BAKIRKÖY 1. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/285
KARAR NO : 2023/16

DAVA : Faydalı Modele Tecavüz ve Haksız Rekabetin Tespiti, Men'i, Ref'i
DAVA TARİHİ : 26/01/2021
KARAR TARİHİ : 31/01/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 06/02/2023

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, TPMK nezdinde ...... numaralı " ........" başlıklı faydalı model belgesinin müvekkili adına tescilli olduğunu, söz konusu buluşun, elektrik akımını çoğaltmak ve farklı noktalara taşımak için sert zemine montajlanacak şekilde kullanılabilen ayrıca açılır kapanır kapak ile içerisinde bulunan bağlantı düzeneği içerisinde faz hatlarının bağlanacağı kontak ve toprak hattının bağlanması için toprak maşası ve toprak laması olan çoklu priz düzeneği ile ilgili olduğunu, müvekkili adına tescilli olan faydalı model belgesinin davalılar tarafından birebir taklit edildiğini, bu hususların tespit edilebilmesi amacıyla mahkememizin ........ d.iş sayılı dosyasında delil tespiti ikame edildiğini ve delil tespiti yapılan mahalde söz konusu faydalı model belgesine konu ürünün seri üretimi ve satışının yapıldığının tespit edildiğini, davalıların söz konusu eylemlerinin müvekkilinin faydalı model belgesinden doğan haklarını ihlal ettiğini iddia ederek, faydalı model belgesinden doğan haklara tecavüz ve haksız rekabetin tespitini, men ve ref'ini talep ve dava etmiştir.
CEVAP ; Davalılar vekili cevap dilekçesi ile, müvekkili ........ 'ın 1985 yılında metal ve plastik kalıplar üretmek üzere kurulduğunu, 2007 yılında da "........" markası ile lüks anahtar - priz üretimine başladığını, müvekkili Metal Kalıp, TPMK nezdinde ....... tescil numaralı tasarıma konu ürünü ürettiğini ve kullandığını, davacının davaya konu ettiği ürün, yıllarca piyasada var olan ve muhtelif firmalarca halen üretimi devam eden bir firma olduğunu, müvekkilinin üretim ve faaliyetinin kendi tescili kapsamında olduğunu, davacı adına tescilli faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü istemiyle dava açtıklarını, müvekkillerinin davacının faydalı model belgesinden doğan haklarına yönelik tecavüz veya haksız rekabet teşkil edecek herhangi bir eylemlerinin bulunmadığını, davalının iddialarının haksız ve dayanaksız olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama neticesinde 27/05/2021 tarih ve ....... Esas - ....... Karar sayılı karar ile "Getirtilen TPMK kayıtlarına göre davacının dayandığı ....... tescil başvuru nolu faydalı model sahibinin dava dışı ...... Elektrik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi olduğu, yine dosyaya getirtilen Ticaret Sicil kayıtlarına göre de davacı şirket ile faydalı model sahibi şirketin farklı tüzel kişilikler olduğu anlaşılmıştır. Davacı vekili, dava dilekçesinde müvekkilinin faydalı model sahibi olduğunu iddia etmiş, lisansa dayanmamıştır. Duruşmanın yapıldığı 27/05/2021 tarihinin akşamı 26/05/2021 tarihinde saat 23:00'da bekletme dilekçesi ekinde adi yazılı lisans sözleşmesi suretini ibraz etmiştir. Bu lisans sözleşmesine dayalı olarak hak sahibi olduklarını iddia etmiştir. Davalı vekili bu aşamada delil(lisans sözleşmesi) ibrazına muvafakat etmemiş ve adi yazılı olmakla ne zaman düzenlendiğinin de belli olmadığını, davacının hak sahibi olmadığını bildirmiştir. Faydalı model belgesine dayalı dava açma hakkı faydalı model sahibi veya lehine inhisari lisans sözleşmesi olan kişiye aittir. Dava dilekçesinde lisans sözleşmesinden hiç bahsedilmemiştir. Lisansa dayalı dava açılmamıştır. Uyap üzerinden gönderilen lisans sözleşmesi de adi yazılı olup, taraf şirketlerin kaşesini dahi taşımamakta davadan sonra her zaman düzenlenmesi mümkündür. Yine SMK 106/2 maddesi anlamında TPMK nezdinde tescil de edilmediğinden" dava tarihi itibariyle davacının aktif husumeti bulunmadığından davanın usulden reddine karar verilmişir.
Davacı tarafın bu kararımıza yönelik istinaf başvurusu üzerine İstanbal Bölge Adliye Mahkemesi ...... Hukuk Dairesi'nin 02/04/2021 Tarih ve ....... Esas - ....... Karar sayılı kararı ile "Lisans sözleşmesinin geçerliliği belirli bir şekle bağlı olmayıp adi yazılı şekilde yapılması yeterlidir. Dosyaya sunulan sözleşmenin de adi yazılı şekilde yapıldığı ve tarafların imzalarını içerdiği, sözleşmenin 21.03.2015 tarihli olduğu, dava tarihinin ise 26.01.2021 olduğu, dava tarihi itibariyle bir lisans sözleşmesinin bulunduğu, bu nedenle ayrıca tamamlanabilir dava şartı olup olmadığı tartışmasının da bu aşamada yersiz olduğu, sözleşmenin sonradan dosyaya sunulmuş olmasının iddianın değiştirilmesi olarak kabul edilemeyeceği gibi, karşı taraf yararına bir usûlü müktesep hak oluşturmayacağı, sözleşmede taraf şirketlerin kaşesinin bulunmayışının ise, sözleşmenin geçerliliğine bir etkisinin olmayacağı kanaatine varılmıştır. Dolayısıyla Mahkemece, var ise, sözleşmedeki imzaların geçerliliğine yönelik iddialar araştırıldıktan sonra davacının sözleşme uyarınca hak sahibi olduğu kanaatine varılması halinde işin esasına girilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme ile davanın aktif husumet ehliyeti yokluğundan reddine karar verilmiş olması hatalı görülmüştür." denilerek mahkememiz kararı kaldırılmıştır. Mahkememizce Bölge Adliye Mahkemesi kararı doğrultusunda yeniden yargılama yapılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Dava, davacının faydalı model belgesinden doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, men'i, ve ref'i taleplidir.
