BAKIRKÖY 1. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/218
KARAR NO : 2023/47

DAVA : FSEK Tecavüzün Tespiti, Men'i, Ref'i
DAVA TARİHİ : 13/09/2021
KARAR TARİHİ : 07/03/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 08/03/2023

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkillerinden ....... Oyuncak 09/09/2005 tarihinde kurulan, kısaca her türlü oyuncak alımı, satımı, pazarlaması, ithali, ihracı ve dahili ticaretini yaptığını, sektörün öncü ve saygın firmalarından biri olduğunu, diğer müvekkili ....... 'in ise, Kanada'da mukim bir şirket olup, zihin çalıştırıcı eğlence sunan ve akıl yürütme becerileri, uzamsal mantık ve benzeri oyuncak ve oyunlar üreten, dağıtan, satış ve pazarlanmasını yapan yirmi yıllık köklü geçmişe sahip ve sektöründe bilinir, tanınır ve çok saygın bir şirket olduğunu, işbu davaya konu olan müvekkillerinin "..........." markalı ürünü, zeka/akıl yürütme oyunları içerisinde yer alan üç boyutlu bir denge oyunu olduğunu, müvekkillerinin "........" markasını taşıyan oyun üzerinde hak ve yetki sahipleri olduğunu, "..... " ibaresinin TPMK nezdinde ........ sayı ile müvekkili adına marka tescili bulunduğunu, dava konusu ürünün Türkiye'deki distribütörü olan müvekkili ...... Oyuncak'ın, bu oyunun davalı tarafça "........ Mimari Bloklar" ismi/markası adı altında ticari amaçla üretilip, satıldığının tespit edildiğini, davalı taraf söz konusu ürünü, kendisine ait "www..........com.tr" ve "www.......com.tr" alan adlı internet sitelerinde ve popüler alışveriş sitelerinde tanıttığını, reklamını yaptığını ve sattığını, müvekkillerinin hiçbir izni veya rızası olmaksızın dava konusu ürünün bu şekilde kullanılmasının müvekkillerinin eserden doğan haklarını ihlal ettiğini iddia ederek, davalının müvekkilinin eser kapsamında korunan "equilibrio" isimli oyundan doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitini, men'ini, ref'i ile verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.

Davacı vekili 27/12/2022 tarihli ıslah dilekçesi ile, FSEK'den doğan haklara yönelik taleplerinin kabul edilmemesi halinde, haksız rekabet yönelik taleplerinin kabul edilmesi noktasında netice-i talebini terditli hale getirdiğini belirtmiştir.
CEVAP ; Davalı vekili cevap dilekçesi ile, dava konusu davacı yanca üretimi ve satışı yapılan oyun ile müvekkili tarafından üretim ve satışı yapılan oyun arasında kısmi benzerlikler bulunmakla birlikte gerek isim gerekse de oyun kuralları bakımından esaslı farklılıklar bulunduğunu, düzenlenen raporda tek taraflı olarak yalnızca davacının iddia ve taleplerini esas alarak, başkaca da bir araştırma ve inceleme yapılmadan, davacı oyununun eser olduğu ön kabulünden hareketle düzenlendiğini, bilirkişi heyeti davacının oyununun eser olduğu tespitini yapmış ancak buna dair somut, denetlenebilir, bilimsel dayanağı bulunan her hangi bir bilgi ve belgeye yer vermediğini, bu hali ile rapor kabul edilebilir olduğu gibi tamamen soyut beyanlara dayandığını, dava dilekçesi ile bilirkişi raporunda kesin bir dil ile oyunun kuralları ve oyunun oynanmasında kullanılan parçalarda aynılıktan bahsedilmekle birlikte basit bir karşılaştırma ile dahi oyunun kuralları, anlatım kitapçıklarının birbirinden tamamen farklı olduğu hiç tartışmasız bir biçimde ortada olduğunu, dava dilekçesinde oyunun hangi parçasının eser olduğu, kim tarafından ne zaman ve nerede meydana getirildiği konusunda bir açıklama bulunmadığını, dava konusu ürün eser olmadığı gibi tecavüz teşkil edecek bir davranış da bulunmadığını, müvekkil, üretim ve satışını yaptığı oyun ile davacı yanın ve yahut başkaca herhangi bir üretici veya hak sahibinin zararına sebebiyet vermek ve haksız biçimde faydalanmak kastı bulunmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Dava, davacının FSEK kapsamında eser vasfındaki oyununa tecavüzün tespiti, men'i, ref'i ile hüküm özetinin ilanı taleplidir.
