BAKIRKÖY 1. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2016/166
KARAR NO : 2022/232

DAVA : Patent ve Tasarımdan Doğan Haklara Tecavüz ve Haksız
Rekabetin Tespiti, Men'i, Ref'i, Tazminat
DAVA TARİHİ : 08/09/2016
KARAR TARİHİ : 17/11/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 21/11/2022
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili şirketin 2008 yılında kurulduğunu, "...." markası altında koku difüzyon sistemleri ve teknolojileri ile profesyonel ortam kokulandırması sektöründe dünyaca ünlü otel ve mağaza zincirlerine hizmet verdiğini, TPMK nezdinde ... sayı ile tescilli "...." isimli endüstriyel tasarım belgesinin müvekkili adına tescilli olduğunu, bu ürünün tasarımı tescil edilip, piyasaya sürüldüğü günden bu yana müvekkilinin adeta kartviziti haline geldiğini, ancak hal böyle iken davalının, müvekkilinin tescilli tasarımına konu ürünü bir alışveriş merkezinin lavabolarında kullandığı ve ürün üzerinde "...." markasını kullanarak taklit eylemi gerçekleştirdiğinin tespit edildiğini, bu durumun tespit edilebilmesi amacıyla İstanbul .... Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nin .... Değişik İş sayılı dosyasında delil tespiti ikame ettiklerini, alınan raporda, "patentten doğan haklarına koruması tescil tamamlandıktan sonra başvuru tarihinden itibaren başlayacağı" şekilde bilirkişi tarafından yapılan değerlendirmenin yanlış bir tespit olduğunu, bu durumun 551 Sayılı KHK çerçevesinde düzenlendiğini, hal böyle olunca da, 12/04/2012 tarihli ... başvuru numaralı müvekkili şirkete ait patent başvurusunun 22/08/2013 tarihinde patent bülteninde yayınlanarak kamuya sunulduğundan dolayı, müvekkilinin patentten doğan haklarına da tecavüzün tespiti davası açma hakkının kanunen mevcut olduğunu, davalının tüm bu eylemlerinin müvekkilinin tescilli tasarım ve başvurusuna konu ettiği patentten doğan haklarını ihlal ettiğini iddia ederek, müvekkilinin tasarım ve patentten doğan haklarına yönelik tecavüzün ve haksız rekabetin tespitini, men'i, ref'ini, tecavüze konu ürünlere el konulup, imhasını, şimdilik 10.000,00 TL maddi ve 50.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsili ile verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 18/10/2022 tarihli dilekçesi ile, tasarım tesciline ilişkin10.000,00 TL olan maddi tazminat talebini 150.000,00 TL tutarında artırarak harcını yatırmış ve ..... numaralı patent başvurusuna konu talepleri yönünden davadan feragat ettiğini beyan etmiştir.
Davalı vekili her ne kadar davanın esasına ilişkin bir cevap dilekçesi sunmamış ise de, ön inceleme duruşmasından önce verdiği 18/01/2017 tarihli beyan dilekçesi ve ön inceleme duruşmasındaki beyanları ile, davacının iddialarının aksine, müvekkilinin davacının patentten kaynaklanan haklarına tecavüz edildiği iddialarının gerçeği yansıtmadığını, zira müvekkilinin ürün grubunda davacının dava konusu ürününe ilişkin tecavüz teşkil edecek bir ürünü bulunmadığı gibi müvekkili şirketin kullandığı ürünlere ilişkin de .... tescil nolu tasarım tescil belgelerinin bulunduğunu, bu sebeple müvekkilinin davacının patent veya tasarım tescilinden doğan haklarına tecavüz gerçekleştiren bir eyleminin bulunmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Dava, davalı eyleminin tasarım ve patente tecavüzün tespiti, men'i, ref'i, tazminat ve hüküm özetinin ilanı taleplidir.
Türk Patent ve Marka Kurumu'ndan gelen kayıtlardan, .... tescil numaralı tasarım belgesinin 17/09/2012 tarihinden itibaren 5 yıl müddetle davacı adına tescilli olduğu, .... başvuru numaralı patent belgesinin ise "...." gerekçesiyle başvurunun reddine karar verildiği ve ret kararının kesinleştiği belirtilmiştir.
