BAKIRKÖY 2. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/639 Esas
KARAR NO : 2023/45

DAVA : Tasarım Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 30/12/2021
KARAR TARİHİ : 15/02/2023
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 13/03/2023

Mahkememizde görülmekte bulunan Tasarım Hükümsüzlüğü davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı tarafından müvekkiline posta yolu ile 13/12/2021 tarihli bir ihtarname gönderilerek adına tescilli ..,...,.... sayılı tasarımlardan doğan haklarının ihlal edildiği ve ihlal eylemlerine son verilmesinin ihtar edildiğini, yenilik ve ayırt edici özelliği bulunan tasarımların Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında olacağı hususu gözetildiğinde davalı tasarımlarının yenilik ve ayırt edicilik vasfını taşımadığını, davalılar tarafından yurtdışında ilk kez piyasaya sürülmüş çizgili desen tasarımlarını yine uzun zamandır kullanılan tasarımlar üzerinde kullanılarak tasarımlar yeni imişçesine tescil ettirilmiş olup haksız bir şekilde müvekkile karşı kullanılmak istendiğini, bu nedenlerle davalı adına tescilli ...(1) (4) (6) ; ... (1) ; ve .... (1) numaralı Endüstriyel Tasarım tescillerinin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesini, yargılama masrafları ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, davacının, müvekkile ait tescilli tasarımların taklidini satışa arz etmesi ve bu hususun müvekkil şirketçe tespitinin sağlanması üzerine söz konusu hukuka aykırı fiillere son verilmesi, aksi halde hukuki yollara başvurulacağı ihbarını içerir ihtarname davacı şirkete keşide edildiğini, müvekkilin tasarımlarını taklit eden davacı, anılan ihtarnamenin keşide edilmesinden hemen sonra bu davayı açarak, dava hakkını kötüye kullanmak ve müvekkilin tescilli tasarımlarından doğan hakların kullanımının önüne geçmek amacında oludğunu, bu kapsamda davacının hukuki yararını olmadığı ortada olup huzurda görülen davanın hukuki yarar yokluğundan reddi gerektiğini, davacı hem müvekkilin ticari başarı kazandığı endüstriyel tasarımını haksız ve hukuki dayanak olmaksızın kullandığını, hem de haksız kazanç sağladığını, buna rağmen işbu dava ile hak iddia ettiğini, bu nedenlerle davanın reddine, yargılama giderlerinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Türk Patent ve Marka Kurumu'ndan hükümsüzlüğü talep edilen davalı tasarımların sicil kayıtları celp olunmuştur.
Mahkememizce dosya bilirkişiye tevdi edilerek, dava dilekçesinde belirtilen görsellerin internete yüklenme tarihini gösterir tespit raporu aldırılmıştır.
Dosya, davalı ...a ait ... , 4, 6; ... ve ... tescil numaralı tasarımların hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı hususlarında rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişilerin 29/07/2022 havale tarihli ayrıntılı ve gerekçeli raporlarında; "Hükümsüzlüğü talep edilen ..., 4, 6; .... ve .... tasarımların başvuru tarihleri itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olduğu ve hükümsüzlük şartlarının oluşmadığı" hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Davacı vekili 08/09/2022 tarihli dilekçesi ile, bilirkişiler resen araştırma yapmadıkları gibi gerek dava dilekçesinde gerekse dava açıldığında tespiti yapılan birçok link ve görseli incelemediğini, raporda hiç bir şekilde yer vermediğini, davaya konu tasarımların birebir aynısı dava dışı firmalar tarafından kamuya sunulduğunu, taraflarınca tek tek belirtilen işbu tasarımların sayın bilirkişiler tarafından incelenmediğini, bu nedenle yeniden rapor aldırılmasını mahkeme aksi kanaatte ise davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili 01/08/2022 tarihli dilekçesi ile, raporda var ise aleyhe husus kabul etmediklerini, davanın haksız ve dayanaksız olduğunun bilirkişi raporu ile sabit olduğunu bu nedenle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dosya, davacının itirazlarının ve yeni sunmuş olduğu delillerin incelenerek ek rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişi heyetinin 04/12/2022 tarihli ek raporu ile, "rapora itiraz sonrası sunulan geçmiş tarihli belgelerin incelenmesi neticesi kök raporda varılan sonuçlardan dönülmesi gerektiği, bu kapsamda, .... – 1, 4 ve 6 numaralı tasarım tescillerinin başvuru tarihi olan 05.11.2020 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip OLMADIĞI, hükümsüzlük şartlarının mevcut olduğu, ....