BAKIRKÖY 1. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/273
KARAR NO : 2023/10

DAVA : Faydalı Model Belgesine Tecavüzün Tespiti, Meni, Tazminat
DAVA TARİHİ : 20/01/2016
KARŞI DAVA : Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğü
KARŞI DAVA TARİHİ : 02/03/2016
KARAR TARİHİ : 24/01/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 25/01/2023

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin "......" başlıklı buluş için TPMK'ya ..... numarası ile başvuruda bulunduğunu, müvekkilinin yapmış olduğu başvurunun kurum nezdinde kesinleşerek, tesciline karar verildiğini, faydalı modelden doğan tüm hak ve yetkileri müvekkilinin elinde olan buluşun davalılardan .... Mağazalar A.Ş'ne ait mağazalarda, tüm yurtta faaliyet gösteren şubelerinde "......" adı altında satışı yapıldığını, satışı yapılan ürünlerin müvekkilinin faydalı model belgesi ile hiçbir fark gözetmeksizin birebir olarak aynısı olduğunu, söz konusu ürünlerin ambalajlama işleminin ise diğer davalı....... Ambalaj Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından, kekin üretimi ve paket halinde davalı .....'e satışının ise diğer davalı ..... Gıda tarafından yapıldığının tespit edildiğini, davalılardan....... Ambalaj, üretmekte olduğu bu buluşu izinsiz olarak kullandığını, diğer davalı ..... Gıda ise söz konusu buluşu içeren pasta kalıplarına da ürettiği pasta keklerini yerleştirdiğini ve pazarladığını, diğer davalı ...... tarafından ise söz konusu ürünlerin ticari anlamda piyasaya sürüldüğünü, davalıların söz konusu eylemlerinin müvekkilinin faydalı modelden doğan haklarını ihlal ettiğini iddia ederek, müvekkilinin faydalı model belgesine yönelik tecavüzün tespitini, men'ini, şimdilik 20.000,00 TL maddi ve 10.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan müteselsilen ve müştereken haksız fiilin meydana geldiği tarihten itibaren işleyecek avans faizi ile tahsilini ve verilecek hükmün özetini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı ..... Gıda Sanayi Ticaret ve Pazarlama Limited Şirketi vekili cevap dilekçesi ile, müvekkilinin davalılardan ..... Gıda ile hiçbir ticari ilişkisinin bulunmadığını, davalı ..... Gıda tarafından sunulan faturalardan da bunun anlaşılacağını, davacı tarafından dosyaya ibraz edilen 16/03/2016 tarihli dilekçede "...." ve "....." sistemlerinin aynı anlamda kullanıldığını ve her iki sistemin de aynı olduğu izleniminin verildiğini, ancak davacının faydalı model "..... " sistem ile ürettiğini, müvekkili tarafından kullanılan ürünlerdeki sistemin ise "......" sistemi olduğunu, teknik olarak bu iki sisteminden birbirlerinden çok farklılıklar arz ettiğini, davacı adına tescilli bulunan faydalı model belgesinin de yenilik unsurunu ihtiva etmediğinin apaçık ortada olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP : Davalı....... Ambalaj Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, cevap dilekçesi ile, ...... mağazalarında kullanılan "...." adı altında satışı yapılan ürün hammadesinin "....." yapılmış ürün olduğu ile ilgili olarak firmalarının bir bilgisinin olmadığını, bahse konu ürünün firmaları tarafından ..... Ambalaj'dan hammade olarak tedarik edildiğini ve üzerine baskı ve laminasyon yapılarak ilgili firmaya teslim edildiğini, davaya konu olan ürün hammaddesinin 2009 yılından itibaren Çorlu Serbest Bölgesinde bulunan .... polyester firması tarafından üretildiğini ve tüm dünyaya satışının buradan gerçekleştirdiğini, firmalarının 551 Sayılı KHK ve TTK ilgili maddelerine aykırı bir imalat yapmadığını, bununla beraber baskını yaptığı hammede üzerinde de firmalarının ilgili herhangi bir patent bilgili ve bilgilendirme yazısı da bulunmadığını, bu ürün hammaddesinin ambalaj piyasasında diğer ambalaj firmaları tarafından kullanıldığını, müvekkilinin haksız rekabete ilişkin hiçbir eyleminin bulunmadığını ve davacının iddialarının mesnetsiz olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP VE KARŞI DAVA ; Davalı/karşı davacı vekili cevap ve karşı dava dilekçesi ile, müvekkili şirketin her çeşit ticari malların toptan ve perakende satıcılığı, büyük satış mağazalarının açılması ve işletilmesi işleri ile iştigal olduğunu, davacı şirketin faydalı model belgesi alan başkaca kötü niyetli üçüncü kişiler gibi amacının, 551 Sayılı KHK'nın getirdiği sistemde kolayca alınabilen belge ile piyasadaki rakiplerini piyasa dışına itmek, onları dava tehdidi altında tutarak zarar vermek amacında olduğunu, davacının tekel olmaya çalıştığını, davaya dayanak edilen faydalı model belgesine konu ürünün ambalaj teknolojilerinde bilinen ve kullanılan işlemler ile elde edildiğini, bu nedenle de yenilik özelliğinin bulunmadığını, davaya dayanak edilen faydalı model belgesi ile koruma altına alınan "....." başlıklı buluşun, sektörde davacının başvuru tarihinden çok daha önce yaygın olarak kullanıldığını, bu nedenle davacının iddialarının haksız ve mesnetsiz olduğunu savunarak, müvekkili aleyhine açılan davanın reddini, davacı/karşı davalı adına .... sayı ile tescilli faydalı model belgesinin hükümsüzlüğünü talep ve dava etmiştir.
Mahkememizin 15/03/2018 Tarih, ...... Esas ve ..... Karar sayılı kararı ile, "Karşı davanın kabulü ile ..... faydalı model belgesi yenilik vasfı olmadığından hükümsüzlüğüne, kayıtlardan terkinine, asıl dava yönünden faydalı model belgesi hükümsüz sayılmakla hükümsüzlük geçmişe etkili olup, buna dayalı bir hak elde idelmesi mümkün olmadığından asıl davanın reddine" dair verilen karara, davacı/karşı davalı .... Plastik Ambalaj Sanayi ve Ticaret A.Ş'nin istinaf talebi üzerine gönderilen İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ..... Hukuk Dairesi'nin 21/10/2021 Tarih, ... Esas ve .... Karar sayılı ilamı ile, " 551 Sayılı KHK 166. Madde de yapılan atıf gereğince "Faydalı model belgelerine ilişkin açık bir hüküm bulunmadığı ve faydalı model belgelerinin özelliği ile çelişmediği sürece, patentler için öngörülen hükümlerin, faydalı modeller için de uygulanacağı " düzenlenmiştir.Davacıya ait faydalı model belgesinde belirtilen istemlerin yorumlanmasında; 551 Sayılı KHK'nin 47. maddesi ve Patent KHK'nin Uygulanma Şeklini Gösterir Yönetmelik hükümleri ile birlikte aynı KHK'nin 83. maddesine göre değerlendirme yapılarak buluşun koruma kapsamının belirlenmesi gerekmektedir. Bu değerlendirme yapılırken, istemlerin asıl ve/veya bağımlı istemler niteliklerinin belirlenmesi öte yandan, istemlerde buluşu yapan tarafından düşünülen fakat istem veya istemlerde talep edilmeyen, buna karşılık ilgili teknik alanda uzman bilirkişi tarafından tarifname ve resimlerin yorumlanması ile ortaya çıkacak özellikleri kapsayacak şekilde (KHK md.83/3 vd. hükümler) geniş olarak yorumlanmamalıdır.Bu bakımdan, tescilli bir faydalı model belgesinin koruma sınırlarına dair istemlerin kapsamı tayin edilirken, esasen faydalı model belgesinin küçük/faydalı buluş niteliğinin de dikkate alınması ve faydalı model belgesindeki korumaya esas alınacak unsurların açık bir şekilde belirlendikten sonra, yenilik giderici delil olarak dosya kapsamında bulunan, tarih içeren dokümanların belirlenerek, her bir doküman yönünden ayrı ayrı karşılaştırma yapılarak, faydalı modeldeki istemin yeni olup olmadığı belirlenmelidir. Faydalı Model belgesinde, patentler gibi buluş basamağı şartı aranmadığından, birden fazla dokümandaki unsurların bir arada kullanılması mümkün değildir. Faydalı Model belgesinde, patentler için aranan buluş basamağı şartı aranmıyorsa da, faydalı model korumasının varlığı için, faydalı modele konu ürünün, tekniğin bu alanda bilinen son durumuna göre tekniği daha ileri taşıyan, günlük hayatı kolaylaştıran, bir işi hızlandırma veya ucuzlatma gibi yenilik unsurunun varlığı gerekmektedir. (bkz Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 11/03/2020 