BAKIRKÖY 1. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/67
KARAR NO : 2023/43

DAVA : Patente Tecavüzün Tespiti, Önlenmesi, Durdurulması
DAVA TARİHİ : 21/06/2019
KARAR TARİHİ : 28/02/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 01/03/2023

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin .... sayılı ve ...... sayılı patent belgelerinin sahibi olduğunu ve söz konusu patentlerin, damperli araçların damperlerinin kalkık durumda trafikte seyretmesini önleyecek buluş ile ilgili olduğunu, ancak müvekkilinin patent belgeleri ile korunan ürün ve usulünün, davalı tarafından müvekkilinin herhangi bir izni olmaksızın taklidinin üretildiğini ve bu durumun müvekkilinin patentten doğan haklarına tecavüz teşkil ettiğini iddia ederek, müvekkilinin patentten doğan haklarına tecavüzün tespitini, önlenmesini, tecavüz fiillerinin durdurulmasını talep ve dava etmiştir.
CEVAP :Davalı vekili cevap dilekçesi ile, davacı tarafından patent alınan bir ürününün bulunduğunu, ancak müvekkilinin sadece AİTM Damper Yönetmeliği gereği yasal zorunluluğu yerine getirmek için tertibat bulundurduğunu, söz konusu tertibat ile davacı ürününün tamamen farklı olduğunu, davacı ürününün ayırt edici bir özelliğe sahip olmadığını, davacının sırf AİTM Damper Yönetmeliğinin getirdiği zorunluluğu kendi lehine kullanmak ve tekel olmak amacıyla kötü niyetli olarak bu davayı ikame ettiğini ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkememizin 26/11/2020 Tarih, .... Esas ve ,.... Karar sayılı kararı ile, " Türk Patent ve Marka Kurumu'ndan getirtilen resmi kayıtlara göre dava konusu .... sayılı patent ve ...... sayılı ek patentin dava dışı ...... adına olup 2018 yılı ücretinin ödenmemesi nedeniyle patent hakkının sona erdiğinin ancak telafi ücretinin bildirim tarihinden itibaren 2 ay içerisinde gelmesi halinde geçerlilik kazanacağının bildirildiğini görülmüştür. Buna göre patent sahibi davacı şirket olmayıp dava dışı ......'dir. Davaya dayanak yapılan 10.07.2017 tarihli "patent lisans sözleşmesi"nin tetkikinden inhisari olmayıp sözleşmenin 5. Maddesinde açıkça tali lisans yetkisi verildiği patent sahibinin lisans alanın izni olmadan başka kişilere lisans verebileceğinin öngörüldüğü anlaşılmıştır. Buna göre dava açma hakkı patent sahibine ait olup, davacının inhisari lisans sahibi olmadığı gibi SMK 158. Maddesinde düzenlenen koşulların da yerine getirildiğini iddia ve ispatlayamamıştır." gerekçesi ile "Davacının davasının aktif husumet yokluğu sebebiyle reddine," dair verilen karar, davacı vekilinin istinaf talebi üzerine gönderilen İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ....... Hukuk Dairesi'nin 12/12/2021 Tarih, .... Esas ve .... Karar sayılı ilamı ile, "Paten sahibi ...... ; aynı zamanda davacı şirketin % 99 hissedarı ve tek yetkilisi/müdürüdür. Bu nedenle davacı şirketin yetkilisi ile patent sahibi aynı kişidir. Ayrıca sözleşmede patent sahibi davacı şirkete üçüncü kişilere yönelik hukuki işlem yapma yetkisi verilmiş, bunun aksinin yazılı bildirime bağlı olacağı öngörülmüştür. Dosyada patent sahibinin ek koşulların aksine dava açmama yönünde bir yazılı talimatına da rastlanmamıştır. Bu durumda SMK 158. Madde prosedürünün uygulanmadığından bahsetmek olanaklı görünmemiştir. Bu durumda davacının aktif dava ehliyeti bulunduğu anlaşılmakla ilk derece mahkemesi kararı yerinde görülmediğinden davacı yanın istinaf başvurusunun kabulü" gerekçesi ile mahkememiz kararı kaldırılarak, dosya mahkememize iade edilmiştir.
6769 Sayılı SMK'nın 141. Maddesi ile, patent veya faydalı model sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek, kısmen veya tamamen taklit suretiyle meydana getirildiğini bildiği ya da bilmesi gerektiği halde tecavüz yoluyla üretilen buluş konusu ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak, patent sahibinin izni olmaksızın buluş konusu usulü kullanmak veya bu usulün izinsiz olarak kullanıldığını bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde buluş konusu usulle doğrudan doğruya elde edilen ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünlerle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak, patent veya faydalı model hakkını gasp etmek ve patent veya faydalı model sahibi tarafından sözleşmeye dayalı lisans veya zorunlu lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmenin, patent ve faydalı model belgesine tecavüz oluşturacağı belirtilmiştir.
