BAKIRKÖY 2. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/140
KARAR NO : 2023/33

DAVA : Tescilsiz Tasarımdan Doğan Haklara Tecavüzün ve Haksız
Rekabetin Tespiti, Men ve Ref'i ile Maddi ve Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 07/06/2022
KARAR TARİHİ : 03/02/2023
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 20/02/2023

Mahkememizde görülmekte bulunan Tescilsiz Tasarım'dan Doğan Haklara Tecavüzün ve Haksız Rekabetin Tespiti, Men ve Ref'i ile Maddi ve Manevi Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili tarafından Şubat 2020 ve devamı tarihlerinde tasarlanan, ancak müvekkili tarafından tasarım tescil başvurusunun yapılmadığını belirttiği SMK nezdinde Tescilsiz Tasarım Hükümlerine Göre Korunan müvekkiline ait "..." isimli tasarım çantaların ve müvekkili tarafından Mayıs 2020 ve devamı tarihlerinde tasarlanan, ancak müvekkili tarafından tasarım tescil başvurusunun yapılmadığını belirttiği SMK nezdinde Tescilsiz Tasarım Hükümlerine Göre Korunan müvekkiline ait "...." isimli tasarım çantaların, davalı şirkete ait ... isimli .... adresinde, davalı şirket merkez adresinde ve davalı şirkete ait "www....com" alan adresinde hukuka aykırı olarak pazarlanıp satışa sunulduğunun İstanbul Anadolu .... Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin .... D. İş sayılı raporuyla tecavüz ve haksız rekabet durumunun ispatlanmış olduğunu, davalının bu eyleminin hem SMK nezdinde "Tescilsiz Tasarım Hükümlerine Tecavüz" hem de TTK nezdinde "Haksız Rekabet" hükümlerine aykırılık teşkil ettiğini, tarafların mal ve hizmetleri ile hedeflenen halk kitlesinin birebir aynı olduğunu ve davalının ihlallerinin kasıtlı eylem teşkil ettiğini belirterek, davalının müvekkile ait henüz tescil başvurnusu yapılmamış "..." ismini koyduğu tasarım çantalara ve müvekkili tarafından Mayıs 2020 ve devamı tarihlerinde tasarlandığı "...." ismini koyduğu tasarım çantalara davalı tarafından SMK nezdinde tescilsiz tasarıma tecavüz ve haksız rekabet gerçekleştirildiğinin tespitine, men'ine, ref'ine, şimdilik 20.000,00 TL maddi, 5.000,00 TL manevi olmak üzere 25.000,00 TL tazminatın ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, kararın ilamına, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olmasının dava şartı olduğu açıkça düzenlenmişken davacı tarafın 20.000,00 TL maddi tazminat ve 5.000,00 TL manevi tazminat olmak üzere belirsiz alacak davası olarak ikame ettiği işbu huzurdaki davanın açılmasından önce arabuluculuğa başvurulması gerekirken arabulucuya başvurulmaması sebebiyle mahkemenizce re'sen gözetilecek hususlar doğrultusunda; 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun 18/A ve HMK 115/2 uyarınca dava şartı yokluğu sebebiyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiğini, yenilik kriterini sağlayamayan bir tasarımın ayrıca ayırt edicilik testine tabii tutulması gerekmediğini, keza tescilsiz tasarımın hukuki korumadan yararlanabilmesi için yenilik, ayırt edicilik, kamuya sunma ve mevzuatta belirtilen diğer kriterlerin tamamının bir arada kümülatif olarak bulunmasına ihtiyaç duyulduğunu, bu nedenle ancak yenilik niteliğini kazanan tasarımlar, ayırt edicilik testine tabi tutulabileceğini, davacı şirketin kamuya tasarımı sunmasından önce uluslararası e-ticaret platformlarında kamuya sunulduğunu, dünyanın pek çok ülkesinden birçok insanın bu tasarımlara sahip ürünleri satın aldığı "...." isimli tescilsiz tasarım; yenilik, ayırt edicilik ve ilk kez Türkiye'de kamuya sunulma şartlarını taşımadığından ve davacı şirkete ait bir tasarım olmadığından dolayı hukuken korunması mümkün olmayıp işbu davaya konu edilemeyeceğini, yine "...." isimli tasarım, yenilik, ayırt edicilik ve ilk kez Türkiye'de kamuya sunulma şartlarını sağlamadığını belirterek, davanın usulden reddine, Mahkeme davanın usulden reddedilmesine ilişkin aksi kanaatte ise davanın esatan reddine, davanın takibi için anlaşılan vekalet ücreti tutarında tazminatın davacı tarafından taraflarına ödenmesine ve davacı tarafın disiplin para cezası ödemesine hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
İstanbul Anadolu .... Fikri ve Sınai Hakları Hukuk Mahkemesi'nin .... D.İş sayılı dosyası uyap üzerinden celp edilmiş, tetkikinde; talep eden ... Tekstil İht. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Tarafından, karşı taraf ... Tic. Ltd. Şti. aleyhine delil tespiti talebinde bulunulduğu, tespit sonucu alınan bilirkişi raporunda; "tespit talep eden tarafa ait ... Çantalar ile aleyhine tespit talep edilen tarafa ait ürün arasında ayırt edemeyecek kadar benzer olarak algılandıkları" hususlarını rapor ettiği görülmüştür.
Dosya, davacının davaya konu edilen ve görselleri sunulan çanta tasarımlarının tescilsiz tasarım korumasından yararlanıp yararlanmayacağı, yararlanıyor ise davalının bu tasarımlara tecavüz ve haksız rekabetinin bulunup bulunmadığı hususlarında rapor tanzim edilmesi amacıyla bilirkişiye verilmiş, bilirkişi heyetinin 12/12/2022 tarihli raporu ile, "davacı tarafa ait “....” isimli ürün ile davalı tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları, davacı tarafa ait "...." isimli ürün ile davalı tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları, davacı tarafa ait “....” isimli ürünün ilk kamuya sunum tarihi olan 16.03.2020 tarihinden önce kamuya sunulduğu ve yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığı, davacı tarafa ait "..." ürünün ilk kamuya sunum tarihi olan 09.06.2020 tarihinden önce kamuya sunulduğu ve yenmilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığı, davacı tarafa ait dava konusu tescilsiz tasarımların ilk kez Türkiye'de kamuya sunulmamış oldukları, daha öncesinde kamuya arz edilmiş oldukları tespit edilmiş olmakla, işbu tespitler uyarınca “SMK m.81/1 a kapsamında tescilsiz tasarıma tecavüze ait şartların mevcudiyeti ve bağlantılı olarak TTK m.55/1a-4 kapsamında haksız rekabete ilişkin şartların mevcudiyetine dair nihai hukuki değerlendirme ve takdirin Mahkemeye ait olduğunu" tespit ve rapor etmişlerdir.

