DANIŞTAY 13. DAIRE

Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2021/1049 E.  ,  2024/3105 K.
"İçtihat Metni"T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/1049
Karar No:2024/3105

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurulu …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, …Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. (…) pay piyasasında 25/01/2017-07/02/2017 döneminde … ile … hesaplarından gerçekleştirilen işlemlerin Piyasa Bozucu Eylemler Tebliği’nin 5. maddesinin 1. fıkrasının (a), (b) ve (f) bentlerine aykırılık teşkil ettiğinden bahisle 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 104. maddesi uyarınca 843.321,52-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Sermaye Piyasası Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; … A.Ş. pay piyasasında 25/01/2017-07/02/2017 döneminde … ile … hesaplarının 6362 sayılı Kanun’un 104. maddesi çerçevesinde incelenmesi neticesinde düzenlenen … tarih ve … sayılı Denetleme Raporu ile anılan şahısların hesaplarında gerçekleştirilen işlemlerin davacı tarafından yapıldığının tespit edildiği ve söz konusu işlemlerin Piyasa Bozucu Eylemler Tebliği’nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (f) bentlerine aykırılık teşkil ettiğinden bahisle davacı hakkında 843.321,52-TL tutarında idari para cezası uygulanmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Kurul kararının tesis edildiği, söz konusu kararın … sayılı idari para cezası bildirim tutanağı ile davacıya bildirilmesi üzerine dava konusu Kurul kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı;
… pay piyasasında 25/01/2017-07/02/2017 döneminde … ile … hesaplarından gerçekleştirilen işlemlerin ve iletilen/iptal edilen/değiştirilen emirlerin 6362 sayılı Kanun’un 104. maddesi çerçevesinde incelenmesi neticesinde tanzim olunan … tarih ve … sayılı Denetleme Raporu’nda, “10/04/2018 tarihinde ...'in ifadesinde, borsada yaptığı tüm işlemlerin ve ilettiği tüm emirlerin davacı … tarafından gerçekleştirildiğini beyan ettiği, … ile 15/01/2019 tarihinde görüşmede, borsa ile hiçbir zaman ilgilenmediğini, borsada kendi hesabına yapılan işlemlerin davacı … tarafından gerçekleştirildiğini, bu işlemleri gerçekleştirecek bilgi birikimine sahip olmadığını beyan ettiği, davacıyla 08/02/2019 tarihinde yapılan görüşmede, … A.Ş. pay piyasalarında … ve … hesaplarından yapılan tüm işlemlerin ve iletilen/iptal edilen/değiştirilen tüm emirlerin kendisi tarafından gerçekleştirildiğini beyan ettiği, yukarıda yer alan tüm ifadeler birlikte değerlendirildiğinde, … ve …'ın hesaplarından gerçekleştirilen işlemlerin … tarafından gerçekleştirildiği, bu çerçevede söz konusu hesaplardan gerçekleştirilen işlemlerin arkasında ...'ın bulunduğu göz önüne alındığında, bu hesaplardan gerçekleştirilen işlemler ve emirler 'Grup' adı altında birlikte değerlendirildiği, grup hesaplarından inceleme döneminde …pay piyasasında 4.762.974 adet (toplam alım işlemleri içindeki payı %29,05) alım ve 4.762.974 adet (toplam satım işlemleri içindeki payı %29,05) satım işlemi gerçekleştirildiği, bu bağlamda, grup tarafından … pay piyasasında piyasa hâkimiyetinin oluşturulduğu, grup hesaplarından inceleme dönemi içerisinde gerçekleştirilen alım ve satım işlemlerinin piyasadaki işlem miktarı içindeki payının birçok tarihte %25'den yüksek oranlarda olduğu, alım işlemi oranının 25/01/2017, 31/01/2017 ve 02/02/2017 tarihlerinde sırasıyla %39,35, %38,76 ve %40,23 seviyelerine ulaştığı, satım işlemi oranının