5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 22.maddeleri ile, bir eserin aslını veya kopyalarını, herhangi bir şekil veya yöntemle, tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli olarak çoğaltma hakkı münhasıran eser sahibine aittir. Eserlerin aslından ikinci bir kopyasının çıkarılması ya da eserin işaret, ses ve görüntü nakil ve tekrarına yarayan, bilinen ya da ileride geliştirilecek olan her türlü araca kayıt edilmesi, her türlü ses ve müzik kayıtları ile mimarlık eserlerine ait plan, proje ve krokilerin uygulanması da çoğaltma sayılır. Aynı kural, kabartma ve delikli kalıplar hakkında da geçerlidir.
Davacının delil tespiti talebi üzerine dosya davacının dayandığı oyuncak ve kitaplığın FSEK anlamında eser olup olmadığı, davacıların hak sahibi olup olmadıkları, davalı ürünlerinin davacıların eserlerinden doğan haklarına tecavüz veya haksız rekabet teşkil edip etmediği konusunda rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, heyet tarafından hazırlanan 22/11/2021 havale tarihli raporda sonuç olarak, "..........." isimli oyunun FSEK hükümleri gereği eser vasfında olduğu davacı ....... Oyuncak şirketine ........... oyunu için Türkiye için münhasır dağıtım yetkisi verildiği, ........Oyuncağın fikri mülkiyet ihlalinde tek başına hareket etme yetkisinin olduğu ,
davalı tarafın kullanımının FSEK 22 ve 23.maddeleri hükmü gereği mali hak ihlali oluşturacağı
www..........com.tr alan adının yapılan ........ sorgusunda 26.04.2016 tarihinde tescil ettirildiği, söz konusu alan
adının “........ Kırtasiye Eğitim Gereçleri Oyuncak Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi” olduğu,
www........com.tr alan adının yapılan ........ sorgusunda 16.10.2008 tarihinde tescil ettirildiği görülmüş, söz
konusu alan adının kimin kayıtlı olduğu olduğu bilgilerinin yer aldığı bölümün boş olarak geldiği, dosyaya delil olarak sunulan www..........com.tr, www.......com.tr, .........com,.....com,
......com, .......com adreslerinde davaya konu ”.......” isimli ürünün tanıtım ve
satışının yapıldığı,
aleyhine tespit talep edilen iş yerinde, tespite konu kutu oyunlarının depolama, sergileme ve satışının
yapıldığının,
keşif gerçekleştirildiği esnada davalı ........ Kırtasiye Eğitim Gereçleri Oyuncak San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne ait
...... Mah. ..... Sk. No: 46 21. Ada istoç Bağcılar/İSTANBUL adresindeki iş yerinde satışa hazır
sergileme rafında 14 adet tespite konu (.......) isimli oyun bulunduğu, buna göre,
karşılaştırılan oyunlardan ...........’nun dikdörtgen şeklinde, MİMARİ BLOKLAR’ın kare şeklinde kutusu olduğunun görüldüğünü, oyun kutu kapaklarının yüzey grafiklerinde, benzer oyun içeriği öğelerinin farklı renk ve
yerleşimde olduğu görüldüğü, her iki tarafta kullanılan isim/logo yerleşimlerinin farklı olduğu, her iki tarafta da oyun klavuz kitabı ve blok parçaları bulunduğu, davalı tarafa ait kılavuz 3 cild iken davacıya
ait klavuz tek cilt olduğu, karşılaştırılan oyunların her ikisinde de benzer boyut ve turuncu renkte, benzer şekil
gruplarında (1 kemer, 1 yarımdaire, 2 silindir, 4 dikdörtgen prizma, 4 küp, 4 kesik dörtgen prizma ve 2 üçgen
prizma) 18 adet oyun blok parçası bulunduğu, her iki oyun kılavuzunda benzer/aynı tanımlar ve kurallar kullanıldığı ve oyun klavuzlarında bulunan oyun
kuralları, ifade, şekil ve şemalarında benzer olduğu belirtilmiştir.
