BAKIRKÖY 1. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/41
KARAR NO : 2022/227

DAVA : Tasarıma Tecavüz ve Haksız Rekabetin Tespiti, Men'i, Ref'i, Tazminat
DAVA TARİHİ : 05/02/2021
KARAR TARİHİ : 08/11/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 08/11/2022

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin uzun yıllardır tıbbi ürünler sektöründe faaliyet gösteren bir firma olduğunu, .... Şti.'nin de kurucu ortağı olduğunu, TPMK nezdinde ... sayı ile tescilli "..." ibareli markanın müvekkili adına tescilli olduğunu, müvekkilinin tescil kapsamında "cerrahi, tıbbi, diş hekimliği alet, cihaz ve mobilyaları ameliyathane giysileri ve steril örtüler" emtialarında söz konusu markasını kullandığını, işbu davaya konu "Hijyen Maskesi" ürün tasarımının TPMK nezdinde ... sayı ile müvekkili adına tescilli olduğunu, bu manada söz konusu tasarımların "..." markası altında piyasaya satıldığını, müvekkilinin ürettiği maskeye rağbetin pandemi nedeniyle oldukça arttığını, ancak hal böyle iken, müvekkilinin uzun yıllar satışını gerçekleştirdiği tasarımın davalı tarafından taklit edildiğinin tespit edildiğini, bu hususun tespiti amacıyla Mahkememizin ... D.İş sayılı dosyasında delil tespiti ikame edildiğini, davalının bu eylemlerinin müvekkilinin tasarımdan doğan haklarını ihlal ettiğini iddia ederek, müvekkili adına tescilli tasarımdan doğan haklara tecavüzün ve haksız rekabetin tespitini, durdurulmasını, önlenmesini, giderilmesini, men ve ref'ini, şimdilik 100.000,00 TL maddi tazminatın, dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile, 50.000,00 TL manevi tazminatın, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsilini, Mahkememizin ... D.İş sayılı dosyasında yapılan yargılama giderleri ile birlikte davalıdan tahsilini ve verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili, 21/09/2022 tarihli talep artırım dilekçesi ile, 100.000,00 TL olan maddi tazminat talebini 250.000,00 TL tutarında artırarak, harcını yatırmıştır.

