BURSA 2. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2023/
KARAR NO : 2024/

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ : Av.
DAVALI : 1-
VEKİLİ : Av.
DAVALI : 2-
VEKİLİ : Av.

DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 08/11/2023
KARAR TARİHİ : 21/10/2024
KARAR YAZIM TARİHİ : 30/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle:müvekkili ...'ın tekstil sektöründe faaliyet göstermekte olan bir şahıs işletmesi mevcut olduğunu, müvekkilinin davalı ... Tekstil İthalat İhracat San. Ve Tic. A.Ş. ile üzere tekstil malzemeleri alımı konusunda anlaşmış ve ... Tekstil İthalat İhracat San. Ve Tic. A.Ş.'ne ... ... Bankası A.Ş. ... Caddesi/... Şubesi'ne ait ... çek seri numaralı, keşidecisi ... olan 11/03/2023 keşide tarihli, 438.000 TL bedelli çeki keşide ederek verdiğini, davalı ... Tekstil İthalat İhracat San. Ve Tic. A.Ş. çekler kendisine teslim edilmesine rağmen müvekkiline teslim etmesi gereken tekstil malzemelerini müvekkiline teslim etmediğini,daha sonra davalı ... Tekstil İthalat İhracat San. Ve Tic. A.Ş. ... 1.Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/... E. Sayılı dava dosyası ile konkordato davası açmış ve mühlet aldığını, müvekkili alım konusunda anlaşılan malzemeleri teslim etmeyecek olduğunu bildiren ... Tekstil İthalat İhracat San. Ve Tic. A.Ş.'dan çeklerin iadesini istediğini ancak olumlu bir yanıt alamadığını, davalı ... kendine nakdi kaynak yaratabilmek amacıyla müvekkiline ait çeki malları teslim etmemesine rağmen kullanmış ve bu süreçte konkordato alarak kendisine karşı yapılabilecek icra takiplerinin de önünü kestiğini, davalı ... Tekstil İthalat İhracat San. Ve Tic. A.Ş. müvekkiline teslim etmesi gereken malları teslim etmediği gibi çeki de teslim etmeyerek müvekkilini zarara uğrattığını, taraflar arasında geçen süreç ortada olduğu üzere davalı kötüniyetli olarak sadece çeki tahsil ederek sebepsiz zenginleşmeye çalıştığını,bu sebeple davalının ticari defter ve fatura kayıtlarının incelenerek çeke konu alışverişin olup olmadığının, taraflar arasındaki ciro silsilesinin kaynağının incelenmesi gerektiğini, bu sebeple ilgili kişilerin BA/BS formlarının dosyaya celbi ile ticari defterleri üzerinde inceleme yapılmasını talep ettiklerini,davaya konu çekler sebebiyle her türlü tazminat, ıslah, şikâyet, cezai ve fazlaya ilişkin hukuki hakları saklı kalmak kaydıyla; menfi tespit istemi neticesinde davanın kabulüne,müvekkilinin davalılara hiçbir borcu bulunmadığından belirlenecek teminat mukabili, ... ... Bankası A.Ş. ... Caddesi/... Şubesi'ne ait ... çek seri numaralı, keşidecisi ... olan 11/03/2023 keşide tarihli, 438.000 TL bedelli çek için icra takibine konu edilememesi, ihtiyati hacizde dahil olacak şekilde yapılan takiplerin durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesine, müvekkilinin keşidecisi olduğu ... ... Bankası A.Ş. ... Caddesi/... Şubesi'ne ait ... çek seri numaralı, keşidecisi ... olan 11/03/2023 keşide tarihli, 438.000 TL bedelli çek İle İlgili olarak davacı müvekkiliin, çeki elinde bulunduran alacaklıya ve diğer olası cirantalara herhangi bir borcunun olmadığının tespitine; yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; tedbir kararına itiraz ettiklerini, müvekkili şirket konkordato süreci içerisinde olan bir şirket olduğunu, taraflar arasında yıllardır süre gelen ticari ilişki olduğunu, davacı tarafça daha önce açılan menfi tespit davasında davanın reddine karar verildiğini, dava konusu kambiyo senedi olan çek, mücerretlik ilkesine havi olduğunu, davacının ihtiyati tedbir kararının ve haksız yere açılan iş bu davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle;davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, kıymetli evrak hukukunun en temel özelliği «mücerretlik ilkesi» olup; temel borç ilişkisinden kaynaklanan def’i ve itirazların, bu ilişkinin tarafı olmayan iyi niyetli hamil konumundaki üçüncü kişilere karşı ileri sürülmesi hukuken mümkün olmadığını, dava konusu çek, kredi borçlarının bir kısmının ödenmesi amacı ile müvekkili bankaya verilmiş olup temel borç ilişkisi ile ilgili hiçbir iddianın 3.kişi konumundaki iyiniyetli hamil olan müvekkili bankaya karşı ileri sürülmesi hukuken mümkün olmadığını, diğer davalı ... Tekstil İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret A.