6769 sayılı SMK'nın 141. Maddesi ile, patent veya faydalı model sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek, kısmen veya tamamen taklit suretiyle meydana getirildiğini bildiği ya da bilmesi gerektiği halde tecavüz yoluyla üretilen buluş konusu ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak, patent sahibinin izni olmaksızın buluş konusu usulü kullanmak veya bu usulün izinsiz olarak kullanıldığını bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde buluş konusu usulle doğrudan doğruya elde edilen ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünlerle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak, patent veya faydalı model hakkını gasp etmek ve patent veya faydalı model sahibi tarafından sözleşmeye dayalı lisans veya zorunlu lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmenin, patent ve faydalı model belgesine tecavüz oluşturacağı belirtilmiştir.
Davaya dayanak yapılan ve dosya arasına alınan mahkememizin ....... değişik iş sayılı dosyasında yapılan delil tespiti sonucu hazırlanan bilirkişi raporunda sonuç olarak, "Davalının incelenen birinci çoklu prizi üzerinde ....... nolu faydalı modelin tüm istemlerinde yer alan tüm unsurların mevcut olduğu, davalı kullanımının ........ nolu faydafı modelin koruma kapsamı içerisinde kaldığı, davalının incelenen ikinci çoklu prizi üzerinde ........ nolu faydalı modelin istemlerinde yer alan açılır kapanır kapak unsurlarının mevcut olduğu bu yönüyle davalı kullanımının ....... nolu faydalı modelin koruma kapsamı içerisinde kaldığı" belirtilmiştir.
Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan 19/07/2022 havale tarihli raporda sonuç olarak, davalıya ait çoklu prizin, dava konusu ...... nolu faydalı model belgesinin koruma
kapsamı dahilinde olduğu,
davalıya ait ....... nolu ett belgesi ile korunan ürünün, dava konusu faydalı model belgesinde ifşa edilen ürün ile aynı karakteristiğe sahip olması ve bu endüstriyel tasarım tescil belgesinin, faydalı model belgesinin 3 sene öncesine dayanması nedeniyle davalının faaliyetinin “önceki kullanım” kapsamında olduğu belirtilmiştir. Bu rapor dosya kapsamı ile uyumlu ve yeterli görüldüğünden itibar edilmiştir.
Dayanak faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü istemiyle İstanbul ...... Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nin ....... Esas sayılı dosyası getirtilerek incelenmiş, bu dosyada aldırılan bilirkişi raporunda da davalı tarafa ait ...... tescil nolu endüstriyel tasarım ile davacının dayandığı faydalı model belgesinin aynı olduğu, bu tasarım karşısında yenilik unsurunun bulunmadığı belirtilmiştir. Buna göre, gerek tecavüz davasında alınan rapor ve gerekse hükümsüzlük davasında alınan rapor birbirlerini doğrulamakta olup, davalı taraf adına olan önceki tarihli ...... tescil nolu endüstriyel tasarım belgesinin varlığı karşısında usul ekonomisi açısından hükümsüzlüğe dair dosya bekletici mesele yapılmamıştır. Sınai Mülkiyet Kanunu 87/1 maddesi uyarınca başvuru tarihinde veya bu tarihten önce buluşu iyi niyetli olarak ülke içinde kullanmakta olan veya kullanım için ciddi ve gerçek tedbir almış kişilere karşı, patent konusu buluşu aynı şekilde kullanmaya devam etmelerinin veya alınmış tedbirlere uygun olarak kullanmaya başlamış olmaları, patent başvurusu veya patent sahibinin önlenme hakkı yoktur. Bu yasal düzenleme karşısında Bölge Adliye Mahkemesi kararında işaret edildiği şekilde davacı vekilinin ibraz ettiği lisans sözleşmesine göre, aktif husumet ehliyetinin bulunduğu kabul edilse dahi sonuca etkisi görülmediğinden davacının davasının reddine karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 179,90 TL ilam harcından, 59,30 TL peşin harcın mahsubu ile, 120,60 TL bakiye karar harcının, davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
5-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının yatırına iadesine,
6-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. Açıkça okunup usulen anlatıldı.31/01/2023
Katip .......
e-imzalıdır

Hakim .......
e-imzalıdır