BURSA 3. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2023/
KARAR NO : 2024/

BAŞKAN : ... ...
ÜYE : ... ...
ÜYE : ... ...
KATİP : ... ...

DAVACI :
VEKİLİ :Av.
DAVALI :
VEKİLİ :Av.

DAVA : İtirazın İptali
DAVA TARİHİ : 16/03/2023
KARAR TARİHİ : 16/10/2024
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 22/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan itirazın iptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı şirketin müvekkiline buzağı yatağı satın almak üzere ulaştığını ve bir teklif talep ettiğini, müvekkili firmanın 6 Ağustos 2021 tarihinde bir teklif hazırlayarak davalı şirkete gönderdiğini, talep edilen buzağı yatakları için teklif ve proforma fatura bedeli 144.852,40 USD olduğunu, teklifin davalı şirket tarafından kabul edilmesi üzerine, taraflar arasında resmi e-posta hesapları aracılığıyla 20 Ağustos 2021 tarihinde görüşmeler başladığını ve nitekim 1 Eylül 2021 tarihinde taraflar arasında önceden gönderilen teklif uyarınca bir sözleşme imzalandığını, taraflarca teslim usulü olarak Incoterms 2020 CFR, ödeme usulü olarak ise vesaik mukabili ödeme belirlendiğini, ilgili sözleşmenin 3'üncü maddesinde ödeme hükümleri düzenlendiğini, buna göre, "sipariş karşılama/üretim öncesinde %30 ön ödeme" yapılması ve geriye kalan miktarın, "ürünlerin ...'de belirtilen varış limanına varmasından 2 hafta önce" ödenmesi gerekmekte olduğunu, davalı tarafından müvekkili davacıya ön ödeme olarak 3 Eylül 2021 tarihinde 43.455,60 USD ödeme yapılması gerekirken 29.950,00 USD ödeme yapıldığını, ön ödeme eksik olmasına rağmen müvekkil şirketin iyiniyetli olarak malların gönderimi için hazırlıklara başladığını ve resmi işlerde kullanılmak üzere bir fatura hazırlayarak davalıya gönderildiğini, faturadan görüleceği üzere, davalı şirket tarafından yapılan ödemenin 29.950 USD, kalan ödeme 114.902,40 ve toplam fatura bedeli, teklifte olduğu gibi 144.852,40 USD olduğunu, müvekkili davacı tarafından buzağı yataklarının davalıya gönderimi için banka ve gümrük işlerinin 18 Ekim 2021 tarihinde başlatıldığını, 22 Ekim 2021 tarihinde ürünlerin fabrikadan yola çıktığını ve 31 Ekim 2021 tarihinde davalıya teslim edilecek mallarla (...) ilgili ... tarafından konşimento düzenlendiğini, sözleşme konusu malların tahmini varış tarihinin 7 Aralık 2021 olarak belirlenmesinden sonra, müvekkil davacı tarafından davalı şirkete 26 Kasım 2021 tarihinde e-posta gönderildiğini ve kalan ödemenin yapılması istendiğini, bununla birlikte, davalı şirketin ödemenin mallar ... gümrüğüne girdikten sonra yapılacağına dair bir cevap gönderdiğini, sözleşmede belirtilen hükümlere aykırı olan bu durumun, e-posta ile davalıya defalarca ihtar edildiğini ve ödemenin sözleşmeye uygun olarak yapılması talep edildiğini, nitekim mallar ... limanına ulaşmasına rağmen, davalı tarafından herhangi bir ödeme yapılmadığını ve dolayısıyla mallar davalı tarafından kendi hatası üzerine gümrükten teslim alınamadığını, davacı ile davalı arasında düzenlenen sözleşmede, "Ödeme, burada kararlaştırılan vade tarihlerine kadar tam olarak alınmazsa, satıcı konteyneri yeniden yönlendirme yetkisine sahiptir." hükmü yer almakta olduğunu, nitekim, davalı tarafından ödeme yapılmadığı için, davacı tarafından yeniden yönlendirme süreci başlatıldığını, yeniden yönlendirme sürecinin devam edebilmesi için ... gümrük müdürlüğü tarafından davalıdan muvafakatname talep edildiğini, muvafakatname düzenlemek için davalı tarafından ön ödemenin iadesini talep edilmesi üzerine, malların gümrükte tasfiye edilmesini önlemek isteyen ve baskı altında kalan davacı şirket, vekili aracılığıyla davalı şirketin avukatı ...'ya 04.03.2022 tarihinde davalı şirkete iletilmek üzere 5500 USD ödeme yaptığını, muvafakatname gümrük müdürlüğüne teslimi üzerine, malların davacının Hollanda'da yer alan deposuna gönderildiğini ve halihazırda depoda durmakta