C E V A P ; Davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkili şirketin kırk yıldır ilaç ve medikal sektöründe faaliyet gösteren, sektörünün önde gelen grup şirketleri ile tanınırlığı yüksek bir firma olduğunu, müvekkili tarafından satılan maskelerin Çin menşeli bir şirket tarafından tasarlanıp üretildiğini, müvekkiline ait çocuk maskelerinin gerek üzerilerindeki şekiller, desenler ve renklerle farklı ve bambaşka bir tasarım olduğunu, maskenin alt ve üst kısımlarındaki şekil yapısıyla ve dikiş farklılıklarının mevcut olduğunu, müvekkili şirketin ilgili çocuk maskelerinin üretim ve tasarımında hiçbir katkı ve ilgisinin bulunmadığını, müvekkilinin "... ...." ürünleri ile davacının hijyen maskesi arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimin birbirinden farklı olduğunu ve huzurdaki davanın haksız kazanç elde etme amacıyla açıldığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Dava, davalı eylemlerinin davacının tasarımdan doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, men'i, ref'i, maddi ve manevi tazminatın tahsili ile hüküm özetinin ilanı taleplidir.
Türk Patent ve Marka Kurumu resmi internet sitesinden çıktı alınarak dosya arasına alınan tasarım tescil belgesinin tetkikinden, ... tescil numaralı tasarımın 28/02/2007 tarihinden itibaren 10 yıl müddetle davacı adına tescilli olduğu ve davacı tarafça 07/10/2021 tarihinde tescil belgesinin yenilendiği anlaşılmıştır.
6769 Sayılı SMK'nın 81/1. Maddesi ile, tasarım sahibinin izni olmaksızın bu kanun hükümlerine göre koruma kapsamındaki bir tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün aynısını veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme yapmak için öneride bulunmak, ticari amaçla kullanmak veya bu amaçlarla bulundurmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, tasarım sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek, tasarım hakkını gasp etmenin tasarım hakkına tecavüz sayılan fiiller gösterilmiştir. Yine aynı maddenin devamında ise, başvuru, 65 inci maddeye göre tescil edilerek yayımlandığı takdirde, tescil sahibi, tasarım hakkına yönelik olarak bu maddede sayılan tecavüzlerden dolayı hukuk davası açma hakkına sahip olduğu, tecavüz eden, başvurudan ve kapsamından haberdar edilmişse başvurunun yayımlanmış olmasına bakılmayacağı, tecavüz edenin kötüniyetli olduğuna mahkeme tarafından hükmolunursa yayımdan önce de tecavüzün varlığı kabul edileceği ve koruma kapsamındaki tasarımın tescilli olduğuna ilişkin kaydın ürün, ambalaj veya fatura üzerine konulmamış olması, bu maddede sayılan fiilleri tasarım hakkına tecavüz olmaktan çıkarmayacağı belirtilmiştir.
6102 Sayılı TTKnın 54. Maddesi ile, haksız rekabete ilişkin bu kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. 55. Maddesinin 4. fıkrasında ise, iyi niyetle bağdaşmayan, haksız rekabete ilişkin eylemlere örnek olarak, başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak gösterilmiş ve haksız rekabet halleri hüküm altına alınmıştır.
Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış oldukları 16/12/2021 havale tarihli raporda sonuç olarak, davacı tarafa ait 28.02.2007 başvuru tarihli ... numaralı tasarım tescili ile davalı
tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin
farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları,
davalı yanın kullanımlarının “haksız rekabet iddiaları bakımından inceleme ve
değerlendirmelerimiz” kısmında detaylı olarak açıklanan sebeplerle davacı yan ile haksız
rekabet teşkil etmediği,
davalı tarafın incelenen ticari defterlerinin sahipleri lehine delil vasfına haiz olduğu,
davalı tarafın dava konusu tasarımlara ait ürünleri 08.01.2019 tarihinden itibaren Çin'
den ithal ettiği ve ".... " ve ".... li" ürün açıklaması ile piyasada satışa sunduğu, davalı tarafın dava konusu tasarımları ithal etmeye başladığı 08.01.2019 tarihinden, dava
tarihine kadar olan döneme kadar dava konusu tasarımlara ait ürün satışlarından, genel
yönetim giderleri hesaba katılmadan yapılan hesaba göre, 483.064,00 TL zarar
ettiğinin hesap edildiği,
davacı tarafın maddi tazminat talebinin Borçlar Kanununun 50. ve 51. Maddelerine göre
belirlenmesi hususunun mahkemenin takdirinde olduğu belirtilmiştir.
Davacı vekilinin bilirkişi raporuna itirazları nedeniyle önceki bilirkişi heyetinden ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, bilirkişi heyeti hazırlamış olduğu 20/05/2022 havale tarihli ek raporda sonuç olarak, davacı tarafın itirazları kapsamında yapılan değerlendirmeler sonucunda, kök raporda
yapılan hesaplamaları değiştirecek bir husus bulunmadığı, davalı tarafın dava konusu
ürünlere ilişkin stoklarına ilk giriş tarihinden, dava tarihine kadar olan dönem içerisinde
ki satışlarından zarar ettiğinin hesap edildiği, davacı tarafın maddi tazminat talebinin
Borçlar Kanununun 50. ve 51. Maddelerine göre belirlenmesi hususunun mahkemenin takdirinde olduğu, haksız rekabete ilişkin olarak kök raporda yer verilen görüşleri değiştirmeyi gerektirir herhangi bir durumun mevcut olmadığı,
davacı tarafa ait 28.02.2007 başvuru tarihli ... numaralı tasarım tescili ile davalı
tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin
farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları belirtilmiştir.
Tüm dosya kapsamı deliller, TPMK kayıtları ve bilirkişi raporları birlikte değerlendirildiğinde; davacı tarafa ait 28.02.2007 başvuru tarihli .... numaralı tasarım tescili ile davalı tarafça yurt dışından ithal edilip piyasaya arz edilen ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin
farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları, davalı eyleminin 6769 Sayılı SMK'nın 81/1. Maddesi kapsamında davacının tasarım tescilinden doğan haklarını ihlal ettiği anlaşılmakla, davacının tasarım tescilinden doğan haklara tecavüze ilişkin talebi yönünden dava kabul edilmiştir.
Davacı aynı eylem nedeniyle ayrıca haksız rekabet yönünden de karar verilmesini istemiş ise de, Yargıtay ... Hukuk Dairesi'nin .... E, ....Karar sayılı, 14.03.2022 Tarihli kararında açıklandığı üzere; somut uyuşmazlıkta, davacının haksız rekabet iddiasının tasarım hakkına dayandığı, bu durumda TTK 55/1-a-4 maddesi gereğince aynı zamanda haksız rekabetin oluştuğundan söz edilemeyeceği kanaatine varılmakla haksız rekabet isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacının tasarım tescilinden doğan haklara tecavüz nedeniyle olan maddi tazminat talebi yönünden yapılan değerlendirmede; davacının SMK 151/2 maddesindeki tercihine göre davalı ticari defterleri üzerinde yapılan incelemede genel giderler hesaba katılmaksızın kazanç elde etmediği, zarar ettiği bilirkişi raporunda belirtilmiş olmakla, TBK 50 ve 51 maddelerinin verdiği yetkiyle en azından davacının siparişleri olumsuz etkilenmesi mümkün olduğundan, tasarımın niteliği de gözetilerek davacı yararına 15.000,00 TL maddi tazminat takdir edilmiştir. Davalının tecavüz teşkil eden eylemi aynı zamanda davacının tasarım tescilinden doğan manevi haklarını da ihlal ettiğinden, ihlalin niteliği ve süresi, tasarım tescilinin özelliği, tarafların ekonomik durumu ve manevi tazminatın amacı gözetilerek davacı yararına 10.000,00 TL manevi tazminat takdir edilmiştir. Bu itibarla davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜNE, davalının davacı adına tescilli ... tescil nolu tasarım tescili koruma kapsamında çocuk maskesi ithal edip, piyasaya sunmasının davacının bu tasarım tescilinden doğan haklarına tecavüz teşkil ettiğinin tespitine, tecavüzün durdurulmasına, önlenmesine, giderilmesine, bu kapsamda davalı tarafça tecavüz teşkil eden ürünlerin üretilmesinin, satışının, piyasaya sunulmasının ve ticari amaçla bulundurulmasının önlenmesine ve her yerde toplatılarak imhasına, yine bu ürünlerin görsellerinin yer aldığı, tanıtımlarının yapıldığı, broşür, katalog ve her türlü tanıtım vasıtalarına el konularak imhasına, yine tecavüz teşkil eden ürünlerin davalı tarafça internet ortamında her türlü satışının ve pazarlamasının önlenmesine,
2-Takdiren 15.000,00 TL maddi tazminatın, dava tarihiden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Takdiren 10.000,00 TL manevi tazminatın, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair taleplerin reddine,
4-Karar kesinleştiğinde masrafı davalıya ait olmak üzere hüküm özetinin ülke çapında yayın yapan bir gazete ile ilanına,

