BAKIRKÖY 1. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/159
KARAR NO : 2023/19

DAVA : Markaya Tecavüz ve Haksız Rekabetin Tespiti, Men ve
Ref'i, Maddi-Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 06/12/2018
KARAR TARİHİ : 31/01/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 31/01/2023

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili şirketin yaklaşık 50 şirkete sahip ........ Grup’a ait bir şirket olduğunu, müvekkilinin tanınmış "........" markalarının sahibi olduğunu, davalılardan ........’in ve gümrük beyannamesinde alıcı olarak görülen ......... Elektronik Turizm İnşaat Temizlik Maden Kırtasiye Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti ticaret unvanlı şirketin, "........" markalı telefon aksamı cinsi taklit eşyayı Türkiye sınırlarına sokmaya çalıştıklarının Ambarlı Gümrük Müdürlüğü'nün durdurma kararı ile öğrenildiğini, Mahkememizin ....... D.iş sayılı dosyası ile gümrükte durdurulan ürünlerle ilgili ihtiyati tedbir talep edildiğini, davalıların söz konusu eylemlerinin müvekkillerinin marka hukukundan doğan haklarına tecavüz teşkil ettiğini, davalı tarafın kötü niyetli olduğunu, davalıların bu eylemlerinin aynı zamanda haksız rekabet teşkil ettiğini ve müvekkilini maddi ve manevi zararlara uğrattığını iddia ederek, davalıların fiillerinin haksız olduğunun hükmen tespitini, marka hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin ref ve men'ini, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik, SMK'nın 151/2-c maddesi kapsamında yapılacak hesaplama uyarınca 1.000,00 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan tahsilini, verilecek hüküm özetinin ilanını ve gümrükte el konulan ürünlerin imhasını talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 09/10/2019 tarihli dilekçesi ile, maddi tazminat talebini 16.589,99 TL olarak ıslah etmiş ve ıslah harcını yatırmıştır.
CEVAP ; Davalılardan ......... Elektronik Turizm İnş.Tem.Maden Kırtasiye San.ve Tic.Ltd.Şti vekili cevap dilekçesi ile, müvekkilinin Ambarlı Gümrük Müdürlüğüne sunmuş olduğu evraklarla söz konusu ürünleri ithal etmek istediğini ve kontrole tabi tutulmasını talep ettiğini, akabinde çeki listesinde ayrıntılı bir şekilde düzenlenen ürünlerin müdürlükçe kontrol edildiğini, yalnızca davacı şirketin değil, başkaca şirketlerin de ürünlerinin bulunduğunu, yapılan kontrolde söz konusu konteynerin içinde "........" markası bulunan koliler tespit edildiğini ve her kolinin içerisinden numuneler alındığını, davacı tarafa verilen numune ürünler üzerinde incelenme yapılmadığını, taklit olduğu yönündeki beyanların iddiadan öteye gidemediğini, müvekkilinin ciddi maddi zarara uğradığını, müvekkilinin Çin’den ithal ettiği ürünlerin orijinal ürünler olduğunu, bizzat "........" tarafından üretilen batarya cinsi ürünler olduğunu, müvekkilinin sadece "........" değil, diğer başka markaların da ithalatını yaptığını, davacı tarafın ürünlerin taklit olduğunu ispat edemediğini ve davalı olarak belirtilen ........ isimli şahsın dosya ile ilgisinin olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Dava dilekçesinde davalı olarak gösterilen ........'in ise, dosya kapsamı, deliller, gümrük evrakı ve davalı beyanına göre, aslında bir kişi olmayıp, davalı ......... Ltd.Şti'nin bağlı bulunduğu Diyarbakır'daki Vergi Dairesinin adı olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizin 24/10/2019 Tarih, ...... Esas ve ...... Karar sayılı kararı ile, "Davacının davalı ........'e yönelik davası yönünden karar verilmesine yer olmadığına, davacının davalı ......... Elektronik Turizm İnşaat Temizlik Maden Kırtasiye Sanayi Ticaret Limited şirketine yönelik davasının kısmen kabulüne, bu davalının davacı adına tescilli "........" esas unsurlu markasından doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetinin tespitine, refine, menine, Ambarlı Gümrük Müdürlüğünün ...... sayı ve 06.11.2018 tarihli davalı şirket adına işlem gören serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı "........" markası taşıyan ve halen ........ Antrepo İşletmesi Sahasına 05.02.2019 tarih ve ......... sayılı antrepo beyannamesi ile sevk edilen ürünlerin imhasına, 5.000,00 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi tazminatın haksız fiil tarihi olan 15.11.2018 tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faizi ile birlikte, bu davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dayalı maddi tazminat talebinin reddine, " dair verilen karar, taraf vekillerinin talebi üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ....... Hukuk Dairesi'nin 18/05/2022 Tarih, ....... Esas ve ........ Karar sayılı ilamı ile, "Davacı, ........ markası olan telefon bataryaların hukuka aykırı şekilde gümrük bölgesinden Türkiye'ye sokulmak istendiğini, ürünlerin orjinal olmadığını, orjinal olsa dahi Çin'den izinsiz getirildiğini, davacı şirketin Çin'de iki fabrikada fason üretim yaptırdığını, ancak gümrük beyannamesindeki satıcı ile ilgili firmaların da örtüşmediğini iddia etmiştir. Davalı vekili, ürünlerin orjinal olmadığı iddiasının ispatlanamadığını, müvekkilinin ürünleri Çin'de orjinal üretim yapan fabrikadan sipariş verdiğini savunmuştur. Somut uyuşmazlıkta mahkemece bilirkişi raporu alınmış ise de; davalının ticari defterleri incelenmemiş, davacının defterleri ise tazminat hesabı yönünden incelenmiştir. Davalının savunması karşısında alınan rapor hükme yeterli nitelikte değildir. Mahkemece; davalının savunmasına istinaden her iki tarafa ticari defter ve kayıtlarını sunmak üzere süre verilerek ithalatın usulüne uygun olarak yapılıp yapılmadığı, orjinal ürün ithal edilip edilmediği yönünde taraf defterlerinin incelenmesi, davacının yurt dışında üretim yaptığı şirketlerin ticari defter ve kayıtlara göre araştırılması ve bu hususta gümrük uzmanının da bulunduğu bir bilirkişi heyetinden rapor alınması gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi yerinde görülmemiştir. Açıklanan nedenle istinaf isteminin kısmen kabulüne, ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına, kaldırma sebebine göre sair istinaf istemlerinin bu aşamada incelenmesine yer olmadığına" gerekçesi ile mahkememiz kararının kaldırılmasına karar verilerek, dosya mahkememize iade edilmiştir.
Mahkememizin 06/10/2022 tarihli duruşma ara kararı uyarınca, dava konusu dönem ve olaya ilişkin ticari defter ve belgelerinin kısımlarının ibraz için taraf vekillerine iki hafta kesin süre verildiği ve ibraz edildiğinde önceki bilirkişi heyetine resen seçilecek gümrük uzmanı bir bilirkişinin de dahil edilerek, dosya kapsamı deliller, önceki raporlar, BAM kararı değerlendirilmek suretiyle davalı tarafça ithalatın usulüne uygun yapılıp yapılmadığı, dava konusu ürünlerin orijinal ürün olup olmadığı, davacı şirketin yurt dışında imalat yaptırdığı şirketler ile, davalı tarafın ithalat yaptığı şirketin aynı şirketler olup olmadığı yönünden rapor tanzimi istenilmesine şeklinde ara karar kurulduğu, ancak davalı tarafça kesin süreye rağmen bilirkişi avansı yatırılmadığından ve ticari defterler ibraz edilmediğinden inceleme yapılamadığı anlaşılmıştır. Davalı vekili duruşmadaki beyanında da ticari defterleri ibraz etmeyeceklerini ve avansı yatırmayacaklarını bildirmiştir. Bu durumda, Bölge Adliye Mahkemesi kararında işaret edildiği şekilde davalı tarafça ithalatın usulüne uygun olarak yapılıp yapılmadığı, orjinal ürün ithal edilip edilmediği hususunu ispat külfeti davalı tarafa ait olup, bu hususu ispat edememiştir. Dosya kapsamı deliller ve önceki rapora göre değerlendirme yapılmıştır.
Dava, markaya tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, men ve ref'i, maddi ve manevi tazminat, verilecek hüküm özetinin ilanı ve Gümrük Müdürlüğünde el konulan ürünlerin imhası taleplidir.
Türk Patent ve Marka Kurumu'ndan gelen kayıtlardan, ....... sayılı "........" ibareli markanın, birçok sınıfta 10/03/2014 tarihinden itibaren 10 yıl süre ile davacı adına tescilli olduğu tespit edilmiştir.