olduğunu, sözleşmenin 3'üncü maddesinde alıcı tarafından sözleşme şartlarının yerine getirilmemesi ve bunun sonucunda malların yeniden yönlendirilmesi durumunda uygulanacak hükmün yer aldığını, buna göre "Alıcı işbu Sözleşmenin şartlarını yerine getiremezse ve malların yeniden yönlendirilmesi gerekiyorsa %30 yeniden stoklama ücreti alınır." denildiğini, bu sözleşme hükmüne göre sözleşme bedelinin %30'u oranında yeniden stoklama ücretinin davalıdan tahsili için davalı aleyhine başlatılan icra takibinin itiraz sonucu durduğunu ileri sürerek itirazın ana para üzerinden iptali ile takibin devamına ve icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin ikametgahı ... / ... olduğundan icra dairesinin ve mahkemenin yetkisiz olduğunu, müvekkil şirket ile davacı şirket arasında buzağı yatağı satışı üzerinde anlaştıklarını, 01/09/2021 tarihli sözleşmenin imzalandığını, müvekkil şirkete gönderilen proforma faturaya istinaden 03/09/2021 tarihinde 30.000 USD ödeme yapıldığını, yapılan sözleşme gereği engeç Eylül 2021 ayında müvekkil şirkete ürünlerin teslim edilmesi gerekirken gönderilmediğini, bu durumun müvekkil şirketin çiftliğinde bulunan buzağıların zarar görmesine ve müvekkil şirketin zarara uğramasına sebebiyet verdiğini, davacının dava dilekçesinde; buzağı yataklarının müvekkil davalıya gönderimi için banka ve gümrük işlerinin 18 Ekim 2021 tarihinde başlatıldığını, 22 Ekim 2021 tarihinde ürünlerin fabrikadan yola çıktığını ve 31 Ekim 2021 tarihinde davalıya teslim edilecek mallarla (...) ilgili ... tarafından konşimento düzenlendiği belirtildiğini, bu hususta davacının sözleşmeden kararlaştırılan tarihten sonra mal gönderdiğini göstermekte olduğunu, zira davacı firmanın malların 7 Aralık 2021 tarihinde ... de olacağını mail yoluyla bildirdiğini, müvekkil şirket vermiş olduğu cevapta ürünlerin Eylül ayının sonunda teslim edilmesi gerektiğini buzağılarının bu gecikmeden zarar görmeye başladığı birçok buzağının öldüğünü söylediğini, müvekkil ... Hayvancılık şirketine süresi içerisinde buzağı yataklarının teslim edilmemiş ve buzağıların zarar görmesi sebebiyle müvekkilinin mağdur olduğunu, davacı şirket ile müvekkil şirket arasında yazışmalar yapıldığını, bu yazışmalardan sonra sözleşmeden karşılıklı olarak feragat edildiğini, davacı firma ile yapılan görüşmeler sonucunda anlaşmaya varılarak karşılık olarak sözleşmenin feshedildiğini, buna göre müvekkilinin 03/09/2021 tarihinde göndermiş olduğu ödemeden indirim yapılarak, davacı şirket yazışmalar doğrultusunda kendi yaptıkları masraflarını alarak, paranın geri kalanını müvekkil şirkete iade edilmesine karar verildiğini, davacı şirket adına Av. ... tarafından da müvekkil şirket Avukatı ... hesabına 04/03/2022 tarihinde 5500 USD ... - ... adına ... Hayvancılık'a feragatname karşılığında yapılan ödeme açıklaması ile ödeme iadesi yapıldığını, müvekkil şirkette gümrüğe gelmiş olan ürünleri geri gönderilmesi için gerekli evrakları imzalayarak davacı şirkete teslim ettiğini, davacı şirket yetkilisi ile müvekkil şirket arasında yapılan yazışmalar sonucundan karşılıklı olarak sözleşmeden feragat edildiğini ve müvekkil şirkete 04/03/2022 tarihinde ... - ... ... adına ... Hayvancılık'a feragatname karşılığında yapılan ödeme denilerek 5500 USD müvekkil şirket adına Av. ... hesabına gönderildiğini, taraflar arasında sözleşme ilişkisi karşılıklı olarak sona erdirilmiş olup, müvekkile gönderilen havale açıklamasının da bunun açık delili olduğunu belirterek davanın reddine ve kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava; icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.Davacı, davalı ile aralarında akdedilen 01.09.2021 tarihli sözleşme ile davalının davacıdan buzağı yatağı satın alması husunda anlaşmaya varıldığını, sözleşmede bedelin %30 ön ödeme ile kalan tutarın ise ürünlerin varış limanına varmasından 2 hafta