ise 30/01/2017, 01/02/2017 ve 07/02/2017 tarihlerinde sırasıyla %45,12, %38,05 ve %42,07 seviyelerine ulaştığı, grup hesaplarından gerçekleştirilen fiyat yükseltici sözleşme sayısının toplam fiyat yükseltici sözleşme sayısının %32,31'ini oluşturduğu, diğer bir ifade ile …pay piyasasında gerçekleştirilen yaklaşık her üç fiyat yükseltici sözleşmeden birinin grup hesaplarından gerçekleştirildiği, dolayısıyla grubun pay fiyatının yükselmesinde etkili olduğu, grup hesaplarından gerçekleştirilen kendinden kendine/karşılıklı işlemlerin toplamı 274.494 adet olarak belirlenmiş olup, söz konusu işlemlerin grup hesaplarından gerçekleştirilen alım işlemlerine oranının %5,76, satım işlemlerine oranın da %5,76 olduğu, grubun ilettiği alım emirleri toplam alım emirlerinin yaklaşık %50,46'sını, satım emirleri ise toplam satım emirlerinin yaklaşık %28,42'sini oluşturduğu, 1.983 adet yatırımcının emir ilettiği, … pay piyasasında, grup tarafından iletilen emirlerin piyasaya iletilen toplam emirlerin yaklaşık %41,00'ini oluşturduğu dikkate alındığında inceleme döneminde … pay piyasasında grubun diğer yatırımcılardan bariz şekilde ayrıştığı, … pay piyasasında inceleme döneminde en iyi alım fiyat seviyesine iletilen pasif alım emirlerinin %68,10'u, satım emirlerinin ise yaklaşık %25,45'i grup hesaplarına ait olduğu, alım tarafındaki ilk beş fiyat kademesinde ise, söz konusu fiyat seviyesine gönderilen pasif alım emirlerinin %58,54'ü, pasif satım emirlerinin ise yaklaşık %19,71'i Grup hesaplarından iletildiği, bu çerçevede, grubun alım emirleriyle arz ve talebi dolaylı yoldan kontrol etmiş olduğu, öte yandan, grubun farklı fiyat kademelerine çok miktarda emir iletmesi, aktif bir piyasa izlenimi oluşturmanın yanında ayrıca grubun payda alım yönlü bir beklenti yaratma çabası içinde olduğu, diğer taraftan, sürekli alım ve satımın geçerli olduğu zaman aralığında grup tarafından en iyi fiyat kademesine iletilen alım emirlerin toplam pasif alım emirlerine oranın yaklaşık %65,61 olduğu, satım tarafında ise bu oranın %50,17 olduğu, … pay piyasasında iptal edilen alım emirlerinin yaklaşık %42,88'i, satım emirlerinin ise yaklaşık %10,63'ü grup tarafından iptal edildiği, grubun iptal emirleri detaylı incelendiğinde, piyasada iptal edilen alım emirlerinin yaklaşık %73,20'si grup tarafından gerçekleştirildiği, satım tarafında ise bu oran %24,45 gibi düşük bir seviyeye gerilediği, … pay piyasasında değiştirilen alım emir miktarının yaklaşık %93,32'si, fiyatı değiştirilen satım emirlerinin ise %29,95'i grup tarafından gerçekleştirildiği, grup tarafından anılan pay piyasasına iletilen emirler göz önüne alındığında grup tarafında piyasaya iletilen emirlerin birkaç defa değiştirildiği, özellikle değiştirilen alım emirlerinin büyüklüğü dikkate alındığında, grubun emir değiştirmelerini, kendi emirleriyle karşılaşmamak için emir iptali gibi kullandığı, şöyle ki, grup pasifte bekleyen alım emirlerini, bulunduğu fiyat kademesinde iken iptal etmek yerine, emirin fiyatını değiştirmek suretiyle en iyi alım fiyat seviyelerinin çok altına çektiği, böylelikle gubun aktif bir satım yapması durumunda kendi alım emirleriyle karşılaşma ihtimalini ortadan kaldırdığı, en iyi alım fiyat seviyesinde değiştirilen alım emirlerinin %94,10'u, satım emirlerinin ise yaklaşık %10,41'i grup hesaplarına ait olduğu, alım tarafındaki en iyi ilk beş fiyat kademesine baktığımızda ise, söz konusu fiyat seviyesinde değiştirilen pasif alım emirlerinin %91,85'i, pasif satım emirlerinin ise yaklaşık %11,78'i grup hesaplarından iletildiği, grup tarafından en iyi fiyat seviyesinde iken değiştirilen alım emirleri grubun değiştirdiği toplam emirlerinin yaklaşık %23,61'ini oluşturduğu (...)” tespitlerine yer verildiği;