Ş. hakkında yapılan araştırma neticesinde kredi kullandırılmasına mani bir durum olmaması sebebiyle 30.10.2018, 20.04.2020, 02.06.2022 ve 07.06.2022 tarihlerinde Genel Kredi Sözleşmeleri imzalanmış ve bu sözleşmelere istinaden kredi kullandırıldığını, dava konusu ... seri numaralı, 11.03.2023 keşide tarihli 438.000-TL tutarlı çek diğer davalı ... Tekstil İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından kredi borçlarının bir kısmının ödenmesi amacıyla, çek bedeli ödendiğinde kredi borcuna mahsup edilmek üzere, müvekkili bankaya verildiğini, bu şekilde devredilen çek ile birlikte içerdiği hak da kayıtsız ve şartsız yeni ve haklı hamil olan müvekkil bankaya geçmiş ve söz konusu çekin üzerinde gerek davacının gerekse diğer davalıların bir hakkı kalmadığını, tedbir kararı haksız ve hukuka aykırı olup, kaldırılması gerektiğini, dava konusu çek yönünden verilen tedbir kararının kaldırılamasına, müvekkili bankaya husumet yöneltilemeyeceğinden, davanın müvekkili banka açısından husumet yokluğu nedeniyle reddine, haksız ve hukuka aykırı davanın tüm talepler yönünden esastan reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya tahmiline, karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:Dava dilekçesi, cevap dilekçeleri, tarafların karşılıklı beyan-itiraz dilekçeleri, ... 1. ATM'nin 2023/... Esas sayılı dosyası, ticari defterler,bilirkişi raporu,... Bankası'na, ...'ya, ... Esnaf ve Sanatkarlar Odası'na,... Vergi Dairesi'ne, ... Vergi Dairesi'ne, yazılan müzekkere cevapları ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ SONUÇ:
Dava, davaya konu edilen çeke dayalı olarak davalılara borçlu olunmadığının tespitine karar verilmesine ilişkindir.Davacı tarafa ve davalı ... şirketine ait ticari defter ve bağlı kayıtları üzerinden mali müşavir bilirkişi tarafından inceleme yapılarak rapor düzenlenebilmesi için 29/03/2024 tarihli celsede 25/04/2024 günü saat 13:30' da hazır etmek üzere kesin süre verilmiş olup, davalı ... şirketi tarafından yerinde inceleme talebinde bulunulduğu ancak davacı tarafça verilen kesin sürede delil avansının yatırılmadığı ve davacı tarafa ait ticari defter ve bağlı kayıtların sunulmadığı ve bu hususta tutanak tanzim edildiği anlaşılmaktadır.Toplanan tüm deliller ve dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde açılan dava, davacı tarafça davalı ... şirketine verilen çeke istinaden davacıya ürün gönderilmediği iddiasına dayalı olarak davalılara borçlu olunmadığının tespitine karar verilmiştir.Mahkememizin 29/03/2024 tarihli duruşmasında ''Taraflar arasındaki alacak borç ilişkinin açıklığa kavuşturulması yönünden, taraflar arasındaki ticari ilişkinin başlangıcından sonuna kadar olan dönemi kapsayan, her iki tarafa ait ticari defter ve bağlı kayıtları üzerinde, bilirkişi incelemesi yapılmasına '' karar verildiği, inceleme gününün 25/04/2024 günü saat 13.30 olarak belirlendiği, inceleme gününde ticari defterler ve bağlı kayıtların mazeretsiz olarak sunulmadığında ibrazdan kaçınılmış sayılacağının davacı vekilinin yüzüne karşı ihtar edildiği, davalı ... şirketi tarafından şirkete ait ticari defter ve bağlı kayıtların yerinin bildirildiği, yerinde inceleme talebinde bulunulduğu, davacı tarafça bilirkişi ücreti delil avansının yatırılmaması nedeniyle dosyanın SMMM bilirkişiye tevdi edilemediği ve bu hususta defter incelemesi yapılamadığına dair tutanak tanzim edilmiş olduğu, her ne kadar davacı tarafça, davaya konu edilen çekin avans çeki olarak verildiği iddia edilmiş ise de çek bir ödeme aracı olup, kural olarak mevcut bir borcun tasfiyesi amacıyla verildiği kabul edilir.İşbu davada olduğu gibi, çekin avans olarak verildiği iddiasını ispat yükü bu hususu iddia eden davacı tarafa düşmektedir. TBK’nın 207. maddesi uyarınca davacının, davalı ... şirketine, mal alımı için avans ödemesi yaptığının usulüne uygun delillerle ispatının gerektiği, aslolanın peşin satış olup satıcı ve alıcının borçlarını aynı anda ifa etmekle yükümlü olduğu, ödeme aracı olan çekin borcun tediyesi amacıyla verildiğinin kabulü gerektiği, aksini iddia eden ve çekin sipariş edilen mallara karşılık avans olarak verildiğini iddia eden davacının bu durumu yazılı delillerle ispatı gerekir. Davacı tarafça çekin avans çeki olarak verildiği hususu yazılı delillerle ispatlanamadığından davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlere,
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 427,60 TL nispi karar ve ilam harcının peşin alınan 7.479,95 TL'den mahsubu ile artan 7.052,35 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Arabuluculuk Ücret Tarifesi kapsamında Maliye Hazinesinden karşılanan arabuluculuk ücreti olan 3.200,00 TL'nin davacıdan alınarak hazineye ÖDENMESİNE,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, davalılar tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
5-Davalılar vekil ile temsil edildiğinden AAÜT'ye göre belirlenen 69.700,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
6-HMK'nın 333. Maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının hükmün kesinleşmesinden sonra ilgilisine iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içinde mahkememize veya mahkememize iletilmek üzere herhangi bir nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi’ne verilecek dilekçe ile ... Bölge Adliye Mahkemesi’nde istinaf kanun yoluna başvurma hakkı açık olmak üzere karar verildi.21/10/2024

Katip
e-imzalı

Hakim
e-imzalı