önce ödenmesinin kararlaştırıldığını, ön ödeme eksik yapılmasına karşın ürünün davalıya gönderimi için banka ve gümrük işlerinin başlatıldığını, ürünün tahmini varış tarihine göre davalıdan kalan ödemenin yapılmasının istendiğini, ancak davalının kalan ödemeyi yapmadığını, bunun üzerine davacının sözleşmede öngörülen yeniden yönlendirme sürecini başlatarak ürünü gümrük müdürlüğünden çektiğini, bu aşamada gümrük müdürlüğü tarafından davalıdan muvafakatname talep edildiğini, ürünün gümrükte tasfiye edilmesini önlemek ve ürünü gümrükten çekebilmek amacıyla davalı tarafa 5500 Usd ödeme yapılmak zorunda kalındığını, muvafakatnamenin gümrük müdürlüğüne teslimi üzerine, ürünün davacının Hollanda'da yer alan deposuna gönderildiğini, sözleşmede alıcı tarafından sözleşme şartlarının yerine getirilmemesi ve bunun sonucunda malların yeniden yönlendirilmesi durumunda uygulanacak hükmün yer aldığını, buna göre sözleşme bedelinin %30'u oranında yeniden stoklama ücretinden davalı alıcının sorumlu olduğunu iddia etmiş, davalı ise, davacının sözleşmede öngörülen sürede teslimi gerçekleştirmediğini, taraflar arasında karşılıklı olarak sözleşmeden feragat edildiğini, bu kapsamda davacının davalı hesabına 5.500 Usd tutarında para gönderdiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.Davalının icra dairesinin ve mahkememizin yetkisine yönelik itirazı, HMK m.10 gereğince, sözleşmenin ifa edileceği, yer mahkemesinde açılabileceği ve sözleşmenin ifa yerinin ... olması nedeniyle yerinde görülmemiştir.Taraflar arasında, davalı alıcının davacı satıcıdan 144.852,40 Usd bedel karşılığında buzağı yatağı satın alınması konusunda anlaşmaya varıldığı, bu kapsamda 01.09.2021 tarihli sözleşmenin akdedildiği, sözleşmenin "ödeme" başlığı altında; " Sipariş karşılama/ üretim öncesinde %30 ön ödeme, bakiye ürünlerin CFR incoterms'de belirtilen varış limanına varmasından 2 hafta önce ödenir. Ödeme, burada kararlaştırılan vade tarihlerine kadar tam olarak alınmazsa, satıcı konteyneri yeniden yönlendirme yetkisine sahiptir. Alıcı işbu sözleşmenin şartlarını yerine getiremezse ve malların yeniden yönlendirilmesi gerekiyorsa %30 yeniden stoklama ücreti alınır." şeklinde düzenleme yer aldığı, davalının ön ödeme olarak davacıya 29.950 Usd yaptığı, davacı satıcı tarafından 12.10.2021 tarihinde sözleşmeye konu ürünün üretimine başlandığını ve 18.10.2021 tarihinde ürünün gönderim işlemlerini başlattığı, yükü taşıyan konteynırlardan birinin 21.10.2021 tarihinde, diğerinin 22.10.2021 tarihinde yükleneceğinin bilgisi verildiği, davalının da bu işlemlere onay verdiği, ürünün limana tahmini varış tarihi 7.12.2021 olmasına karşın, sözleşme gereği kalan ödemenin yapılmadığı, bu hususta davalı alıcıya yapılan ihtarların sonuçsuz kaldığı, bu kez davalı alıcının kalan ödemeyi ürünlerin gümrüğe tesliminde yapılacağını belirttiği, sözleşmeye konu ürünün gümrüğe teslim edilmesine karşın davalının kalan ödemeyi yapmadığı, bunun üzerine davacının sözleşmeye dayalı olarak ödeme tamamlanmadığı için yeniden yönlendirme süreci başlatarak ürünü geri çektiği, bu süreçte gümrük işlemleri için ürünün alıcısı olan davalının muvafakatnamesi istendiği, bunun için 04.03.2022 tarihinde
davalı adına “... ... ... adına ... Hayvancılık’a feragatname karşılığında yapılan ödeme” açıklaması ile 5.500 Usd ödeme yapıldığı, sözleşme, proforma fatura, konişmento, gümrük belgeleri ve yazısı, ödeme dekontu, muvafakatname ve taraflar arasında yapılan e-posta yazışmaları ve tüm dosya kapsamından sabittir.Somut olayda, davalı alıcı sözleşme konusu ürünün geç teslim edildiğini ileri sürmüşse de, sözleşmede siparişlerin mümkünse stoktan karşılanacağı, mümkün değilse ürünün üretimin yapılacağı, bunun için de %30 ön ödeme alındığında üretim planlamasının yapılacağı ve genelde 4-6 haftalık teslim süresinin öngörüldüğü belirtilmiş olmakla; ürünün üretiminin 12.10.2021 tarihinde karşılıklı olarak onaylandığı ve buna göre ürünün varma limanına varış tarihleri gözetildiğinde ürünün geç tesliminden söz edilmeyeceği gibi davalı alıcının bu yönde herhangi bir ihtarına da dosyada rastlanılmamıştır.