Davalı vekilinin bilirkişi raporuna itirazı üzerine dosya itirazları karşılar, özellikle davacıların hak sahipliği ve dava konusu ürünün eser vasfında olup olmadığı hususlarını değerlendirir ek rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan 19/04/2022 havale tarihli raporda sonuç olarak, davaya konu ürünün olayda üslup, şekillerin birbirini izleyişi , görsellerin birbirine bağlanışı ve oyun kurallarının belirlenişi de dikkate alınarak biçimlendirme, şekillendirme, görsellerin kullanımı, desenlendirme, renklendirme, oyunun kurallarını belirleme şekilleri de incelendiğinde, ürünün, sahibinin hususiyetini taşıyan eser vasfında olduğu, eser sahipliğinin ...... da olduğu; lisans sözleşmesi ile mali haklarını ,...... LTd devrettikleri, eser üzerindeki mali hakların kullanım yetkisinin ...... LTd de bulunduğu ve ...... Oyuncak ve yayıncılık San ve Tic. Ltd Şti.......‘in ürün hattının fikri mülkiyet hakları ihlallerine ve ihlal edenlere karşı korumak için tam yetkili olduğu, her iki oyun kılavuzunda benzer / aynı tanımların ve kuralların kullanıldığı, oyun kılavuzlarında bulunan oyun kuralları, ifade, şekil ve şemaların aynı olduğu teknik inceleme sonucu görüldüğünden, işleme eser olmadığı belirtilmiştir.
Dosya kapsamı deliller, bilirkişi rapor ve ek raporu birlikte değerlendirildiğinde; "..........." isimli oyunun FSEK hükümleri gereği sahibine hususiyeti taşıyan eser vasfında olduğu, eser sahipliğinin ...... da olduğu; lisans sözleşmesi ile mali haklarını ....... devrettikleri, eser üzerindeki mali hakların kullanım yetkisinin ...... LTd de bulunduğu ve ...... Oyuncak ve yayıncılık San ve Tic. Ltd Şti. ...... ‘in ürün hattının fikri mülkiyet hakları ihlallerine ve ihlal edenlere karşı korumak için tam yetkili olduğu, davalı tarafça piyasaya arz edilen ”........ MİMARİ BLOKLAR” isimli ürünün her iki oyun kılavuzunda benzer / aynı tanımların ve kuralların kullanıldığı, oyun kılavuzlarında bulunan oyun kuralları, ifade, şekil ve şemaların aynı ve davalı ürününün işleme eser vasfında olmadığı, böylece
davalı tarafın kullanımının FSEK 22 ve 23.maddeleri hükmü gereği mali hak ihlali oluşturacağından davacının davasının eserden doğan haklara tecavüz yönünden kabulü gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davacıların davasının KABULÜNE, davacıların hak sahibi oldukları "..........." isimli ve FSEK kapsamında eser vasfındaki oyuna benzer şekilde davalı tarafça "........ MİMARİ BLOKLAR" isimli oyunu aynı oyun kuralları ile ve açıklamalarla piyasaya sürmesinin davacıların bu eserden doğan haklarına tecavüz teşkil ettiğinin tespitine, tecavüzün men'ine, durdurulmasına, giderilmesine, davalının tecavüze konu ürünü "........ MİMARİ BLOKLAR" ya da başka bir isimle üretmesinin internet ortamı dahi satmasının, pazarlamasının, tanıtımını ve reklamını yapmasının, ticari olarak elinde bulundurulmasının önlenmesine ve durdurulmasına, tecavüze konu davalı tarafa ait "........ MİMARİ BLOKLAR" ya da aynı mahiyette başka isimli ürünleri üretildikleri, satıldıkları, piyasaya sunuldukları ve ticari amaçla bulundurdukları her yerde toplanmasına ve el konulmasına, imhasına, yine bunların imalinde kullanılan kalıplara el konularak, imhasına,
2-Karar kesinleştiğinde masrafı davalıya ait olmak üzere hüküm özetinin trajı en yüksek gazetelerinin birinde ilanına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 179,90 TL ilam harcından, 59,30 TL peşin harcın mahsubu ile, 120,60 TL bakiye karar harcının, davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,

4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 118,60 TL harç gideri, 131,70 TL tebligat - tezkere masrafı ve 3.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.250,30 TL yargılama giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının yatırana iadesine,
8-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere, açıkça okunup usulen anlatıldı.07/03/2023
Katip ......
e-imzalıdır
Hakim ......
e-imzalıdır