5-Davacının haksız rekabete ilişkin talebi yönünden davanın REDDİNE,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince peşin alınan 2.561,63 TL harç ile 2.562,00 TL tamamlama harcının toplamı 5.123,63 TL harçtan, 1.707,75 TL ilam harcının mahsubu ile 3.415,88 TL fazla harcın, karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince kabul edilen tecavüz davası nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince kabul edilen maddi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince kabul edilen manevi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 10.000,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
10-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen haksız rekabet davası nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
11-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesinin 13/3 maddesi gereğince reddedilen maddi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
12-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesinin 10/2 maddesi gereğince reddedilen manevi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 10.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
13-Davacı tarafından yapılan 59,30 TL başvuru, 2.561,63 TL peşin ve 2.562,00 TL ıslah olmak üzere toplam 5.182,93 TL harç giderinden, iade olunan 3.415,88 TL harcın mahsubu ile, 1.767,05 TL harç giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
14-Davacı tarafından yapılan 138,60 TL tebligat - tezkere masrafı, 3.000,00 TL bilirkişi ücreti ve Mahkememizin .... D.İş sayılı dosyasında yapılan 2.278,60 TL olmak üzere toplam 5.417,20 TL yargılama giderinin, davanın kabul - red oranına göre 1.706,42 TL.'sinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
15-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
16-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere, açıkça okunup usulen anlatıldı.08/11/2022
Katip ....
e-imzalıdır

Hakim ....
e-imzalıdır