– 1 numaralı tasarım tescilinin başvuru tarihi olan 05.11.2020 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip OLMADIĞI, hükümsüzlük şartlarının mevcut olduğu, ... – 1 numaralı tasarım tescilinin başvuru tarihi olan 08.03.2021 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip OLMADIĞI, hükümsüzlük şartlarının mevcut olduğu," hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Davalı vekili 19/12/2022 tarihli dilekçesi ile, ek raporda yeniden değerlendirilen görsellerin bir kısmı web’te açılmadığı gibi, açılanlarda da ikinci sınıf tüketici de dahi anlaşılacak şekilde tasarım farklılıkları göze çarptığını, bilirkişi, davacının iddiasında sunduğu görsellerle sanki aynıymışçasına değerlendirme yaptığını, raporlar arasındaki mevcut mübayenetin giderilmesi ve itirazlarının karşılanması için dosyanın yeni bilirkişiye verilerek yeniden rapor alınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 12/01/2023 tarihli dilekçesi ile, davaya konu hükümsüzlüğü talep edilen tasarımlar davalının başvuru tarihinden çok daha önce kamuya arz edilmiş olup uzun yıllardır birçok firma tarafından satışı gerçekleşen ürünler olduğunu, dolayısıyla davaya konu ... (1,4,6), ... (1) ve ... (1) numaralı tasarımlar ile müvekkil tarafından dayanak gösterilen tasarımlar arasında ayırt edilemeyecek derecede benzerlik olduğu göz önüne alınarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, davalı adına kayıtlı ..., 4, 6; ... ve ... numaralı tasarımların yeni ve ayırt edici olmaması iddiasına dayalı hükümsüzlüğü talebine yöneliktir.
SMK'nun 56/4. Maddesine göre bir tasarımın aynısı tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce Dünya'nın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Yenilik tanımındaki küçük ayrıntının sınırları somut olaya göre farklılık göstermektedir. Aynı tasarımlardaki renk, malzeme veya boyutsal farklılıklar çoğu zaman tek başına bir ürünü farklılaştırmada yeterli olmadığından küçük ayrıntı olarak nitelendirilir. Zira bu özellikler tasarımın görünüm özellikleri açısından asli unsuru oluşturmamakta ve istisnai bazı durumlar haricinde tasarımın kimliğini etkilememektedir.
Yenilik incelenmesinde esas alınacak referans tarihi tescilli tasarımlar açısından başvuru ve rüçhan tarihidir. Yani SMK 56/4-a gereği tescilli tasarımın aynısı başvuru veya rüçhan tarihinden önce Dünya'nın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise söz konusu tescilli tasarım yeni kabul edilecektir.
Bir tasarımın ayırt edicilik özelliği ise SMK'nun 56/5 maddesinde belirlenmiştir. Buna göre bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
Ayırt edicilik tasarımın koruna bilmesi için kıyaslanan tasarımlarla arasındaki farklılığın seviyesinin belirlenmesi için konulmuş bir kriterdir.
Kanunda yer alan "bilgilenmiş kullanıcı" özel bir bilgiye sahip olmadan markalar alanında markaları karşılaştırabilen ortalama tüketici kavramı ile ilgili sektörde teknik bilgiye sahip uzman arasındaki kişidir. Ayırt edici niteliğin belirlenmesinde tasarımların karşılaştırmasını yapacak bilgilenmiş kullanıcı üretici, satıcı, tasarımcı veya teknik uzman değildir. Sektörde bu tür tasarımların olduğunu bilen dikkatli ve deneyimli ürün kullanıcısıdır.
Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi de dikkate alınır. (SMK 56/6 mad.) tasarımcılar sektörel ve fonksiyonel bazda her zaman aynı derecede seçenek özgürlüğüne sahip değildir. Tasarımlarını yaparken belirli sınırlar içinde kalmaları gerekebilir. Bir tasarımcı ne kadar seçenek özgürlüğüne sahipse tasarımını o derece farklılaştırabilir.
Hükümsüzlük incelemelerinde mutlak yenilik şartı arandığından, söz konusu yenilik unsurunun res'en araştırılması gerektiği, tarafların da her zaman yeni delil sunabileceği kabul edilmektedir. Bu nedenle, ana raporda araştırılıp değerlendirilmeyen yeni delillerin incelendiği ek raporda mübayenet oluştuğu savunmasına mahkememizce itibar edilmemiştir.
Davaya konu tasarımların başvuru tarihinden önce kamuya sunulan ve görsel ve linklerine ek raporda yer verilen ürünlerin ögelerinin benzer biçim, oran ve yerleşimde olduğu, farklılıkların küçük ayrıntı düzeyinde kaldığı ve yukarıda tanım ve ayrıntısı anılı bilinçli kullanıcı nezdinde benzer algılandıkları kanaatine ulaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle davacının davasının kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının davasının KABULÜ ile;
-Davalı yana ait ..., ... ve ...tescil numaralı tasarımların HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE, karar kesinleştiğinde sicilden terkinine,
2-Alınması gereken 179,90 TL harçtan, peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 120,60 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 15.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 59,30 TL peşin harç, 59,30 TL başvurma harcı, 12.000,00 TL bilirkişi ücreti ve 320,00 TL posta/tebligat masrafı olmak üzere toplam 12.438,60 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.15/02/2023

Katip ...
¸e-imzalıdır

Hakim ...
¸e-imzalıdır