Öte yandan, ürünün varma limanına varmasından sonra gümrüğe teslim edildiği, davacı satıcının ürünün kalan bedelinin ödenmesi ve gümrük işlemlerinin başlatılması için davalı alıcıyı bilgilendirmesine ve uyarmasına karşın davalı alıcının kalan ürün bedelini ödemekten ve dolayısıyla ürünü teslim almaktan imtina ettiği, davalı alıcının kendi edimini ifasında temerrüde düştüğü sabit olup, ürünün gümrükten geri çekme işlemleri için davalı alıcıdan muvafakatname temini için davalıya yapılan ödeme ve karşılığı düzenlenen gümrük müdürlüğüne hitaben düzenlenen taahhütname sözleşmenin karşılıklık olarak feshi anlamına gelmediği, sözleşmenin ayakta olduğu ve sözleşmenin feshine ilişkin dosyada herhangi bir delille rastlanmadığı sonucuna varılmıştır.İşbu davada, davacı taraf, ürünün yeniden yönlendirilmesi durumunda sözleşmede öngörülen %30 yeniden stoklama ücretinin tahsili istemiştir. Bu sözleşme hükmünde, davalı alıcının sözleşmedeki edimlerini yerine getirmemesi durumunda sözleşme bedelinin %30 oranında ücret belirlenmiştir. Bu durumda, davalı edimlerinin ifası yerine davacıya sözleşmede öngörülen tutarı borçlanmaktadır. Bir başka ifadeyle somut olayda, ifa yerini tutan edim söz konusu olup, bu durumda borçlunun alacaklıya borçlandığı şey yerine bir başka şey vermesi söz konusu olmaktadır. Hal böyle olunca, sözleşme bedeli 144.852,40 Usd tutarının %30 karşılığı 43.455,60 Usd alacaktan davalı sorumlu olup,mahkememizce dava ve takip talebi dikkate alınarak davanın kabulü ile, ... İcra Müdürlüğünün 2022/... Esas sayılı icra dosyasına yönelik davalı borçlunun itirazının 43.455,60 Usd asıl alacak üzerinden iptali ile asıl alacağa takip tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı yasanın 4a maddesi uyarınca kamu bankalarının USD cinsine uygulanacak en yüksek 1 yıl vadeli mevduat faiz oranı ile birlikte takibin devamına, hükmolunan 43.455,60 Usd ( takip tarihi itibariyle 1 Usd= 18,616 TL olmak üzere) karşılığı 808.969,44 TL’nin %20’si oranında hesaplanan 161.793,88 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis olunmuştur.
HÜKÜM; Gerekçesi ve ayrıntısı yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜNE, ... İcra Müdürlüğünün 2022/... Esas sayılı icra dosyasına yönelik davalı borçlunun itirazının 43.455,60 Usd asıl alacak üzerinden İPTALİ ile asıl alacağa takip tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı yasanın 4a maddesi uyarınca kamu bankalarının USD cinsine uygulanacak en yüksek 1 yıl vadeli mevduat faiz oranı ile birlikte takibin DEVAMINA, Hükmolunan 43.455,60 USD ( takip tarihi itibariyle 1 USD= 18,616 TL olmak üzere) karşılığı 808.969,44 TL’nin %20’si oranında hesaplanan 161.793,88 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Harçlar yasası gereğince alınması gereken 55.260,70.-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 10.419,41.-TL harcın mahsubu ile bakiye 44.841,29.-TL harcın davalıdan alınarak hazineye İRAT KAYDINA,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT 13/1-2 uyarınca belirlenen 125.255,72.-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
4-6325 Sayılı Kanun 18/A-13 maddesi uyarınca 3.120,00-TL zorunlu arabuluculuk hizmeti giderinin davalıdan alınarak HAZİNEYE İRAT KAYDINA,
5-Davacı tarafından yapılan toplam 16.756,56.-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
6-Kesinleşme süreci tamamlanana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa İADESİNE,
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzünde, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.16/10/2024

Başkan ...
e-imza
Üye ...
e-imza
Üye ...
e-imza
Katip ...
e-imza