SMK'nın 125. Maddesi uyarınca Patent başvurusu veya patent, lisans sözleşmesine konu olabilir. Lisans, inhisari lisans veya inhisari olmayan lisans şeklinde verilebilir. Sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa lisans, inhisari değildir. Aynı kanunun 158. Maddesi uyarınca sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa inhisari lisansa sahip olan kişi, üçüncü bir kişi tarafından sınai mülkiyet hakkına tecavüz edilmesi durumunda, hak sahibinin bu Kanun uyarınca açabileceği davaları, kendi adına açabilir. İnhisari olmayan lisans alan, sınai mülkiyet hakkına tecavüz dolayısıyla dava açma hakkı sözleşmede açıkça sınırlandırılmamışsa, yapacağı bildirimle, gereken davayı açmasını hak sahibinden ister. Hak sahibinin, bu talebi kabul etmemesi veya bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde talep edilen davayı açmaması hâlinde, lisans alan, yaptığı bildirimi de ekleyerek, kendi adına ve kendi menfaatlerinin gerektirdiği ölçüde dava açabilir.
Bölge Adliye Mahkemesi geri çevirme kararından önce Gebze .... Asliye Hukuk Mahkemesi marifetiyle davalı iş yerinde yapılan tespit ile davalı kullanımının davacı patenti koruma kapsamında olup olmadığı, patent ihlalinin olup olmadığı yönünden rapor aldırılmış, tespitte görevlendirilen makine mühendisi bilirkişi ....... raporunda açıkça "Patent konusu uzmanlık alanım dışında olduğundan, yalnızca teknik açıdan inceleme ve gözlem yapılmış olup, Davalının davacının patenten doğan haklarını ihlal edip etmediği, davalının kullanım ve ürünlerinin davacı patent koruması kapsamında olup olmadığı yönünden değerlendirme yapılamıştır." şeklinde beyanda bulunduğundan, bu raporun hükme esas alınması mümkün olmamıştır. Bunun üzerine yeniden patent uzmanı bilirkişiler marifetiyle inceleme yapılmasına karar verilmiş olup, davacı taraf açıkça yeniden bilirkişi avansını yatırmayacaklarını bildirmesi üzerine ve davalı vekilinin bilirkişi avansını yatıracaklarını kabulü üzerine, davalı vekilince bilirkişi avansının yatırılması ile yeniden Gebze ..... Asliye Hukuk Mahkemesi aracılığıyla keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmıştır.
Gebze .... Asliye Hukuk Mahkemesine talimat yazılarak , patent konusunda uzman makine mühendisi bilirkişi marifetiyle davalı işyerinde inceleme yapılarak, dosya kapsamı deliller, davacı tarafa ait her iki patentin istemleri değerlendirilerek davalının araçlarında kullandığı sistemlerin davacı adına olan patentlerin koruma kapsamında olup olmadığı, davacının patentlerden doğan haklarını ihlal edilip edilmediği hususunda rapor tanzimi istenilmiş olup, patent vekili makine mühendisi ....... tarafından hazırlanan detaylı raporda sonuç olarak, davalıya ait damper kilit sisteminin çalışma işleyişinde kullanılan switch kolunun davacıya ait .... nolu patentlerinin istemlerinde bulunmadığı ve davalıya ait damper kilit sisteminin davacıya ait .... nolu patentlerinin bağımsız istemlerindeki unsurların tamamımı bünyesinde barındırmadığı, tespit edilen araç damper kilit sisteminin davacı .... Tic.ve Paz.Ltd.Şti'ye ait Türkiye'de bulunan ...... patentlerinin koruma kapşamında olmadığı belirtilmiştir. Bu rapor dosya kapsamıyla uyumlu ve yeterli görüldüğünden itibar edilmiştir.
Buna göre, davalıya ait damper kilit sisteminin çalışma işleyişinde kullanılan switch kolunun davacıya ait ,... nolu patentlerinin istemlerinde bulunmadığı ve davalıya ait damper kilit sisteminin davacıya ait .... nolu patentlerinin bağımsız istemlerindeki unsurların tamamımı bünyesinde barındırmadığı, tespit edilen araç damper kilit sisteminin davacı ..... Tic.ve Paz.Ltd.Şti'ye ait Türkiye'de bulunan .... patentlerinin koruma kapşamında olmadığı ve böylece 6769 Sayılı SMK'nın 141. Maddesi anlamında patent haklarına tecavüzün söz konusu olmadığı anlaşılmakla, davacının davasının reddine karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 179,90 TL ilam harcından, 44,40 TL peşin harcın mahsubu ile, 135,50 TL bakiye karar harcının, davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından yapılan 260,50 TL tebligat - tezkere masrafı ve 3.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.260,50 TL yargılama giderinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
7-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. Açıkça okunup usulen anlatıldı.28/02/2023
Katip ...
e-imzalıdır
Hakim ...
e-imzalıdır