Uyuşmazlıkta, gerek İsmail İpek gerekse … tarafından hesaplarından gerçekleştirilen işlemlerin davacı tarafından yapıldığının beyan edildiği, yine 08/02/2019 tarihli tutanakta, davacı tarafından anılan şahısların hesaplarında gerçekleştirilen tüm işlemlerin ve iletilen/iptal edilen/değiştirilen tüm emirlerin kendisi tarafından gerçekleştirildiğini beyan ettiği, dolayısıyla … ve … hesaplarından yapılan iş ve işlemlerin davacı tarafından gerçekleştirildiğinin alınan ifadelerle sabit olduğu, bu nedenle inceleme raporunda anılan hesaplardan gerçekleştirilen işlemler ve emirlerin bir bütün olarak değerlendirildiği;
Öte yandan, mevzuatta Kurul'ca belirlenen piyasa bozucu eylemleri gerçekleştiren kişilerin bu suretle menfaat temin edilmiş olması hâlinde, verilecek idari para cezasının miktarı bu menfaatin iki katından az olamayacağının hükme bağlandığı, inceleme raporunda da, inceleme dönemi başında İdeal … Yatırım Ortaklığı'nda herhangi bir payı bulunmayan grup üyelerinin inceleme dönemi boyunca gerçekleştirdiği alım ve satımdan kaynaklı net realize menfaatin (…'in hesabında 263.024,47-TL ve Hüseyin Karataş'ın hesabında 156.150,29-TL olmak üzere toplamda) 419.174,76-TL olduğu, bu tutardan aracı kuruma ödenen komisyon ve banka sigorta muamele vergisi düşülerek sonuç olarak net realize menfaatin 417.160,76-TL olduğunun tespit edildiği ve nihayetinde iki katı tutarında idari para cezası uygulamasına gidildiği;
Diğer yandan, davacı tarafından, idari para cezası uygulanmadan önce savunmasının alınmadığı ileri sürülmüş ise de, Sermaye Piyasası Kurulu Piyasa Gözetim ve Denetim Dairesi Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı yazısıyla davacının savunmasının istenildiği, söz konusu yazının “… Mahallesi, … Sokak, No:…, …/..” adresinde muhatabın bulunmaması üzerine daimi çalışan Bahadır Karataş'ın imzasına 22/02/2019 tarihinde tebliğ edildiği, yine dava konusu idari para cezasının bildirildiği … sayılı tutanağın da “… Mahallesi, … Sokak, No:…, …/…” adresinde 28/05/2019 bizzat davacının imzasına tebliğ edildiği, savunma istem yazısının anılan adreste daimi çalışanına usulüne uygun bir şekilde tebliğ edildiği göz önüne alındığında, davacı tarafından ileri sürülen bu iddiaya itibar edilmediği belirtilmiştir.
Bu itibarla, davacının … pay piyasasında … ve … hesaplarından gerçekleştirdiği alım veya satım işlemleri, farklı fiyat kademelerine birden fazla emir iletilmesi ve pay piyasasında fiyat yükseltici işlemlerin piyasa bozucu eylem niteliğinde olduğu, bu hususların inceleme raporuyla ortaya konulduğu ve yapılan tespitler uyarınca mevzuatın üzerine yüklediği ödevlere uymadığı sabit olan davacının eylemlerinin piyasa bozucu eylem olarak değerlendirilmesi suretiyle tesis edilen dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, savunması alınmadan idari para cezası verildiği, piyasa bozucu nitelikte işlem yapmadığı, idari para cezasına hangi hesaplama yöntemiyle ulaşıldığının anlaşılamadığı, dava konusu Kurul kararının haksız ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, temyize konu kararın usul ve yasaya uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan kararın ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 04/07/2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.