BAKIRKÖY 2. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/555 Esas
KARAR NO : 2022/253

DAVA : FSEK - Tazminat
DAVA TARİHİ : 16/09/2021
KARAR TARİHİ : 11/11/2022
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 08/12/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan FSEK - Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı şirkette müvekkiline ait ... yazılımının lisanssız olarak Bakırköy .... FSHHM'nin ... d.iş sayılı dosyası ile tespit edildiğini, davalı firmada 3 ayrı bilgisayarda 4 adet ... yazılımlarının lisanssız olarak tespit edildiğini, bu yazılımların yasadışı "..." diye tabir edilen programlar vasıtası ile ... yazılımının güvenlik önlemlerinin etkisiz hale getirilmek suretiyle lisanssız olarak kurulu ve çalışır durumda olduğunun tespit edildiğini, davalının müvekkili nezdinde satın alınmış hiçbir lisansının bulunmadığını, dava açılmadan önce zorunlu arabuluculuk şartının da yerine getirildiğini, açıklanan nedenlerle FSEK m.22 ve m.68 vd.uyarınca lisanssız çoğaltıldığı ve kullanıldığı tespit edilen tüm yazılımların FSEK m.68 uyarınca toplam bedellerinin üç katının tazminat tutarı olarak, bilirkişi incelemesi sonucunda belirlenecek fazlaya ilişkin bedeli talep ve ıslah etme hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 532.665,00 TL maddi tazminatın zararın medyana geldiği tarih olan delil tespitinin gerçekleştirildiği 15/02/2021 tarihinden itibaren ticari avans faizi ile birlikte hükmedilmesine, yargılama giderleri (tespit ve dava) ve vekalet ücretinin davalı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkili şirketin dava konusu programları bilgisi dahilinde bilgisayarlara indirmediğini ve bu programlarla ticari kazanç sağlayacak çizimler yapmadığını, fakat şirket çalışanlarınca yapılan yanlış sonucu müvekkili şirket bilgisayarlarında lisanssız kurulum tespit edildiğini, müvekkili şirketin süreç boyunca tüm iyi niyetiyle yaklaşım sağlamış inceleme yapılmayacak bilgisayarları dahi kendileri teslim ettiklerini, Lisanssız yazılım kullanılmasından tespit durumunda kendilerinin de haberi olan şirket yetkililerinin, davacı şirketle iletişime geçerek lisanslı yazılımları olmasına rağmen tekrar yazılım paketleri satın almak isteyerek iyi niyetli yaklaşımlarını sürdürdüklerini ve fakat sonuç alamadıklarını, müvekkili şirketin dava konusu yazılıma dair lisanslı ürünü zaten bulunduğunu, yazılıma dair lisanslı ürünleri olması sebebiyle müvekkili şirket yetkilileri, hayatın da olağan akışı gereği çalışanlarının bilgisayarlara yükledikleri programların lisanslı olup olmadığını kontrol etmeyi düşünmediklerini, müvekkili durumdan haberdar olduktan sonra lisanslı ürününün güncellemesini de yaptırdığını, buna ilişkin fatura da sunulduğunu, müvekkili şirket yetkililerinin lisanssız ürün kullanımından haberdar olmadığını ve yapılan tespit sonrası tüm iyi niyetle ortak yol bulma çabaları hususları tanık beyanıyla da ortaya çıkacağını, davacının dava dilekçesinde ileri sürülen taleplerin fahiş olduğunu, talebimize yönelik iddiaların asılsız olduğunu, Bakırköy ... Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nin ... D.İş sayılı dosyasında tanzim edilen bilirkişi raporunda, lisanssız yazılım tespit edilen bilgisayarlarda 2 farklı seri numarası tespit edildiğini ve taleplerinin 2 adet lisans bedeli üzerinden hesaplanmasının hakkaniyetli olacağını, FSEK m. 68 uyarınca, davalı şirketin gösterdiği iyi niyet iddiasıyla, yazılımın lisans bedelinin 3 katından daha düşük bir bedelle hakkaniyete uygun bir şekilde hesaplanması gerektiğini iddia ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Bakırköy .... Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nin ... değişik iş sayılı dosyası celp olunmuş, tetkikinde; talep eden .... tarafından, karşı taraflar ... Soğutma Sistemleri San ve Tic Ltd Şti ve ... Makina San Tic Ltd Şti aleyhine delil tespiti talebinde bulunulduğu, tespit sonucu alınan bilirkişi raporunda; ".... Mak. San. Tic. Ltd. Şti.'nde yapılan inceleme sonucunda programın kurulu ve çalışır halde olduğu tespit edilen bilgisayarlara ilişkin; 5. Bilgisayar (Masaüstü Bilgisayar); Tespite konu olan “... ve ... ” çizim/tasarım programlarının “....“ isimli bilgisayarda ... 2016 kurulum tarihi 30.11.2020, ... 0 kurulum tarihi 27.11.2020 olduğu, ... çizim/tasarım programının kurulu olduğu bilgisayardaki lisans kodu (Seri Numarası) “...” olduğu, 14 adet ürün/ek ürün kurulu/yüklü olduğu, ... çizim/tasarım programının kurulu olduğu bilgisayardaki lisans kodu (Seri Numarası) “....” olduğu, 20 adet ürün/ek ürün kurulu/yüklü olduğu, 6. Bilgisayar (.... Marka Dizüstü Bilgisayar); Tespite konu olan “... ” çizim/tasarım programının “....“ isimli bilgisayarda 08.05.2020 tarihinde kurulduğu, ... çizim/tasarım programının kurulu olduğu bilgisayardaki lisans kodu (Seri Numarası) “....” olduğu, 7. Bilgisayar (Masaüstü Bilgisayar); Tespite konu olan “... ” çizim/tasarım programının “...“ isimli bilgisayarda 16.11.2020 tarihinde kurulduğu, ... çizim/tasarım programının kurulu olduğu bilgisayardaki lisans kodu (Seri Numarası) “....” olduğu, 13 adet ürün/ek ürün kurulu/yüklü olduğu, inceleme esnasında tarafımıza sunulan 1 adet fatura çıktısı tarafımıza sunulmuş olup; .... MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİ. .... Mah. ... Cad. .... Blokları No:14/A Büyükçekmece / İSTANBUL adına 30.01.2015 tarihli fatura İçerisinde; ... Server Code : .... 1 Adet .... yazdığı" hususlarının tespit edildiği görülmüştür.
Davalı tanığı ... duruşmada dinlenilmiş, tanık beyanında; davalı firmada 2016 Eylül ayından beri çalıştığını, halihazırda üretim sorumlusu olduğunu, daha önce daha farklı pozisyonlarda da çalıştığını, davacı firmaya ait ... isimli yazılım lisanslı olarak bir bilgisayarlarında mevcut olduğunu, ancak bu tip yazılımların özelliği yeni bir sürüm çıktığında yeni sürümde yapılan çizimin eski sürümde açılamaması olduğunu, bu sıkıntı dolayısıyla AR-GE ekiplerinin internette "..." olarak tabir edilen yazılımları bilgisayarlara yüklediklerini ve bunları kullandıklarını, bu tabirin kırılmış anlamına geldiğini, ulaşmasının da çok kolay olduğunu, lisansı sağlayan şeyin aslında bir şifre olduğunu ve bu şifrenin oluşturulmasını sağlayan bir program olduğunu, yani bu lisanslı bir yazılım programının şifresinin kırılmış hali olduğunu, sadece ... için değil her türlü yazılım için mevcut olduğunu, .... ya da benzeri yazılımların da kırılmış versiyonu olduğunu, dava açılmadan önce yapılan değişik iş tespit sırasında kendisinin de firmada olduğunu, tespit için gelindiğinde arge departmanındaki iki farklı bilgisayarda incelemeler yapıldığını ve toplam 3 adet yazılım bulunduğunu, başka bilgisayarların da inceleneceğini, şirket yetkilisi ... Bey'in kendi bilgisayarını bilirkişilere kendi isteğiyle getirip verdiğini ve incelenmesini istediğini, ... Bey'in bilgisayarında da benzer yazılımlar bulunduğunu, normal şartlar altında tamamen lisanslı olarak yazılım kullanılsa idi şirketlerinin ihtiyacının toplamda iki adet lisanslı yazılım olduğunu, bir adetinin halihazırda mevcut olduğunu, eksik olanın sadece bir adet olduğunu beyan etmiştir.
