin satıştan çok bir emanet işlemi niteliğinde olduğu, satılacak ürünün mülkiyetinin devredilmediği, konsinye satış gelirinin ve reyon kullanma bedelinin, sözleşme konusu ürün ya da ürün grupları çerçevesinde belirlendiği, bu belirlemenin belirli bir oran veya sabit tutar çerçevesinde olabileceği gibi bu iki yöntemin birlikte kullanıldığı karma usulde yapılmasının da mümkün olduğu, sonuç olarak konsinye usulünde işleten taraf ile ürünü satılması için işletmeye gönderen taraf (konsinyatör) olmak üzere iki taraf bulunduğu, Milli Savunma Bakanlığı tarafından askeri kantinlerin ana faaliyetlerine yönelik mal ve hizmet alımlarına ilişkin olarak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 3. maddesinin (g) bendi uyarınca istisna talebinde bulunulduğu, Kamu İhale Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararı ile askeri kantinlerin 4734 sayılı Kanun'un 2. maddesinin (d) bendinde sayılan kuruluşlardan olduğuna, gıda ve şekerleme, meyve ve sebze, süt gibi malzemelerin alımları ile bilgisayar ve programlama hizmet alımlarının ise istisna kapsamında olduğuna, ancak fast food hizmeti alımının ise alım konusunun kendi faaliyet konusu olduğundan istisna kapsamında olmadığına karar verildiği, dava konusu işin Teknik Şartnamesi'nde, alım kapsamında satışı yapılacak
ürünler ve muadilleri ile satışa sunulacak ürünlerin imalatında hangi ürünlerin kullanılacağının liste halinde ve mal ve hizmet alım işi üzerinde kalan davetlinin "Hazır Yiyecek Reyonları"nda kurması gereken düzenin (dış görünüşü bozmadan görüntü ve mobilya bütünlüğü içerisinde kafeterya için masa, sandalye, pasta teşhir dolabı, buzdolabı, pizza fırını, mangal, televizyon vs.) yer aldığı, dolayısıyla dava konusu mal ve hizmet alım işinin, işletmeci olarak rolü bulunmayan ve kantin işletmesinin şartlarına karar veren davalı idare tarafından işletmeyi yıllık olarak yükleniciye devretmesine yönelik olduğu, dava konusu edilen mal ve hizmet alım işinin kantin işletmesinin kendi faaliyet konusu olan "fast food" hizmetinin davetlilere devrine ilişkin olduğu, konsinye satıştan bahsedilebilmesi için işletilen bir kantin için konsinyatörden günlük veya belirli periyotlarda mal veya hizmet alımının yapılmasının gerektiği ancak somut olayda kantin işletmesinin dönemlik olarak kiraya verildiği ve devralan tarafından işletileceğinin anlaşıldığı, diğer bir deyişle işletmeci ile konsiyatörün aynı kişi olduğu, dolayısıyla işbu mal ve hizmet alım işinin konsinye usulü olduğundan bahsetmenin mümkün olmadığı;
Bununla birlikte, uyuşmazlık konusu işin, kantin işletmesine yönelik olduğu ve idarenin kamu harcaması yapmasını gerektiren mal veya hizmet alımları ile yapım işleri niteliğinde olmayıp idareye gelir getirici nitelikte olduğu, ayrıca Askeri Kantin Yönetmeliği'nin 27. maddesinde de kantinlerin kiraya verilmesi işinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nda belirtilen usuller ile yapılması gerektiğinin belirtildiği dikkate alındığında, söz konusu ihalenin 2886 sayılı Kanun hükümleri uyarınca yapılması gerekirken, konsinye usulü adı altında yapılmasında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davaya konu işin ihale usulüyle yapılan bir kiralama değil Askeri Kantin Yönetmeliği'nin 16. maddesi uyarınca konsinye usulü mal ve hizmet alımı kapsamında gerçekleştirildiği; davalı yanında müdahil tarafından, yapılan ihalenin sadece konsinye usulünü değil taraflar arasındaki mal ve hizmet alımını da içerdiği, ihalenin usulüne uygun şekilde yapıldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, davalı idarenin sadece mal tedariği yapmadığı, kendisine ait bir yerin kullanımını da devrettiği, dava konusu işin kiralama işi olup 2886 sayılı Kanun'a tabi olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının ve davalı yanında müdahilin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya ve müdahile iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde müdahile iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 04/07/2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.