BURSA 1. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2023/
KARAR NO : 2024/

HAKİM : ... ...
KATİP : ... ...

DAVACI : ....
VEKİLLERİ : Av.
Av.
DAVALI : ...
VEKİLİ : Av.

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 22/12/2022
KARAR TARİHİ : 24/10/2024
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 25/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava dilekçesinde özetle; müvekkili tarafından davalı ...'dan satış sözleşmesi ile de sabit olduğu üzere 435.000 TL. Bedel ve Renault 2006 model Megane 2 marka araç vermek sureti ile ..., ... bağımsız bölüm satın alındığını, ödeme şekli 35.000 TL bedel peşin, aracın devri ve bakiye 400.000 TL tapuda ödenme şeklinde kararlaştırıldığını, ancak davalının sözleşmeye uygun hareket etmediğini, davalının kötü niyetli olarak müvekkili aleyhine ... İcra Müdürlüğünün 2022/ Esas sayılı dosyasından icra takibine başlattığını, açıklanan nedenle takibin durdurulmasına, akabinde iptaline, müvekkilinin davalıya takip konusu senet bedelinden dolayı borçlu olmadığının tespitine, kötüniyetli davalının %20 den aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı taraf, cevap dilekçesi sunmamıştır.
Deliller; ... İcra Dairesi'ne yazılan müzekkereye cevap verildiği cevabi yazının dosya arasında olduğu anlaşılmaktadır.Yemin teklif olunan davalı ... yeminli beyanı: "Davacı ile aramızda daire satışına ilişkin sözleşme yaptık ve ben davacıya dairemi devredecektim, davacı da bana 400.000,00 TL ve Megane bir araç verecekti, davacı 400.000,00 TL'nin 320.000,00 TL'sini ilk olarak verdi ve aracı devretti. Verilmeyen 80.000,00 TL'nin 40.000,00 TL'si de daha sonra ödendi, ancak bakiye 40.000,00 TL hiç bir şekilde ödenmedi. Ödenmeyen bu 40.000,00 TL ile davacının dairesine yaptığım alaturka tuvalet karşılığı olan 5.000,00 TL'nin toplamı olan 45.000,00 TL üzerinden davacı senet düzenleyip bana verdi. Bu 45.000,00 TL'lik senet bana ödenmedi. Benim söyleyeceklerim bunlardan ibarettir" şeklindedir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ, HUKUKİ KABUL VE GEREKÇE
Dava, kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takipten ve takibe dayanak senedin bedelsizliği iddiasına dayalı menfi tespit istemine ilişkindir. Bilindiği üzere kambiyo senetlerinden olan bono, Türk Ticaret Kanununda düzenlendiğinden kambiyo senetlerinin bedelsizliğine dair açılan davaların Asliye Ticaret Mahkemesinde görülmesi gerekmektedir. Nitekim bu husus gözetilerek dava dosyası görevsizlik kararı ile mahkememize gönderilmiştir. Davacı yan senedin teminat senedi olduğu ve bedelsiz kaldığına ilişkin yazılı bir delil sunamamış, ancak yemin deliline dayanmıştır. Davacı yana yemin teklif etme hakkının hatırlatılması ve davacı vekilinin bu hakkını kullanması sonrasında, davalıya yemin davetiyesi tebliğ edilmiş ve davalının yeminli beyanları alınmıştır. Davalı asil yeminli beyanlarında aynen, "Davacı ile aramızda daire satışına ilişkin sözleşme yaptık ve ben davacıya dairemi devredecektim, davacı da bana 400.000,00 TL ve Megane bir araç verecekti, davacı 400.000,00 TL'nin 320.000,00 TL'sini ilk olarak verdi ve aracı devretti. Verilmeyen 80.000,00 TL'nin 40.000,00 TL'si de daha sonra ödendi, ancak bakiye 40.000,00 TL hiç bir şekilde ödenmedi. Ödenmeyen bu 40.000,00 TL ile davacının dairesine yaptığım alaturka tuvalet karşılığı olan 5.000,00 TL'nin toplamı olan 45.000,00 TL üzerinden davacı senet düzenleyip bana verdi. Bu 45.000,00 TL'lik senet bana ödenmedi. Benim söyleyeceklerim bunlardan ibarettir" şeklinde beyanda bulunmuştur. Görüldüğü üzere; davalı taraf, yeminli beyanlarında senedin ihdas nedenini açıklamış ve senedin satış ve eser sözleşmesindeki ücretinin teminatı olarak alındığını beyan etmiştir. Bu durumda mahkememizin yargılamaya devam edebilmesi için her iki tarafın da tacir olması gerekmektedir. Zira, davalının beyanları sonrasında senedin teminat senedi olduğu taraflar arasında artık ihtilaflı değildir. ... BAM 7. HD. 2023/ Esas ve 2023/ Karar sayılı ilamında aynen, "...Davalının duruşmada alınan beyanında da, senedin taraflar arasında düzenlenen sözleşme nedeniyle verildiği belirtilmiştir. Davalı emekli devlet memuru olduğunu, aynı zamanda inşaat yapıp satan biri olduğunu bildirmesine rağmen tacir olup olmadığı ve mahkemenin görevi araştırılmamıştır. .... 