BAKIRKÖY 2. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/568
KARAR NO : 2023/19

DAVA : Tasarım Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 06/10/2021
KARAR TARİHİ : 20/01/2023
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 10/02/2023

Mahkememizde görülmekte bulunan Tasarım Hükümsüzlüğü davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin ... başvuru numarası ile TPMK nezdinde, otomobil dikiz aynaları için kapak tasarımı hakkında tasarım tescil başvurusunda bulunduğunu, ancak müvekkilinin başvurusunun TPMK tarafından, söz konusu tasarımın daha önce dünyada kamuya sunulmuş olması iddiası ile reddedildiğini, ancak, aynı tasarım başvurusunun davalı tarafından yapılmış olup, davalının tasarım başvurusunun kabulüne karar verildiğini, davalı tarafından tescil edilen tasarımın, davalıdan daha önce kamuya sunulduğunu, müvekkilinin başvurusunun davalının başvurusundan eski olduğunu, bu nedenle davalıya ait .... tescil numaralı tasarımının hükümsüzlüğüne ve sicilden terkine, anılan kararın davalıdan alınarak en yüksek tirajlı üç gazeteden birinde ilanına, yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin karşı taraftan tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkilinin sahibi olduğu ... Limited Şirketi ile .to tuning aksesuar alanında yaklaşık 10 yıldır faaliyet gösterdiğini ve https://....com.tr/ internet sitesi üzerinden ürünlerini tanıtıp, müşterilerine sattığını, davacı tarafın müvekkilinin tek ortağı olduğu şirketten 17/01/2020, 20/05/2020, 22/05/2020, 03/06/2020, 05/06/2020, 09/07/2020 ve 22/08/2020 tarihlerinde dava konusu tasarımları satın aldığını, müvekkilinin kendi tasarımı olan, özgün, yenilik ve ayırt edicilik vasfına sahip tasarımlarını kanunda açıkça öngörülen 12 aylık süre içerisinde başvuruda bulunarak tescil ettirdiğini, müvekkilinin başvurusu kanunda öngörülen hoşgörü süresinde yapıldığını, tasarımların başvuru tarihinden önce kamuya sunulmuş olmasının tasarımların yenilik ve ayırt edicilik vasfını etkilemeyeceğini, müvekkilinin tasarımlarının yenilik ve ayırt edicilik vasıflarına sahip olduğunu, açıklanan nedenlerle, hukuka ve yasaya aykırı mesnetsiz davanın reddi ile yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı yana yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Türk Patent ve Marka Kurumu'ndan davacı ve davalı adına tescilli tasarım sicil kayıtları celp olunmuştur.
Dosya, davalı tarafa ait ... tescil numaralı tasarımın hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı hususlarında rapor tanzimi için bilirkişiye tevdii edilmiş, 10/08/2022 tarihli bilirkişi raporu ile, "... ve .. numaralı tasarım tescillerinin başvuru tarihi olan 22.09.2020 tarihi itibari ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olduğu ve hükümsüzlük şartlarının mevcut olmadığı" hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Davacı vekili 05/09/2022 tarihli itiraz dilekçesi ile, bilirkişi raporunda, müvekkili tarafından başvurusu yapılan tasarım ile davalı tarafından başvurusu yapılan tasarımların karşılaştırılmadığını, davacı adına tescil edilen tasarımların davalıdan çok uzun zaman önce kamuya arz edildiğini bu nedenlerle bilirkişi raporuna itirazlarının kabulü ile yeni bir rapor alınmasına, mahkeme aksi kanaatte ise itirazlar doğrultusunda ek rapor alınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Dosya, davacının itirazlarının değerlendirilmesi amacıyla ek rapor tanzimi için bilirkişiye tevdii edilmiş, 01/12/2022 havale tarihli bilirkişi raporu ile, "... numaralı tasarım tescilinin başvuru tarihi olan 22.09.2020 tarihi itibari ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olduğu, ... numaralı tasarım tescilinin başvuru tarihi olan 22.09.2020 tarihi itibari ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığı" hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Dava, davalı adına kayıtlı ... tescil numaralı tasarımın yeni ve ayırt edici olmadığından bahisle hükümsüzlüğü talebine yöneliktir.