Davalı vekili 23/12/2022 tarihli dilekçesi ile, bilirkişi raporunda belirtilen tescilsiz tasarımların SMK kapsamında korunması için kümülatif olarak aranan şartlar incelendiğinde, işbu dava konusu olan tescilsiz tasarımlara tecavüzün oluşmadığı açıkça belirtildiğini, işbu davaya konu tescilsiz tasarımlardan daha önceki tarihte piyasaya sunulmuş ürünlerin mevcut olduğu bilişim incelemesi ile tespit edildiğini, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, davalının, davacıya ait "...." ve "..." tescilsiz tasarımlarından doğan haklarına tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, men ve ref'i ile maddi ve manevi tazminat talebine yöneliktir.
Tescilsiz tasarım hakkına tecavüz iddiası yönünden ilk değerlendirilmesi gereken husus söz konusu tasarımın korunmadan yararlanıp yararlanmayacağıdır. SMK'nun 55/4.md'sine göre tescilsiz tasarım ilk kez Türkiye'de kamuya sunulmuş olması halinde korunur. İlk kez Türkiye'de kamuya sunulan bu tasarım ayırdedici olmalı ve kamuya arzından itibaren üç yıllık süre geçmemiş olmalıdır.
Davacıya ait 09/06/2020 tarihli "...." isimli ürün ile 16/03/2020 tarihli "...." isimli ürünün dava dışı firmalar tarafından benzerlerinin 09/06/2020 tarih ve 16/03/2020 tarihinden önce kamuya sunulmuş olduğu, bu itibarla yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığı anlaşılmakla davacının, tescilsiz tasarıma tecavüz iddiasına dayalı davasının reddine karar verilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Davacının herhangi bir sınai mülkiyet hakkının bulunmaması ve davalının eylemlerinin bu nedenle bir haksız fiil ve haksız rekabet olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından haksız rekabetten kaynaklanan davanın da reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Peşin alınan 426,94 TL harçtan, alınması gereken 179,90 TL ilam harcının mahsubu ile, 247,04 TL fazla harcın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,
3-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre reddedilen tecavüz ve haksız rekabetin tespiti davası yönünden 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre reddedilen maddi tazminat davası yönünden 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre reddedilen manevi tazminat davası yönünden 5.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
7-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.03/02/2023

Katip ...
¸e-imzalıdır

Hakim ...
¸e-imzalıdır