Paris Sözleşmesinin 1. mükerrer 6. Maddesi ile, birlik ülkeleri, tescilin yapıldığı ülkenin yetkili makamınca söz konusu ülkede bu sözleşmeden yararlanacağı kabul olunan bir kişiye ait olduğu, aynı veya benzeri mallar için kullanıldığı iyi bilinen tanınmış bir markanın herhangi bir karışıklığa yol açabilecek bir şekilde yeniden reprodüksiyonunu, taklit edilmesini veya aslına yakın bir şekilde değiştirilmesini içeren bir markanın kullanılmasını gerek mevzuat izin verdiği takdirde re'sen gerekse ilgilinin isteği üzerine yasaklamayı ve tescilini reddetmeyi veya iptal etmeyi taahhüt ederler. Markanın elzem bir bölümünün tanınmış bir markanın reprodüksiyonundan oluşması veya bu tanınmış markayla karıştırılabilecek bir taklitten ibaret olması durumunda da, bu hükümler geçerli olacaktır. Böyle bir markanın iptalinin istenmesi için tescil tarihinden itibaren en az beş yıllık bir sürenin tanınması gerekecektir. Birlik ülkeleri, kullanmanın yasaklanması talebinin yapılması için gerekli süreyi tanıyabilirler. Kötü niyetli tescil edilen veya kullanılan markaların kullanımının yasaklanmasını veya iptalini istemek için süre tespit edilemeyeceği belirtilmiştir.
6769 Sayılı SMK'nın 29/1-b ve c maddeleri ile, marka sahibinin izni olmaksızın, markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markayı taklit etmek, markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markanın taklit edildiğini bildiği veya bilmesi gerektiği halde, tecavüz yoluyla kullanılan markayı taşıyan ürünleri satmak, dağıtmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, ihraç etmek, ticari amaçla elde bulundurmak veya bu ürüne dair sözleşme yapmak için öneride bulunmanın marka hakkına tecavüz oluşturduğu belirtilmiştir.
6102 Sayılı TTKnın 54. Maddesi ile, haksız rekabete ilişkin bu kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. 55. Maddesinin 4. fıkrasında ise, iyi niyetle bağdaşmayan, haksız rekabete ilişkin eylemlere örnek olarak, başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak gösterilmiş ve haksız rekabet halleri hüküm altına alınmıştır.
Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış oldukları 06/09/2019 tarihli raporda sonuç olarak, davalı yanın yaptığı kullanımların davacılara ait markaları ihtiva eden taklit ürünlerden müteşekkil oldukları, davalı yanın ilgili kullanımlarının davacı yana ait markalara tecavüz teşkil eder mahiyette olduğu, davacının defterlerinin ilgili kanun hükümlerine göre usulüne uygun tutulduğu, henüz ticarete konu edilmemek ile birlikte gümrükte ele geçirilen mallar ile ilgili tazminat hususunun malın niteliği ve sayısı nispetinde davacının 16.589,99 TL yıllık lisans bedeli talep edebileceği belirtilmiştir.
Dosya kapsamı, deliller, alınan bilirkişi raporu ve yukarıda değinilen yasal düzenlemeler topluca değerlendirildiğinde, davalı yan kullanımlarının davacıya ait markaları ihtiva eden taklit ürünler olduğu, davalı tarafça bu ürünlerin orjinal olduğu hususunun ispatlanamadığı ve bu kullanımın davacı yanın marka haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiği anlaşılmakla, davacının davalı ......... Elektronik Turizm İnşaat Temizlik Maden Kırtasiye Sanayi Ticaret Limited şirketine yönelik davasının kısmen kabulü ile, bu davalının davacı adına tescilli "........" esas unsurlu markasından doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetinin tespitine, ref'ine, men'ine, Ambarlı Gümrük Müdürlüğünün ........ sayı ve 06.11.2018 tarihli davalı şirket adına işlem gören serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı "........" markası taşıyan ve halen ....... Antrepo İşletmesi Sahasına 05.02.2019 tarih ve ....... sayılı antrepo beyannamesi ile sevk edilen ürünlerin imhasına karar vermek gerekmiştir.
Davacı vekili tercih hakkını SMK'nın 151/2-c maddesi uyarınca lisans bedeline göre kullanarak, ıslahla gümrükte el konulan ürünlerin değeri üzerinden 16.589,99 TL yıllık lisans bedeli olarak talep etmiştir. Gümrükte ele geçen mallar dışında davalının başkaca marka ihlalini oluşturan malı piyasaya sürdüğüne dair davacı tarafça herhangi bir iddia ileri sürülmemiştir. Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin son yıllardaki içtihatlarına göre, gümrükte ele geçen mallar piyasaya sürülmese dahi, davacı yararına maddi ve manevi tazminat takdiri gerekir. Zira, özellikle tanınmış bir markanın taklitlerinin yakalanmış olması, potansiyel satıcılarda ve alıcılarda başlı başına bir kuşku yaratacak, o markalı mallardan satın almayı düşünen kimseleri tedirgin edecektir. Bu durumun, yakın gelecekte bir satış kaybına yol açması kaçınılmazdır. Üstelik bu taklit malların sipariş edilmiş olması da, orjinal mallardan bir miktar siparişlerin yerine geçmiştir. (Uğur Çolak, Türk Marka Hukuku, S.512-513) Ancak, bu durumda SMK 151/2 maddesi anlamında, zararın ve dolayısıyla tazminat miktarının tam olarak belirlenmesi mümkün değildir. Olayın özellikleri, ele geçen ürün miktarı, niteliği, ihlalin boyutları ve bu tür uyuşmazlıklar yönünden tazminatın caydırıcılık etkisi nazara alınarak TBK 50/2 maddesi uyarınca davacı yararına 5.000,00 TL maddi tazminat takdir edilerek, fazlaya dair maddi tazminat talebi reddedilmiştir. Davalının yukarıda değinilen eylemi aynı zamanda davacının markadan doğan manevi haklarını ihlal ettiğinden, taraflarnı ekonomik durumu ve ihlalin niteliğine göre, davacı yararına 5.000,00 TL manevi tazminat takdir edilmiştir. Davanın niteliği ve tarafların sıfatına göre, haksız fiil tarihi olan 15/11/20018 tarihinden itibaren ticari reeskont faizi uygulanmıştır.