İşbu davaya dayanak İstanbul ... Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nin ... D.İş sayılı dosyası celbedilerek incelendiğinde, işbu dosyada yapılan delil tespiti sonucu hazırlanan bilirkişi raporunda sonuç olarak, "www...com.tr alan adlı internet sitesinin aleyhine delil tespiti talep edilen tarafa ait olduğu, site üzerinde talepte bulunan ile aynı faaliyet konusu kapsamında kokulandırma cihazlarının satış ve tanıtımının yapıldığı, talepte bulunanın tescil ettirmiş olduğu .... numaralı "esansiyel yağlar, uçucu yağlar, su ve yağ bazlı tüm sıvılar için atomizer" başlıklı faydalı modelin bir atomizer ürünü ve bu ürünü oluşturan iç yapı ve mekanik parçaları konu aldığı, talepte bulunana ait .... numaralı endüstriyel tasarım kapsamındaki ürünler ile karşı tarafa ait ürünler karşılaştırıldığında her ne kadar kapak bölümünde önemli bir farklılık bulunuyorsa da, iki ürünün tasarımının boyut, koku haznesinin yerleşimi ve keypad konumlandırması bakımından çok benzer olduğu ve aleyhine tespit talep edilene ait ürünün oluşturduğu genel algının bilgilendirilmiş kullanıcıyı aldatabilecek ve karışıklık yaratabilecek ölçüde benzerlik taşıdığı, talepte bulunanın başvuru yapmış olduğu .... numaralı "...." başlıklı incelemeli patentin henüz inceleme aşamasında olduğu ve tescilinin tamamlanmadığı, inceleme onayı ve tescili tamamlandıktan sonra başvuru tarihinden başlamak üzere koruma altına alınmış olacağı, henüz tescil tamamlanmadığı için bu aşamada patent haklarına bir tecavüzün gerçekleştiğinden söz etmenin mümkün olmadığı, patent başvurusunun istemleri bakımından inceleme yapıldığında patentin istemleri ile karşı tarafa ait Portatif ve Duvar Tipi ürünlerdeki çalışma yönteminin aynı olduğu" belirtilmiştir.
Dava ve olay tarihi itibariyle davaya dayanak ... başvuru numaralı patent başvurusunun sonuçlanmadığı anlaşılmakla, sonuçlanması beklenmiş, en son TPMK tarafından verilen cevabi yazıda ... kod numarasıyla kayıtlı patent başvurusun patentlenebilirlik şartını taşımadığından reddedildiğini bildirdiği görülmüştür. Ayrıca, davacı vekili gönderdiği dilekçe ve son duruşmadaki sözlü beyanında patente dair talep yönünden davadan feragat ettiklerini bildirmiştir.
Davalı tarafın müvekkil kullanımının müvekkili adına tescilli .... tescil nolu tasarım tescili koruma kapsamında olduğunu iddia etmesi ve davacı vekilince bu tasarım tescilinin hükümsüzlüğü istemiyle İstanbul .... Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nin ... Esas sayılı dosyasına dava açtıklarını bildirmesi üzerine bu davanın sonucu beklenerek kesinleşen mahkeme ilamı dosyaya getirtilerek incelenmiştir. İstanbul ... Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nin ... Esas sayılı dosyasının tetkikinden davalı adına tescilli ... tescil nolu tasarım belgesinin yeni ve ayırt edici nitelikte olmadığından bahisle hükümsüzlüğü istemiyle dava açıldığı, mahkemece yapılan yargılama neticesinde 26/03/2019 tarih ve ... Esas ... Karar sayılı karar ile dava konusu endüstriyel tasarımın tescil başvuru tarihi itibariyle yenilik ve ayırt edicilik özelliğine sahip olmadığından bahisle hükümsüzlüğüne karar verildiği ve bu kararın 12/11/2019 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış oldukları 10/06/2022 tarihli raporda sonuç olarak, davacı tarafa ait 17.09.2012 başvuru tarihli .... numaralı tasarım tescili ile davalı
tarafa ait .... kodlu olduğu beyan edilen ürün görseli arasında kullanıcı üzerinde
yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak
algılandıkları,
davalı tarafa ait 09.10.2015 başvuru tarihli .... numaralı tasarım tescili ile kendisine
ait .... kodlu olduğu beyan edilen ürün görseli arasında kullanıcı üzerinde yarattığı
genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları,
davanın ikame edildiği dönemde Yargıtay’ın içtihat haline gelmiş uygulaması uyarınca,
davalı adına tescilli olan ... tescil nolu tasarım hükümsüz kılınıncaya kadar bu
tasarıma dayalı davalı kullanımlarının hukuka uygun kabul edilebileceği,
davalı adına tescilli olan ... nolu tasarımın hükümsüzlüğü kararının kesinleştiği 12.11.2019 tarihinden sonra gerçekleşen davalı kullanımlarının tecavüz kapsamında değerlendirilebileceği,