tarihli 2019/3057 Esas, 2020/2457 Karar sayılı kararı) Bu durumda, davacı adına tescilli FM belgesinin tek bir istemden oluştuğu ve FM belgesi ile; " en az bir yüzeyi ..... ve bariyer laklı katman içeren, katmanlı pet film" buluşunun korunduğu göz önüne alınarak, yenilik özelliğini giderici dokümanlarla ayrı ayrı karşılaştırılarak, en yakın dokümanın belirlenmesi ve daha sonra tüm unsurların yenilik giderici dokümanda bulunup bulunmadığının belirlenmesi gerekirken, eksik inceleme ve denetime elverişli olmayan bilirkişi raporu ile karar verilmesi yerinde görülmediğinden, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, dosyanın yeni bir heyetten denetime elverişli rapor alınarak, hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi" gerekçesi ile mahkememiz kararı kaldırılarak, dosya mahkememize iade edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi ..... Hukuk Dairesi kararı doğrultusunda dosyada, dosya kapsamı deliller, önceki raporlar ve BAM kararı değerlendirilerek, davacı adına tescilli tek bir istemden oluşan faydalı modelin yenilik özelliğini giderici dokümanlarla ayrı ayrı karşılaştırılarak, buna en yakın dokümanın değerlendirilmesi ve daha sonra tüm unsurların yenilik gideri olarak ileri sürülen dokümanda bulunup bulunmadığının belirlenmesi suretiyle, davalı adına olan faydalı model belgesinin hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı yönünden rapor tanzimi için dosya mahkememizce resen seçilen bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olup, heyet tarafından hazırlanan 11/10/2022 havale tarihli raporda sonuç olarak,
...... nolu faydalı model belgesinin 1 nolu bağımsız isteminin, tekniğin bilinen
durumunda yer alan D7 belgesi karşısında yeni olmadığı belirtilmiştir. Bu rapor dosya kapsamı ile uyumlu ve yeterli görüldüğünden itibar edilmiştir.
Buna göre; davaya dayanak
..... nolu faydalı model belgesinin 1 nolu bağımsız isteminin, tekniğin bilinen
durumunda yer alan D7 belgesi karşısında yeni olmadığı anlaşılmakla, karşı davanın kabulü ile hükümsüzlüğe karar vermek gerekmiştir. Hükümsüzlük baştan beri sonuç doğuracağından ve tescil sahibine herhangi bir hak bahşetmeyeceğinden asıl davanın reddine karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
A-ASIL DOSYA YÖNÜNDEN;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince peşin alınan 512,33 TL harçtan, 179,90 TL ilam harcının mahsubu ile, 332,43 TL fazla harcın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen tecavüz davası nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen maddi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen manevi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 10.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7-Davalı ..... Gıda Sanayi ve Ticaret Pazarlama Limited Şirketi tarafından yapılan 42,00 TL yargılama giderinin, davacıdan alınarak, bu davalıya verilmesine,
B-KARŞI DAVA YÖNÜNDEN;
1-Karşı davanın KABULÜNE, davacı-karşı davalı adına tescilli 2014/01704 tescil nolu faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne, sicilden terkinine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 300,00 TL karşı dava harcından, 179,90 TL ilam harcının mahsubu ile 120,10 TL fazla harcın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde karşı davacıya iadesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacı/karşı davalıdan alınarak, davalı/karşı davacıya verilmesine,
4-Davalı- karşı davacı tarafından yapılan 300,00 TL harç gideri, 140,00 TL tebligat - tezkere masrafı ve 9.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 9.440,00 TL yargılama giderinin, davacı/karşı davalıdan alınarak, davalı/karşı davacıya verilmesine,
C-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
D-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. Açıkça okunup usulen anlatıldı.24/01/2023
Katip .....
e-imzalıdır

Hakim .....
e-imzalıdır