Davacının davalı olarak gösterilen ........'e yönelik davasının ise; dosya kapsamına göre, böyle bir kişinin bulunmadığı, gümrük evrakında davalı ......... Ltd.Şti'nin bağlı bulunduğu Diyarbakır'daki Vergi Dairesi'nin (........ Vergi Dairesi) ismi olduğu, davacı tarafça zuhulen davalı olarak gösterildiği anlaşılmakla, karar başlığından çıkartılarak, bu davalı yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davalı ........'e yönelik davası yönünden karar verilmesine yer olmadığına,
2-Davacının davalı ......... Elektronik Turizm İnşaat Temizlik Maden Kırtasiye Sanayi Ticaret Limited şirketine yönelik davasının KISMEN KABULÜNE, bu davalının davacı adına tescilli "........" esas unsurlu markasından doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetinin tespitine, refine, menine, Ambarlı Gümrük Müdürlüğünün ........ sayı ve 06.11.2018 tarihli davalı şirket adına işlem gören serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı "........" markası taşıyan ve halen ....... Antrepo İşletmesi Sahasına 05.02.2019 tarih ve ....... sayılı antrepo beyannamesi ile sevk edilen ürünlerin imhasına,
Toplam 5.000,00 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi tazminatın, haksız fiil tarihi olan 15.11.2018 tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faizi ile birlikte, bu davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dayalı maddi tazminat talebinin reddine,
3-Karar kesinleştiğinde masrafı davalıya ait olmak üzere hüküm özetinin günlük yayımlanan bir gazete ile ilanına,
4-İhtiyati tedbir devam ettiğinden bu aşamada teminatın iadesi talebinin reddine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan, 683,10 TL ilam harcından, 102,47 TL peşin ve 300,00 TL ıslah harcının mahsubu ile, 280,63 TL bakiye karar harcının, davalılardan ......... Elektronik Turizm İnş.Tem.Maden Kırtasiye San.ve Tic.Ltd.Şti'den tahsili ile hazineye irat kaydına,
6-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince kabul edilen tecavüz davası nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davalı ......... Elektronik Turizm İnş.Tem.Maden Kırtasiye San.ve Tic.Ltd.Şti'den alınarak davacıya verilmesine,
7-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesinin 13/2 maddesi gereğince kabul edilen maddi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 5.000,00 TL vekalet ücretinin, davalı ......... Elektronik Turizm İnş.Tem.Maden Kırtasiye San.ve Tic.Ltd.Şti'den alınarak davacıya verilmesine,
8-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince kabul edilen manevi tazminat davası yönünden hesaplanan 5.000,00 TL vekalet ücretinin, davalı ......... Elektronik Turizm İnş.Tem.Maden Kırtasiye San.ve Tic.Ltd.Şti'den alınarak davacıya verilmesine,
9-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesinin 13/3 maddesi gereğince reddedilen maddi tazminat yönünden hesaplanan 5.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak. davalı ......... Elektronik Turizm İnş.Tem.Maden Kırtasiye San.ve Tic.Ltd.Şti'ye verilmesine,
10-Davacı tarafından yapılan 35,90 TL başvuru, 102,47 TL peşin ve 300,00 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 438,37 TL harç giderinin, davalı ......... Elektronik Turizm İnş.Tem.Maden Kırtasiye San.ve Tic.Ltd.Şti'den alınarak davacıya verilmesine,
11-Davacı tarafından yapılan 390,05 TL tebligat-tezkere ve 3.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3,390,05 TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre 2.813,74 TL.'sinin, davalı ......... Elektronik Turizm İnş.Tem.Maden Kırtasiye San.ve Tic.Ltd.Şti'den alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
12-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
13-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. Açıkça okunup usulen anlatıldı. 31/01/2023
Katip .......
e-imzalıdır

Hakim......
e-imzalıdır