Mahkeme tarafından verilen görev doğrultusunda hesaplama yapabilmek için, davacı
tarafından emsal lisans sözleşmesinin sunulması gerektiği, incelemenin emsal sözleşme
kapsamında ilerleyebileceği, eğer sözleşme bulunmuyor ise, İTO'nun emsal dosyalar için
gönderdiği cevap yazısı dikkate alınarak inceleme yapılabileceği, bu kapsamda davalı tarafın
ilk ihlal tarihinin tespiti ve dava tarihine kadar elde ettiği satış hasılatının tespitine yönelik
ticari defter ve belgelerinin, dava tarihinden önceki dönemi kapsayacak şekilde (2014,2015
ve 2016 yıllarına ait ticari defter ve belgeler incelenmesi gerekmektedir.) incelenmesi
gerektiği, inceleme yapabilmek için davalı vekiline ulaşılmaya çalışıldığı, ancak baro levhası
üzerinde görülen telefon numarası ve internet üzerinden yapılan araştırmada tespit
edilen telefon numarasına ulaşılamadığı, söz konusu eksikliklerin giderilmesi halinde bu
yönde ek rapora hazırlanabileceği, aksi halde davacı tarafın maddi tazminat talebinin Borçlar
Kanununun 50. ve 51. Maddelerine göre belirlenmesi hususunun Mahkemenin
takdirinde olduğu belirtilmiştir.
Tüm dosya kapsamı deliller, TPMK kayıtları ve bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; davaya dayanak .... kod numarasıyla kayıtlı patent başvurusun patentlenebilirlik şartını taşımadığından reddedildiği gibi, davacı vekili patent yönünden taleplerinden feragat ettiğinden ve feragat davayı sonlandırır mahiyette olduğundan davacının patente dayalı talepleri yönünden davanın feragat nedeniyle reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacının tasarım tescilinden doğan talepleri yönünden yapılan değerlendirmede; davacı tarafa ait 17.09.2012 başvuru tarihli .... numaralı tasarım tescili ile davalı
tarafa ait .... kodlu olduğu beyan edilen ürün görseli arasında kullanıcı üzerinde
yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak
algılandıkları,
davalı tarafa ait 09.10.2015 başvuru tarihli ... numaralı tasarım tescili ile kendisine
ait ... kodlu olduğu beyan edilen ürün görseli arasında kullanıcı üzerinde yarattığı
genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları yani, davalı kullanımının olay ve dava tarihi itibariyle adına tescilli ... tescil nolu tasarım koruma kapsamında olduğu anlaşılmıştır.
Yüksek Yargıtay .... Hukuk Dairesi'nin 23.06.2021 tarih ve .... Esas ... karar sayılı ilamında belirtildiği üzere dava ve olay tarihi itibariyle olaya uygulanacak Mülga 554 sayılı KHK dönemine ilişkin olarak dairenin yerleşik içtihatlarına göre; tescilli bir tasarıma dayalı kullanımların kötü niyetli tescil olmadığı müddetçe tasarıma tecavüz oluşturduğundan bahsedilemeyeceği ve eylemi haksız rekabet de oluşturmayacağı, davalı adına tescilli olan tasarımın hükümsüzlüğünün kötüniyete dayanmaması ve davalının tescilli tasarımının, hükümsüz kılınıncaya kadar Mülga 554 sayılı KHK koruması altında bulunması karşısında, davacının tasarım tesciline dayalı davasının da reddine karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davacının patent tesciline dayalı talebi yönünden davanın feragat nedeniyle REDDİNE,
2-Davacının tasarım tesciline dayalı talebi yönünden ise davanın esastan REDDİNE,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince peşin alınan 1.053,20 TL harç ile, 2.079,00 TL ıslah harcının toplamı 3.132,20 TL harçtan, 80,70 TL ilam harcının mahsubu ile, 3.051,50 TL fazla harcın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince feragat edilen patent davası nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen tasarımdan doğan haklara tecavüz ve haksız rekabet davası nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesinin 13/4 maddesi gereğince, reddedilen maddi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen manevi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
9-Davalı tarafından yapılan 100,00 TL yargılama giderinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
10-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
11-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
Davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. Açıkça okunup usulen anlatıldı.17/11/2022

Katip ...
e-imzalıdır

Hakim ...
e-imzalıdır