Dosya, davalının, davacıya ait "..." isimli yazılımını usulüne uygun bir lisans sözleşmesi olmaksızın çoğaltarak kullanıp kullanmadığı, davacının FSEK kapsamında tazminat talep hakkının olup olmadığı, FSEK 68.maddenin uygulanma koşulunun oluşup oluşmadığı, oluştuysa tazminat miktarı hususlarında rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 19/06/2022 tarihli ayrıntılı ve gerekçeli raporlarında; "Bakırköy .... Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin ... Değişik İş dosyasındaki teknik bilirkişi raporu ile yapılan tespitlere göre davalı ...Makina Sanayi Ticaret Limited Şirketi işyeri adresinde; 3 farklı bilgisayarda 4 adet “... ” yazılımı kurulduğu tespit edildiği, yazılımlarının tamamı kurulu, çalışır vaziyette ve lisanssız olarak tespit edildiği, yazılım tespit edilen bilgisayarların davalı şirket çalışanlarınca kullanıldığı, lisanssız olarak tespit edilen yazılımın çizim dosyalarının var olduğu, bu tespitlere ilişkin her bir bilgisayardan ayrı ayrı ekran görüntüleri alındığı, programın davalı şirket işlerinde ticari amaçla kullanıldığı görüldüğü, ayrıntılı olarak belirtilen gerekçeler ile hesaplamanın üç adet yazılım üzerinden yapılmasının uygun olacağı ve bu durumda da üç adet ... yazılımının emsal telif bedelinin yazılım tespit tarihi 15.02.2021 itibariyle 240.984,53 TL (iki yüz kırk bin dokuz yüz seksen dört Türk Lirası ve elli üç kuruş) olduğu, FSEK 68 çerçevesinde en çok 3 katı bedel talebindeki Takdirin Sayın Mahkemenin yetkisinde olacağı, Dava konusu yazılımın FSEK gereğince eser niteliğini haiz bulunduğu ve Davacının da huzurdaki davayı ikame etme hak ve yetkisinin bulunduğu" hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Davacı vekili 05/07/2022 tarihli dilekçesi ile, müvekkili şirketin tüm dünyada hak sahibi olduğu ... yazılımını lisans bedeli karşılığı kullanımını sağlarken, satın alan firmanın hak sahibi müvekkili şirkete KDV ödemekle yükümlü olduğunu, tanzim edilen raporda ise yazılım bedelinin haricindeki KDV'ye ilişkin herhangi bir hesaplama kalemi bulunmadığını, bu hususa raporda değinilmediğini, Bakırköy .... Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nin ... değişik iş sayılı dosyasında tanzim edilen raporda da açıkça ortaya konduğu üzere toplamda 4 adet lisanssız yazılım tespit edildiğini, bilirkişi raporunda ise 3 adet lisanssız yazılım bedeli üzerinden hesaplama yapıldığını, davalı firmada müvekkiline ait 4 adet lisanssız yazılım kullanıldığından bilirkişi raporunun da bu adet sayısına uygun olarak düzenlenmesi gerektiğini, itirazları hususunda ek rapor tanzimine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili 05/07/2022 tarihli dilekçesi ile, bilirkişi raporunda hesaplamanın iki ürün üzerinden yapılmasının daha hakkaniyetli olacağını, bilirkişilerin ürün bedelini davacının sunmuş olduğu faturaların aritmetik ortalamasını alarak hesapladığını ve bir ürün bedeli için 11.483 Dolar fiyat biçtiğini, lakin yapılan hesaplamanın kesinlikle hakkaniyetli olmadığını, davacı tarafın en yüksek fatura bedellerini dosyaya sunduğunu, davacı tarafın ilgili dönemdeki tüm faturalarının incelenip emsal fiyat hesaplaması yapılmasının çok daha hakkaniyetli bir sonuç olacağını, ... yazılım ürününün ülkemizde tek bir firma tarafından satışı yapılmadığını, birkaç firmadan fiyat teklifi alınıp fiyat araştırması yapabilecek bir ürün olduğunu, ... satışı yapan firmalardan fiyat teklifi alınarak piyasa araştırması yapılmadan sadece davacının sunmuş olduğu faturalar üzerinden emsal fiyat hesaplaması yapılmasını kabul etmediklerini, davacı tarafın dahi dava bedelini bir ürün için 7.000 Dolar üzerinden açmışken sadece davacı tarafından dosyaya sunulan 6 fatura ile emsal fiyat belirlenmesi yapılmasının gerekli araştırma yapılmadığını gösterdiğini, itirazları doğrultusunda davacının ilgili dönemdeki tüm faturalar incelenerek ve ... satmaya yetkili diğer firmalardan da fiyat teklifi alınarak bir emsal fiyat tespiti için ek rapor alınmasını talep etmiştir.
