DANIŞTAY 12. DAIRE

Danıştay 12. Daire Başkanlığı         2024/2701 E.  ,  2024/2374 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2024/2701
Karar No : 2024/2374

HAKİMİN REDDİ İSTEMİ HAKKINDA KARAR

... vekili Av. ... tarafından; 1. sınıf emniyet müdürü rütbesinde polis başmüfettişi olarak görev yapmakta iken 670 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kamu görevinden çıkarılan davacının, Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna yaptığı itirazın kabulü üzerine İçişleri Bakanlığı Araştırma Merkezi araştırmacı kadrosuna atanmasının dayanağı olan 7075 sayılı Kanun'un 10/A maddesinde yer alan hükmün, Anayasa Mahkemesinin 30/06/2022 tarih ve E:2018/137, K:2022/86 sayılı kararıyla iptal edildiğinden bahisle, emniyet hizmetleri sınıfındaki görevine iade edilmesi için yaptığı 07/02/2023 tarihli başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali ile yoksun kaldığı mali, sosyal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle İçişleri Bakanlığına karşı açılan davada; ... İdare Mahkemesinin, "dava konusu işlemin iptali ile yoksun kaldığı mali, sosyal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi" yolundaki ... tarih ve E:..., K:.. sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun incelenmesi için dosyanın gönderildiği ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; davacı tarafından daire başkanı ve bir üyesinin reddinin talep edilmesi üzerine ... tarih ve E:... sayılı yazı ile, reddi hakim istemi hakkında karar verilmek üzere Dairemize gönderilen dosya incelenerek, işin gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Mahkemelerde çekinme ve ret" başlıklı 57. maddesi;
"1. Tek hakimle görülen davalarda hakimin reddi istemi, reddedilen hakimin katılmadığı idare veya vergi mahkemesince incelenir.
2. İtiraz üzerine veya doğrudan davaya bakmakta olan bölge idare mahkemesi ile idare ve vergi mahkemesi başkan ve üyelerinin reddi istemi, reddedilen başkan ve üyenin katılmadığı bölge, idare ve vergi mahkemesince incelenir.
3. İdare ve vergi mahkemelerinde reddedilen başkan ve üye birden çok ise istem bölge idare mahkemesince incelenir. Bölge idare mahkemelerinde reddedilen başkan veya üye birden çok ise istem Danıştayca incelenir.
4. Danıştayca ve bu mahkemelerce ret istemleri yerinde görülürse işin esası hakkında da karar verilir.
5. Davaya bakmaktan çekinme halinde diğer bir hakimin görevlendirilmesi ile mahkemenin noksan üyesinin tamamlanması veya görevli mahkemenin belirlenmesinde yukarıdaki hükümler uygulanır." hükmünü içermektedir.
2577 sayılı Kanun'un 31. maddesinde, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na atıf yapılan konular arasında hakimin davaya bakmaktan memnuiyeti ve reddi konusu da yer almaktadır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 36. maddesinin birinci fıkrasında "Hakimin tarafsızlığından şüpheyi gerektiren önemli bir sebebin bulunması hali" hakimin reddi sebebi olarak kabul edilirken; anılan fıkranın (a) bendinde, "Davada, iki taraftan birine öğüt vermiş ya da yol göstermiş olması."; (b) bendinde, "Davada, iki taraftan birine veya üçüncü kişiye kanunen gerekmediği halde görüşünü açıklamış olması."; (c) bendinde, "Davada, tanık veya bilirkişi olarak dinlenmiş veya hakim ya da hakem sıfatıyla hareket etmiş olması."; (ç) bendinde, "Davanın, dördüncü derece de dahil yansoy hısımlarına ait olması."; (d) bendinde ise, "Dava esnasında, iki taraftan birisi ile davası veya aralarında bir düşmanlık bulunması." hallerinde hakimin reddi sebebinin var olduğunun kabul edileceği hükme bağlanmıştır.
6100 sayılı Kanun'un "Ret usulü" başlıklı 38. maddesinde, (1) Hâkimin reddi sebebini bilen tarafın, ret talebini en geç ilk duruşmada ileri sürmesi gerektiği, tarafın, ret sebebini davaya bakıldığı sırada öğrenmiş ise en geç öğrenmeden sonraki ilk duruşmada, yeni bir işlem yapılmadan önce bu talebini hemen bildirmek zorunda olduğu, belirtilen sürede yapılmayan ret talebinin dinlenemeyeceği, (2) Hâkimin reddinin, dilekçeyle talep edileceği, bu dilekçede, ret talebinin dayandığı sebepler ile delil veya emarelerin açıkça gösterilmesi ve varsa belgelerin eklenmesi gerektiği, (3) Hâkimin reddi dilekçesinin, reddi istenen hâkimin mensup olduğu mahkemeye verileceği, (4) Ret talebinin geri alınamayacağı belirtilmiş; 41. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, ret talebi süresinde yapılmamışsa, (b) bendinde, ret sebebi ve bu sebebe ilişkin inandırıcı delil veya emare gösterilmemişse hakimin reddi talebinin kabul edilmeyerek geri çevrileceği, 44. maddesinin birinci fıkrasında ise, esas hüküm bakımından temyiz yolu kapalı bulunan dava ve işlerde, bölge adliye mahkemesi başkan ve üyelerinin reddine ilişkin bölge adliye mahkemesi kararlarının kesin olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Reddedilen Bölge İdare Mahkemesi başkan ve bir üye olarak, sayı birden fazla olduğu için 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 57. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, istemin Dairemizce incelenmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; davacı tarafından, 12/04/2024 tarihli dilekçe ile ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin Başkanı (...) ve bir üyesi (...) hakkında reddi hakim talebinde bulunulmuş ise de, ret istemine ilişkin olarak ileri sürülen nedenlerin, yukarıda yer verilen mevzuat hükmünde belirtilen sebeplerden hiçbirisine girmediği, ilgililerin tarafsızlıklarından şüpheyi gerektirecek bir durumun oluşmadığı anlaşıldığından, reddi hakim isteme yerinde görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; reddi hakim talebinin reddine, dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine,13/05/2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.