SMK'nun 56/4. Maddesine göre bir tasarımın aynısı tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce Dünya'nın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Yenilik tanımındaki küçük ayrıntının sınırları somut olaya göre farklılık göstermektedir. Aynı tasarımlardaki renk, malzeme veya boyutsal farklılıklar çoğu zaman tek başına bir ürünü farklılaştırmada yeterli olmadığından küçük ayrıntı olarak nitelendirilir. Zira bu özellikler tasarımın görünüm özellikleri açısından asli unsuru oluşturmamakta ve istisnai bazı durumlar haricinde tasarımın kimliğini etkilememektedir.
Yenilik incelenmesinde esas alınacak referans tarihi tescilli tasarımlar açısından başvuru ve rüçhan tarihidir. Yani SMK 56/4-a gereği tescilli tasarımın aynısı başvuru veya rüçhan tarihinden önce Dünya'nın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise söz konusu tescilli tasarım yeni kabul edilecektir.
Bir tasarımın ayırt edicilik özelliği ise SMK'nun 56/5 maddesinde belirlenmiştir. Buna göre bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
Ayırt edicilik tasarımın koruna bilmesi için kıyaslanan tasarımlarla arasındaki farklılığın seviyesinin belirlenmesi için konulmuş bir kriterdir.
Kanunda yer alan "bilgilenmiş kullanıcı" özel bir bilgiye sahip olmadan markalar alanında markaları karşılaştırabilen ortalama tüketici kavramı ile ilgili sektörde teknik bilgiye sahip uzman arasındaki kişidir. Ayırt edici niteliğin belirlenmesinde tasarımların karşılaştırmasını yapacak bilgilenmiş kullanıcı üretici, satıcı, tasarımcı veya teknik uzman değildir. Sektörde bu tür tasarımların olduğunu bilen dikkatli ve deneyimli ürün kullanıcısıdır.
Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi de dikkate alınır. (SMK 56/6 mad.) tasarımcılar sektörel ve fonksiyonel bazda her zaman aynı derecede seçenek özgürlüğüne sahip değildir. Tasarımlarını yaparken belirli sınırlar içinde kalmaları gerekebilir. Bir tasarımcı ne kadar seçenek özgürlüğüne sahipse tasarımını o derece farklılaştırabilir.
Somut olayın yukarıda anılı ilkeler çerçevesinde yapılan değerlendirmesinde;
Davalıya ait ... tescil numaralı tasarım ile hükümsüzlüğe dayanak olarak sunulan https://www...... adresinde 23/08/2019 tarihli ürün görsellerinin yapılan kıyaslamasında tasarımların benzer dış konturlara sahi olduğu, yüzey üzerinde yer alan çizgi ve kademelerin benzer biçim, yerleşim ve oranda olduğu, bu nedenlerle bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı ve benzer olarak algılandıkları, bu itibarla söz konusu tasarımın yenilik unsuruna haiz olmadığı ve hükümsüzlük koşullarının oluştuğu anlaşılmıştır.
Davalıya ait ve davaya konu ... tescil numaralı tasarım yönünden ise delil olarak sunulan geçmiş tarihli ürün görselleri ile yapılan değerlendirmede ürün yüzeyi üzerinde boşluğun oran ve yüzey özelliklerinin farklı olduğu, davalı tasarımında boşluk bir tarafa doğru daralan yapıda ve alt yüzeyi düz iken, diğer tasarımlarda boşluk ve alt yüzeyinin kademeli olduğu ve bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunduğu ve farklı olarak algılandıkları, hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı kanaatine ulaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle davacının davasının kısmen kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜ İLE;
-Davalıya ait ... numaralı tasarım tescilinin HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE, karar kesinleştiğinde sicilden terkinine,
-Davalıya ait ... numaralı tasarım tescilinin hükümsüzlüğü talebinin REDDİNE,
2-Alınması gereken 179,90 TL harçtan, peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 120,60 TL harcın, davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacının yaptığı 4.500,00 TL bilirkişi ücreti ve 189,50 TL posta/tebligat masrafı olmak üzere toplam 4.689,50 TL yargılama masrafının, kısmen kabul oranına göre (1/2) 2.344,75 TL'sinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafça yatırılan 59,30 TL başvuru ve 59,30 TL peşin olmak üzere toplam 118,60 TL harç giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre kabul edilen tasarımın hükümsüzlüğü davası yönünden 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre reddedilen tasarımın hükümsüzlüğü davası yönünden 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Kalan gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekilerinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 20/01/2023

Katip ...
¸e-imzalıdır

Hakim ...
¸e-imzalıdır