Davacı vekili 26/09/2022 tarihli dilekçesi ile, dava dilekçesinde talep edilen 532.665,00 TL tazminat taleplerini 722.953,59 TL'ye artırdıklarını, 532.665,00 TL'lik kısım için dava tarihinden itibaren ticari avans faizi ile birlikte, ıslah ile arttırılan kısım olan 190.288,59 TL'lik kısım için ıslah tarihinden itibaren ticari avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava; davalının davacıya ait eserden kaynaklı haklarına tecavüzü nedeniyle FSEK 68.madde gereği tazminat talebine yöneliktir.
FSEK'in 2/1. Maddesi, herhangi bir şekilde dil ve yazı ile ifade olunan eserler ve her biçim altında ifade edilen bilgisayar programları ve bir sonraki aşamada program sonucu doğurması koşuluyla bunların hazırlık tasarımlarının ilim ve edebiyat eseri sayılabileceği, FSEK'in 68. Maddesinde ise, izin alınmamış eser sahibinin sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya emsal veya rayiç bedel itibariyle uğradığı zararın en çok üç kat fazlasını isteyebileceği belirtilmiştir.
Buna göre, davacının hak sahibi olduğu bilgisayar programlarının FSEK anlamında eser olup, koruma kapsamında olduğu, davalının herhangi bir lisans bedeli ödemeden bu programı işyerindeki üç adet bilgisayarda kullandıkları tespit edildiği, programların emsaline göre haksız fiil tarihi itibarı ile her bir bilgisayarda kurulan yazılım yönünden lisans bedelinin 80.328,17 TL olduğu ve FSEK 68. md uyarınca talep edilen üç katı değerin talep edilebileceği anlaşılmakla davacının davasının kabulü ile toplam 722.953,59 TL'nin, 532.665,00 TL'lik kısmına dava tarihinden itibaren; bakiye 190.288,59 TL'lik kısmına 26/09/2022 tarihinden itibaren ticari avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir.
Davacı her ne kadar rapora itiraz dilekçesinde haksız fiil değil, dava tarihi itibarı ile kur hesaplaması yapılması gerektiğine yönelik taleplerini sunmuşsa da; zararın haksız fiil tarihinde doğduğu ve zarar hesaplanırken de bu tarihin esas alınması gerektiği, ayrıca dava dilekçesinde de davacı tarafın aynı gerekçe ile faizi haksız fiil tarihinden itibaren talep etmiş olduğu (ıslah dilekçesi ile faiz başlangıcı tarihine yönelik talep değiştirildiğinden taleple bağlılık gereği ıslah dilekçesine göre faize hükmolunmuştur) anlaşıldığından haksız fiil tarihindeki kur üzerinden hesaplamanın doğru olduğu kanaatine varılmıştır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle davacının davasının kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının davasının KABULÜ ile;
-FSEK 68. maddesi ile üç kat artırılmak suretiyle bulunan toplam 722.953,59 TL'nin, 532.665,00 TL'lik kısmına dava tarihinden itibaren; bakiye 190.288,59 TL'lik kısmına 26/09/2022 tarihinden itibaren ticari avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gereken 49.384,96 TL harçtan, davacı tarafça yatırılan 9.096,59 TL peşin harç ve 3.250,00 TL ıslah harcının mahsubu ile bakiye 37.038,37 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 97.524,89 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafça yapılan 9.096,59 TL peşin harç, 3.250,00 TL ıslah harcı, 59,30 TL başvurma harcı, 4.500,00 TL bilirkişi ücreti, 124,50 TL posta/tebligat masrafı ve Bakırköy .... Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nin ... değişik iş sayılı dosyası 1.173,50 TL masraf olmak üzere toplam 18.203,89 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 11/11/2022

Katip ...
¸

Hakim ...
¸