9. HD. 27.9.2022 T, 2022/-2022/ sy.k;....13. HD. 7.5.2018 T, 2015/- 2018/; .... 3. HD. 29.3.2023 T, 2022/- 2023/ sy kararı ile aynı dairenin 28.6.2022 T, 2022/ - 2022/ s .... k.;.; ....11. HD. 2.3.2023 T, 2021/- 2023/ sayılı kararlarında ve diğer içtihatlarda taraflar arasındaki hukuki ilişki nedeniyle teminat senedi verildiği iddiasıyla açılan davalarda, görevli mahkemenin asıl sözleşme ve hukuki ilişkiye göre belirlenmesi gerektiği kabul edilmiştir. İlk derece mahkemesince ise, taraflar arasındaki sözleşmenin eser sözleşmesi ve davalının gerçek kişi olmasına rağmen bu hususta hiçbir araştırma ve inceleme yapılmadan işin esası hakkında karar verilmiş olması doğru görülmemiştir. Görev kamu düzenine ilişkin olup, taraflarca ileri sürülmese dahi mahkemece kendiliğinden incelenmesi gereken dava şartlarından olup, taraflar yönünden kazanılmış hakta oluşturmayacağından davalının istinaf nedeni kamu düzeni açısından yerinde görülmüştür." şeklinde, kambiyo senetlerinden kaynaklı menfi tespit davasında senedin teminat senedi olduğu ile ilgili ihtilafın olmaması halinde tarafların tacir olup olmadıklarının ve mahkemenin görevli mahkeme olup olmadığının belirlenmesi gerektiğine işaret edilmiştir. Duruşmada, davacı taraf memur olduğunu, davalı taraf da sigortalı işçi olduğunu beyan etmiştir. Uyaptan yapılan sorgulamada da tarafların ticari kazanç mükellefi olmadıkları anlaşılmıştır. Aynı şekilde davalı duruşmada alınan beyanında senede konu olan daireyi ticaret ve yatırım amacı ile alıp sattığını, davacı ise söz konusu daireyi konut edinmek aması ile satın aldığını beyan etmiştir. Bu durumda taraflar arasında bir tüketici işleminin söz konusu olduğu ve davacının da tüketici konumunda olduğu kanaatine varılmıştır.Dava, ilk olarak ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde açılmış ve görevsizlik kararı sonrasında dava dosyası mahkememize tevzi edilmiştir. Davalının yeminli beyanları sonrasında, senedin teminat senedi olduğu sübut bulmuş ve yukarıda ayrıntısı ile açıklandığı üzere davacının tüketici olduğu anlaşılmış, davaya Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin bakması gerektiği kanaatiyle; davanın usulden reddi ile olumsuz görev uyuşmazlığının çözümü için dosyanın ... BAM 4. Hukuk Dairesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Ayrıntısı ve yasal gerekçesi izah edildiği üzere;
1-Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114/1-c maddesi gereğince, mahkemelerin görevinin dava şartı olduğu anlaşılmakla; mahkememizin eldeki davada görevli mahkeme olmadığının tespiti ile dava şartı noksanlığı nedeniyle, HMK m.115 uyarınca, DAVANIN USULDEN REDDİNE,
2-... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli mahkeme olduğunun tespitine,
3-... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi ile mahkememiz arasında, HMK m.21/1-c bendi gereğince olumsuz görev uyuşmazlığı çıktığından; kararın kesinleşmesi ile birlikte dosyanın olumsuz görev uyuşmazlığının çözümü ve yargı yerinin belirlenmesi yönünden re'sen ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE,
4-Harç ve yargılama giderlerinin HMK 331/2 maddesi gereğince yetkili ve görevli mahkemece hüküm altına alınmasına,
5-Gerekçeli kararın talep halinde taraflara tebliği ile tebliğ giderinin eksik olması halinde giderin talepte bulunandan alınmasına,
Dair; kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde ... Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 24/10/2024

Katip ...
¸e-imzalıdır

Hakim ...
¸e-imzalıdır